PÛMAH MI LU. BUNG 19- NA

.

PÛMAH MI LU.

BUNG 19-NA


Lentlang lalpa chuan Saia thusawi an hriat chuan thil nihdan zawng zawng an chhuikira, a thu sut dawn se, Lusei lalna tlang hrang hrang chang te hian engtin nge an ngaih ang? A fapa ruahmanna chu pawi a tih rualin a thinlungah chuan hlauhthawn rukna lian tak chu a in phum ru nghal a.


Tuaka chuan Saia chu melh rum al chung hian, ka inring lo lai chiah maw min beih ngam a, hunkal tawh chu ni leh leh thla in a liampui tawh e. Engtiang chiaha theihna neisang nge i nih kan han fiah dawn em ni an ti let sak a. Saia chuan pa Tuak," heng zawng zawng buaina hi reh rawh se. Huatna chhan che ka nei lo asin. Chutih rual erawh chuan i silai kawhmawr lam ka lam hawia i lekna erawh chu ka damchhungin ka hre reng tawh ang nga, nang leh ka khua leh tuia ka pawm tak te nen hian rilru leh thinlung a in zawm ngai lo vang.



Nunna hi a hlu a, tuma pek theih a ni lo, tiin a kawlhnam chu an dah thla riai riai a. Tuaka chuan khati mai tur kha alawm. Thlahtea lam hawi pah chuan engkim hi a nih tur ang ang a ni zo tawh. In khaw lam pan ula keini pawn kan hmabak kan hlen ang an ti sak a.



Thlahtea chuan thih leh ruamkhatah, dam leh tlangkhatah tia chhe chham meuha kan thu tiam i bawhpelh duh ṭalh a nih chuan pialral lamah i kal hmasa ber a ni ang chu. Lalpa i lal tuala iak iak khuan ka beng a ti kham hle mai ka ti tia a sawilai chuan lalin chhung chu rang takin lal fapa leh a ṭhiante chuan silai kausa in an rawn tlan lut puat nghal a.



Chu ve leh Saia chuan lal fanu lam chu rang taka panin lal fanu nghawng chu a kawlhnam chuan an chuktuah ran mai a. Midangte pawh chuan an hriam lek chhuak nghal in Ralthankhuma chuan ka pa lalin chhung hi a zahawm asin. Nang kha i kut bawlhhlawh tak khan ka farnu kha tawk hlek suh. I lu kha ka thlawh darh vek mai tur asin an ti ram hmak a.



Saia chuan lal fanu beng bulah chuan heng zawng zawng hi i nuṭapa remruat vek a ni. Lal chhungkaw tenawm tak in ni tiin lal fanu chu a man beh na a ta thlah riai riai in lal fapa lam chu hlauhna leh zamna awm hauh loin an hawi a.



Saia chuan i duh a hnu min han kap ta che. Pialral ka lo kai ta a nih pawn ka nau in a rawn umzui zel ang che. I silai cheng chu han hmet per ta che tiin an pan chheu chheu a. Chutah leh Rualthankhuma silai chu a puak ṭhuai a, Saia nakruh chu dengtliak nghal rap in silaimu luhna chu a tlabg zawk bawk a.



Saia chu ṭe chhuak ṭhawt in  lalin chhuata ṭhingṭhi hnawk chu rualin muanghang a lo hawi chhuak in a mitmeng chu rapthlak tak a ni. Saia chuan thei leh thei lo hian khawi hmunah pawh ka thlahthlam ngai lo vang che tiin muangchangin lalin chhuatah chuan a nak a silaimu luhna tlang zawk chu dawmin mawngtawlh zawng chuan lalin bang lam chu thei leh thei loin an pan a.


Thlahtea chuan ka nau tih leh pan nghal a rual a. Zathanga leh Biakchhawna, Lianhrima chuan buaipui nghal in Pa Thlahte," a hliam hi a nasa lutuk a thisen put hi kan tih reh vat a ngai. He khua hi chhuahsan vat ang u an tih chuan Thlahtea chuan aw le, ka nau tuar fan fan rawh aw. Ngenmu pakhat vang mai mai a pasalṭha huaisen leh dikna vawngtu hian pialral kai i tum mai ten le tiin a mitmeng thip raih chuan Saia chu an melh kal a.



An ralthuam han lek dawn se silai kaw hmawr hlir an hmachhawn bawk si. Tih theih an nei lo a ni. Tuka chuan Lentlang khua hi chhuahsan rang rawh u. Dama in khaw lei lung rah leh in duh chuan an ti sak a. Ralthankhuma chuan i ngama i cho a i cho chhuak ta a ni. Ka pa lalna ramchhung hi rang takin chhuahsan nghal ang che u. Lentlang pawisawi hlauhawmzia ti khan in hre tawh ang an ti sak a.



Thangkunga chuan Ralthankhum," i pawi khawih pawizia hi i dawn hmasa lo a ni." An tih chuan Ralthankhuma chuan nang hian thu min pe ang nga maw? I duh a hnu kei mindo zawng hian an mahni hi zui ve nghal law law ti nia an tih chuan Thangkunga chuan ni e, i ngenmu tuara let mek hi ka tupa fa a ni e. I ngam loh Sawiluaia fa u zawk a ni e.



Tiin lalin chhung aṭang chuan an in zawn chhuak nghal a. Thangkunga chuan an in lam pan ding nghalin a chhungte chu an mamawh tur lak khawm tirin khua an chhuahsan ve nghal a. Thingse mual an thlen chuan  muangchangin Saia chu an han mut rema, Thlahtea chuan changel hnahah silai zen chu dahin Saia nak hliamah chuan chhunglutin a kawlhnam hmawr zum chu meiah hem ling in an zu nawr chilh mai chu Saia chu a ṭe chhuak nghal vawng vawng a, reiloteah a thidang zui nghal a.



Saia chu kil bial laih in hun reiloteah chuan khawsik in a rawn man nghal zat a, zawite te in midang tana hriat tham si loh hian a rit nawi nak nak a, chu thingsemualah chuan zanriah eitur an ken ang ang te chu siamin riahbuk an sual nghal a. Thlahtea chuan tiang dinhmunah kan ding ta si a, engpawh ni se khua var se hlang siam ila khawlam kan pan nghal mai a ni ang chu an tih chuan an thu a in rual bawk a, Thlahtea ruahmanna chu an thu tawp a ni ta a.



Khaw kar kawnga zan sarih ngawt an han thang hnu chuan tlai ni nemah Thantlang khaw thlir an thleng ta a, ti chuan zualko tirin hliam zawn ngai an neih thu chuan reiloteah khawchhung a fan nghal a. Lalpa chuan ka pasalṭha huaisen ka lal in ngeiah hian dam takin a chhuak tur a ni. Sawia ka ṭawng hi lo ngaikawi lo la, kei ngei hian ka pasalṭha hi ka enkawl duh a ni an ti a. Sawia chuan lalpa i thu thu ni rawh se an tih chuan lalpa chuan a upate chu be rawnin Saia chu kawtchhuah lama lo hmuak turin kalzai an rel ta a.



Saia pawh chu ṭha tawh viauin lang mahse a nakruh tliak chuan kawng engkimah harsatna a la thlen hnem hle mai a, lalpa chuan ro rel ṭan nghalin ka pasalṭha chunga kut lo thlaktu lu hi ka duh a ni an ti chang fak mai a. Chutah Sawia chuan lalpa thawkchhuak turin ka in peih e, Lentlang khua saw ding leh ngai hauh lo tura vaihma ka duh e an ti sak a.



Lalpa chuan ka pasalṭhate u," dimdawina tel hauh loin aw niang. A ruk a ralin mi sawmhnih kan chhe chhuak ang nga, Murlen khua leh Mualnuam khua sawn min thlithlai reng thei e.  Chu avang tak chuan in zavaia rawl rala chet chhuah a rem dawn hauh lova chutih chhunga ka khua lo venghim tu atan Thlahtea leh Zazawna leh Bengkhaia leh tlangval dangte hian dai vel reng pah se. Ralvenbuk lam pawh kan thuam ṭha tawh bawk a, kalkhan awm thei zawng zawng chian leh ila naktuk varṭianah Rawlrala che chhuak turin in chhuak mai dawn nia, tin rawlrala che chhuak ka pasalṭha te khan tlangval in rinzawng tur in thachhang dawltu tur zawlbuk lamah lo mit thla mai ta u la an tih chuan lalpa remruatna chu kaltlangpui turin thu an ti tlu ta a.


Saia pawh an in lamah in suan thla tawh in a nak chuan chet a la ti khawr hle a, an in dap chhuat ah chuan tiang ringchhanin a vei ve loh loh thei ṭawk chauh a ni. A nu chuan Saite," la indim deuh teh khai," tiang ringawt te chuan ramtui leilo in i chhuak hlauh dah ang nge, tiin a nu raipuar ul tawh chuan a fapa chu an zilh mawlh mawlh a.



Saia chuan ka nu," min ngaihtuah lutuk a nih kha," i hnenah hian lawmthu sawisen loh tam tak ka nei asin, i hrin ni miah loj hmangaihna nun thianghlim tak min pe a, he khawvela ka neih rohlu ber i ni. Mi tamtak chuan mahni fahrin lo te lakah harsatna tam tak an thlen laiin nang chuan hmangaihna dik taka min tuamhlawm ṭhinna te hi ka damchhungin ka theihnghilh ngai tawh lo vang an ti a.


A nu chuan Saite," chutiang thu an chhak chhuak ngsi lo ve," min hmangaihtu fapa pahnih leh pasal ṭha tak min pe a he leia hmeichhe vannei ber ka ni zawk asin, saw en teh kan khaw nula hmelṭha in kan in lam a rawn pan tlat mai ka ti tih pah chuan an nuih sak a.



An khaw nula hmelṭha chhuanvawr, lal fanu nen khawi zawk nge hmelṭha zawk tia an teh ruk fo Chullovi leh an khaw nula fel Siamkungi leh an khaw tlangval fiamthu duh Biakbuka chuan zo ar tui paipawn chungin Saia te in ah chuan an rawn dak lut dak dak a.



Saia nu chu nulavalai hmelṭha tak a nulat lai pawha khual thang hat khawpa hmelṭha Ralvawn lal fanu Kawizingi chuan aw hawi, lo lut rawh u khai, a remlaiah khan in mawng hung u la khawilam lam thlichhia in nge rawn chhem lut cheu a tiin an lo be sawk sawk a. Biakbuka lah pek chuan hei kan damlo lianpui hi kan khawnula pahnih hian awmnikham meuha a hmel hmuh zu chak tlat pek a an tih chuan Chullovi te ṭhiandun chu zak sen ṭan ṭanin Biakbuka chu an han sih rawn a.



Biakbuka chuan kha Saia," ziaawmlam i pan zel turah ngai ila, eng nge i an tawh le, hei hian i nachhawkna tlem a zawng a tihziaawm takah leh i taksa tih chak nan tih leh Zo ar tui an ken chu an han hmehbel nghal a. Saia chuan engmah a ngai lo asin, ka damṭha lutuk tawh a nia, tiangte rawn ken a ngai hleinem an ti a, Chullovi chuan khawimaw kha i hliam kha hnai a pai a va ang ve maw le, Siamṭhian tuilum khan puannem kha han chiah la sil fai a ngai a nih hi tiin an ṭawng siam siam a, chutah ṭawng chhunzawm leh in Saia melh ralh pah hian kan lal fanu kutdam tak chuvtluk i khaw lo mah i la khawnge kan pem pasalṭha huaisen chu ka kut hian a hliam lai han tawk se kan chhel ve mahna le an ti sak a.



Saia nu chuan tikhan lo inkawm ru, ṭhenawmah kan chuangkai lawk ang nge tih leh chhuah an rual nghal a. Biakbuka chuan Saia," hnai a la a nih kha maw le. Tiang chuan hun a duh rei deuh a nia in dim hle rawh. Kan thudang alai chuan i nau mizia hi a dang riau mai ka ti. Rawlthar hlim thei leh nui reng thei ni ṭhin kha tunlai chu thil tam tak ngaihtuahna seng nasa lutuk tih hriat ang mai hian a hmel hlim loh rukna zu pai tlat a maw le, chu lo reng ah i pa nen hian dai hnaiah ah te hian an chhuak nitin fo mai ṭhin a, tiin an nunchan zir ṭhin a lo hmuh ruk fo ṭhin chu an sawi chhuak duh lem lova.



Saia chuan ni e, hetia vanduaina ka tawh aṭang hian a mizia hi a dangin a hawiher pawh a dik zan lo ṭhin niin ka hre ṭhin. Keimah vang te pawh a ni mahna le ngai a awh leh mai ang chu an ti liam puat a. Siamkungi chuan ka nau sawidanah chuan tlang takin sawi ta mai ila, hmanni an ramkal ho naah ka u phuba ka lak hma loh chu Saizingliana hi ka chawl mai mai lo vang tiin a sawi chhuak hial a ni an ti.


Mi tamtak phei chuan a u leh a pa a khum der tawh e tia mi sawi ruk ka hre ru fo mai kei ngei pawn, mahse raldoa fehchhuah tak a la nei lo leh a ni kum naupangte chu mi rin lam lam te pawh a har mahna le. Ka pa phei chuan zawlbuk a kai hun a nghakhlel viau asin an ti chhuak a. Chullovi chuan kei chu leido neia nun han hman hi hrehawm ka ti e, pasalṭha kei ka ni inti chinte damni lah a tawi hlawm nen, kei zawng ka ngaihtuah ringawt pawh hian khaw khat lal leh pasalṭhate dinhmun sang chang hi awhna ka nei hauh lo. Chutih rual erawh chuan vangkhaw venghimtu an ni lawi si.



Ti hian chetpui chetpui lo la i dam vat mai ang. Kan lal fanu te reu reu hian Siamṭhian," min lo thik hlauh dah ang nge kan haw tawh mai dawn em niang tiin an nui har har a. Saia chuan ti nge kan lal fanu lah chu in sawi chhuah chhen ni, a ni zawng kan chhai phak rual a ni lo ve. Keini belval vala val satliah te zawng khawi khaw nula mah hian a melh pawh min melh peih hlei lo'ng nge an ti sap a.




Biakbuka chuan Saia," chutiangin thu an pai ngai lo ve," lal fanu khi mihring ve tho, keini ang tho an ni a, lal thisen kai an nih vanga ensan lutuk tur a ni lo ve. Hei dam lo hauh zel la ram lamah sapelin i hnung ka la zui dawn nia tiin an haw ta a.



Rilruah a awm hlawl lo. A ngaihnawm loh viau ang. Ka buai em a ni.