Sunday 31 March 2019

THIH NGAM LU PU TEN HMALAM AN PAN. BUNG-18 NA.

THIH NGAM LU PU TEN HMALAM AN PAN.
BUNG-18 NA.

Pelpawl tlang aṭanga Lawitlang khua, Lal Hendova khawlam pan chuan Khamsang mihrat khawkheng zam ngai lo leh Leithum Lal, a vanglaia thangchhuah thei Hualzasela leh a pasalṭha rinrawl, hlauhna pianpui ve lo Hualngama te chuan an pan ta chhek chhek mai le.

An hma lawk a, in samna rawva tak lo thleng tur chu nghakhlel zawk zawmah tih hriat ngawih ngawih a, an pheikhai zangvah te leh an hawi her aṭang ringawt pawh a phuba lak chaknaa khat tih hriat ngawih ngawihte chuan an hmaa ṭul pik leh hrui khauh lo in chap, lei chhung aṭanga zungkai chhuak te chuan an ke pen a ti muang eih lo.

Thui fe an kal leh hnu chuan Thangzika chu ding thut in ngawi teh u tiin an ding chat a. Midangho chuan Thangzika chu en ha chung hian eng nge ni ta an han ti rual ṭhawt a. Thangzika chuan Mualarh Lalpa hian Leithum khawram chin paltlang tur hian Lawitlang khua an paltlang a ngai a, engvangin nge Leithum khawram chinah an ram zauh tura in perh tar te phawi a huang an rawn zauh?

Ti nge Lawitlang khua te Leithum khua aia hnai zawkah huang an zauh mai loh? Lawitlang Lalpa leh Mualarh Lalpa hi in remsiamna fel fai fak nena hmala dun an ni thei mai em?
Nge? Lawitlang khaw ram chin aṭanga Lawitlang khua lut lo va Leithum lo pan an ni zawk le?

Nge? Lawitlang Lalpa hi thiam taka dawt var hrilh a, Leithum lam rawn pan an nih zawk  le? Tiin zawhna an siam a. Leithum Lalpa chuan, chu chu kawng tamtaka ka rilru la penga ka ngaihtuahna tibuaitu a ni reng a ni, engpawh ni se Lawitlang khua kan thlen vat vat a ngai a ni, khua kan luh chuan Lalin kan panding nghal a nga engkim a chiang mai ang tiin a rilrua hmanhmawh rukna lo lang chung chuan kalzai an rel leh nghal a.

Ni a vanlaizawl a, kalkawnga tlangsam kung ṭang lian deuh chunga bawk vang Laiking awrsen chuan bel rawh in a lu chungzawn chu a phe hlap hlap bawk a, chu chuan ni a kang ṭha tih a entir.

Thui fe an kal leh hnu chuan Lawitlang khaw feh kawngṭum chu pawh hlawlin, chu feh kawng chu an zawh ta zar zar a. Ti chuan khaw kawtchhuah an han thleng a, an piah ral a, khua tih hriat tak, vengmawng aṭanga in lo lang chho tiarh chu hmu in Lalpa chuan a hun a thleng dawn hnai ta, ka thusawi ka sut e. Lawitlang ho ngaih a ti ṭha lo ang nge in tawlhlohpuan kha hlip in in iptepuiah khan ak ṭha ru le, an tih chuan ak ṭha in khawchhung lam an pan nghal a.

Khawchhung an luh chuan khawchhunga awmho chuan mikhual ho ralthuam chikim kenga an khua lo lawi lut te chu an lo en hrak hrak hlawm a. Leihkapuia putar hnaghlai ho lah bang lo. An hnanghlai chawlhsan meuhin mikhual ho chu an lo thlir ve dauh dauh hlawm a.

Ti chuan le, Lalin lam chu panding in Lal tual an han thlen chuan Lal leihkapuia Lalpa tih hriat ngawih ngawih leh a khawnbawl te ho chuan tlai ni tla tur chu ui taka thlirin an vanglainun chanchin te sawiin an lo ti ti a. An ti ti  lai chu tawp nghal in an vangkhuaa lo lawi lut te chu an lo en ṭhap a.

Leithum Lalpa chuan, Lalpa i vangkhua thlir a nuam narawh e. Hei Leithum aṭanga lo kal kan nia, min lo mikhual thei a ngem? An ti a. Lawitlang Lalpa chuan chhang lawk lo chuan chik zet in an belchiang hlawm a.

An hmel en a danglamna hmuh tur leh chhiar tur awm si lo, nisa in a em an hmel hmai sen uk khak te chuan minaran mai mai an nih loh zia te chu tilang in an pian en reng reng chuan mi hrat khawkheng an ni tih chu Lawitlang Lalpa chuan a man thiam thuai a.

Chu tah Lawitlang Lalpa chuan khuh deuh kharh kharh chung hian, a ni maw thei tuk e a, ka lalin chhung ah hian in lo kalchhan te pawh hriat a chakawm alawm maw le. Helai thleng thleng lo kal te chu a pawimawh hle ang maw tiin an hotupa ni awma lang pavalai upa lam tawh, Leithum Lalpa chu an melh ralh a.

Ti chuan Lalin chhungah chuan an in zui lut ta ṭham ṭham a. An mawng te hunga ṭhuthmun an han rem fel hnu chuan Lawitlang Lalpa chuan Leithum pasalṭhate hi hah zu han zuk teh le, Tlangaupa an tih chuan Tlangaupa chuan phur tak mai chuan Lalpa rap chungsanga zubel lianṭha tak chu chawiin nopui ah chuan liam lek lek in an suak a, an han dawt tir thliah thliah hlawm a.

Leithum Lalpa chuan, Lawitlang Lalpa zu nge nge a thlumtui narawh e, tia a sawilai chuan Lawitlang pasalṭha tih hriat ngawih ngawih, Thlautea chuan Lalin chu a ralthuam nen a rawn thleng ve nghal zat a. Thlautea chuan Lalpa khawilam khualṭha nge ni le tiin zawhna an zawh chuan Lalpa chuan Leithum lam kan unau te an nih hi, kha Thlaute a remlai laiah khan i mawng kha hung ve mai rawh an tih chuan tap lama Leithum valrual hnung chhawna ṭhu Lawitlang Lal fanu hmelṭha Sawikungi awmna lam chu pan in, zawi sap si midangho hriattur lek hian Thlautea chuan hmelhlim sarh chung hian Kungte, Leithum lamin palai an rawn tir em ni an ti zauh a.

Kungtei chuan Thlautea bana chum taih pah chuan ui ui ui, i chhe lutuk tiin lei an chhuahkhum zauh a. Ti chuan le, Thlautea chuan a hmelhriat ngai loh an Lalpa in a lo lawi lut te chu ngun takin Lal fanu bul aṭang chuan an lo zir chiang ve a.

Piandenga chu melhding bik in a hmel hmai la naupang tak, taksa pian dik zeih zawih, a hawiher zang vah, a hmel a, zamna ai maha mahni in rin tawkna chhiar tel tur in phumru te, a ban bul en a a ma tawk a chak tur a nih zia te chu man thiam in, Thlautea chuan Kungte, en teh sawlaia rawlthar chhuak hlim ni awma mawi saw en mah teh, nakin lawk ah chuan an khaw muantu a la ni dawn chiang a ni an tih chuan Kungtei pawh chuan Piandenga chu an melh ve ralh a.

Mahse enkan thuaiin Lalpa ep a ṭhu, hnar ngul sang vah, a mi dip na tak tur, a mitmeng zim deuh sana khawdang hawisawn lek lo a a hringtupa en ding ngar Thangzika chu an melh ngat ngat thung a.

Lawitlang Lalpa chuan, a aw then kharh kharh pah hian eng nge he lai thleng thleng in lo kalna chhan le? A pawimawh tawk viau ang maw an tih chuan Leithum Lalpa Hualzasela chuan, Lawitlang Lalpa  chu en kal chung hian Lalpa, pawipang awm lah lo ve. Palaia Sailo Lal Saithawmvunga khuaa kal tur kan nia tih paha a mitmeng danglam deuh hlek te chu Lawitlang Lalpa chuan a hmuh hmaih hauh lo mai le.

Hualzasela chuan kei hi, Leithum Lalpa Hualzasela ka ni a, ka dinglama mi hi ka pasalṭha Hualngama a ni. I hmazawna mi hi Khamsang Paslaṭha Thangzika a ni a, a sir tawna ṭhu te hi a aihnahphahpui  Piandenga, Papawnga leh Chhunhleia te an ni an tih meuh chuan Lawitlang Lalpa chu a phu deuh uk a.

Chu thu Thlautean an hriat chuan a chempui chu an vuan nghet nghal zat a. Piandenga chuan tap lama ṭhu Thlautea chu melh leh zawk ṭhin in an mit leh mit chu in tawng leh siah ṭhin in a rukin an lo in zirchiang dun hle thung a.


Lalpa chuan, a nih tak chu maw le, engchen nge cham tura in in ruahman le an tih chuan Hualzasela chuan Lalpa, kan cham chin tur lah va hriat ni suh, kan thudang alai chuan Saithawmvunga Pasalṭha te hian Lalpa in khua hi an lo lawi lut mial lo maw an tih chuan Lawitlang Lapa  chuan, engkim hrethiam nghal zat in aw then kharh pah hian ni li kalta khan an pasalṭha khualkai pha ngata an sawi Thanmanga leh a naute panga in min lo tlawh tak kha maw le.


In thu leh hla lam lam chu keia va hriat ni suh, ka Lalna ramchhungah hian buaina a thlen loh hram ka bei sei, lo let a zankhat cham tura in sawiin hei an lo let hun chu a ni tawh e an tih chuan Hualzasela chuan Lalpa, ka lawm e, he tia khawkhat Lal meuh in mahni khua leh tui te pawh awp lum hman lova helai thleng thleng lo chuangkai ka nihna hian apawimawh tur zia chu min hriatsak ka ring.


Engpawh lo thleng se, i mi ngaihdamna sangber ka dil nghal bawk che a ni an tih chuan Lawitlang Lalin ah chuan Tlangaupa leh an khaw pasalṭha Chhunruma chu an lo in zui lut ve nghal zat a.


Thlautea chu rawn inrawlh nghal vat in, Lalpa min lo hrethiam la, khualval rualin kan khuaa buaina siam hi ka remti dawn hauh lo a nia an tih chuan, Piandenga chu rawn in rawlh nghal zat in, buaina siamtura lo kal kan ni lo va, buaina siamtute leh a ruk a rala Leithum ho an in ring lo lai hmetmita an lu tan tu te hi lo umzui kan ni an ti ram ve hmak a.


Thlautea leh Piandenga chu in enbing ngar chung hian engmi nge a nih ang aw tia rilru hmunkhatpu in an lo in zirchiang dun nasa hle a. Hualzasela chuan khap dai nghal zat in Lalpa, i mi hriatthiamna ka ngen a ni, tiin a pasalṭha te an lambun dan an sawi chuan Lalin chhung chu thehmeh ang mai hian a reh tlawk tlawk mai a.


Zanriah eirel zawh hun awm vel, feh hawkim hun awm velah chuan an khaw tlangval chu Lalin ah hmanhmawh taka lo tlan in, Lalin a rawn thlen chuan Lalpa, mikhual panga an lo kal a, an hotupa huaisar hmel zet in Pu Ṭhiaua Ui pui awm mai mai lai a lu ah a pet a a thi zui nghal der mai an tih chuan Lalpa chu tho kang nghal uaih chung hian khawi khua leh tui tlang nge an nih an tih chuan tlangval chuan Mualarh Pasalṭha te an tih chuan Piandenga chu ding chhuak nghal zat in, Thanmang, vawin ni hian i hun a tawp ang an ti chheu chheu mai a.


Tlangval bawk chuan khu Lalpa i Lalin an lo pan e tih leh Lal tuala chapo hmel zeta ding sawi chuan Lalpa zanin chu i mikhual kan ngai e. Saithawmvunga Pasalṭha te kan ni e an tih chuan Lalpa chu ner sawk in, a pasalṭha pahnih en chung chuan Leithum Pasalṭha te u in duh chu ti rawh u in kut ah ka dah e an tih chiah chuan Piandenga leh Papawnga chu awihawm loh khawpa ranga dawk chhuak zawkin Lal tual ah chuan an han ṭum thla dun chhak a.


Hualzasela chu muangchanga thawh pah hian a tawlhlohpuan chu a dara suih in in fiamna ropui an ti sap a. Engmah thleng lo ang nga, la ṭhu ngawi reng, a hmel hmaia danglaman pu miah lo Thangzika chuan a bula Chhunhleia chu melh ralh pah hian nang chu lo awl rawh, Mualarh khua i duh dan dan in i chinglet dawn nia tia hlim hmel la pu zawmah a an nuih sak an han hmuh chuan Chhunruma leh Lalpa leh Thlautea chu an in melh tawn hra hlawm a.


An thinlung chhungah ṭheuh chuan Thangzika chu lo langin thuneihna a neih sanzia leh a nauten an zah dan em em te, a naute chhuak ta, put dawk zawk khawpa ranga awihawm loh khawpa an han chet chhuah dan te, Thangzika ṭawngka chhuak ngaichanga che chang duh miah lo, tlangval tuaitirte palian tak chu eng tiang chiaha hruaitu ṭha nei nge an nih?


Engtiang chiaha huaisena ral beih thiam nge an nih aw tih chu an thinlung leh rilruah chuan a lang lian hlawm hle a. Lawitlang Lalpa chuan in fiamna thianghlim lam i awn ang u hmiang tih leh a leihkapui lam pan a rual nghal zat a.


Piandenga chuan Thanmanga chu melhding ngar chung hian, in hun tawn leh tur dawn lovin Leithum khawram chin rawn rap in mi in ring lo lai nunna in suat sak a, in hnu chhuia he lai thleng thleng lo kal kan ni tih hi lo hre hmasa ang che u. Tia a sawilai chuan Lal Leihka sang aṭang chuan Hualzasela chuan Thanmang mi hria em? Leithum Lalpa Hualzasela ka ni e ka chanpual i ni an tih chuan Thanmanga chu nuih sak pah hian in hah thlawn dawn zu nia tih pah chuan a bula pasalṭha tuaitir ve tak Saidawla chu an melh ralh a.

Duhtawk ang.







9 comments:

  1. Va ngaihnawm em.hanin sat bur bur tawh mai se..

    ReplyDelete
  2. Sunday hian chhiar zawm tur awm se, next nghahhlelhawm ve le.

    ReplyDelete
  3. An va patling hlawm ve aw. Mihuaisente tawngkam tur awm ang hi i va hmang thiam ve. An huai hmel tak tak e. Ngaihnawm khawp mai.

    ReplyDelete
  4. A va khamawm loh thei ve aw

    ReplyDelete
  5. Khamawm loh thei ve aw... Next nghak char char ang aww..

    ReplyDelete
  6. THIH NGAM LU PU TEN HMALAM AN PAN. (BUNG 1 - 18)

    By Muantea Khiangte

    BUNG 1
    https://muanteamuantea.blogspot.com/2019/03/thih-ngam-lu-pu-ten-hmalam-pan-bung-1-na.html?m=1

    BUNG 2
    https://muanteamuantea.blogspot.com/2019/03/thihngam-lu-pu-ten-hmalam-pan-bung-2-na.html?m=1

    BUNG 3
    https://muanteamuantea.blogspot.com/2019/03/thih-ngam-lu-pu-ten-hmalam-pan-bung-3-na_21.html?m=1

    BUNG 4
    https://muanteamuantea.blogspot.com/2019/03/thih-ngam-lu-pu-ten-hmalam-pan-bung-4-na.html?m=1

    BUNG 5
    https://muanteamuantea.blogspot.com/2019/03/thih-ngam-lu-pu-ten-hmalam-pan-bung5-na.html?m=1


    BUNG 6
    https://muanteamuantea.blogspot.com/2019/03/thih-ngam-lu-pu-ten-hmalam-pan-bung-6-na.html?m=1

    BUNG 7
    https://muanteamuantea.blogspot.com/2019/03/thih-ngam-lu-pu-ten-hmalam-pan-bung-7-na.html?m=1

    BUNG 8
    https://muanteamuantea.blogspot.com/2019/03/thih-ngam-lu-pu-ten-hmalam-pan-bung-8-na.html?m=1

    BUNG 9
    https://muanteamuantea.blogspot.com/2019/03/thih-ngam-lu-pu-ten-hmalam-pan-bung-9-na.html?m=1

    BUNG 10
    https://muanteamuantea.blogspot.com/2019/03/thih-ngam-lu-pu-ten-hmalam-pan-bung-10.html?m=1


    BUNG 11
    https://muanteamuantea.blogspot.com/2019/03/thih-ngam-lu-pu-ten-hmalam-pan-bung-11.html?m=1

    BUNG 12
    https://muanteamuantea.blogspot.com/2019/03/thih-ngam-lu-pu-ten-hmalam-pan-bung-12.html?m=1

    BUNG 13
    https://muanteamuantea.blogspot.com/2019/03/thih-ngam-lu-pu-ten-hmalam-panbung-13-na.html?m=1

    BUNG 14
    https://muanteamuantea.blogspot.com/2019/03/thih-ngam-lu-pu-ten-hmalam-pan-bung-14.html?m=1

    BUNG 15
    https://muanteamuantea.blogspot.com/2019/03/thih-ngam-lu-pu-ten-hmalam-pan-bung-15.html?m=1

    BUNG 16
    https://muanteamuantea.blogspot.com/2019/03/thih-ngam-lu-pu-ten-hmalam-pan-bung-16.html?m=1

    BUNG 17
    https://muanteamuantea.blogspot.com/2019/03/thih-ngam-lu-pu-ten-hmalam-pan-bung-17.html?m=1

    BUNG 18
    https://muanteamuantea.blogspot.com/2019/03/thih-ngam-lu-pu-ten-hmalam-pan-bung-18.html?m=1

    ReplyDelete
  7. https://muanteamuantea.blogspot.com/2019/04/thih-ngam-lu-pu-ten-hmalam-pan-bung-19.html?m=1

    ReplyDelete