Friday 29 March 2019

THIH NGAM LU PU TEN HMALAM AN PAN. BUNG -16 NA

THIH NGAM LU PU TEN HMALAM AN PAN
BUNG-16 NA


Leithum Lalin chu a rik hian a ri hulh hulh a ni ber e. Hei lo liama Leithum Lalpa tana zan hlimawm vawrtawp a awm dawn chuang em ni le?

Chutia Leithum Lalin lama hlimna leh lawmna mitmeng chhiarsen loh mit a lên lai chuan an pasalṭha ramriak zanthum awh teh meuh a, nghal chang beia Leithum pasalṭha Keitawna leh a nau pali te chuan Thingse mual pharh zau ṭha deuh thing lian pui pui ding thluah karah chuan meichher chhi in an sa hliam hnu chu uluk leh thawm dim takin hmalaman  pan a.


 Chu tia sa hnu chhui kual dan dan a  sa lam hlir an ngaihtuah laiin Sailo Lal Saithawmvunga Pasalṭha ralhrat Thanmanga te chuan an che vel chu ngun tak in ṭul pik tar kham chung sang aṭang chuan an lo thlir ve mek bawk a.


Thanmanga naute zinga mi chuan U Thanmang, khu an Pasalṭha hruaitu khu tho leh tur awm lo in a tukkhum ah khuan ka ngen mu hi ka hnawlh lut dawn em niang?  Nge, ngam leh ngam in hmachhawnah kan ti zawk dawn an ti chher chher a.


Thanmanga chuan rawlthar a nih tirh a ta a lo enthlak ruk leh hrual atana a lo it ruk tunah a mah ang thaw thanga pasalṭha ni tawh Saidawla chu melh zawk pah hian, Dawla, ti khuan thlamuang takin awm rih phawt rawh se, an khawram chin a ni a, sai ṭhelh ta la, lu zuar kan ni mai dawn asin, kei ni aiin chankhan engkim an hre zawk dawn a, kan chetchhiatna in ṭanna bul a ni thei a nia an tih chuan Saidawla chuan ner sak pah hian aw hawi, Ku Thanmang ka tum ka hlah ngai lo ve, tih leh a silai tin kawh vah chu an rual nghal zat a.


Thanmanga chuan a naute silai keng pahnih hnenah chuan in ring ru le, kan Saidawla hi hnial mi a ni lo ve tia dah pawimawh thiam takin midangho chu in ring ula in tum in  sai fuh phawt chuan kan Lalpan a ram zauhnaah dai zu theu belh dawn zu nia. Keinih lahin duh thala chetna kan neih phah dawn nen, Leithum khua hi kan awp ṭep tawh a nia. Khu an lo hnai zel e tiin a mitmeng pawng tak chuan an melh kul hlawm a, Leithum pasalṭha ho chu


Chu tah le, Saidawla, Khawnbawl upamin fapa silai chu a puak ṭhuai a. Keitawna chu ek ṭhawtin lei ah chuan a vir nghal zawk a, a nak thawl lai taka silaimu verhna chu dawmin a kut aṭang chuan thisen chu a lo hnam chhuak ṭiam ṭiam nghal a. Ha chang ṭhial ri bap bap hian inring lo lai chang a, in ralsai ching, mi dawihzep ho, tia ṭhen chak chak in a naute ho chu hmun him lam pan tur chuan an ti vin nghal ṭhawt a.


Chu ve leh siali pathum chu lo puak leh ṭhuai in a naute zinga mi pathum chu an hlawm lehnghal tawl tawl mai a, chu tah an chhak ko sang aṭang chuan in pe rawh u, tiin hmanhmawh takin an rawn tawlh thla ta nghal a. Chutah, Thanmanga chuan muang ban charh hian Leithum khaw mi leh sa, an pasalṭha Keitawna lah ni reng che chuan, Mualarh pasalṭha te hian kan tum chu kan hlah lo ve.


Naute u, a dam awmchhun kha ka hnenah hian lo hruai teh u, tiin leia tlu  reng Keitawna chu hmuhsit hmel takin an melh tur khai  a. Keitawna chuan thei leh thei lo hian, ka lu hi tan rawh le. Pialralah in hmatawnin kan in tawng dawn nia ka lo nghak reng ang che.  Mi in ring lo lai sai tawk leh khawp a mi dawihzep chem hi a hriam tawk lo ang nge, ka chempui ngei kha hmang la ka lu hi la ta che.


In Lal tualah ka lu lam in mi inring lo lai ka sai, Leithum Pasalṭha keitawna ka lak ah tui ang a nem e. Tia chham chungin i nu pawnfen feng chung in ka lu hi i lam dawn nia, chu mi hnu ah chuan hrehawm tihna in a umzui zel tawh ang che.


Kha tlangval la naupang tak kha, a nun erawh zuah rawh u, mahni luseipuite nun hlut lo khawp a In Lalpa bual ât a awm a, he lai thleng thleng a in lo kal hi in tisual a ni an tih chuan Saidawla chuan ka ngen mu tuara rak rak lu hi ka tan ngei a ngai a ni tih leh ṭhing ṭhit chilh nghal rap in Keitawna nghawng chu an sat ngheng mai a, Keitawna chu leia khur dar dar in muangchangin a zal ta raih raih mai a.


Leithum rawlthar Keitawna hruai zinga la dam awmchhun chu a mit aṭanga mittui lo hnam chhuak in Keitawna Lu tan tu chu meichher eng a  en ding ngar chung hian a rilru te te chuan ka dam khawchhuah phawt chuan i lu kha ka tan ve ang ti rauh rauh in Keitawna ruang bulah chuan an ṭhingṭhi hnawk a.


Thanmanga chuan ti ru le, meichher kha keng ula,  an lu pawh hi lak a ngai lo ve, kan hlauh loh zia kan lantir tawh a hnu, tih leh hawi let miah lo chuan an khaw lam an han pan ding nghal a.


Leithum tlangval Kamlova chu thinlung natna pai chung leh rilru natna nen, phuba lakchakna nen khaw lam chu pan in hah pawh sawi lo chuan meichher eng teng teng nen  a tlan par par a. Kawtchhuah a thlen chuan Lengi run kai tur te pawn an lawmnu te in lam an pan sang sang tawh a. Kamlova chuan khawchhung lut in chak taka tlanin Lalin lam a pan ding nghal nal nal a. Hualngam leh Papawnga leh Thangzika zawlbuk lam pan chuan an hmazawna tlangval hmanhmawh taka lo tlan chu ding meuh in an lo thlira.


An bul a lo thlen chuan, Kamlova chuan thaw hlawp hlawp hian U Hualngam  U Keitawna leh midangho an thi vek, Mualarh khaw pasalṭha ten min lo lambun an tih chiah chuan thinrim na mitmeng chuan Hualngam chu lo thlak nghalin Lalin lam hmanhmawh takin an pan ding nghal a.


Lalin an han thlen chuan Lalpa chu veitawn sekin Lalnu hnenah tawlhlohpuan kha rawn la chhuak la, ka zak ah hian rawn vet rawh le. Tia Dap banga a chempui chu an phawi dawk zawk nghal a. A lal thuam chu hlip in a vanglaia a in thuam dan ang ṭhin chuan in thuam in a mitmenga danglamna awm eih lo leh, aw dam dap si hian chemte, zanthum fai kha lo buatsaih la, rapa rep sa tul kha lo fun nghal bawk rawh le. Thih ngam lu pu ten hmalam kan pan a niang chu an ti chheu chheu mai a.


Thangzika chuan Papawnga chu bek bawr sar sar in Piandenga leh Chhunhleia kha zawlbuk an lawi tak kha maw le, midang ti ralṭi lovin zu ko la, chhuak mai thei turin lo in buatsaih rawh se, tiin a tirliam nghal zat a.


Leithum Lalpa a tlangval lai pawh a Pasalṭha ralhrat khawkheng, chuan Thangzika chu melh bik tak chung hian ka khaw buaina hi ka buaina a nia, ti hian ka pasalṭha te nen kan han rammu ang nge, nang zawng awmhmun lo ṭhut la a ṭha ang nge an tih chuan Thangzika chuan Lalpa mit taka en kal pah chuan Lalpa khawnge ka tawlhlohpuan ve tur, he lusun na phena chungnunna lantirna hi ka hmaih a thiang lo ve, i khua hi ka khua, i vangkhua nek tu te hian Khamsang mihrang val te min nek tel a ni.


Lalnu zahawm ka tawlhlohpuan tur chu tia a sawilai mek chuan Piandenga chuan Lalnu kan pahnih ta tur nen aw tia a hmela infiamna thianghlim neih chak hlauhna pianpui ve eih lo tlangval la naupangtak pahnih Lal kawngka bianga ding chu an han thlek ha hlawm a.


Hualngama chuan Lalnu ka ta tur nen aw. Tih leh in lam pan a a ralthuam la tur chuan chhuah a rual nghal a. Lalpa chuan Khamsang pasalṭha pathum te chu en tawn zak zakin an hmela tih tak takna lo lang chu hnial enah pawh en lo chuan Lalpa chuan Chemte an iptepui ah hian faisa han thlak sak rawh le an tih chuan Lal fanu hmelṭha chuan ka pa, nang chu an tih chuan Thangzika chuan aw dam dap hian ngsihtuah suh, i pa hian a duh chu a hmu dawn, a veng tura ke pen tur te hi eng mi nge kan nih tih hi an hre mawlh ang tiin an en kal a.


Lal fanu Selziki chuan Thangzika mita enkal chung hian finkhur takin aw an ti sap a. Lalpa chuan a fanu awmdan danglam tak leh Thangzika nena an in melh dan chu hai miah lo leh ngai pawimawh lem lo tak chuan an nui sak a. A chhan chu a mah ngei pawh hi a vanglai hian nula lak ah a to in Pasalṭha te chungnung zia leh an dahsan zia a hre chiang em a tin ni.

Lalpa chuan ka awm loh chhungin engkim hi i kut ah ka dah a, ti hian Kamlova hian kan liam fel gnu tuibur hmuamda awm velah Zawlbuk ah zualko turin liam se, zawlbuk tlangval te ruang hlawm turin chhuak ve nghal rawh se tiin a Lalin chhung chu a chhuahsan nghal a.



Chutia khaw mipui ti ralṭi lo va a ruka chhuakta te chua Lalin chhunga Lalnu leh a fanu chuan thlir vawng vawngin Lal fanu chuan Thangzika chu a ngaihtuahna a ta lakbo duh hle mah se a la bo thei lo a chha chu a ni e.


Ti chuan le, Tawlhlohpuan an kawnga vet ṭheuh in Sailo Lal Saithawmvunga Pasalṭha te chu an han umzui ta char char a.


Duhtawk ang.


5 comments: