Monday 25 March 2019

THIH NGAM LU PU TEN HMALAM AN PAN.BUNG-13 NA.

THIH NGAM LU PU TEN HMALAM AN PAN

BUNG-13 NA

Lal fapa chuan, mi pih te kiangah , pai un, ciah un, buaina dang ka deih non  kei ci hi( mipuiho chu ring taka au in kiang rawh u, buaina dang ka duh tawh lo ve) an ti a.

Khamtawnvunga chuan an Lal fapa chu rum taka en pah chuan napa uk na gamsungah lusei ten nawmkai bawl in hong ki phasakin nang kumpipa tapa ngina lo, lak tak lo in pau lo in om san thei ding maw, na salpha sisan luang in hong sam hi ven ci hi( i pa lal-na khuaah lusei ho in lal hrawtin nang kan lal fapa laktlak loh khan i ngawihbopui mai mai ang maw? I pa pasalṭha thisen hian min au asin) tiin a piah lawka nunna nei tawh lo tih hriat ngawih ngawih a ṭhianpa leia thisen nena in chiahpiah nuaih Kamzarema chu panin a bulah chuan an ṭhingṭhi hnawk a.

Lal fapa chuan thinrim taka Khamtawnvunga en pah chuan ( kumpi pa tapa ka hihna bangin, ka gen bang in om suk mai un, ka pa uk na nuaiah dang om kik ding in deih nawn keng ci hi( Lal fapa ka nihna angin ka sawi e. Nangkha ka sawi ang chuan awm mai rawh, ka pa Lalna hnuaiah hian buaina dang ka duh belh tawh lo) an ti chang khawl a.

Khamtawnvunga chuan Lusei pasalṭha Hualngama chu melh ding khui khui chung hian Khat leh khat sih tan hiam tawi a ki lai ding in, nong nap hiam a ci hi.( Mal leh mala in beih min cho em tiin a ṭhianpa thihna phuba chu lak tum ran chung chuan a thinlung hliamna tak chu thup har a ti hle nghe nghe a.)

Hualngama chuan tunah chuan ni rih lo e, lo nghak rawh, in Lal fapa thusawi hi lo awih phawt mai teh, tiin a kianga awmte chu siai zauhin hnungtawlh zawngin Lalin lam an pan leh nghal a, Lalin an han thlen chuan Hualngama chuan,Lalpa chu thip taka en ha pah chuan Lalpa tun chiah ka zawtnawn leh ang che.

Kan ram chhung rawn dai lut a kan nula leh a nau thatna chungchangah hian i thupek la a, rammu an nih leh ni loh hi sawi rawh an tih chuan Lalpa chuan chu Lusei pasalṭha chu chik zeta melh kal pah chuan Lusei, he buaina bulṭannaah hian kei Lengsir Lalpa hian ka kut hmawr pawn ka nem hnam lah lo ve. Ka hnen a an kal tur thu pawh an sawi lai lah ka hre lo. Tiin an chhan chuan Huaingama chuan thinrim tak chung hian midang pawh zah zo loin Lal tual lam pan tum in an tho hluai a.

Chu ve leh, Thangzika chuan nang chu lo awl tawh rawh ka ni ve thung, i chem hriam a aihnah phahpuiin a dawng tawh e an ti dam thlap a. Chu aw damthlap palzam har ru tak chu Lalin chhunga awmho chuan an han hriat chuan hei hi a ni maw Khamsang keite aw ngaihnobei ru tak kara aw dam dap nei chung sia thihna a kengtel e ral ramah an lo tih fo ṭhin  tih thu te chu an han hre chhuak vawng vawng hlawm a.

Hualngama pawh chuan hnial chi a ni lo ve ti niawm tak hian a lu buk nghat pah hian Lal kawngka bula a dinna aṭang chuan an tawlhsawn hret a. Lal fapa chu huiin tunah chuan ka hna kacthawk dawn a i khaw mipuiho hi kian sawn tir ang che. Dik lo taka lo che an awm chuan ka ṭhiante hian i lu kha an tan ang an ti chang rat a.

Lal kawngka aṭanga pen chhuakin, Khamtawnvung, Kan chi khur rawn ṭawma in huang rawn zauh duhna thinlung i put fo na chu vawiin ni hian a tawp ang. Khamsang pasalṭha hian i lu ka tan ang nga, Khamsang bungzarah ka khai ngei ang tia a mitmu fiah kak a an en kal chu mipuiho chuan chu Lusei pasalṭha tih hriat ngawih ngawih chu mit tla lek lo hian an lo en kal a.

Khamtawnvunga chuan nuih huah huah pah hian, nang Lusei pa, i taksa pengtin kha  ka chandarh ang nga, ui pumpui ti puartu atan ka hmang ang tiin a kut hrawlpui mai chuan Thangzika chu an hui lauh lauh a.

Thangzika chuan pan hnaiin keo ka ni in ti chin ve ve leh khawkhat pasalṭha pahnih thih ngam lu pu a in veh ṭhem ṭhem te chu mipuiho chuan tu zawk tak maw chak ang maw tiin tlumte thlir in an lo thlir ve dauh dauh hlawm a.

Khamtawnvunga chuan kha le, keimah Khamtawnvunga, Lusei nula zentu tiin an nui khek ruah ruah a. Thangzika chuan keimah Lusei Pasalṭha, ral leh sahrang hmaa zam ngai lo, Khamtawngvung lu tan tu tur an ti ve sak a. Chutah le, Thangzika chuan rang taka dawk chhuah zawk pah hian Khamtawngvung chem rawn vaifua chu bum chunga kun zauh chunga leia in bin chung chuan a chempui hriam zet chu an hnung vai zawk mai a, chu a chem hmawr chuan vai fuh nei tih hriat tak mai hian a chem chu tlang lo in taksa peng tihrawl lai fuh tih hriat ngawih ngawih hian an tang deuh chat a.

Khamtawnvunga kaihza aṭanga thisen lo luang chhuak ngiai ngiai chu Khamtawnvung chuan hup deuh ṭat ṭat in a hup seng lo a chha chu a ni. A kaihza tha chat leh a kaihza ruh chuktuah in vuahna lai tliak deuh rap chu melh vang vangin a hmela maktihna chuan a rawn luahlan chhunzawm nghal zat a.

Thangzika chuan Paihte pasalṭha infiamna kan ṭan dawn chauh a ni lawm ni? Mi in ring lo lai ka beizui ngai lo ve, tho rawh tiin in ring tak mai chuan Khamtawnvung zawnah tak chuan an ding kak hah a.

Khamtawnvung chuan i chak e Luseipa, i lam hawi hian ka hriam ka lek leh tawh ngai lovang, i lakah ka tlawm e, tia kun chal chung hian zawi sap hian a va rei lo lu lai ve tiin a rilru chuan a fimkhur tawk lo chu pawi a ti hle nghe nghe a.

Thangzika chuan i in pe dawn nge i lu kha tan turin min duh le? Ka rilru hi ka thlak leh asin, an tih chuan, Khamtawngvung chuan a kawlhnam chu leia paihthlak pah chuan Luseipa ka tlawm ni rawh se. Ka nun i zuah chuan i lam hawi hian hriam ka lek tawh lovang, ka hrereng bawk ang che an tih chuan Thangzika chuan tho la, i hliam kha bawlpu hnenah lalpuo ang che tiin Lalin lam an pansan ta hmak a.

Lalin a thlen chuan ti hian kan thu tawp rawh se. A mah erawh chu, hei kan Luseipui unaute hian i lakah eng nge sawi duh an neih le? Ti hian keini Khamsang khua te hian kan huat loh zia entirnan che u thil dil erawh ka duh che a ni Lalpa an tih chuan, Lalpa chuan Thangzika en vung vung pah chuan Lusei Pasalṭha eng nge ka lakah duh i neih? An ti a.

Ka duh ka sawi hmain Leithum Pasalṭha Hualngama hian sawihmasa rawh se an tih chuan , Hualngama chuan Lalpa kan kan laka in pawikhawih pawizia hi i hriat vek ka ring, chumi thupha i chawinan i lak ah phut ka nei a, chu ka phut chu kan khaw mi famta te chhungkua an in tunnun nan Sial nu pa ni se, chuan Silai fung sawm ni se. Khamsang lamin panga chang se keinin panga an tih chuan Lalpa chu in ngaihtuah vung vung chungin a hnuah chuan Lalpa chuan ni rawh se tiin thutlukna chu an siam nghal a.

Lal fapa chuan a bula ding tlangval tuaitir che rang leh huaisen zet, pasalṭha nun zir chho mek hmel hmai fang ṭha zet Piandenga chu a taksa pengtin te chu zir chiang in chik zet in an melh leh vawng vawng a.

A nunna derthawn zia leh, engvanga a lu kha tan lo nge a ni tih chu a mah leh Piandenga  chuan an hrechiang em em a, engkim chik zeta lo thlirtu Papawnga pawn a hai hauh lovang le. Lal fanu hmelṭha zet mawina leh duhawmna tinrengin a bual chuan Lusei mihrangval tuaitir Piandenga zunzam a ti buai tlat a tin ni.

Lalpa chuan kan in rem tawh chuan ka fanu min pe let thei tawh em tia zawh bik nei lem lo chuan an phuhchhuak a. Hualngama chuan Papawnga chu en in Papawng nangvtlawmngaiin zu hruai ta che. Lan Lal fapa pawh tel se an tih chuan , Papawnga chuan nui rah rah pah hian Piandeng mi zui tel thei bawk ang an tih chuan, piandenga chu chak si zak bawk si chuan aaa, aww tiin a riatnawi ta nak nak mai a.

Duhtawk ang aw

No comments:

Post a Comment