Friday 29 March 2019

THIH NGAM LU PU TEN HMALAM AN PAN. BUNG -17 NA

THIH NGAM LU PU TEN HMALAM AN PAN.

BUNG -17 NA.

Tlan ti tih pah a Leithum Lalpa in hmahruai chunga pasalṭha nun zia phawk chhuak zaih mai a pheikhai an vawr zet mai zawng, a hnung zuitu nih chu an phur tlang hle mai le. Lalpa chuan ka pasalṭha te ruang hlawm tur chuan zawlbuk tlangval te an kal dawn a, keinin Zamzo mual lam aṭangin kan hel ang. Kan nanchin hma loh kan um ang tia vanlam dak chunga boruak thiang tak hip kak kak pah chuan Saithawm mvung, i chungnung duhna leh i duhamna hian tawp chin nei lovin ka vangkhua i rawn luh chilh hi i tisual a ni ti sap pah a, a kianga a mi rin te chu melh kual pah chuan, thla in a chhun mual pawng cham durh an hmaa let liam chu an thlir vang vang a.

Hualngama chuan Lalpa, an ti dek a, Lalpa chuan tunah chuan i Lalpa ka ni rih lo ve. I aihnah phahpui ka ni e, Hualzasel tiin min ko thei ang tia a thinlung chhunga riltu natna lo lang chhuak a hmel hmai thlenga lang chuan an thinlungah ṭheuh tumruhna leh an hmabak chu hlen ngei chakna chuan mihrangval panga te chu a bual chhuak hneh hle mai le.

Meichher eng hnuaia mahni ram chin na na na chu bel hneh hle in Zamzo hmun chu an han thleng ta a. Lalpa chuan helai hmun hi ka pa nena ka tlangval chhuaha ka nunchan zirna hmun a nia, he lai mual liama chhuk thlakna lo lang riak khu kurung pan thlakna a nia, kan hel leh ang nga, ti chuan kan ram perh tarna hmun kan pawh phei ang.

Perh tarna hmun kan thlen chuan kan Chi khur tlanna mual let liamah kan liam thla ang nga, kawrte a lo awm ang chu chu kan zawh thla ang nga dinglamah kan sir hel ang. Ti chuan Khiangte tlang hmingthang Pelpawl tlang kan chuangkai ang nga, Lawitlang khua kan lut ang.

An ni hian Lawitlang khua hi an paltlang dawn tih ka chiang a ni. Lawitlangah kan lo nghak ang. Kan kalkhan hian tluang taka min hruai zel chuan an ni aiin kan chawhma ṭha ang vel zet in Lawitlang khua hi kan thleng hma ang. Lawitlang Lalpa khi pa nelawm lem loh leh dehkhirh tak mai a ni a, a pasalṭha te zinga mi Chhunruma leh Thlautea an tih khi mi namai lo tak, kawlh sen tak leh huai sar tak an ni a, an vangkhaw muantu an ni nghe nghe a ni. Mi tamtak pgei chuan lasi zawl ni awm te pawn an sawi hial a ni an ti charh charh a.

Hualngama chuan, chu ti a nih zawngin, Lawitlang khuaah thisen kan chhuah ziai ziai mai dawn zu nia, chutih rual erawh chuan Lawitlabg Lalpa leh Mualarh Lalpa hi lo in be ṭha hle ta se, kan tan buai thlakna lai a awm ve tlat mai an tih chuan Lalpa chuan nuih sak pah hian pasalṭha te chuan buaina a hmachhawn mai ṭhin reng a ni. Buaina hian a zawnga, chu buaina chuan thihna a kengtel bawk ṭhin.

Mi dawihzep te nun erawh chuan an thih thlengin sawi zui a hlawh ngai lo va, mi mhuaisen thihna chuan ropuina a kengtel thung, mahni khaw tana bei mi chuan a thih dawn thleng pawn a hmaa ral chu zamna chhete mah nei lo vin a la hmachhawn hram hram thin, chung mi te chu nang ni hi in ni, rei tak dam khawchhuak turin in peih u la, englai pawha thi turin huaisenna nen in rilru siam fel ang che u an tih meuh chuan Lalpa kianga mihrangval te thinlung chu Lalpa thusawi chuan a hneh hle reng bawk a, an rilru leh thinlung chuan in suatna rapthlak tak lo thleng tur chu an mahni ṭheuh ah chak zawkna thinlung a pe hle a ni.

Thui fe an kal leh hnu chuan ram rawi ngawpui chu thleng in thim Lal rorelba chuan ti buai eih lovin mihrangval te chu an kal miah miah mai a, kawrte pawh thla in kurung hmun chu hel in Pelpawl tlang lam pan chuan an han kal leh ngat ngat a.

Thui fe an han kal leh chuan Lalpa chuan tah hian riahbuk kan sual ang. Zing varṭianah kan chhuak ang nga, kan tawlhlohpuan hi kan taksa aṭangin a tla hrang tur a ni lo ve, tiin a hmaa hnim sang deuh ho chu an sam thlu hmiah hmiah mai a. Midangho pawh chuan mahni tihtur ṭheuh chu ti in thingro te fawmkhawmin changel hnah te chu sat in thingtuai sat ri thawm  nen an ri ve laih laih hlawm a.

Zing ni chhuak engmawi tak chuan Ngawpui chamdur kara mihrangvalrual phuba la tura tha tho zeta tukṭhuan eitur buatsaiha phe sang sangho chu a en paw phek a. Lalpa chu ngaihtuah muk tih hriat zet a lo ṭawng chhuak phawngin a engmaw teh lek chu ni maw, a chhim leh hmar thlenga mahni Luseipui nek nek a, mahni Lalna hmun pawh a mawng an hung nghet thei lo mai chu le, tia ngawpui lam thlir vung vung pah chuan a ke zungpui chuan a ṭhutna bul lei nem lai chu a thinrim hle a ni tih hriat zet hian an nawk khuar tawk a.

Ti chuan, tukṭhuan te an ei kham chuan tuibur hmuamda vel an han ṭhut chawlh chuan Lalpa chuan le kan in peih tawh chuan Pelpawl tlang lam pan chuan an kal leh nghal vang vang a. Tluang taka kal in Pelpawl tlang an han thleng a, chu tah Lalpa chuan Piandenga hnenah chuan khua han chuan teh le, i mit tlin tawk khan eng chen chiah nge a hmuh theih le, tia Thingse kung lianpui ah chuan Lawitlang khua thlir tur chuan an lawn tir a.

Piandenga a lo chhuk tlak leh chuan hmel hlim sarh chung leh an hma lawka an awmdan hre lawk ve sia nui sang thei chung chuan Tlai ni nemah chak vak taka kan kal leh chuan kan thleng thei ang an tih chuan Lalpa chuan a ruk tak a chhuang ru tih hriat tak leh, an hma lawk a in samna rapthlak tak lo thleng mai tur hre ran chung pawh a huphurh rukna aia nghakhlel tih hriat zet hmel pu a an awm thei chu Piandenga chu a chhuang in a lawm rilru hle a.

Lalpa chuan Mualarh pasalṭha te chu kan hnung fe ah an awm ngei ang. Tunah chuan kan hmabak chu Lawitlabg khuaa nelawm taka kan awm a lo nghah a ni mai, Lawitlang khua kan thlen chuan mize danglam lutuk pu lovin keimahni ṭheuh in ngaichang ru ranin kan awm dawn nia. Lawitlabg Lalpa pawn chik tak leh kan awmdan engkim min zirchiang takin hun a hmang ngei ang nga, a hlat ah a pasalṭha te a awmtir lovang an ti leh charh charh a.

Hualngama chuan chu ti, ti nge Lawitlang khaw thlen hmaa kan lo lambun mai loh an tih chuan Lalpa chuan, Lawitlang Lalpa hian Leithum ramchin it avanga rawn nek hun hi a awm lovang tih tu hian nge sawi thei? A nek ngam loh khawpa a hmuhlai ngeia chet thawh ka duh vang a nia, lo lambun a, an in rin hmaa lo sai thluk pawp pawp te chu aw zaw te.

Mahse, pasalṭha chuan a pasalṭha pui chu zahawm tak leh dik takin in hmatawnin a hmachhawn ngei tur a ni.  Tin, Lawitlang khua hian Pasalṭha ralhrat ngah mah se, Leithum mihrangval te hian hlauh kan nei lo a ni tih hi vawin ni hian an mit hmuh lai ngei hian lantir ka duh a ni. Tiin a hmalam chu an thlir vang vang a.

Duhtawk phawt ang.

2 comments: