Sunday 8 December 2019

PÛMAH MI LU. BUNG 24- NA.

.
PÛMAH MI LU.

BUNG 24- NA.


THU HMA

Daifim Plastic Tuizem Mizopa kutchhuak hi lo hmelhriat in lo hmang ve chhin teh le. Sintex Company nen a material in ang anih a vang hian kan ringtawk teh mai a nia. Ramhlun South Baptist BiakIn bul ah hian Showroom kan nei e. 7005220417 / 9862377430 ah te hian call theih reng kan ni bawk e.




Vanzau khua, lal Zadawla khua leh tuia chengte chuan khual pasalṭha tih hriat ngawih ngawih panga leh nula hmelṭha tak, a ti tuai nalh tak aṭanga khawkhat awmthei fa tih hriat ngawih ngawih an khaw tuala lalin lam pana kal mek te chu rinhlelh hmel tak leh phawk hra chungin an kaiṭen aṭang chuan an thil tihlai chawl meuh in an lo thlir dauh dauh hlawm a.



Lalin lam pana an kal lai chuan Thangkunga chuan lal fanu hnenah chuan i awmdan kha tih danglam a ṭul lem lo vang. He khua Vanzau khua leh tuiah hian kan leng halh a ni tih hi lo hria ang che an ti a. Lal fanu chuan chhan zai reng a rel thei lo. A khat tawkin a mittui chu a far leh fap ṭhin a.


Lalin an han thlen chuan lalpa chuan thiam taka lo lawm in an chet dan chanchin vel chu an lo zawt thuai thuai a, chutah Thangkunga chuan hei lalpa kan kal chauin kan nula chhawm hian hahdam a mamawh hle mai, zanin na na na chu min lo mikhual mai kan ngai dawn a ni an ti zawm nghal zat a.


Lalpa chuan ni tuk e le. Khualthang pasalṭha in min ngen te chuan khawia va hnial awm suh. In duh chen chen in cham thei ang. Chutih rual erawh chuan hei ruah a tui hul chu a ni ta der mai a. Hmunhlui pasalṭhate pawh an lo lang leh ṭep tawhin a ni ka rin tiin a mitmeng hlim sarh chu an hniam nghal ruih a.



Sawia chuan a mak mang teh tak e aw, an tana ṭangkaina awm miah loh ah tha leh zung zu seng peih phiana hriatna kan neih chu le. Chutih rual erawh chuan in chheh vel khuaa pasalṭha rual han ep ve tawh pawh a chakawm lam lam chu a ni e an ti a.


Lalnu chu rawn in rawlh thuai in an sal man lal fanu chu biak tlangnel tum tak hian a bana kaiin khumpui lamah an luh pui nghal daih mai a. Chutah lo chhuak leh in lalnu chuan ti hian thu a rawn sawi a.


Hringmi zingah hian mi pa te hi khuanu vohbik ni turin khuanu hian a duang cheu a. Chutih rual erawh chuan rambawh vang mai maia leido siam duh an awm chu thuhran, kei ka ni inti chin tana ṭawng kau vawikhat chhak chhuah pawh buaina irh chhoh ṭanna a nih ngai chuan keizawng hmeichhe thisen pal tura ka lo piang hi vannei ka in ti hle mai.



Chutih rual erawh chuan pasalṭhate chungnun zia hi ka hmuh hmaih hauh bik lova, khaw khata pasalṭha kut zung thliah tham awm khuaa lal leh a upa te hawi san tur zia pawh ka mitthla ve thiam e. Hei leh chen hi muang leiin mawng kan lo hung ve tawh a. Rhawk leh khata heitia buaina lian tham kan han hmachhawn hi hriatthiam har chu ka ti, khuanu duansaah pasalṭha tam tak chuan in ruat ngei ang le an ti siam siam a.



Thangkunga chuan lalnu," hla inphuah el siak vang ringawt pawh khan fam kalta te kha han chhut la, pawisawi lo khan nunna an chan hnem zia te kha. Mahnia khaw chhan nan theih tawp kan chhuah a, kan bei a, kan sual a, a thim leh eng pawh pawisa lovin, khaw mipui a cheng nu nau leh tar chak lo thlengin ral kan beih lai in kan mitthla a, harsa taka in leh lo kan din awlsam takin kan in hal sak a. Chhak ral Pawi leh Ṭiau ral pawi leh Paite te kan tana an hnawksak em em laiin kan chak lohna laiah tak min rawn chhu zui vei nen. Chuta karah kan Luseipuite nen chikhur it vang leh ro hlu it vang te, khaw khat nula hmelṭha avang te, ram bawh it vangte in pasalṭhate lal duham pamhamin hmatheh ah a hmang a, Lusei ho hi dik taka sawi chuan kan tenawm asin an ti chang fak a.



Lalpa chuan, in thu leh hla te beng dawh meuha ngaihthlak a nuam na rawh e. In nula chhawm hi eng tianga han tih zel nge in tum le an ti a. Thangkunga chuan kan pasalṭha Saihmingliana hliam zangnadawmna tur a nih hi. Ka keite kutah hian a awm e tiin Saizingliana chu an melh ralh a.



Lalpa chuan an thu a rum em avang chuan zawh zawm zel chiah paeh ruat lovin thu dangah an pakai nghal a.


Lentlang lalinah ve thung chuan lalpa leh a upa te leh pasalṭha rual te chu ṭhu farin ka fanu la let turin leh ka fapa laka phuba la turin zanin hian Thantlang khua in pan nghal tur a ni. Tin lamkala ka tirhte hian Murlen khua an thleng tawh ngei ang nga, Mualnuam khua pawh an thleng tawh ang. Murlen lalinah ro in rel mai tur a ni. Thantlang khua saw vawite khatmah ding leh ngai tawh lo turin in hal dawn nia tiin rorel an ti tawp a.



Murlen lalinah pawh chuan Mualnuam pasalṭha rual leh Murlen pasalṭha rualte chuan ro rel nghal in Murlen lalpa chuan kan hlawhtling a nih ngat chuan ro thil hlu leh ran lu kimin zat leh zat ṭheuhin kan in sem ang nga. Ka ding leh veia min hual tu nangni Mualnuam khua leh Lentlang khua te hian Ṭiau lui kam thlengin in rawn dai luh ka remti bawk e. Chutih rual erawh chuan ka phar mau erawh khu chu min zah sak dawn nia an tih chuan Mualnuam pasalṭhate chu an lu an bu nghat nghat a.



Murlen lalpa chuan ti hian Lentlang pasalṭha rual kan lo nghak ang nga. An lo thlen aṭanga nikhat liamah Thantlang khua saw ding leh ngai tawh lo turin ke in pen chhuak ang an ti a, an thihna tur lam an pan dawn tih reng hre lovin dinchan duhna chuan bual â in phurna men lovin an phur tlang hlawm a.



Thantlang khua leh tuia cheng erawh an nun kalsiam dang hauh lovin naupang chenin an mahni tawkah an hlim ru em em a, an chhiatna duhtu ten an rawn pan dawn a ni tih reng an hre bik si lo. Hringnun kalsiam herdanglam tura zawldawhna nun nei tura hmalakna chuan pawisawi lo nun chan nain a thlak dawn a ni tih reng an mang pha mawlh si lo.



Duham chin lem nei lo hringfa te kalzai rel chuan hlina lui tui luang ri her her chu thisen in a khat zawk dawn si. Hringnun kalsiam a dang lo ve. Ro thil hlu it avanga Lusei khua in ep na chuan rah ṭha chhuah tur reng a nei si lo, a aiah anchhia in an lu chungah kal zai a rel a, hei hi em ni hringnun nunrawng an tih chu?




Hlim nui ri chu lungngaihna mittui in a thlak thleng a, sakawl in khua a vel chu mikawl in khua a vel thung. Tuktin par ang hian mawiin tlo za ṭheuh ni se la chuan he buaina leh in beihna rapthlak tak lo thleng tur te hi hlimna varṭianin a rawn thlak thleng ngei ang le.



Saihmingliana pawh a taksa sil leh hliam te pawh dam fel ve tawh in tukṭhuan eikham chuan leihkapuiah a silai chu savawm hriakin an hru hnum hlarh a. A nu chuan melh ran chung hian Saite," nizan lamah mangchhia ka mang tlat mai," lo hnai teh tiin a hrinloh fa nimahse hmangaihna dik tak a pek chu an ko a.



Saia chuan a nu chu melh kal chung hian ka nu hlauthawng duh reng reng suh. Ka pa te pawh an lo thleng hnai tawh ang. Rilru nuam tak khan awm rawh an ti thla rawk a. A nu chuan thutak fe mai hian Saite," he mang hi ka mang ngun khawp asin," ka nulat lai a ta tawh a ni a, ka mang hi a thleng sual ngai zen zen lo, daihnai bak hi pel suh ang che. Nangmah mai in tla fal lo la, fimkhurna kha hloh ngsi hauh suh ang che. Kan khua hian chhiatna a tawk mai thei a ni. Chu lo rengah ka pa pawh hian ka dam ṭhat leh ṭhat loh thu leh a malsawmna dawn tur hian hun eng chiah nge min la rial tir dawn le an ti vawng vawng a.



Saia pawh chuan a nu chu a khawngaih ve hle mai, tiang em em a a engkim danglam khawpa a thinlung sawinghingtu chu ngaihthah chiah ruat lovin an leihkapui lam chu a pan san leh ta a.



A kawlhnam chu hriam taka a tah lai chuan Irlaik sava an khaw lama rawn hram kak kak ri chuan a beng a luh hle mai le. A kawlhnam tah lai chu dah sawk sawk in ka nu lalin lam ka han pan rawih teh ang. Tih leh a nu chhanna pawh nghak hman lo chuan lalin lam an pan ding nghal a.



Lalin a han thlen chuan lalpa chuan e heu ka pasalṭha lah ni reng chuan lo hnai teh eng thlichhia in nge ka lalinah rawn chhem lut che a tiin a lo be sawk sawk a. Saia chuan lalpa," ngaihṭhat lohna in min man tlat mai ka ti an ti chhuak phawng mai a. Lalpa chuan zep i kha awm hauh lovin han sawi ta che, ka pasalṭha meuh zuitu anchhia chu rah beh in han awm teh se an ti a.



Saia chuan, lalpa," a chhan ka hre bik lo, Sapui em maw ral emaw an hnai tlat a hriatna ka nei a ni an ti a, lalpa chuan a ni tak maw pasalṭha nge nge hi chu in danglam teh tak e a, eng emaw lo thleng tur hi in lo pai lawk tlat ṭhin zu nia, ti hian ruahmanna i han siam teh ang aw.



I ralthuam famkim nen dai lo zu vel la, tlangaupa in khaw mipuite ti ral khel lo turin tlangvalte lo hrilh se. Nangin i ṭhiante lo zu sawm la, raldankawn leh bung kung aṭanga dinglam helna kua kha in bih uluk zual dawn nia. Tumah feh chhuak lo turin ka lo au tir dawn nia tiin a tir liam nghal a.



Saia chu inah lut leh in ralthuam famkim nen dai vel an hrut turin a chhuak a, a ṭhiante pathum Zathanga, Lianhrima, Biakchhawna chu sawn kualin an zingah tlangval phawk Biakbuka chuan a zui ve bawk a. Chutia uluk taka dai vel an hrut lai chuan Lianhrima chuan sathang rim na tak, thli beng zawnga a hnar lo luh leh hak ṭhin chu hria in Saia tukkhuma ben lawlh pah hian i rim hi chhuah ziah suh an ti tawl mai a. Midangho chu an lo ṭhen ṭhaw a.


Saia chuan thutak fe mai hian ka sawitur hi ngun takin lo ngaithla ang che u. Kan khua hian chhiatna kan tawk mai thei a ni. Tin he rim sapui rim hi ka naupan tet a ta tawh ka hriat ṭhan a ni a ngaiahah ka neih tawh an ti a. An khaw tlangval phawk leh fiamthu duh tak mai Biakbuka chuan thutak fe mai hian, Saia," khuanu hian a hual him che a nih chu. Ka pu hi pasalṭha huaisen tak a ni ṭhin a vanglai hun a liam hma kha chuan, a ni pawh khan tiang hi a tawng ve fo ṭhin asin.



Sa a la thei in zan sawm dawn riaka a chhuah te hian a tla tur faisa a keng ngai hauh lo. Ka pu kha mak tak a ni. Lasi zawl ti ten an chhuah ru fo ṭhin a, an tih chuan Saia chuan Biakbuk," lasi zawl hi ka duh hauh lova," chutih rual erawh chuan he thil hi fiah ngei ka duh a ni. Eng em a thleng lo turah ngai ila, min lo han hawsan teh u tiin an sawi a.



Biakbuka chuan kan pasalṭhain a tih te chuan ni mai ang hmiang tiin an pali chuan khawlam an pan ta a. Saia chu kawruam thleng thla in a silai chu a cheng kausa a dah in a rim hriat chu a na telh telh mai a. Chutah le, a piah ṭulpik kar aṭang chuan Keipui hrawl tak chu inthazo tak mai hian a rawn zuang chhuak ta nawlh mai le.



Saia kalna tur takah chuan ding tau hian sahrang leh mihrang chu inen zam tum tak mai hian an in melh tawn dun ran a, Saia chuan a silaia tin ran chung hian ram pasalṭha kiang mai rawh, ka ngenmu tuarin i fam hlauh dah ang nge , i lu kha malchaw ka pe ang nga, diriam takin khaw mipuite hmuh turin phanpui kungah ka tar ang an ti chang fak a.



Chu Keipui lah chu kalsawn tum ai chuan a rawn pan hnai ta ang deuh deuh a. Chutah Saia chu tawlh hnung dawr dawrin a hnunga lungpui chu nghengchhan in lo hnai suh tiin a silai chu a hmet puak teuh tawh kher mai le.



Chu Keipui chuan mitkhap fuk fuk chung chuan Saia chu melh chung chuan a lu te chu an thin khum vak vak a. Chutah Saia chuan a pa thusawite chu hrechhuak in Keipui hian a nazawngin mihringhi an bei ngai hauh lova, khuanu hual bik hringmi zingah hian tlemte an awm a, eng emaw kawng zawng tak hian ṭangkaina an nei ṭhin. Min beih tum hauh lova kan hmaa an rawn in lan hi chuan ṭhianṭha takah pawh an chhuah theih asin a tih te chu an chhui kir leh a.



Duh tawk phawt ang.

Saturday 7 December 2019

PÛMAH MI LU. BUNG 23- NA.

.
PÛMAH MI LU.

BUNG 23- NA.


Meichher eng a lo hnai zel a. Lentlang lal fapa Ralthangkhuma inhrosa kuk kuk thawm leh a khua pawh hmu lo tih hriat tak maia a hmaa awm a piang a kawlhnam sei reng ruanga vaihma phei miah miah mai chu ding chawt in an awmna aṭanga hlam sawmhnih awm vela sawntlung pawng chunga zawlbuk pawh a la kai lo vang-a tih hmelpu,an mahni lam mitkhap hauh lova lo thlir rengtu rawlthar pian duhawm zet chu melh kul chung hian tu nge i nih an ti khawk rum rum mai a.


Chu tlangval, mitkhap lek lova an mahni lo thlir rengtu chuan in lo kalna lamah khan kir leh rawh u. Chuti lo chu he hmunah hian thisen tam tak a luang ang an ti chang fak a. Lentlang pasalṭha Rithanga chuan naua," kan lal fapa zawhna chu chhang mai rawh. Luhlul i chhuah chuan i dinna aṭanga tho leh tur i awm lo palh ang nge an ti let salh a.



Saizingliana chuan," pu a, nang chu lo inrawlh suh," in lal fapa nen khan sawifel tur kan nei e. Naupang hriam lek hi puitling hriam lek nen a hriam dan a thuhmun reng e tia a sawilai chuan Thangkunga chuan lal fapa laktlak loh, i farnu la let tu te pawh hmaizahna nei lova i pa laka phut let nei ang hrimin i chhuah a chu chu i tuar dawn ta a ni an ti a.


Thangkunga chuan sawizawm leh in Rithang," kha leh chen a sur a sa hnauaiah kan lo thawk tlang tawh e. Khaw khat pasalṭha ve meuh, ngaihtuahna seng tlem ang hrimin a meizang hlaptu tu nge ni ang tih pawh dawn hmasa lovin bual ât in i awm a, thiam tak maiin Murlen lal makpa ṭawngkaah i awk a, tunah hian kan lam hawiin i hriam i la lek kawh cheu dawn em an ti sap a.



Rithanga chuan, mahni khua leh tui phatsan duh khawp a leh lama awrdum leh lama awrsen mi ka ni ve lo ve. Hun kal tawh chu ni in khawthlang lamah a liam pui tawh e. Thangkung," tuna i rilru sukthlek kha mang lamah pawh vawikhat te pawh ka la mang chhin lo ve. Kan lal fanu kha him dam takin rawn dah kir ula ti chuan he hmunah hian thisen a luang lo vang an ti let sak a.



Thangkunga chuan tlangvalho chu melh kual leh dan dan in, ka hriam tawh duh lo ho kha chuan Lentlang khua in pan thei ang. Hual beh vek in ni tawh. At so tur khawpa rilru seng tlem in nih ka ring lo. In lal fanu nge in duh in lal fapa dawt phuahchawp ching kha an ti chang fak a. Rualthankhuma chuan," ka pa khan i nawmsak loh hlauin kha leh chen a lo tuam hlawm che a, tunah i phatsana, khuanu pawn lo hual che pawh ni sela, i damchhungin hrehawm tinreng i hmachhawn tawh ang. Ka farnu lak let nakawnga mindaltu chu pialralah ka thawn zel ang an ti ram hmak a.



Saizingliana chuan , sawi chu awl tak, hlen erawh har tak. I ngenmu tuara hliampui tawk ka u Saihmingliana khan i engpawi mah a sawi lo ve. I lu kha ka duh a ni an ti chang fak a. Rualthankhuma chuan a tawk e. Ka pa khua leh tuia tlangval huaisen te u i ralthuam kha leiah dah thla ula, sawlai nauoang nen sawn infiamna thianghlim kan nei dawn e. U Rithang meichher kha a alh kan ti pawr deuh teh u tiin Zinga lamah chuan pen li a rawn pen chhuak chhak a.



Saizingliana pawh chuan Rualthankhuma lama rawn pen in lal fapa," hei hi ka u tana ke ka rawnpenna hmasaber a nih vangin chetsual ka tum hauh lova, fimkhur takin che ang che aw. An ti thawp sat a. Rualthankhuma chuan naupang," ka lakah hian alawm fimkhurna pai reng ngai zawk chu tiin a rawn bawh phei thut a.



Rualthankhuma chu a rangin khawkhat pasalṭha a nihna chuan a thinlungah huaisenna tuh in rawlthar chhuak hlim hlawl Saizingliana chu a kawlhnam chuan tawh fuh tum takin rang tak takin a rawn vilik phei puat puat a. Zinga chuan tawlh hnun pah hian khati buan buan te chuan i chau hma lutuk ang nge tih leh a tawlh hnunna a ta ding thut in veilam sira rang taka in her pah chuan Rualthankhuma kawlhnam lek kang, a zak kau chho laitak chu nangchinin a nak nemah chuan Zinga chuan a va tlawh sak bur mai a. A nakruh auh ri ṭhak ri chuan rawn zui in a thlang awihah chuan a hlawm thla tawl mai a.



Rualthankhuma chuan chu rawlthar chetranzia a hmuh chuan fimkhur a ngai hle a ni tih hriain a taksaa hnahthei ṭawih leh lei hnawng kai luai chung hian a rawn tho chhuak leh ṭham ṭham a. A kut dinglama a kawlhnam hum leh pah chuan dinchhuah an tum thlarawk a. A nak ruh auh ṭhawt chuan engkim a ti danglam ta.



Rithanga va melh zauh pah chuan a hmaa rawlthar chu veh leh pawh tum tawh lo chuan a kut veilam chuan a nak chu an dawm ta chat mai a. Zinga chuan pasalṭha taksa pawh a la lum hman hleinem le. Ka u tan ka beidawn a fimkhur rawh tia ka sawi kha i beng leh lam aṭangin a va chhuak hma ve. Kha aw. Ka u Saihmingliana tan aw tiin tlankawi zawk in Rualthankhuma chuan a tawp nan ti ni awm takin Zinga nghawng zawnah chuan a lo vai phe ve zawk a. Mahse a tum a ṭhelh chiang hle mai.



Zinga chu kun zauh chung hian leia inbin in a kaiza tha an chah sak zauh a, Rualthankhuma kaihza aṭang chuan thisen tharlam tak lo luang chhuakin Zinga chuan awlsamtea buaina chinfel theih reng si in dawt hmangin mi i cho tuaha a tawp a tawpah i tuar zaw lel a nih hi. Ṭiau lui tui kang ngai lo bula remna saui tan i pa Luseipuite ṭawngka chhuak pawh zah zo lovin an inkarah hem i thlak a tunah chuan i tuhrah i seng ta a ni e tiin a kaiza leh lamah chuan tlawh thlep hnawk in a nghawng chu a kawlhnam chuan an chuk tuah ran a.



Rithanga lam chu hawi phei in tuna ka thil tihlaiah hian min dan tumna rilru in nei lian em an ti sak a. Rithanga chuan tlawm tawh hnu nun an chhah sak ngai lo ve. Malsawmna i dawng ngai lo vang. Naua," duhtawk rawh. Nunna hi tuma pek theih a ni lo ve an ti sak a.



Saizingliana chuan malsawmna te chu khuanu hnen aṭangin dawng lo mah ila ka nu leh pa hnen aṭangin ka dawng tho zu nia. Nunna hi tuma pek theih a nih loh zia chu tun kan hai hauh lo. Ralṭi reng renga min siamtu chu he in lal fapa hi a ni. Tunah hian ka rilru ka thlak e. A ni hian mang chhia keimah vangin a mang ang nga, a damchhungin kei min hriat rengna a ta hi a taksa peng tinah a cham tawh ang. Ti hian haw u la, in lal fapa nunna hi ka kut ah a awm reng a ni tih hi in lo hre reng dawn nia.



Hei hi a dam chhunga min hriat rengna tur a nih hi tih leh an lal fapa beng dinglam chanve hmawk chu an hlep tla hlawk mai chu midangho chu an lo chek tlak tlak hlawm a.



Zinga chuan an lal fapa chu a bana la lawkin Rithanga te lamah chuan an theh phei vawk mai a. Rithanga chuan a siruk la meuhin kan rawn thawk chhuak ang. Naua dam lo hauh la, ka rawn zawng hmasaber ang che an ti thawp sat a. Thangkunga chuan nisawm chhunga in lalpa thu leh hla kan hriat loh chuan in lal fanu hian sal chhinchhiahna a pu ang an ti ram hmak a.



Rithanga chuan Thangkung," nang an huat theih ber nan che kan tlangvalte rilru sukthlek ka lo kuai her ang. Tin hei hi ka duh bawk e. Kan lal fanu kha a hrisel in eitur ṭha in lo hlui tur a ni. A hmeichhiatna ti chingpen zawnga in khawsak vaih chuan in chan tur khan maian chan pawh a iang hauh lo vang le tiin khaw lam an pan ding nghal a.



Thangkunga chuan keini pawh helai hmuna riahrun han remna chi a ni lo ve. Kawr ruamah tui hna awmnaah riahbuk kan sual ang nga. Zingte," Lentlang lal fanu hi i kutah ka dah e an ti a. Ti chuan riahbuk sualna remchang dap pah chuan kal zai an rel ta a.




Zan a ni a zan reh tak a ni. Riahbuk an sualna hmun chu sih ruam a ni a, tui tlan tur a ṭha bawk a, boruak erawh a vawt raih raih hle mai. Ranhrui chuan Lentlang lal fanu chu a kut phuar bet in Zinga chuan a hrui lehlam chu a ngalah ṭawnin a veng ran a. Favang awllen lai rawn in ṭan chho in vanlamah Arsi te chuan an mawina tizual tur in an phe sap sap hlawm bawk a. Meihnungpuak hlawmin ti ti an vawrh sap sap hlawm a.




Tibuaitu em em tawng lo chuan chu zan khaw vawt ru tak chu hmachhawn zo in zing nichhuak engmawi tak chuan rawn thlak thlengin tukṭhuan tur an buatsaih malh malh hlawm a.  Lentlang lal fanu chu a â em maw tihmai tur khawpin ṭawngzai reng a rel duh lo.



Khaw kar kawnga zanthum lai an riah leh hnu chuan Vanzau khua chu an lut ve ta hlawl a. Thangkunga chuan ti hian Vanzau khua hi kan lut ang nga zankhat kan riak ang nga a tukah Thantlang khua kan lawi lut ang. Lentlang lal fanu kan kawl avang hian khawmi leh sa te rilru sukthlek kan lakah a dang mai thei a chu avang tak chuan fimkhurna englai pawn kan pai dawn nia tiin lalin lam pan ding nghal chu an rual a.



Ka mit hi tunlai chu a ṭha lo lutuk a. Min lo hrethiam hram hram teh u.









Thursday 5 December 2019

PÛMAH MI LU. BUNG 22- NA.

.
PÛMAH MI LU.

BUNG 22- NA.



Daifim Plastic Tuizem Mizopa kutchhuak hi lo hmelhriat in lo hmang ve chhin teh le. Sintex Company nen a material in ang anih a vang hian kan ringtawk teh mai a nia. Ramhlun South Baptist BiakIn bul ah hian Showroom kan nei e. 7005220417 / 9862377430 ah te hian call theih reng kan ni bawk e.




Vanzau khua chuan ruhtui a duh bik em maw tih mai tur hian ruah chuan han tih reng a nei lo. A tla reng mai a. Khawtuala naupang chiau thawm reng hriat tur a awm loh lai in a khat tawk erawh chuan kri ka ni in ti awm fahran hian Arpa hluisen chuan a aw an chhuak al al a.



Zanriah kil a lo hun chuan Thantlang pasalṭhate chuan lal in chu la mawi kim ṭhap in Sawia tan bik chuan Zo artui leh sa tuihang a ma eia in tur bik lalnu chuan a rawn chhawp sak a. Sarep tuihnai tak nen chu zanriah tlai chu puar takin an tling tla a.



Ruahsur karah chuan a upa te leh tlangaupate chu lo lawi lut in ti ti hrang hrang an han vawrh laih laih a. Upa Dozinga chuan lalpa," kan thudang a lai chuan, favang awllen hun hei kan lo hnaih ta hle mai le." Khuanu hian kan lak ah zah a ngai vr chek ang nga Luanghmun lam ram saw keizawng khawthar sah nan olka lo it hle mai ka ti tih pah chuan an chhak ral a an Luseipui pasalṭha ralhrat hruanghrauna zet zet nek a awm reng chu a pumpelhna kawng awmchhun a niu vangin lalpa chu an thawi zauh a.



Lalpa chuan a vaibel pak khuk laih laih pah hian Dothangi pa," i ngaihtuahna fim tak aṭanga thil thlir zau mi i nih ka hai lo ve. Chutih rual erawh chuan mahni lusei puite hlauh vanga sir sawn erawh thih hreh in ka hreh tlat zu nia. Khawkhat lal ve meuh lal dang vaukhanna pai ngam lo khawpa dawihzep ka nih meuh hunah chuan ka khua leh tuia chengte dem ka hlawh dawn lutuk asin an ti sap a.



Dozinga chuan," lalpa a ni khawp mai," zep thu a cheng lo ve, pasalṭha kut thliah tham kawl ve ngat i la chuan an mi nekna pawh a ziaawm deuh mahna le. Mah se, lalpa," han chhut chiang la," pasalṭhate hmachhuana duham chin lem nei lo khaw khat lal te hian an duhzawngah chuan mahni mihringpuite hmaizah chu sawi loh, nu nau tar chak lo thlenga vai hma duhna thinlung an py tlat hi keini dan phak rual a ni lo ve.



Lalpa," ka hlauh vang ni hauh lovin han chhut chiang ve mah teh. Hmunhlui pasalṭha ho ralhrat khawkheng zia leh pawisak an neih loh zia te pawh a tun kan hai lo. Zaphira leh an lal fapa nunrawng zet Sirina pawh an rawn lang leh ṭep tawh ang. An ni pahnih ringawt pawh keini in za leh sawmnga buaipuitham an nih zia chuh an ti sap a.



Lalpa chuan hei khual thang pasalṭhate beng a ning hlauh dah ang nge khalam kha chu duhtawk rih i la, Pasalṭha Thangkung," engtianga hma han lak zel nge in tum le? Keia lalna khuaa in cham duh hi thinlung takin lawmthu ka hrilh cheu a, he kan buainaa rinluh cheu hi ka duh hauh lo. Ka thinlunga thuawm kan sawitlang tawp mai ang nga. Ka khua leh tuia nunaute mangang thlabara an awm ai chuan in lalpa hian a khua leh tuiah min lo pawm duh mial a ngem le? Tiin a thinlung chhunga beidawn rukna lo lang chu puah chhuah puiin Thangkunga chu an ngen nghal tawp mai a.




Tap lama ṭhu ngawi reng Sawia chuan, lalpa," i dinhmun chhiat zia leh hlauhawm zia in ṭawngka aṭangin kan hai lo ve. Hun liam tawh chu hun in liam pui mai se, tun hun hi a pawimawh zia kan hriat thar fo a ngai reng a ni. Lal fing leh huaisen tak i ni. Tawlh hun a awm a bawh hun a awm ngai e.




Tuna i sawi zawh chiah khan i dawihzep vang lam a kawk lova, i khua leh tui te thinlung taka hmangaihnaa i en vang zawk a ṭawng chhuak chauh i nia sin. Kan lalpa sawn pawm duh loh a nei lo ve. I tan etawh a thangtlawm thlak mah mah mai thei. Chutih rual erawh chuan naktip mai hian kan tumram kan pan dawn a, tluak taka kan lo let leh ngai te a nih chuan i lakah hian bat kan nei a chumi rulh let nan chuan Hmunhlui pasalṭhate chu dan kan lo tum ang an ti sap a.



Lalpa chuan hei buainaa lo tel ve tur cheu hian ka duh hauh lo cheu a, ka lakah engmah bat in nei hek lo. Ka khua leh tui a in ke in rawn penlut ringawt pawh hi ka hahdampui sawng sawng zawk a ni . Kan piahral Hmunhlui khuate saw an mahni mai an ni dawn hauh lova, Fanai Pawi lal Lengkhara pasalṭhate nen sawn inremna saui tanin kawng engkimah an in hmu ṭha hle a ni. Nangni leh zelina leido in neihbelh natur kawng ka hawnsak cheu chuan ka dam hun chhung hian ka in thiam thei ngai lovang an ti let a.




Thangkunga chuan an kutah in lo awm ta a nih pawn hma rawn sawn phei zelin a tuartute tur tho kan ni a tunah hian an nemna lai zawn kan dap hi a finthlak zaw lel e an tih chuan zawite te hian Zinga leh lal fanu chu in hmu fo tawh ang mai hian an lo phun sep sep a. Lalpa chuan khik vur vur pah chuan lalnu nena an vanglai hun te an dawnkir ve leh hnuhnawh a.



Nithum ngawt an liam lrh hnu chuan ruahtui bawhawk pawn ziaawm lam panin khawchhak aṭang chuan ni a rawn lang phe ve iar iar a. Lalpa chuan damtakin in rawn let leh dawn nia, chin hriat va nih chu tih leh sarep tam tawk fun leh kalkawnga an mamawh tur chu an pe hlawm a. Lalpa hnenah lawmthusawinate an neih zawh chuan mihrangval rualte chuan phuba la turin hmalam an pan ta a.



Khawkar kawngah zan ruk lai an han riah leh chuan tlai nitlak hmain Lentlang rambalh chin an dailut ta der mai le. Sawia chuan Tunhmaa thlamuangtaka an lo in kalpawhna hmun vel an han dai leh chiah chu timna chuan rawn man in Thangkunga chuan pasalṭha," i huntawn mek hi ka hrethiam che. Tunah zet chuan mahni tana chakaikhawrh kan ni ta mai sia tumah dim lovah kan ti a niang chu an ti sap a. Sawia chuan a lu a lo bu zauh a.



Fimkhur taka kal zelin an hnu pawh a chiar ṭha duh hle mai le. Khawṭha lawma chungleng sava te leh khaukhuap te, Phengphehlep chenin an mahni tawkah an lawm ve ni ngei tur a ni an thlawk kual sek hlawm a .


Lo mawnglam aṭanga fimkhur taka hrut chho in kawngṭum chu an zawh chho zel a. Thangkunga chuan hei le ṭek denkawn kan thleng dawn hnai tawh a, tu mai pawh fimkhur takin hmalam kan pan tlang dawn nia. Tluang taka kan kal chuan dai hnaiah puk thuhruk ah kan tana hnawk thei thil kan hnutchhiah ang nga, kan chet a zangkhai zawk nang ti hian hma kan hruai zel ang nge tih leh hmalampan an rual a.



Unau hmelhai velah chuan khawdai chu an han thleng a. Thangkunga chuan tuikhur muallam helin lalin kan chhuk thlen ang. Lain chhak lamhi lal chhungkaw dailenna panna ber a nih vangin lal chhungkua tu em maw ber kan awk mahna le. Kan tum kan thlawhtling hlauh a nih chuan kan chep pawh a awlsam zaw phian ang.




Ti khan he puk ah hian awmhmun lo khuar ula lal chhungkua thlithlai turin tuikhur mual lam aṭangin ka veh chho ang nga, silai a puah hma zawng ka chet a kaltluangah in ngai mai dawn nia tih leh kal an rual nghal a.



Thangkunga chu kal zelin tuikhur mual lamah chho in lalin pawh chiang takin a hmuhtheih ta. Hel chho leh in lalin chhak thingkung dingkhup lam chu panin Khiang thing lian ṭha zet phenah chuan a ṭhu ta khar mai a.



Tuibur hmuamda awm velah chuan lal fanu chu daileng turin Thangkunga lam chu a rawn pan ta ṭhem ṭhem mai le. Chutah lal fanu chuan a duhtawk a ngah hnu a kal leh mai tuma a insiamrem lai tak chuan Thangkunga chuan che tawh suh. Thawm i chhuah chuan i lu hi ka la nghal ang an ti chang fak mai a. Lal fanu hlau lutuk chuan khurh zawih zawih pah hian Thangkunga chu tu nge a nih fiah tumin an a lu her an tum a. Thangkunga chuan i pa pasalṭha huaisen Thangkhuma ka ni e. Ngawi hle hle la kal rawh le an tih chuan lal fanu chu thuawih takin a kal ve mai a.



Thangkunga chuan i nuṭapa rorel dan dik lo pawh siamṭhat tum a hnekin in chhungkua in ngawih in chuh a, in tuhrah chu in seng ve khawp ang. Tiin a hmui hup chung chuan a kalpui ta zar zar mai a. Lal fanu chu tawlh thlu palh ang deuh in an ṭhu hniam thuta chu tah Thangkungan a hmui a hupna ata chu tal pit thut in an au ngheng mai chu. Vengmawng lam aṭang chuan hmeichhe thlaphang au rawl lo chhuak chu an hre hman ta tlat mai le.



Thangkunga chuan mai mai che chuan tih leh pen thluk tawp rualin a pu lawk a puk lam an panpui ta vang vang mai le. Puk a zu thlen rual chuan an chhak hla ve deuh aṭang chuan tlangval inhrosa thawm leh meichher eng chuan a rawn zui nghal zat a.



Thangkunga chuan kawngdang a awm thlawt lo a ni. Reiloteah kan awmna lai hi an rawn pawh dawn a, chu avang tak chuan lal fanu tlaktlailo kan kawl chhung chuan kan him ang tiin lal fanu chu thip zet in an melh khui khui a. An chhak aṭang chuan lal fanu nuṭapa Tualthankhuma chuan zawngsen ho khaw nge ka farnu in hruaiman chu in hmu khawp ang tiin ring taka au in a rawn in hrosa thla bawrh bawrh mai a.



Puk bul lawka sawntlunpawngah chuan Saizingliana chu ding al chung hian lal fanu kan kawl chhung chuan a pawng a puiin min rawn bawh ngam dawn lova, keiin tu em maw ber in mal beihah ka cho chhuak ang nga chu chu kan himna awmchhun tur a ni mai. Tiin hlauhawm awmzia pawh hre map lo chuan meichher chu an chhi kai nghal a.




Ti chuan leh a meichher ken chu alh zau zelin a dinna chhak aṭanga an lam pana meichher eng emaw zat lo phe thla nguah nguah chu chik taka thlir chungin a lo nghak ran mai a.



Ka meng thei thlawt lo. Min hrethiam teh u.

Monday 2 December 2019

PÛMAH MI LU. BUNG 21- NA.

.
PÛMAH MI LU

BUNG 21- NA.

Saizingliana chuan lalpa chu melh kal chung hian, lalpa," i khua hi kan vawikhat lo lawi luhna a ni a, kan tan kawngdang a awm hlawl lo a ni. Lal ngilnei leh lal fing tak i ni tih ka hria e. Kan chunga i chet danah hian lungawi lohna kan nei hauh lo, buaina liantak kan khuain kan tawk a, chu buaina chinfel tuma feh chhuak kan ni a, lalpa i mi ngaihdamna sangber ka dil nghal e an ti a.



Kawlphai pasalṭha lungawilo a Lusei lal bela pem ta tuma Vanzau khua leh tui ni ta Mangkipa chu lalin a rawn luh pah in mitmeng nelawmna reng nei lo hian nangni naupang hian kan lalpa dawt in han hrilh ngam a maw tih leh danhman rual loh hian Zinga ṭhianpa chu a beng hawisawk a.



Saizingliana chuan ka pu," kawngdang a awm a lo a ni," hei in lalpa hnenah ngaihdam kan dil mek a ni, khawngaihin zahngai an ti leh hram a, mahse Saizingliana mitmeng thip ru zet leh a hmel dur ta khaih chu lalpa chuan a hmuh hmaih hauh lo.



Lalpa chuan ka pasalṭha," an thu leh hla ngaithla phawt ang hmiang insum hun a awm ngai e," an tih chuan Mangkipa chu a in sum ve leh mai bawk a. Lalpa chuan Thantlang khua aṭanga ka khaw leilung rawn rap te chuan in tihturte chu a pawimawh tawk ang chu maw? Awllrn lai pawh nghak hman lek lova in lalpa rilru kaptu chu ka hriatve ṭulna lai a awm tlata kan hriat chu le an ti sap a.



Zinga chuan, lalpa," kan tawrhna zawng zawngte rul let turin rammu in kan rawn chhuak a ni. Ti hian kan pasalṭha hiam ziaawm lam pan se Lentlang khua chimih ṭhak turin kan pan ang an tih chuan lalin chhunga awmho chu an in melh hrek hrek hlawm a. Lalpa chuan nuih hak pah hian nangni tlangval tuaitir leh mitlemte hian Lentlang khua chimih ṭhak in tum a maw?



Vut laka vawih ang lek zu nia tiin an nui leh huah huah a. Lalpa chuan tlangval mahni luzuar mai in nia sin, an pasalṭha Rithanga, Ralthankhuma leh pem pasalṭha Thangkunga kaihhruaina hnuaia tlangvalte huaisen zia tlangthang zia te hi in hre ve chek ang chu maw? Chu lo rengah Murlen pasalṭha Sawiluaia, Tuaka leh Sawia kianga englai mai pawha ding Thlahtea leh Sawiluaia fapa Saihmingliana hlauhawmzia an sawi huai huai te hi in hre ve ang chu maw? An ni ṭangkawp, khawtual tlangval tello pawh sawn khaw sarih in hawrkhawm pawh an chimih thei ang chu maw le an ti chhuak a.




Pasalṭha Mangkipa chuan naua leh i thluak a chawl te a ni zawk lo maw?an ni khawhnih ṭangkawp laka ram han mut meuh chu leh, thihna a nia sin an ti chhuak ve leh a. Zinga chuan lalpa," Thantlang pasalṭhate hi zama hnungtawlh mai mai tura ke lo pen chhuak kan ni lo asin , an ni khawhnih ṭandun mai mai laka zam chhe tur kan ni lo e an ti sap a.



Chutia ti ti an vawrh lai chuan Sawia chu hlang chunga mu in ruahtui a dawn lohnan changel hnah in khawchhungah an rawn zawn lut a. Lalin an rawn thlen chuan lalpa chuan khual pasalṭha ho chu chik zet in a lo melh kual dan dan a, chutah leh, Lentlang pasalṭha ni ṭhin Thangkunga an hmuzet chu lalpa chuan e heu leh nang i ni maw pasalṭha Thangkung an ti chhuak phawng a.



Thangkunga chuan lalpa," kan in hmuh lohna a rei ta hle mai. Lentlang khuaa i lo zin lai ang reng hmel i pu mai ka ti," an tih chuan Sawia," nikhaw hre lova a lalin chhuata mu reng tap lama meilumin a en phak china an han zalh chu thlek zawkin hri hi tu nge le an ti sap a. Thangkunga chuan Murlen pasalṭha ni ṭhin Sawiluaia ṭiau ral pawi pasalṭha mangtu a ni a, tuna i hmaa ding hi a fapa pang zawk Saizingliana a ni an tih chuan lalin chhunga awmho chu an ka ho ringawt mai a.



Lalpa chuan chuti chu khawngei Saihmingliana an ti leh hu a, Thangkunga chuan Lentlang lal fapa ngenmu tuarin a silawng deuh a kan kiangah hun a hmang ve thei rih lo a nih hi, a aiawh turin hei a nau in hmalam a pan thung e tih leh Saizingliana hmel la lawm lo a sira Pawi pasalṭha(pem pasalṭha) ding chu Zinga chuan thip zet in an melh leh khai ṭhin a hmuh chuan Thangkunga chuan Zingte," buaina dang in hmachhawn em ni," an ti nem duai a,  Zinga chuan Pakung," hmachhawn lem lo e," tiin buaina dangin a tlakbuak hlau tak chuan a ṭhianpa in kut a tawrh dan chu a zep rih tlat a.




Lalpa chuan ti hian hmundang pan lovin ka mikhual ang che u. Ka khawtlangval tlawmngai leh mihuaisente u, mahni taksa ti lumin in lam pan ula, khual duhawm kan thlen thu erawh in thup dawn rih dawn nia, tiin a ṭintir ta a.



Lal fanu chuan a hmaa pasalṭha tih hriat ngawih ngawih, nikhaw hre lova rum ri deuh dar dar chu tuilum chuan a a lu vel leh a ban vel te chu an deh sak a, lalpa chuan khawnge kan khualthang pasalṭha chu tih leh Sawia lama tawlh chu an rual nghal a.A fanu che vel chu ngun taka chik zet chung hian chemte," i nu reng reng pawh hi a va thangrei ve maw le. I nu thangi hian tiang em em hian nau a lo harsat tih reng reng ka hre law, khawnge ni tlangaupa mawi lo lamah lo ngai lo se, khualṭha kan neih thu leh buaipuingai kan neih thu zu thlen mai ta che. Thangzingi zawngin pialral a hlat em mai a ṭha lam kawnga buaipui ngai a ni hlauh zawk a, an dinhmun aṭangin i rawn tur hmanhmawh deuh dawn nia tiin a tir liam nghal a.



Tuibur hmuamda awm velah chuan lalnu chu lalin rawn lut in chutia khual pasalṭha hruanghrau zet zet an hmu chu a meng phawk hra a. A mitmei chuan tu te khua leh tui nge an nih thu chu lalpa chu an zawt a. Lalpa chuan engti em em nge le? Tlan tau an sawi ang maia thehmeh ianga i reh tak vung vung ni an ti a lalnu chuan, Thangi nau han harzia thu chu sawiin khawilam khualṭha nge an nih thu chu tlangaupa hnen aṭangin hre tawh mahse an zawt nawn leh kher a.



Lalpa chuan Thantlang lal khua leh tuia khawsa Pasalṭha khualkaite an ni e. Tih pah chuan Sawia chu a fapa Saizinglianan a vil chawt chu an melh leh zawk a. Zinga chuan a pa chu a ko awl lova, a pa lah chuan chhang ta nge tihzai reng a rel thei lo, a rum chhuak leh hak ṭhin a.



Zanriah kil hun a lo nih chuan Sawia chuan ka tui a hal tiin vawihnih an lam nawn leh chuan Zinga chu tho vatin mauthei chuan a pa chu tui tlem a zawng an in tir leh a. Ti chuan Sawia pawh chu a khawsik chuan ziaawm lam pan chho in a khawhmuhte chu rawn chiang ṭanin a awmdan vel chu an chhuikir leh a.



Sawia chu muangchangin Zinga chuan an tung tho a, Sawia chuan Zingte," a va zahthlak ngai ve le, engchena rei nge tianga ka awm le an ti a, Zinga chuan ka pa," hahdam rawh," tuibur hmuamda chhung lek a ni e an tih chuan lalpa chuan zanriah chu a kil peih leh peih loh an zawh chuan Sawia chuan lalpa chu ngun takin an melh a, chutah lalpa," ka lawm e," kawruak lutuk tur ven nan tlem a zawng chu ka bar lui thei mahna le an tih chuan lal fanu chuan ka pu," meilum bulah khan ei mai ta che tih leh chaw rawn pek chu rualin sakhi sarep tuihang leh chi kawh tur nen an rawn chhawp sak a. Sawia chuan ka lawm e lal fanu i ni ang maw an tih chuan lal fanu chuan aw ni e. Ka hming chu Zakungi a ni e an ti sap a. Sawia chuan hming chhuanawm tak a nih rualin nula hmelṭha tak i ni e an tih chuan Zakunhi chu zakin a sen ap ap a.



Chutia Sawia a rawn ṭhatchhuah leh takah chuan Thantlang mihrangvalrualte chu an lawm hlawm hle mai a. Zinga lah chu a che vel a phur thar sawt tih hriat reng reng hian a hma aimah chuan a hmel chu lal fanu chuan ṭha ti zual sawt in a hmu nghe nghe a. Zakungi chuan Zinga chu a va melh leh ralh ṭhin, Zinga chuan a va melh ve lai tak ni in an mit leh mit chu in tawng siah in an in haw lo hle tih pawh an in melh tawn dan aṭang chuan hai rual a ni lo ve.


(Ngei ngei tlangah Saizingliana hian kalpui ta se lal fanu hi a ṭang ve a ngem? Nge ṭanna chang pawh hre lovin Zinga khawih ang ang hian a awm tawp ang?)




Vanzau lalpa chuan hei le kan khualthang pasalṭha pawn ziaawm lam a rawn pan leh ta bawk a in thu leh hla te pawh ngaihtlak a chakawm tawh alawm maw le. Tu ka aṭang ber hian nge ka beng hian a dawnsawn dawn le? Tiin an melh kual dan dan a




Thangkunga chuan a bul aṭanga a tawp thlengin zep i he lovin an sawi chhuak ta dap a. Lalpa chu chek tlak tlak in a ni dawn maw," khawkhat lal nih pawh hi a tam zawk tan hi chuan phurrit thlentu leh pasalṭha hnawtṭiautu chan kan chang zaw chek a nih tak hi. Eng a pawh chu ni se, in tumram tluang takin thleng ula khuanun veng zel cheu rawh se. Mahni Luseipui leido neih hrehawmzia hi chu aw, an ti chhuak vawng vawng a.



Thangkunga chuan lalpa hmel danglam ta riau leh a thinlunga vei ruk nei tih hriat tak chu hmuh hmaih hauh lovin a lo chik hle a.



Thangkunga chuan lalpa pawipangte kan sawi em turah ngai lo i la, nang ang lal ṭha leh fel te chuan leido nei lo turah ka lo rin lut hmiah mai che a ka rin sual erawh chuan i ka ngei aṭangin hriat ka duh ve tlat mai ka ti an ti a.



Lalpa chuan, Thangkunga chu melh ran chung hian hei kumin kan thlawhhma te zauh zel in Khiangmual lamah buh leh tlai thar a ṭhat beiseiin kan han bawh a, ka perh tarna bula chikhur saw a hma zawnga kan ta ni ṭhin kha chuhpuitu kan Luseipui khua in zahnih nufa inchhal kan nei ta tlat mai a, awl lovin palai an lal Lengdaia hian a rawn tir tlut tlut mai leh ta nghal a, keini a khawte zawk hian rilru bulfuk siampui thei lovin chhuanlam fahrah nen kan lo la hnar zel a nih zawng hi.



Pasalṭha huaisen kutthliah tham ka neih lohna lai hi ka chak lohna lai chu a ni mai a, he ka chak lohna lai hi rawn manthiamin ka fanu thleng hian vau khanna ka dawng tam vei ta e. Rulmuk fuankhawm ang maia kan laka rilru kha sawn min la umchhuak nge nge ang le an ti chuai raih a.



Thangkunga chuan a nih chu maw le, tiin a ṭhiante chu an melh kuala midangho chuan an lu buk khumin lalpa lam an hawi leh chuan Thangkunga chuan lalpa," i buainaah chuan min rin lut ve mai ta che", i harsatna sukiang turin kan in peih e. Ka keite hian i tlangvalte chu an thinlungah huaisenna tuh ta mai se, tin a kianga ding tlat turin Saihmingliana leh Thlahtea hian an karcheh ang an ti chhuak sap a.Lalpa hmela lawmna chhiat tur awm leh hnukulh ṭeuh chu hmu tlangin Thangkunga chuan lalpa ngawi tlat chu bia in lalpa," i ril rem zawng a nih loh chuan ka thu ka sut leh ni se an ti a.



Lalpa chuan khaih khaih khaih, ka beng hriat a chu ṭawngka chhuak chu ka tan lawmna dang a awm chuang lo ve. Ka laka in phut tur awm ang zawng zawng chu sawi tlang vek ta ula dar leh ṭhi se nufa thlengin an ti chhuak chhak a. Thangkunga chuan i fanu hi mo atan ka it riau mai ka ti. Ti chuan inremna saui kan tan nihmiang an tih chuan Vanzau lal fanu chu a mengbial kawk mai a, khual pasalṭha chuan tu tak chu maw a pasal atan a a lo ri ruat chu hriat a chak rualin a haw ru hle mai a. A kianga ṭhu ngawi reng Saizingliana chu mitsir zauh pah hian Zinga chu ni se hi a ti ru hle mai a.




Lalpa chuan a fanu pasal atana a duh chu tu tak ni ang maw tiin an meng deuh ruai ruai a. Lalpa chuan engpawh ni se ka fanu pasal nrih thu leh hlaah chuan a mah duhthlanna hi ni se tiin rilru ka lo siam fel a an ti dek dek a. Thangkunga chu nuih chhuah hak pah hian, lalpa, " i fanu chungchangah chuan keini hian thuneihna kan nei lo ve. Hunin a hril ang chu tih pah chuan Zinga chu an mitsir zauh a.


Duh tawk phawt ang.

PÛMAH MI LU. BUNG 20- NA.

.
PÛMAH MI LU.

BUNG 20- NA.


Nngawi rengin a u tianghawl chunga a kal vel an hmuh chuan Saizingliana thinlung chu a na in a nunah tumruhna chuan hmun changlian zelin Lentlang lal fapa chu a rilruah riak tlat in huatna thinlung chuan a rilru pawh a tibuai thei hle mai a.


Vawk hniah zawn thla a ni a, ruah lah chuan kianzai reng rel lovin he leia hringmite nan zawr tum ang hrimin a tlak lai reng chawl lovin banzai lah a rel thei hek lo. Thantlang intin maiah chuan hnawng rim leh ran rim chuan khawchhung fanin ran rual ngah a piangte run chu ran rim thang chuan a luah hnek bik hle mai le.



Lalpa chuan, hei kumin ruahtui tla zet chu namen lovin a naa, buh leh balah kan phang i he lo turah ngai ila, ka pasalṭhate chet chhuah hun tak nidawn dawna hriatna kan pai tlat chu le. Chutih rual erawh chuan an chet lakna kawnga daltu hi chunglam malsawmna a ni thei tlat zu nia. A engpawh chu ni se an mahni duhthlanna zah sak ila an huam a hnu khawnge tlangaupa nang tlawmngaiin ka upa te leh ka pasalṭhate kha ko khawm la, an thu leh hla leh ngaihdan te rual takin ka lo khaikhawm mai ta lo'ng tiin an tir liam nghal zat a.



Lalin pasalṭha rualin an han kilbial laih hnu chuan lalpa chuan tun hun hi in tan hunṭha a ni a, chutih rual erawh chuan kumin ruahtui tla hian in chet a ti ṭhuamawp thei tlat bawk a in ngaihdan la hmasa lova thu han tih tluk ka duh loh vanga ko khawm che u ka ni.



Engtianga chet lak nge in duh le? Tunah la la a chet chhuah nge in duh Favang awllen lai thla dinglama Arsi lan hun nghah? An ti a.


Sawia chuan lalpa," Favang awllen lai kan nghah chhungin eng harsatna in nge min tlakbuak dawn tih tun va hre suh." Tun hun hi an rilru nen lai tak a nih hlauh chuan kan tan belchhunga sa ang hrimim kan rin lut dawn zu nia an ti a. Lalpa chuan a lu buk nghat nghat pah chuan in thu thu ah in nghatse, Lentlang lal fapa lu kha ka duh tih hi in thinlungah khan pai tlat ang che u.


Thangkunga chuan lalpa," rawlrala che chhuak tur kan ni a, engpawh ral rama tawk thei kan ni. Khawchhungmite laka fimkhur chhuah turin tumai pawh hi hriattir ni se. Ka duhthusam ngatah phei chuan kan chhetchhuahna hnuhma leh a rim a ra pawh hi khawchhungmite hian hre lo zawk se. Kan kalbo hlana Thantlang chhiatna vawrtawp duhtu an lo awm palh thil thuah fimkhur tluk a awm lo ve, an ti a .



Lalpa chuan ka pasalṭha te nge nge in thuak a chawl lo ve. Ngaihtuahna fing tak a ni e. Ka sawi tawh,angkhan nang leh Sawia hian tlangval in duhzawng in thlang thei ang, naktuk varṭian hma leilung a rawn lan hmain chhuak ula, rawlrala che chhuak chhungkua te kan lo thli thali ru reng dawn nia. Tiin thu an han pawtchat nghal a.



Zingkhua a lo var, dithlifarfema ruahtui dir chuan pasalṭha ralhrat khawkhengte chet a ti fum hauh lo. Zalenna dar khawngri tura a suala sual chhuah ngaihna chuan an thinlungah hmunsang pai ṭheuh in dai ngai loh ram dai tur chuan an in buatsaih mawlh mawlh hlawm a.



Saizingliana chuan a nu rawn tho chhuak ve chu a lawm lo tih hriat tak mai hian ka nu," leilung em pawn lan chhuah a la tum lo ve, i malsawmna min hlan dawn te a nih ngawt loh chuan mutmu va tuah leh rawh an ti a. A nu chuan zak rawh, naupang, khati khan nu te an chhang ngai lo ve tiin a tukkhumah chuan an nem bu lawp a.



Puankawp kara lo melh kartu Saia chuan a nau che vel chu ngun takin a lo bih kar bawk a. A nu chuan Zingte," ka ngaihtuah che a ni," kal lo mai la ṭha ka va ti em, thinthi a awm hi keizawng ka harsat bik a ni e an ti sap a. Sawia chuan a kawlhnam tah hlauh hlauh pah chuan Saia nu," i rilru hi a no lam mah mah a ni e. " a eng zawnga thil thlir te hi ngaiah nei ve turin fapa tlangval pahnih i nei tawh a tihlai chuan Saia chuan Zinga," ka kawlhnam kha keng la rilru fimtak pu ang che. " an ti sap a. Zinga chuan a u chu melh zawk pah hian ka u," ka hria e, damtakin le tiin ruah tla cherh cherh pawh ngaipawimawh lek lo chuan an in chu an chhuahsan nghal a.



Sawia chuan zui ve nghalin katchhuah lam chu an pafa chuan an han pan dun nghal a. Kawtchhuah an han thlen chuan Thangkunga leh pasalṭha Zazawna leh an khaw tlangval luhlul leh huaisen ve tak  Neihlaia chuan an lo nghak ṭhap a. Engtiang chiaha rei nge hun an hman dawn tih lah hriat va ni suh. An sahmim ipte ah pawh a puar ṭha hlawm hle mai le. Thangkunga chuan hei leilung a rawn lang hnai dawn dawn tawh a, khawmite hian min hmu hlauh dah ang nge kalzai i rel ang u tiin kalzai an rel ta a .




Kal tiharsa tawk lek in ruah lah chu a tla siar siar reng a, kawng nal nen an han tawlhthlu lek nawk ṭhin. An huh chiaupur mai a. Thangkunga chuan mei han nun thei zia zang kan ni dawn hauh lova Lentlang aṭanga nihnih kal vel khua kan chhak ralah khian Vanzawl khua a awm a, khaw lian an ni lem lo bawk a, pasalṭha kutzung thliah tham an kawl lo nen kan kaw ruak lutuk lo tur vennan kan pur mai dawn nia.  Zingte," chhel takin aw an ti zauh a. Saizingliana chuan a lu buk nghat pah hian a ba pui lianṭha tel tawl a thukphum chu hrechhuakin bapui lianṭha tawk ka ak khiau alawm an ti chuan an nui chhuak dar dar hlawm a.



Ti chuan a karah an eitur neih ang angte zanhnih ngawt an han tin hnu chuan an kaw puarna tur an phang ti tih tawh mai si. Mei han nunna turin thingro takngial pawh hmuh tur a awm lo, ruah lah chuan mauro te, thingro te lah chu a nan huh vek mai si. Thangkunga sawi ang chuan Vanzau khua chu an pan ta tawp mai a.



Nikhat an han hmanral leh chuan an chau tlang tawhin an kua a ruak tlang tawh bawk a, mahse, chhelna pai tlat tura mibik an nihna chuan chakna la pe ve hram hram in ka tum nge ruh saruh tih chu an thupui pai a ni tawp mai a ni. Buaina dangin a rawn tlakbuak, Sawia chu namen lovin khawsikin a rawn man, Zazawna chuan Sawia," khua pawh kan thleng hnai tawh in ka ring," chhel takin aw, an tih chuan Sawia chuan khur hlak hlak chung hiam Zawna ka ngaihtuahawm loh e, ka ṭha leh mai ang tiin an chhang a, pasalṭha zai diktak lo lang chhuak kar aṭanga a mitmeng dul raih leh a hmel hmai dawldang tak chu a fapa chuan a hmuh hmaih lo chiang hle mai le.




Saizingliana chuan ka pa Zawn," tiang ringawt chuan a dik dawn lo," ka pa hi khua kan thlenpui vat vat a ngai a ni tia a sawilai chuan Sawia chu a ke sai hlak hlak chung chuan ngawi lawk teh u, tiin a silai chu leiah tungin an rinchhan ang ren rawn a, a va zahthlak ngai ve le. Kum ka chhirliam tam ve ta a ni ang nge tiin kal a harsat zia chu a ṭawngka chhuak ah a lo lang nghal a.




Thangkunga chuan Zingte," Neihlaia nen khan kawng hi hmanhmawh takin zawh zel ula khua thlen vat in tum dawn nia," khua in thlen hunah pehhel kual lovin ṭanpui kan ngaihthu an lal hnenah thlen ula, engti tura tunang angah te an khaw dai lut nge in nih tih an zawh cheu chuan khawkhat pasalṭha ramchhuak ve meuh bo thu va awm suh, kan lal fanu rukbo a nih thu leh an hnu kan chhui dan kha thiam takin a beng hriatah in sawi mai dawn a nia tiin an tir liam nghal a.




Thangkunga chuan lo kal malek tur hi a nia, ka engkim mai hi a sawngte vek dawn alawm maw le tiin an nui chhuak hak a. Sawia chuan lo hnai teh u, ka awmdan hi ka duh hauh lo mai ka ti. Khua pawh ka thlengzo ngut dawn em ni le, ka lu te lah hi mitkhap kar dana lunga chhut ang mai zu nia, thingbul ngheng hian min han ṭhut tir lawk mai teh u an ti khur hlak hlak a.



Zazawna chuan khualkai pasalṭha, ka beng hriatah hiam a hnual zawngin ṭawng kau chhak chhuah hauh suh. I ho in rallu Pûmah kan tlar ang chu le. Fur ruahtui ngam lo khawpa der dep i ni lo ve an ti a, mah se, a mitmeng leh chezia aṭang chuan pasalṭha pahnihte chuan beisei an nei chau tawh hle mai le. Thangkunga chuan mautheia a chawṭhing phoro chu ruahin a rawn tlak hnan thingkung aṭanga ruahtui rawn farthla, a zar penga dir chu dawhin tuibur hmuamda vel an chiahpuam a.



Mautheia chawṭhing phoro chu rawn puam ṭanin Thangkunga chuan Sawia chu pe in hei hian i kawruak a tiziaawm ang an tih chuan Sawia chuan ka chak lo ve, nangni hian chakna thahrui in neih a ngai zawk e an ti sap a. Zazawna chuan luhlul chhuah suh, buaipui ngaia i awm reng chuan keini pawh hian buaina kan hmachhawn tam mai mai, tlawmah la lo la, bar mai teh an tih tak hnu chuan Sawia chuan an bar a.



Khawpui ri leh ṭek ri te chuan tlangval tuaitir pahnih hmalam panna kawng an dal lo hle mai, an hmachhawp chu hlen tum takin an pal miah miah mai a. Ti chuan Vanzau khaw kawtchhuah chu chuangkaiin an han thawdun huai a. Zinga chuan U Neihlai," i chawl khawmuang lo mai teh ang." Tiin khawchhung lam pan mawp mawp nghal in kalzai an rel leh ta a.



Chutia fur ruahtui sur tluk tluk kara tlangval la naupang tak pahnih hmanhmawh taka kal te chu khaw mipuiho chuan kawngkapui aṭang chuan an lo hmu duh hle mai a. Engtiang chiahin nge buaina leh harsatna an tawh dan chu an lo ri ruat kual vel ta mai mai a.



Lalin pawh luj dil buai lem lo chuan lalin leihkapui chu an han thleng nghal rawk a. Vanzau lal chhungkua te chuan chutia khual tlangval pahnih an han hmuh thut chuan an lo phawk hra a. Zinga chuan lalpa i puihna kan mamawh a ni. Thantlang khua leh tui te kan ni a, kawng lakah kan pasalṭha khawsik sang takin a man thut mai a, lalpa i puihna kan mamawh a ni an ti tawl mai a.



Lalpa chuan chu tlangval chu ngun tak thlek vang vangin a hmel aṭang chuan dawt a sawi lo tih hriat tak mai hian lalpa chuan, a nih tak chu maw le, tlangaupa ka pasalṭha Zaithanga leh tlangval sawm pawr velin ka lalin rawn pan se, i ngamtlak tlangval inah kal mauh mai la, rang taka lal thupek hi bawhzui a ngaih thu i rawn thlen vat dawn nia.



Tin," chawfun ken ni bawk se. Kawng a nal a, zawlbuka hlang siamsa leh meichher lo ken tel bawk se, chutih rualin an tana a hnawksak theih takin silai fawnghnih bak ken a ṭul lem lo vang. Hmanhmawhin aw tih leh tir liam a rual nghal a.



Lalpa chuan vala te u mei saw va hnungpuak ru, chemte an eitur buatsaih sak nghal ang che. Tin Zanriah chaw thlak belh bawk la, Zinga lam hawi pah chuan mi engzah nge in nih le an ti a, Zinga chuan lalpa," pang nga kan ni e tiin an chhang thuaia, an taksa vawt lutuk tawh chu tia meihnung puaka an han ṭhut hnu chuan an taksa te chu rawn pangngai chho leh in an ṭawngka chhuak pawn ngai a,rawn awh ṭan a.




Lalin chhung chu tlangval sawm leh pahnihte chuan rawn thlengin an khaw lei lung rawn rap te chu chik zet in an han melh kar hlawm a. Lalpa chuan hei le Thantlang pasalṭha khawsik sang takin a man palh hlauh mai a, hlang nena hmanhmawh taka in liam a ngai ang. An kua a ruak dawn hle a, mahni Luseipui lakah ṭhat in zu chhuah dawn nia. Valate u in hnu ka pasalṭhate hian an chhui zui theih nan mausep in vit phun ang chu maw an tih chuan Zinga chuan lalpa vit phun zel e. Hei keini hian kan  zui ve ang chu kan lo tia an tih chuan lalpa chu chek tlak tlak in ni lo ve. In hnu mausep a in vih phunte chuan in kal a ngai lo ve. Ti hian ka pasalṭhate hian an zu zawn mai dawn alawm an tih chuan hnial chiah ngai lovin ngawih an chuh ta zawk a.




Vanzau lal fanu chu melh pawh an lo la melh hman meuh lo a chutia an ei tur chaw an han peihfel a ei theih e an tih chuan Zingate ṭhiandun in Vanzau lal fanu an han hmu meuh chu an in melh tawp mai a, hmelṭha an tiin a mawng pauh tarh te leh a chawn in vuah fuh tak mai te a pain inkhaithli zaih mai te chuan Zingate pahnih mit chu a la hle mai le.



Lalpa chuan lo manthiam nghalin an nui sak a. Lalpa chuan puar tak khan han bar ula in hnen aṭangin tam tak hriat ka duh a ni an ti a. Zingate pahnih pawh chuan an pum ruah zia chu hre thar ni awm tak hian an han ri dun tak tak mai chu kilkhat aṭang hian lal fanu chuan mit la sawn lek lo hian a lo melh kiau mai a.



Zinga hmel chu hmuhnawm ti takin an thlir dauh dauh a, a hmel pa tak leh ṭha tak te, a hmel ngaihtuah aia a pian dik thlap te chu chik takin a lo zing chiang ve mek bawk a. Lalpa lah bang bik lo. Tun ang huna Thantlang khua aṭanga a lalin rawn thleng pahnih tlangval la naupang tak te chu melh kar chung hian a rilru te te chuan an hmel en ngawt aia an dehkhirh dan tur te leh an chhel dan tur te chu a lo chhut kim hman vek a.



Lalpa chuan in khaw pasalṭha Zazawna leh Bengkhaia ho a lo kal in ni ang maw an ti a, Zinga chuan a bul chul hauh hauh pah chuan lalpa," Pasalṭha Zazawna ho a lo kal kan ni e an ti a. Lalpa chuan engti tura lo kal nge in nih le an tih chuan Zinga chuan lalpa," kan lal fanu a bo a, ni nga lai kan zawnna a ni ta, an ti chhuak phawng a, lalpa chuan a nih tak chu maw le a va pawi ve aw, tu khua leh tuite nge han rinzawn deuh te in nei mial em tih pah chuan Zinga mitmeng chu uluk takin an en a.



Zinga chuan, lalpa," han rin zawn pawh kan hre lo a ni an tih chuan lalpa chuan a hmel aṭanga dawtsawi a nih zia a hrechiang ta hle mai le. An khaw lo tih ṭhan dan angin leido nei an nih vangin an fimkhur hle ni tur a ni. Lalin hnuaia khawtual tlangval silai humte hriat tur chuan a ke chu vawithum an per a, chutah le, lalin hnuai aṭang chuan tlangval pangnga lai chu silai cheng kausa in lalin chhung chu rang takin an rawn lut nghal a.




Lalpa chuan at so hlek suh ang che u. Tlangval," Zinga lam hawi pah chuan," khawkhat lal ve meuh hmaah dawt i sawi ngam hi i ât vang em ni le an ti chang fak a. Zinga chuan manthiam nghal in lalpa," kawngdang a awm hlawl lo a ni min ngaidam dawn nia an ti sak a. Lalpa chuan lamkala kal te ka koh kir leh hma hian thudik i ka aṭangin min hrilh rawh. Thlasik i la hmachhawn tlem lua a ni i hmel hmaia i ka aṭanga dawt ka man theih ni an ti chhuak chhak a.



Duh tawk phawt ang.

Friday 29 November 2019

PÛMAH MI LU. BUNG 19- NA

.
PÛMAH MI LU.

BUNG 19-NA


Lentlang lalpa chuan Saia thusawi an hriat chuan thil nihdan zawng zawng an chhuikira, a thu sut dawn se, Lusei lalna tlang hrang hrang chang te hian engtin nge an ngaih ang? A fapa ruahmanna chu pawi a tih rualin a thinlungah chuan hlauhthawn rukna lian tak chu a in phum ru nghal a.


Tuaka chuan Saia chu melh rum al chung hian, ka inring lo lai chiah maw min beih ngam a, hunkal tawh chu ni leh leh thla in a liampui tawh e. Engtiang chiaha theihna neisang nge i nih kan han fiah dawn em ni an ti let sak a. Saia chuan pa Tuak," heng zawng zawng buaina hi reh rawh se. Huatna chhan che ka nei lo asin. Chutih rual erawh chuan i silai kawhmawr lam ka lam hawia i lekna erawh chu ka damchhungin ka hre reng tawh ang nga, nang leh ka khua leh tuia ka pawm tak te nen hian rilru leh thinlung a in zawm ngai lo vang.



Nunna hi a hlu a, tuma pek theih a ni lo, tiin a kawlhnam chu an dah thla riai riai a. Tuaka chuan khati mai tur kha alawm. Thlahtea lam hawi pah chuan engkim hi a nih tur ang ang a ni zo tawh. In khaw lam pan ula keini pawn kan hmabak kan hlen ang an ti sak a.



Thlahtea chuan thih leh ruamkhatah, dam leh tlangkhatah tia chhe chham meuha kan thu tiam i bawhpelh duh ṭalh a nih chuan pialral lamah i kal hmasa ber a ni ang chu. Lalpa i lal tuala iak iak khuan ka beng a ti kham hle mai ka ti tia a sawilai chuan lalin chhung chu rang takin lal fapa leh a ṭhiante chuan silai kausa in an rawn tlan lut puat nghal a.



Chu ve leh Saia chuan lal fanu lam chu rang taka panin lal fanu nghawng chu a kawlhnam chuan an chuktuah ran mai a. Midangte pawh chuan an hriam lek chhuak nghal in Ralthankhuma chuan ka pa lalin chhung hi a zahawm asin. Nang kha i kut bawlhhlawh tak khan ka farnu kha tawk hlek suh. I lu kha ka thlawh darh vek mai tur asin an ti ram hmak a.



Saia chuan lal fanu beng bulah chuan heng zawng zawng hi i nuṭapa remruat vek a ni. Lal chhungkaw tenawm tak in ni tiin lal fanu chu a man beh na a ta thlah riai riai in lal fapa lam chu hlauhna leh zamna awm hauh loin an hawi a.



Saia chuan i duh a hnu min han kap ta che. Pialral ka lo kai ta a nih pawn ka nau in a rawn umzui zel ang che. I silai cheng chu han hmet per ta che tiin an pan chheu chheu a. Chutah leh Rualthankhuma silai chu a puak ṭhuai a, Saia nakruh chu dengtliak nghal rap in silaimu luhna chu a tlabg zawk bawk a.



Saia chu ṭe chhuak ṭhawt in  lalin chhuata ṭhingṭhi hnawk chu rualin muanghang a lo hawi chhuak in a mitmeng chu rapthlak tak a ni. Saia chuan thei leh thei lo hian khawi hmunah pawh ka thlahthlam ngai lo vang che tiin muangchangin lalin chhuatah chuan a nak a silaimu luhna tlang zawk chu dawmin mawngtawlh zawng chuan lalin bang lam chu thei leh thei loin an pan a.


Thlahtea chuan ka nau tih leh pan nghal a rual a. Zathanga leh Biakchhawna, Lianhrima chuan buaipui nghal in Pa Thlahte," a hliam hi a nasa lutuk a thisen put hi kan tih reh vat a ngai. He khua hi chhuahsan vat ang u an tih chuan Thlahtea chuan aw le, ka nau tuar fan fan rawh aw. Ngenmu pakhat vang mai mai a pasalṭha huaisen leh dikna vawngtu hian pialral kai i tum mai ten le tiin a mitmeng thip raih chuan Saia chu an melh kal a.



An ralthuam han lek dawn se silai kaw hmawr hlir an hmachhawn bawk si. Tih theih an nei lo a ni. Tuka chuan Lentlang khua hi chhuahsan rang rawh u. Dama in khaw lei lung rah leh in duh chuan an ti sak a. Ralthankhuma chuan i ngama i cho a i cho chhuak ta a ni. Ka pa lalna ramchhung hi rang takin chhuahsan nghal ang che u. Lentlang pawisawi hlauhawmzia ti khan in hre tawh ang an ti sak a.



Thangkunga chuan Ralthankhum," i pawi khawih pawizia hi i dawn hmasa lo a ni." An tih chuan Ralthankhuma chuan nang hian thu min pe ang nga maw? I duh a hnu kei mindo zawng hian an mahni hi zui ve nghal law law ti nia an tih chuan Thangkunga chuan ni e, i ngenmu tuara let mek hi ka tupa fa a ni e. I ngam loh Sawiluaia fa u zawk a ni e.



Tiin lalin chhung aṭang chuan an in zawn chhuak nghal a. Thangkunga chuan an in lam pan ding nghalin a chhungte chu an mamawh tur lak khawm tirin khua an chhuahsan ve nghal a. Thingse mual an thlen chuan  muangchangin Saia chu an han mut rema, Thlahtea chuan changel hnahah silai zen chu dahin Saia nak hliamah chuan chhunglutin a kawlhnam hmawr zum chu meiah hem ling in an zu nawr chilh mai chu Saia chu a ṭe chhuak nghal vawng vawng a, reiloteah a thidang zui nghal a.



Saia chu kil bial laih in hun reiloteah chuan khawsik in a rawn man nghal zat a, zawite te in midang tana hriat tham si loh hian a rit nawi nak nak a, chu thingsemualah chuan zanriah eitur an ken ang ang te chu siamin riahbuk an sual nghal a. Thlahtea chuan tiang dinhmunah kan ding ta si a, engpawh ni se khua var se hlang siam ila khawlam kan pan nghal mai a ni ang chu an tih chuan an thu a in rual bawk a, Thlahtea ruahmanna chu an thu tawp a ni ta a.



Khaw kar kawnga zan sarih ngawt an han thang hnu chuan tlai ni nemah Thantlang khaw thlir an thleng ta a, ti chuan zualko tirin hliam zawn ngai an neih thu chuan reiloteah khawchhung a fan nghal a. Lalpa chuan ka pasalṭha huaisen ka lal in ngeiah hian dam takin a chhuak tur a ni. Sawia ka ṭawng hi lo ngaikawi lo la, kei ngei hian ka pasalṭha hi ka enkawl duh a ni an ti a. Sawia chuan lalpa i thu thu ni rawh se an tih chuan lalpa chuan a upate chu be rawnin Saia chu kawtchhuah lama lo hmuak turin kalzai an rel ta a.



Saia pawh chu ṭha tawh viauin lang mahse a nakruh tliak chuan kawng engkimah harsatna a la thlen hnem hle mai a, lalpa chuan ro rel ṭan nghalin ka pasalṭha chunga kut lo thlaktu lu hi ka duh a ni an ti chang fak mai a. Chutah Sawia chuan lalpa thawkchhuak turin ka in peih e, Lentlang khua saw ding leh ngai hauh lo tura vaihma ka duh e an ti sak a.



Lalpa chuan ka pasalṭhate u," dimdawina tel hauh loin aw niang. A ruk a ralin mi sawmhnih kan chhe chhuak ang nga, Murlen khua leh Mualnuam khua sawn min thlithlai reng thei e.  Chu avang tak chuan in zavaia rawl rala chet chhuah a rem dawn hauh lova chutih chhunga ka khua lo venghim tu atan Thlahtea leh Zazawna leh Bengkhaia leh tlangval dangte hian dai vel reng pah se. Ralvenbuk lam pawh kan thuam ṭha tawh bawk a, kalkhan awm thei zawng zawng chian leh ila naktuk varṭianah Rawlrala che chhuak turin in chhuak mai dawn nia, tin rawlrala che chhuak ka pasalṭha te khan tlangval in rinzawng tur in thachhang dawltu tur zawlbuk lamah lo mit thla mai ta u la an tih chuan lalpa remruatna chu kaltlangpui turin thu an ti tlu ta a.


Saia pawh an in lamah in suan thla tawh in a nak chuan chet a la ti khawr hle a, an in dap chhuat ah chuan tiang ringchhanin a vei ve loh loh thei ṭawk chauh a ni. A nu chuan Saite," la indim deuh teh khai," tiang ringawt te chuan ramtui leilo in i chhuak hlauh dah ang nge, tiin a nu raipuar ul tawh chuan a fapa chu an zilh mawlh mawlh a.



Saia chuan ka nu," min ngaihtuah lutuk a nih kha," i hnenah hian lawmthu sawisen loh tam tak ka nei asin, i hrin ni miah loj hmangaihna nun thianghlim tak min pe a, he khawvela ka neih rohlu ber i ni. Mi tamtak chuan mahni fahrin lo te lakah harsatna tam tak an thlen laiin nang chuan hmangaihna dik taka min tuamhlawm ṭhinna te hi ka damchhungin ka theihnghilh ngai tawh lo vang an ti a.


A nu chuan Saite," chutiang thu an chhak chhuak ngsi lo ve," min hmangaihtu fapa pahnih leh pasal ṭha tak min pe a he leia hmeichhe vannei ber ka ni zawk asin, saw en teh kan khaw nula hmelṭha in kan in lam a rawn pan tlat mai ka ti tih pah chuan an nuih sak a.



An khaw nula hmelṭha chhuanvawr, lal fanu nen khawi zawk nge hmelṭha zawk tia an teh ruk fo Chullovi leh an khaw nula fel Siamkungi leh an khaw tlangval fiamthu duh Biakbuka chuan zo ar tui paipawn chungin Saia te in ah chuan an rawn dak lut dak dak a.



Saia nu chu nulavalai hmelṭha tak a nulat lai pawha khual thang hat khawpa hmelṭha Ralvawn lal fanu Kawizingi chuan aw hawi, lo lut rawh u khai, a remlaiah khan in mawng hung u la khawilam lam thlichhia in nge rawn chhem lut cheu a tiin an lo be sawk sawk a. Biakbuka lah pek chuan hei kan damlo lianpui hi kan khawnula pahnih hian awmnikham meuha a hmel hmuh zu chak tlat pek a an tih chuan Chullovi te ṭhiandun chu zak sen ṭan ṭanin Biakbuka chu an han sih rawn a.



Biakbuka chuan kha Saia," ziaawmlam i pan zel turah ngai ila, eng nge i an tawh le, hei hian i nachhawkna tlem a zawng a tihziaawm takah leh i taksa tih chak nan tih leh Zo ar tui an ken chu an han hmehbel nghal a. Saia chuan engmah a ngai lo asin, ka damṭha lutuk tawh a nia, tiangte rawn ken a ngai hleinem an ti a, Chullovi chuan khawimaw kha i hliam kha hnai a pai a va ang ve maw le, Siamṭhian tuilum khan puannem kha han chiah la sil fai a ngai a nih hi tiin an ṭawng siam siam a, chutah ṭawng chhunzawm leh in Saia melh ralh pah hian kan lal fanu kutdam tak chuvtluk i khaw lo mah i la khawnge kan pem pasalṭha huaisen chu ka kut hian a hliam lai han tawk se kan chhel ve mahna le an ti sak a.



Saia nu chuan tikhan lo inkawm ru, ṭhenawmah kan chuangkai lawk ang nge tih leh chhuah an rual nghal a. Biakbuka chuan Saia," hnai a la a nih kha maw le. Tiang chuan hun a duh rei deuh a nia in dim hle rawh. Kan thudang alai chuan i nau mizia hi a dang riau mai ka ti. Rawlthar hlim thei leh nui reng thei ni ṭhin kha tunlai chu thil tam tak ngaihtuahna seng nasa lutuk tih hriat ang mai hian a hmel hlim loh rukna zu pai tlat a maw le, chu lo reng ah i pa nen hian dai hnaiah ah te hian an chhuak nitin fo mai ṭhin a, tiin an nunchan zir ṭhin a lo hmuh ruk fo ṭhin chu an sawi chhuak duh lem lova.



Saia chuan ni e, hetia vanduaina ka tawh aṭang hian a mizia hi a dangin a hawiher pawh a dik zan lo ṭhin niin ka hre ṭhin. Keimah vang te pawh a ni mahna le ngai a awh leh mai ang chu an ti liam puat a. Siamkungi chuan ka nau sawidanah chuan tlang takin sawi ta mai ila, hmanni an ramkal ho naah ka u phuba ka lak hma loh chu Saizingliana hi ka chawl mai mai lo vang tiin a sawi chhuak hial a ni an ti.


Mi tamtak phei chuan a u leh a pa a khum der tawh e tia mi sawi ruk ka hre ru fo mai kei ngei pawn, mahse raldoa fehchhuah tak a la nei lo leh a ni kum naupangte chu mi rin lam lam te pawh a har mahna le. Ka pa phei chuan zawlbuk a kai hun a nghakhlel viau asin an ti chhuak a. Chullovi chuan kei chu leido neia nun han hman hi hrehawm ka ti e, pasalṭha kei ka ni inti chinte damni lah a tawi hlawm nen, kei zawng ka ngaihtuah ringawt pawh hian khaw khat lal leh pasalṭhate dinhmun sang chang hi awhna ka nei hauh lo. Chutih rual erawh chuan vangkhaw venghimtu an ni lawi si.



Ti hian chetpui chetpui lo la i dam vat mai ang. Kan lal fanu te reu reu hian Siamṭhian," min lo thik hlauh dah ang nge kan haw tawh mai dawn em niang tiin an nui har har a. Saia chuan ti nge kan lal fanu lah chu in sawi chhuah chhen ni, a ni zawng kan chhai phak rual a ni lo ve. Keini belval vala val satliah te zawng khawi khaw nula mah hian a melh pawh min melh peih hlei lo'ng nge an ti sap a.




Biakbuka chuan Saia," chutiangin thu an pai ngai lo ve," lal fanu khi mihring ve tho, keini ang tho an ni a, lal thisen kai an nih vanga ensan lutuk tur a ni lo ve. Hei dam lo hauh zel la ram lamah sapelin i hnung ka la zui dawn nia tiin an haw ta a.



Rilruah a awm hlawl lo. A ngaihnawm loh viau ang. Ka buai em a ni.
 

Thursday 28 November 2019

PÛMAH MI LU. BUNG 18- NA.

.
PÛMAH MI LU

BUNG 18- NA.


Murlen lalin chhunga Murlen lalpa in hrosa thawm chu na hem hem tak a ni. A kianga ṭhuthmun remte pawn an vaibel pawh fawp khu ngam lo khawpin an han kut kar cheh ṭhap hlawm a. A makpa Tuaka chuan aw then kharh kharh pah hian, buaina a in ṭan chiah e an ti thla rawk a an buaina a in ṭan dawn chauh zawk si a leh.



Zaduna nau hruaite chu melh kul chung hian pawnfen feng tlak in ni. Ka pasalṭha ka channa kawngah hian ke in pen ngam lo a maw tiin a bul hnaia mi chu an beng hawi sawk a. Chutah, lalpa vek chuan, a pasalṭha Rithanga leh Zacheua chu melh leh runin tunah chuan kan in peih meuh tawh ang chu maw an ti a, Zacheuva chuan lalpa," englai pawn ka in peih e. Sawia te khaw belh kan chian ta bawk a, Lentlang lam unaute kan hrilh hriat a ṭul a ni.


Mualnuam lam unaute hnena palai kal tur in tuat vat pawh a ṭul ang an ti a. Lalpa chuan a lu buk nghut pah hian a ṭha e. Nang leh tlangval panga Mualnuam khua in pan ang nga, ka makpa Tuaka leh Zacheuva hian tlangval pangnga ho in Lentlang lam in pan dawn nia. Zanin la la hian kal nghal rawh u. Val upa in zawlbuk tlangvalte lo hrilh hre bawk se la tiin an thu khel chu an ti tawp hmak a.



Thantlang mihrang valte chu in peih at tawh in chu zan thla eng mawi tak lo chhuak chu chhum kal tuai ruai chuan an hliah thim leh zoh ṭhin a. Thlahtea, Thangkunga, Saihmingliana leh Saia ṭhiante pathum chuan Lentlang khua chu pan turin lalin chhungah chuan an han ṭhu far hlawm a.



En reng reng pawn an hmel hmaiah chuan zamna chhiar tel tur an aqm hauh lova, tha tho na leh phurna chuab an thinlungah hmunsang a chang lian hle tih an hriat hliah hliah a ni. Lalpa chuan ka pasalṭhate u," loh theih lohnaah chauh in ralthuam in che lek dawn nia. In kut khan englai mahin in ralthuam te kha hlat ngai suh se.



Tluang takin kal ula, leido neih ka duh loh zia in va thlen dawn nia, a kawisawi zawnga in thu ken an lak chuan ṭawngka aiah hriam in lek dawn nia, a mah erawh chu lal thisenkai erawh in zah dawn nia tiin thu an pe hlawm a.



Ti chuan le, pasalṭha rual mahni tawka thei tih hrit ngawih ngawih te chuan lenglen ar a khuang thliah thliah lai chuan Lentlang khaw lam pan chuan kal zai an rel ta a.



An kal chhungte chuan Sawia leh a fa pang zawk Saizingliana chuan dai aṭanga mi hmuh phak lohna laiah ram lama chet tlat dan te, ral laka hriam lek dan zawng zawngte uluk zet in an in zirtir a, ni li lai Zinga chuan nunchan a zir hnu chuan a mah a lian ṭha in a chak bawk a a che pawh a rangin a pa mit pawh a tlung hle a ni.



Ramhnuaia zan ruk ngawt Thantlang pasalṭhate chuan hun an hman hnu chuan Lentlang khaw dai an lut fel ta. Lo sul haw hun a ni a, mitin mai khawsak phungah chuan danglamna chhiar tur a awm hauh lo mai le. Thlahtea chuan tiang em em a leido a min chhaltute hian nuam an tawl rei hauh lo vang le.



U Thangkunga," hma hruai la kan rawn zui ang che an tih chuan Thangkunga chuan ni ang hmiang, " kan lalpa hian rinhlelh namen lo in min ringhlel tawh dawn a tumai pawh kha in fimkhur a ṭul ang. Mahni luzuar kan ni tih hi in thinlung khan pai tlat rawh se an ti a.



Kum kha leh chen in pawh tlang taka lo khaw sa dun heti maia hmelma en a an in en a ṭul ta mai hi tu mai pawh chuan an hrethiam lo hle mai. Lentlang lal inah chuan Murlen pasalṭha Tuaka leh Zacheua te pawh chuan zu an khawn ve mek bawk a, an lu a kai tawh in an ṭawngka chhuak a rawva hle mai le.



Tuaka chuan lalpa," kha leh chen kan lalpa thlazarna hnuaiah nuam an lo sa a, Pherpui khua aṭanga rawn chawr chhuakin ti hian a aihnahphahpui pawh min do dal duh a nia, a nih nih kan ni a niang chu. Kan va chimih ṭhak ang nga sal tam tak kan hruai ang.  Keini khawthum ṭangkawp te chu an ni khaw te tak te chu mitkhap kar lekin kan chimih ṭhak thei ang tiin an hawi valh valh a.



Zacheuva chuan ro thil hlu it vang mai mai leh nawmsak duhna vanga a ruk a rala khua an han pem chhuahsan ta mai hi pawnfen feng tlak an ni. Pasalṭhaah chuan ka in chhal e ek e ba le chu an la in ti zui a an ti bai bai a.


Kil khata ngawi renga lo ṭhu lal fanu duhawm zet chuan a pa te rorel dan rawva tak chu ngaihthlak hrehawm a ti hle mai le. Chutih rual erawh chuan a vawikhat hmuhnaa hmangaihna a lo hlan fel diam tawh Saihmingliana chu hmuh leh chakna leh huatna chuan a khat ve mek bawk a.



Daia ṭhu far te zinga hnar fing zet Lianhrima chuan Saia chu melh kal chung hian chu rim chu i hre ve miah lo em ni? Sapui a hnai tlat mai ka ti, khurmual lama kan ramvah ho laia rim ka hriat chiah chiah kha a ni sak mai ka ti. Saia chu ringhlel ti tih deuh hian nang hi vengtu i nei a ni mai lo maw tiin an thlek ha a, Saia chuan chu zawng nri lo turah ngai ang, i hnar hi chu a fing na rawh e. Midang aia a len ṭhat bik vang te pawh a ni mahna le an ti khoh a.



Lianhrima chuan a tukkhuma ben bu lawp pah hian nang hi vengtu i nei chiang mai tih pahin midangho chu melh kualin chu thil thang rim chu in hran a luh ve hauh lo em ni an tih chuan Thlahtea chuan Tumtluk mual kan pelh aṭang khan ka hre daih tawh, a hual hi a hualna em a khuanu ruat pawh a ni mahna le tiin an ngawihsan leh hmak a.



Thangkunga chuan kal ang u le. Hei feh haw te pawh kan tawk pheuh pheuh dawn a, ka duh ber chu kan lal fapa ferther khi a ni. Ti hian zualko lo kal tur angin kawng laka kan in hmuh thu ka thlen dawn a, in thu leh hla te kan lalpa in a ngaihthlak duh loh a leh kan nun chhanhim nan kan lal fanu khi kan hmang ṭangkai mai dawn nia tiin khaw chhung an han pan a.



Khaw mipuite chuan an pasalṭha leh an leido an lal fanu chhanhimtute pahnih chu an hmu duh in an phawk hra hlawm a. Ti chuan le khawtual tlangvalte chuan rawn zui ru nghal zat in an hnungah chuan fimkhur takin an han zui a.



Lal tual an han thlen chuan Thangkunga chuan lalpa keimah Thangkunga hei khualval te hian biak che an duh a ka lo luhtir a rem em an ti a, lalpa chuan phawk hra chung hian khawi khaw khualval tak ni ang maw tlangaupa zu chian teh an tih chuan tlangaupa chuan an chian nghal vat a.



Chutah leh a thil hmuh chuan a ti phu awk thei hial a ni. Lalin chhunga luh leh nghal vatin chhe hei leh lalpa khual duhawm lem loh tak a ni i khaw leilung rawn dai lut te khu, pasalṭhate u in ralthuam kha hman mai theih turin in kut khan hnaih nghal vat rawh se an ti a, lalpa leh midangho chu phawk hra in uia, a chuti zawng chuan maw tia a sawilai chuan Thangkunga chuan lalpa i ṭawngka chhuak ka nghak e an ti leh a.


Lalpa chuan Tuaka chu melhin in chengrang kha kau rawh u ka lalin chhung an rawn dai lut dawn e an ti chang fak a. Lalpa chuan rawn lut ta poh cheu, Lentlang lal hian in thu leh hla te ka lo ngaichang ang nge tiin an chhang a. Ti chuan le mihrangval paruk te chuan Lentlang lalin lian ṭha hem hawm tak mai chu an dai lut a.



Lalin chhung an han lut chiah chu Saia chal chu Tuaka chuan a silaiin an hawlh chilh nghal rap a. Saia thinrim lutuk khur ru deuh dar dar chuan hlau hauh lo hian a chal zawnah chuan silai kaw hmawr chu hmehbelin a hmawr chu vuan chung hian i ngenmu pakhat vang mai mai hian pialral ka kai chu ring duh suh. Thu kal lam leh haw lam pawh dawn hmasa lo a midang ṭawngka chhuak hmasaah i rilru i siam fel a, lal pamham tak makpa nih chu i lo tlin ber mai an ti sak a.


Chu thu chuan Tuaka thinlung a deng na in a thin a tirim hle mai le. Naua i thluakbur hi ka thlawh darh vek mai tur a ni i  ka chhuak kha thlahdah ngsi suh. Pialralah ka thawnliam mai ang che an tih chuan Thlahtea chuan khati vut vut tur a ni ngai lo ve. Ṭha te te in kan sawifel ang chu maw le tia a sawilai chuan lal tuala tlangvalho chuan lalin chu rawn hual tuau tuau in lalpa buaina a awm em ni kan khual tlangvalho kha kan chan darh mai dawn em ni tiin an haw haw hulh hulh mai a.



Lalpa chuan ring leng lawngin ka tlangvalte u hun a la tam e lo nghak ru an thu leh hla te kan ngaichang mek e tiin an bengdai thei hram a. Tap lama la ṭhu khur ru deuh dar dar lal fanu hmelṭha chuan a hmangaih leh a huat ruk em em, a thinlunga awrnung lian tak tuh saktu chu mitthla lo choh a en ding ngar chung hian hlauhthawnna chuan a rawn man ṭan ta der mai le.



Lalpa chuan eng thu leh hlaa ka lalna ramchhung rawn dai lut nge in nih le an tih chuan Thangkunga chuan lalpa," Thantlang lalpa hian buaina a duh lova, a khaw awp chhungkua te hlim tak leh muang taka an awm hi a duh ber a ni. Lusei leh Lusei kara buaina chhuak hi tawp turin a duh a, chumi thu kenga rawn kal chu an ni.



Mahni luzuar pawh pawisa lova inremna duhtute hi lalpa nang lal fing leh remhria te chuan i hnungchhawn ka ring hauh lo mai an ti a, lalpa chuan an duhthusam nge nangma mimal duhthusam zawk le tiin an zawt leh hlauh a. Thangkunga chuan lalpa," a pahnih hnih in ka duh a ni an ti a, lalpa chuan mahni unaute thlavang chu i hauhna pang pang hle mai maw, kei hian ka mamawh tawh lova che. I rilru sukthlek hi ka hai hlei nem an ti chang fak a.



Thangkunga chuan lalpa, kei min mamawh lo mahla i khua leh tuia chengte hian remna leh muangleia i lana ramchhung a thlamuang taka awm hi an mamawh asin, nang chauhin chu chu i dang thei an ti a.



Tuaka chuan i mi bumna thanga awk tur chuan mi mawl," ni leh thla kara leng kan ni lo ve. " a huai pawh in huai salh salh ka ti an ti a. Saia chuan mahni nun pawh chan huamin ke kan pen a, dawihzepna thinlung pai turin ka pa in min zirtir lova, khuanu duan kan ni hek lo. I chengrang kaw hmawr hmachhawna zam chhe turah min ngai em ni tih leh Tuaka in thlahdah lai chu rang taka a silai kawhmawr lama phit thutin Tuaka lah lo in ring lo hmalamah pai dawrh in lal chhuatah chuan a bawk phek thlawrh mai a chu ve leh Saia chuan a kawlhnam hnungpuak chu rang fahrana phawi dawk zawk chu rualin Tuaka nghawngah chuan chuktuah in che hlek suh khaw eng i la hmuh duh chuan an ti a, midang awmve te chuan chu mitkhap kar leka thil thleng chu a ran em avangin eng tih zai pawh an rel thei lo an hawi ka ho ringawt a.



Tuaka chuan at so duh ting suh u. Chuti lo chu i lalin chhungah hian thisen a luang ang. Awlsam taka thusawifel theih a nih laia silai kawhmawr hmachhawn te chu tun nge duh bik ang le. Saia in bulṭanna kha sawi rawh le an ti chang rat a.



Saia chuan lal fanu chu rum taka melh pah hian i nun chhan nan kha leh chen kan bei. Nangmah vangin nunna hlu tak ka la bawk. I pa lakah hian engmah phut kan nei hauh lo a kan phut ngai bawk lo vang. Ral ramah khan lo hnutchhiah law law che ila tiang buaina hi a chhuak lo mai tur. Lal fanu ve meuh si kha i nun humhimtu tan pawh i ka i an ngam loh chuan he khawvela hmeichhe nikhua lo ber i ni ta ve ang.



Tho nghal rawh tih leh Tuaka ṭham thawh pah chuan pa ang tak tak che in ka lo en ṭhin che. Min chawi tleitu pawh i ni ṭhin. Hei hi lo hre rawh, Lentlang lalpa hnena a fanu kan chhan chhuahna lawmman kan dawn kha kan phut reng reng lo. Kum kha leh chen Lentlang nen in pawh tlang takin hunbi kan chhiar za, Lentlang lal hnena pek let leh kan duh nakawnga min daltu chu in lalpa kha a ni.



Pek let phal lovin kha ro thil hlu kha a it avanga pe let lo mai kan ni. Tunah pawh Murlen lalpa hian a la kawl ṭha ang. A tuar tu tana hriatthiam a har laiin a dawngtu tan lawmna a ni hlauh zawk a, kan dinhmun tur Murlen lalpa khan a hrethiam duh lova pem chhuahsan mai kan ni.



Chutah a ni lo zawngin Lentlang lal hnenah thu in thlen a, heng zawng zawng bultumtu chu Lentlang lal fapa nikhualo zet leh i nupuia pa Murlen lalpa hi a ni e. Lentlang lalpa chu melh ran chung hian lalpa," kha i ro thil hlu kha i fanu kan chhan vang khan kan phut reng reng lo," hausakna aiin nunthiamna a pawimawh zawk a, ro thli hlu te hian chhunhkaw hlimna a thleng zo lo bawk.



Pek let leh che kan tuma kan kawng daltu chu Murlen lalpa leh a makpa hi a ni a, i fapa hi a bul tumtu ber chu a ni. Ti chuan i fanu khaweng hmu thei a beitute chu leido ah i chhuah a, tun dinhmun kan thleng ta a nih hi. Mahni fa te pawh zilh hauna pe ngai lo lal i ni hi pawi ka ti. Chutih rual erawh chuan ka inchhirna ber chu hei hi a ni e. I fanu tana ke kan lo pen chhuak kha a ni. Fanu tlaktlai lo tak i lo nei hi Lusei lal ah chuan i vanduai ber awm e an ti let sak a.




Tuaka chuan naupang dak thei tak i ni e an ti a, Saia chuan kha leh chen ngawi ngam turin huaisenna ka thinlungah hian a awm zawk  asin, nang zawng ka pa te nena vanglainun in hman lai ai khan tunah i lo nuamsa tawh a, retheih awmzia pawh i hre thiam pha tawh lo, i nupui fanau vang chauhin i nunna hi ka zuah sak ang che.



Hei erawh hria ang che, i nunna hi ka kutah a awm tih hi a ni. Khaw eng leh zanthim i hmachhawn a piangin i nunna ka kuta a awmzia hi i hre chhuak ṭhin ang nga, nuamsa in i nung ngai lo vang. Min huatna i thinlung aṭanga i paih bo hunah choh i pangngai choh ang.



Lalpa kan lal belhin a zir bawk a, lal fing leh remhre tak lal kan nei tawh bawk a ti hian i lalna ramchhung hi kan chhuahsan ang. Kan lam hawia hriam i lek a nih vaih chuan kei hi min hmachhawn a ngai ang. Hei hi lo hre nawn leh la,  Thantlang tlangvalte hian khawthum in zawmkhawm khua pawh lan hlau lo. A ngamfa chuan kan lam hawiin hriam lo lek rawh se.



Tin he silai kawhmawr ka hmachhawn mek hi Sawiluaia fapa Saihmingliana hian ka lo kawl ṭha ang nge, lalpa i tlangvalte khuan min dan chep an tum vaih chuan i lal tualah hiam thisen tam tak a luang ang nga i khua hi kan hal darh vek ang tiin an vau chher chher a.



Chutah lal tual aṭang chuan, ka awm loh hlana kapa lalna khua lo dailut a ka pa khua leh tui te ti thlabartu chuan ka pawi asawi e. Kei Lentlang lal fapa ral leh sahrang hmaa zam ngai lo Ralthankhuma hi min hmachhawn ngam in awm em tiin a naute chu au phurin an au loh loh a.



Saia chuan lalpa chu melh kal chung hian i fapa lu hi khai haw turin min tur lui hauh suh ang che. Ka sawi tawh kha, i lalna khuaah hian thisen tam tak a luang ang nga i lalna khua hi engtik ah mah a ding chhuak leh tawh ngai lo vang an ti sak a.


DUH TAWK PHAWT ANG.



Wednesday 27 November 2019

PÛMAH MI LU. BUNG 17- NA.

.
PÛMAH MI LU

BUNG 17- NA.


Murlen tlangval te chu a biling a balangin an khaw lam an pan vang vang a, ṭawng zai reng an rel lo, an thinlungah chuan hlauh rukna lang lianin Thantlang bei tura feh chhuah chu an chak hlawl lo.


Thantlang lal inah ve thung chuan lalpa chuan thawk leh khata a khua leh tuite muang taka lengza ṭhin leido neia an han awm ta thut mai chu hriatthiam har a ti in a ṭhu kun lap mai a, chutih rual erawh chuan khualkai pasalṭha pem pasalṭha a kawlna kawngah a lawm tel bawk si.


Hui pap pap hian a lalin lian zeta a lai a din vang pah hian a upa te leh Thlahtea, Sawia leh a fapa, leh a khaw daingul pahnih Zazawna leh Bengkhaia te chuan an lalpa ṭawngka chhuak ngaichangin an beng an lo dawh ha a.


Lalpa chuan, tun aṭang chuan ral venbuk lam kan vil uluk a ngai ta, kan khaw boruak avanga awm nawm loh phah nan in hmang hauh tur a ni lo. Zawlbuk lamah pawh tu te pawh fimkhur turin in chah uar i la, ram lama ṭul zualpuite pawn ka tlangvalte  tel lo chuan tlafal lo se. Tunah pawh hian enthlak khua chan kan chang tawh mahna le. In tha kha khek u la, ka pasalṭha te u zan lam men am ula, chhun lamah erawh ram lama chetla lutuk lovin awmhahdam ni ah kan boruak tawn chhung chu in hmang mai ta lo'ng.



Khuanu hian kan chungah zah a ngai ve chek a ni ang chu. Tia a sawilai chuan lalin tuala pasalṭha tih hriat ngawih ngawih dingto chuan lalpa, i khua leh tui ka rawn dai lut e. I lal inah khan ka lo lut thei angem an ti a. Lalpa chuan tlangaupa chu melh zawk pah hian va chhawn ta che an ti a. Tlangaupa chuan khawi khua leh tui chi al liak nge i nih le, khual ṭha nge khual chhia? Tiin an zawt a.



Lal tuala pasalṭha chuan Murlen khua aṭanga lo pemta te hnu ka rawn chhui lut a ni e an tih chuan tlangaupa chu hlauthawng takin lalin chhung lam chu an melh zak zak a. Chu aw hre chiang tura Sawia leh Thlahtean an beng an han dawt uluk hnu deuh chuan Sawia leh Thlahtea chu dingrual nghal zat in Sawia chuan ka putea Lentlang pasalṭha ralhrat khawkheng Thangkunga an ti sap a.



Lalpa chuan aw haw haw chuti a nih a hnu khualṭha te chu kei a lo enliam mi ni hek lo le. Tlangaupa lo lut tir ta poh che an tih chuan Sawia chuan lalpa kan leido te an nia keini hi an mizawn te kan ni kan hmel hi hmu hmasa rawh se an tih chuan lalpa chuan ni ang hmiang an ti a. Sawia leh Thlahtea chu lalin aṭang chuan an chhuak nghal a.



Sawia chuan ka pute," i dam ṭha meuh maw? An ti sap a, Thangkunga chuan dam ṭha e, in hnu chhuina kawng a va hautak ve maw le, Murlen tlangval pali ka tawh hlauh mai a in chanchin min hrilh a ka rawn pan vang vang a ni. Ka nau a englai pawha ka kaihza vengtu Ṭhiaua pawh in inah a chawl hahdam e. In buaina hi ka lo hre ru a chu avang tak chuan in hnu rawn chhui  hi ka ni an tih chuan lalpa pawh rawn chhuak ve in.


Lalpa chuan khualthang pasalṭha meuhin ka khua leh tui a rawn dai lut a khatia ran manhlim ang maia ṭit duk tur a ni lo ve, lo kal ta che i chhawlhal hnem na tur pawh a awm e an tih chuan Thangkunga chuan ka lawm e lalpa tiin lalin chhung lam a rawn pan ding ve nghal bawk a.



Tichuan lalin chhungah chuan Pasalṭha rualte chuan kulmuk takin ro rel an han ṭan nghal a.



Lalpa chuan khual pasalṭha thukhawchangte beng sik meuhin lo ngaithla i la tih pah chuan rap sanga a zu up chu Thangkunga hmaah chuan an chhawp nghal zat a.



Thangkunga chuan lalpa zu nge nge dangro a fah trh zawng e. Ni e ka ṭawngka chhuak in ngaihthlak duh phawt a hnu ti hian bul kan ṭan a nge tiin a aw an thian kharh kharh a.



Thlahtea lam hawi ha pah chuan kan lal fanu in lak let nakawnga in thil phut zo zai te kha kei chuan ka awih hauh lo mai a i ka aṭang ngeia hriat ka duh a ni an ti sak a. Thlahtea chuan U Thangkung," kha thil kan laka hemthlak tu kha in lal fapa kha a nia, a lu kha lak ka chak khawp asin. Kha leh chen inrem takin i mi kaihhruaina hnuaiah a thim leh var pawh sawi lo vin ral hmaah thih leh ruam khatah, dam leh ruamkhatah kan lo ti tlang in inremna saui kan tan tawh.



In khaw tana kan tih theih sangber kan tih a hnu eng lem nge phut kan neih ang le? In lal fanu tana kan tha leh zung kan senna zawng zawngte kha in lal fapa chuan zaka khaw eng lam hawi chhuak ngam lovin min thungrula, chuta karah kan lal pa, in lal rohlu vanga bual at a awm in pek let leh cheu kan tum laiin a phal ta mang si lova, buaina lo chhuak tur chu kan duh loh vanga a zan a zana Murlen khua pem chhuahsanta kha kan ni reng asin.



Zep thu a cheng lo ve. In lal fanu khan hei ka naua Saia hi a lo hmel duh in mit pawh vawitam an in hawi tawn a chu chu suh lovin in lal fapa khan a ni lo zawngin ṭawngka a chhak chhuak ta a ni.



Ti chuan kan thu leh hla te i hre ta bawka kan kawng dal zawnga i hriam i lek loh hram ka beisei an ti chang ve fak a. Thangkunga chuan chu avang taka in lal belh khua rawn zawng chhuak reng chu ka nia. Chutiang zawnga hem thlak duhna thinlung an put a hnu ka dem lova che u. Ka chunga thleng ni ta se in awmdan hi ka awmdan ve tur tho a ni.



A ngam fa chuan ka hmaah hriam lek teh se. In khaw tan ka ding ral raih ang. Lentlang khua ka pan leh ang nga, lalpa i khua leh tuiah hian kei leh ka chhungte tan hmun a awm a ngem an ti sak a. Lalpa chuan a ban phardu pah chuan awm tuk e le. Ka tlangvalte nen i chhungte lam turin in kal dawn nia. Zankhat tal erawh han hahdam ve la an tih chuan Thlahtea chuan ka kal ve loh a tak ah a rawn ti chhuak phawng a midangho pawh chuan an rawn ti ve tliar tliar hlawm a.


Lalpa chuan in kal vek chuan ka khua leh tui venhimna kawngah kan ṭhuanawp hloh dah ang nge. Chin hriat va ni suh. Zanin la la hian ralkai thei chin zawngin zawlbuk kai kim se. Lengi runsang lawi luh loh zan ni bawk se tlangaupa," tunah khaw chhung fangin han au ta che tiin an tir liam nghal a.


Lalpa chuan zanin zet zawng ka vanglaihun te ngaiin thla lan tawp thleng sulhnu i han chhui teh ang hmiang, zanin chu zawlbuk laichhuat chhir ang aw an tih chuan an hlim dar dar zaw phian zawk a.



Lentlang lalin chhung chu a reh hle mai le. Lal upamin Taichima chuan lalpa," ka ngaih lam lam te hi a ṭha lo mang teh e. Ngun taka chhui nawn a ngai tlata hriatna kan neih chu le. Kum kha leh chen rilru muang tak leh in pawh tlang takin kan lo khawsa tlang tawh a, kan chungah hian thil ṭha lo a thleng dawn tlata hriatna kan neih chu le an ti charh charh a.


Lalpa chuan i ngaihtuahna i seng hnem lu lai deuh a nih chu an ti hmuk a. Ralthankhuma chuan tiang em em a mi pamham an nih reng ka lo ring pha lova tiin a ruahmanna kal dik lutuk chu a thinlung chhungril pawh a nui thei hial a.



Mahse he a ruahmanna hian pialralah siang a lawitir dawn a ni tih reng a chhui pha mawlh si lo. A pa lalna khua pasalṭha rualin an rawn pan dawn tih reng a hre pha si lo. A farnu tana ṭha tur a zawn sakna lamah a pa lalna khua ngei chu meivapah a chang dawn tih lah chu a dawn pha mawlh si lo a leh.



Lalpa chuan inremna saui tan chung si khan kha ti ang zat zat ka laka phutna rilru an han pu ta mai kha chu ka dem lo thei lo a ni. Mualnuam pasalṭha leh Murlen pasalṭha ho inkawp te chu tun nge lo dang thei teh lul ang ni. Pu Taichim," lo hlauthaeng duh suh," tlang tluana ka pasalṭha te leh Mualnuam pasalṭha te theihna filawr bik zia tun kan hai hauh lo. Raldo turin tlangvalte in peih se funpuier ni atan ni thum in buatsaih rawh se tiin thu an pawt chat nghal a.



Khawsik in min man tlat. A ngaihnawm loh viau ang. Kawng chhe lutuk leh khu lutuk in min hmet chau. Hei zawng hi ni rih teh se. Min nawr lui lo ula, ka tana ngaihthlak nuam zawngin comment in pe dawn nia. Nak zanah damte in kan awm ang nga a ngaihnawm telh telh ang.

Tuesday 26 November 2019

THLA BIAL ZAN. BUNG1- NA

THLA BIAL ZAN

BUNG 1- NA.

Phulzau khua," in zahnih nufa inchhal Lal Sailopuia rorelna hnuaiah chuan mitin mai te chuan mahni hmachhawp chu an phak tawkin an su kaw ve pheuh pheuh a, lei do nei lo mahse an pasalṭhate hi khuanu hian a la hauh na deuh pawh a ni mahna an hruanghrau a na in an midip pawh a na narawh e.



Lal fing leh remhria, lal mual kil pha ho aia pasalṭhate dah chungnung thiam na na na awpna hnuaiah chuan a khaw daingul te pawn nuam an ti in an lalpa chu an ngaisang em em a ni.


Tlangaupa Taichhuma chuan a fapa kum sawm leh paruk hmang ṭan ve mek Taikulha hnenah chuan Kulhte," Zawlbuk kai zai te hi i riruah a riak ve tawh em ang chu maw?", an ti a, Taikulha chuan ka pa," ni e, Denga leh Chhunkeua pawh khan an sawi tak asin, chutih rual erawh chuan mi deuna ṭawngkam hriatbelh leh hi ka chak zawng a ni hauh lo mai ka ti.



A chang phei chuan pem chhuah san daih hi la duh rum rum ṭhin. A pui a pangte'n ka pa i hming kamchhe tleuh nana an hmang reng hian ka beng a luh in a ti kham hle reng a ni an tih chuan a pa chuan a fapa dinhmun chu hrethiam tak mai hian," an dawh hram hram a ni ngai e," zangkhua pawn bungbut hun a nei ve chawk a nia.



I nun uluk la, mihrangval kan khaw daingul ni turin i rilru siam ang che. Lal tirhkah ka nihna hi kei chuan ka zahpui hauh lova, kei in a ka zahpui loh a hnu, a hnual zawngin rilru an kal tir ngai lo ve. Dam hauh la, nunngil turin i hma lam pan ang che an ti a.


Taikulha hi tlangval nunnem leh zaidam tak, hmaitlang chhe lem lo tak, pian inkhaithli zaih mai leh hmaitlang kual raih, khabe dawh lampang deuh, mitmeng fim fiah kak niin a rualpuite ai mah hian a lian in a lawr deuh zawk a.


STORY A IN ṬAN



Thlabial zan a ni a, Zawlbuk kaithar tur mipathumte chuan an khaw buanchak Roliana chu hmachhawn an chak lo hlawm hle mai a. Mahse an hmachhawn ngei a ngai dawn si.



Val upa Chalkunga chuan e he heu," kha inpuanthuahte kha vawmkhawm ula meipui hi rawn hnungpuak teh u khai tiin an in thlahrun lohnan a lo be sawk sawk a. Chhunkeua chuan U Chalkung kan lawm e tih leh meilumin an pangti a deh phak lohna laiah chuan ṭhuthmun an han rem ve a.


Leng hawn Ar a khuang al al a, a riahrun rempui a nu chu chhai nghal zat in ṭuk ṭuk ṭuk tih pah in a aq lawi tak chu vawikhat an chhuah leh nghal zat a. Tlangval nula rim ho an rawn haw ṭak ṭak chuan Zawlbuk kai tgar thaza tih rehna tur mei hnungpuak pathum an han hmu chu an phur hle nghe nghe a.


An khaw daingul Vawmkunga leh Zaluta chuan enbik nei turin zawlbuk lam an pan ve mek bawk a. Zawlbuk kaite an kim ta ṭhrp ṭhawp maw tih chuan Val upa chu Zawlbuk laiah tak ding tau hian," hei kan zawlbuk min rawn ṭawm thar te hi khualbuan in han buan ula," chutih rual erawh chuan nakin lawka an hma khua tur a nih vangin in dim lem a ngai hlei law, tu nge kan kai thar te rawn hmachhawn hmasa ber dawn le an tih chuan tlangval phanchang Piandenga chu rawn penchhuak in kaithar aṭangin Chhunkeua rawn pen chhuak in an puan venah an han in man chat a.


Val upa in khai le an tih rual chuan Chhunkeua chu a kang ta zawk mai le, a thawh hnihnaah pawh chuan a kang leh a, ti chuan an ṭhuthmun an han pan a, chu tah Denga rawn pen chhuak leh in a bi tum tur Ṭhaliana chu nuih sak pah hian U Lian," naute an dim ngai aw tih pah chuan Liana inrin hma chuan an chawi kang ta vawk mai chu an ni unau ang maia in en in ṭhrnawm hnai lo ni bawk nen Ṭhaliana nuihza bawk si, tlawm la bawk si chu nuih put put pah chuan Zawlbuk ah chuan an in umkawi ta zar zar mai a.


Val upa lah chuan kan minghal Denga lah hi zawng, a panlai a la kawp e tiin an nuih zui nghal zat a. Chutah Taikulha tlangval tuai tir chu rawn pen chhuak in an khaw buanchak hmingthang, khual thang khawpa chak lalpa pawn a duat in a dah chungnun em em Roliana chuan ngawi ngal chung hian Taikulha taksa ruangam chu chik zet in an zir chiang te te a.



A rilru te te chuan he nau hi minamai a ni dawn hauh lo mai ka ti ti nuah nuah chung chuan Taikulha puanvenah chuan nghet mangkhengin an ṭham tawk mai a. Taikulha chuan," U Rolian midim deuh a ni ang chu,"an tih chuan Rolian chuan mai mai a, Zawlbuk kai ruhna tia sawi tur ka hre lo ve i tha tawp chhuah ang che tiin Val upa ka an hun chu an han nghak dun ngar a.



Val upa chuan khai le an tih chuan an ṭang dun phan phan hle mai le. Zawlbuk chhuat dap te chu a kul hniam kawk kawk thei hial a ni. Taikulha chuan u zawk tia a pa zilh hauhna englai mai pawha dawng ṭhintu chuan a taksa rihna chu tlakhniam tirin an dingdihlip zauh a chu chu Roliana chuan remchangah hmangin an phawi kang vawk mai chu tlangval dangte chuan a chiang e tiin kut an lo beng dar dar a.



Taikulha chuan u zawk na na na chu thluk in har lua e ka thapui zawng zawng ka sawmkhawm hnuah ka thiamna zawng belh leh pawn i ne pawh ka ek lo ve U Rolian ka hneh ngang lo che a ni e an ti thawp sat a. Roliana chuan khualthang hat khawpa mi chung en Roliana phawi tum te zawng kan lal fanu hmelṭha lawm tum ang vel a ni an ti zauh a.



Chutah Zawlbuk bawhbel pawnlam aṭanga lo thlir rengtu an khaw pasalṭha Zaluta chuan aw then kharh kharh pah hian Taikulha mizia kha chawp leh chilhin a lo zirchiang hman vek chu ni in, kha kan kaithar Taikulha khan kan khaw buanchak tlangthan khawpa thang kha a lungthu kimnan han buan leh teh se. A hneh phawt chuan banglaia ka tun pakhat zawk khu a kutah ka hlan ang an rawn ti a.


Chu aw ri leh pasalṭha huaisen intiamkamna ka aṭanga ri lo chhuak chuan Taikulha beng luh nghal zarin U Rolian kan khaw daingul zahderna ni pah fawmin nakin huna ka tana pawimawh tur a la ni dawn tho a vawikhat na na na chu i han bei ṭha leh ang hmiang an ti dam dap a.



Roliana chuan Taikulha hriat tawk lek hian naua leh ka vawrh silawng khawp ang che tih pah chuan a nak vuntel ṭhawt in Taikulha puanven ah chuan an ṭham tawk a. Taikulha chuan ngai pawimawh lem lo tak chuan Rolian chu melh zauh pah hian a tih dan chiah chuan Roliana naknem sawk telin an ṭham ve salh a, chu zet zawng Roliana mi chapo tan thinrimna tham a tling hle mai le.



Valupa chuan khai le an ti chiah mai chu Taikulha chuan a ke vrilam dah hniam thut in an chawikang ta vawk mai zawng zawlbuk chhung chu thawm dang reng a awm lo, the hmeh ang mai hian a reh hian a reh tlawk tlawk mai a. Roliana chuan naua ka inrin hmaa ṭan in khawh chu le an tih chuan Taikulha chuan e he heu a nih leh aw an tih chuan zonun zemawi lanchhuahna paih thla in chungnun duhna an mit menga lo langin pakhat lah in silai englai maha a nrih phak ngai loh tur hlawh theihna chu pumpelh a tum der si lo.



Pakhat lahin khualthang khawpa a thanna chu an khaw rawlthar lakah hloh a tum der si lo.


Val upa chuan khai le an tih chuan an ṭang dun hle mai le. Roliana chuan a thiam thil hrang hrang sawmkhawm mahse Taikulha chuan a lo khalh zel si a beidawng inthlahdul lai tak chu Taikulha chuan lalpa chawilung chaqi zo Tlangaupa fapa Taikulha tih leh san pheh rual in awih awm loh khawp in Roliana chu an bin vawk mai zawng, tlangvalho chuan mak an ti in an rilruah chuan tiang em em hian Taikulha hian tha a lo ngah a ni maw tiin an zeldin kual ta vel mai mai a.



Val upa chuan Rolian chu buaipuiin i in sawhna em an tih chuan zal leh zawi zâl chung hian Roliana chuan na lo ve, tiang em em hian Taikulha hi a lo chak a ni maw? Tiin a khup dawm chung chuan an tho ṭham ṭham a.



Zaluta chuan Val upa hnenah thusawi an dil a chu tah Val upa chuan remti in Zaluta chu tlangvalho enkual dan dan chung hian mahni khaw chhan nan engpawh huam ngam turin in thinlungah huaisenna tuh tlat ula, mahni zawn ṭheuha in theihnaah chapo na rap bet in thuhnuairawlhna dah chungnung zawk ang che u.


Taikulha te chhungkaw dinhmun tun in hai hauh lo, a pa avanga auh nawmnah a tawrh leh vaih chuan kei hi min hmachhawn a ngai tawh ang. Kan lalpa chawilung lo insawn pawh kha Ar kai den zan a a ma chawisawn ngei hi a ni an tih leh lek phei chuan mak hi an ti hlawm em em a.



Zaluta chuan nang leh kei hi kan khaw tana mi ṭangkai tak kan ni a, kan ni reng bawk ang. Leido nei lo turin kan nun kalsiam thlak danglam a ngai lova, englai pawha in peih at turin huaisenna vawng reng ang che u. Roliana pawh i tha a na mahna le, na hauh suh se, Taikulha aia chak nakinah an la rawn chhuak dawn, chutoang chiah chuan i thinlung khan pawm hmiah rawh se.



Tuna kan zawlbuk ningkhawng reilotea thil thlengte hi kam chhuah kher a ngai lo ve. In thinlung khan pai mai rawh se. Lengi runsang kainaah reng reng mi chanchin a chhe zawngin ṭawngkau in chhak chhuak tur a ni lo. Kan khuaah hian buanchak ber leh pasalṭha ber tumah an awm hauh lova, vawikhat chetsual palh hian kan nakin hun thui tak a hrilh a ni tih hi pawm hmiah ang che u.



Taikulha hnena ka lo tiam tawh angin ka banglai mawitu ka silai pakhat saw ka hlam dawn a ni an tih chuan Zawlbuk tlangvalho chuan kut an beng dur dur a. Chutah Roliana melh zauh pah chuan zanin thil thleng hi thuruk pai thei lo ang maia tlangaupui kher a ngai lo ve. Lal beng a thlen chuan a tawk, englai pawha leido nei thei reng kan nih avangin kan Val upa hian dai vel thawm ṭhat ngai a tih hunah phur taka che chhuak thei turin in hmakhua ang che u. Kan ṭinsan phawt ang che u tiin Zawlbuk bawhbel chu an bawh liam a.



Zingkhua a lo var, lalinah chuan lal fapa zawlbuk kai lo haw chuan ka pa, " tiang em em hian Taikulha hi a lo chak ngai a ni maw, Roliana nizanah a vawrh zu nia an tih chuan lalpa chuan eng nga? Ka khaw buanchak Taikulha'n a vawrh a maw an tih chuan kil khata bai lo vil mek Saizampuii chuan Ku Reng," Taikulha hi chiang takin ka la hre ve miah lo mai ka ti," an ti dek dek a. Sairenga chuan mai mai che chuan mi reu reu in an hria ang nge, ngawi mai mai rawh tlangval chanchin sawi awma mawi pawh i la ni lo ve an tih chuan a pa phen aṭanga lei chhuah khumin ka rei kum sawm leh paruk ka pum ve tawh hi aw an tih chuan Sairenga chuan man fuh tumin a farnu duat lai chu an um fiam vel a.



Lalpa chuan Saite," chutia ni maw," kan Taikulha reng a ṭhan a ṭha in mi chunga leng a la ni khawp ang le. Khuanu hian a hual bik a nih dawn chu an tih chuan Sairenga chuan ka pa," chu mai chu a la ni hlei nem," i chawilung pawh kha a ma chawi sawn a nia sin an tih leh lek phei chuan e he heu ka khaw daingul a rin luh zu phu chuan, a pa lah hi eng ti teh em maw le lo lan tih reng a nei lo mai tia a sawilai mek chuan Taimama Taikulha pa Tlangaupa chuan lalin luh a rawn dil ve mek bawk a.



Lalpa chuan lo lut trh khai Taikulha pa," i fapa chanchin hei kan lo sawi lai mek mek a, i mawng hung la ka khaw buanchak thar ka neih lawm nan rap sanga mi kha rawn chawi thla teh khai an tih chuan Pu Taimama chuan a ni maw lalpa, tu nge ni a an ti ha a,,lalpa chuan en run chung hian aw haw haw, bengngawng ang hlauh zu ni che a, mahni fa te ningkhawng hre lek lo in ka lai chhuat i chhir ni hmiang.



I fapa Taikulha maw le an tih chuan Taimama chuan lalpa a ni te zawng a sawngnawi meuh mai ka ti, i benghlinna a sual em maw chu? Kan khaw daingul Zaluta khan Taikulha zawlbuk kai a lo haw leh haw loh kha min zawt ta rawih kha a nia, keizawng, lal ṭha neihmanah zah pawh dawn lo hian i lalin hian ka lung hi min len tlat zu nia, lalpa, kan khaw hawi te hi a tawi lam lam tawh a ni a nge.




Zampuii hmel hmuh ringawt te hi hnara hlip phawi ang vang zu nia, tiin lalpa zu tui tling uk ngat chu an lem khalh a. Lalpa chuan Taikulha pa," nizan Zawlbuk lam chanchin khan i beng a luh ve lem lo a nia nge a tih lai chuan Sairenga chuan ka pa," kan pasalṭha U Zaluta lo langin Roliana zahkhua a,sei loh nan lal beng chauh thleng rawh se tiin tlangvalte min chah a an tih chuan lalpa chu ngawi vang vangin ka pasalṭha zawng a rilru a fimin mi chhiatna lai leh chak lohna lai hliah dan pawh a thiam narawh e. Saite," Taikulha chu nang tlangval tlawmngaih chhuahin zu ko lawk nang che. Kei ngei pawh hian chiang faka a hmel hmai vawng reng ka duh e tiin an tir liam nghal zat a.




Lalin chhunga tlangval la naupang tak leh pian ṭha zet mai, hmaitlang hriam kual ṭha zet. Mitmeng fiak kak leh hmel pa hrak. An khaw nula ho mitmen ti nuamfo tu chu kil khat aṭanga ngawi renga lo melh rengtu lal fanu hmelṭha chuan a thinlungah thusawi in hei hi maw Taikulha an sawi ruk sep sep. Hmel,ha leh pa tia an sawi chu. An la sawi uar lo mah mah a ni e tiin an thlek ngawih ngawih a.



Duh tawk phawt ang.