Wednesday 20 November 2019

PÛMAH MI LU. BUNG 15- NA

PÛMAH MI LU.


BUNG 15- NA.


Thantlang lal tuala mipui, lawm avanga au khawk rawih rawih ri chu ring hem hem tak chu a ni e. Pemthar tlangval tuai tir huaisen zia leh insual thiam zia chu khaw khah in a khat a, lal leihka sang aṭanga ngun tak leh chik zeta lo thlir rengtute lal chhungkua leh a u pa te chuan an khaw pemthar tlangval chu chhuang takin mitkhap nachang pawh hre lo chuan an tlir tlawk tlawk a.



Murlen lalinah ve thung chuan lalpa leh a khawnbawlte chuan chuti teh thuta in thawt lawkna pawh awm hauh lova a khaw daingul pem ta mai te chu hrethiam lo takin an lu thak lo pui chu an tuai nuap nuap hlawm a.



Murlen lalpa chuan, thutak fe mai hian a pawi chai lo ve, tih tak emah te chuan pasalṭha kutzung thliah tham ka la kawl ve e. Chutih rual erawh chuan Sawia te chhung leh Thlahtea te chhungkawhnih hian khawi khaw lal nge an belh tih erawh ka hre duh a ni.



Ral kai thei chin ko khawm ula an hnu hi chhui rawh se. Ka makpa leh pem pasalṭha Zaduna hian tlangval ho se. Mi rawnna eih pawh nei lova he tia ka khua leh tui an phatsanna vang hian silai fawng hnih an chawi ngei tur a ni. Chuta a ni lo zawnga ka thutlukna an lak kawih dawn chuan an pemna khua chimih ṭhak khawp a vai hma mai tur.



Pasalṭha pathum ngawt ka channa hian ka rilruah nghawng a nei hauh lova, chutih rual erawh chuan pawng basa ngam ngawt chi an ni dawn hauh lo. Ka makpa eng nge i thutlukna lam te beng sik in lo ngai thla i la an ti nem diai a.


Tuaka chuan kha leh chen ral hmaah in kawpin mahni nunchan pawh huamin kan lo bei ho fo tawh. Lalpa," i khua leh tuiah hian an mahni ngainatu tam tak an la kawl ve dawn a," hei hi ka hriat reng a ṭul a ni. Zawhna chhan sen loh i khua leh tuia chengte hnen aṭangin kan la dawng ngei ang.



An mahni do zawnga chengrang chawi duh pawh an awm tunah hian ka ring hauh lo mai. Chu avang taka rorelna fel tak kan neih pawh a ṭul a ni. Lentlang lal fanu lak let na kawnga lawmman an dawn Darbu leh Ṭhi te hi Lentlang lalpa hnenah pe kir ila a nin a lo lak duh loh leh i ropuina tizualtu zel atan silai fawng nen thleng kan dil mai ang nga, Lentlang thu leh hla pawh kan bengin a hriat ve a ṭulna lai a awm ve tlat mai.




Chutah tak chuan engtiang chiahin nge Lentlang pasalṭha te leh lalpa ten phatsantute laka an rilru put kan zirchian hmasak a ngai a ni. Lentlang khuaah lamkal tir ila an hnu chhuo tura kan lam an hawi hlauh chuan lalpa i tlangvalte kan awl tir hlauh ang nga, ti chuan Sawia te laka kan him ve theihna kawng a in hawng tihna a ni mai.



Kan piah Mualnuam khaw unaute hi inremna saui tan pui ta hlauh ila, an ni laka kan chetna lamah pawh min thuralpui duh khawpa hem kan thlak thiam chuan kan tan kawng awlsam tak a in hawng ngei bawk ang. Chutih rual erawh chuan Mualnuam khaw lalpa sawn kan lakah phut a nei ngei dawn a chu a thil phut te pawh chu lalpa i tih hlawhtlin sak a ngai ngei ang an ti a.



Murlen lalpa chuan rawtna ṭha tak a nih chu. Ka lakah engpawh lo phut ta se ka laka hel chhungkaw chunga phuba ka lakna kawng a in hawng dawn phawt a nih chuan engmah ka pawisa lo ve. Zanin la la hian Lentlang lama palai kal tur leh Mualnuam lama palai kal tur in thlang fel ula naktuk varṭianah in chhuak nghal ang nga, ka laka an thil phut kha hmaih nei hauh lovin ka hnen in rawn thlen dawn nia tiin thu an ti tawp a.



Zingkhua a lo var. Tuaka leh tlangval panga ten Lentlang khua an pan a, Lentlang lal fapa ken a zah ve ṭhi leh dar an keng a, Zaduna leh tlangval panga ten Mualnuam khua an pan ve thung a ni.



Ni hnih hnuah chuan Zaduna te chuan Mualnuam khaw lei lung rapin lal in a luh an han dil a, Mualnuam lalpa pamham tak mai chuan uai, ka leido Murlen pasalṭhate chu in va hausar salh salh ve maw le, ka ram valh chinah hian eng hi nge duh in neih le? In lalpa in inremna saui tanpuiah min rawn bek bawr dawn ta mai em ni tiin hmuhsit hmel takin an nuih hui hui a.



Zaduna chuan a iptepui aṭanga ṭhi leh dar tam tak chu Mualnuam lalpa hnenah hlan pah chuan hei hi kan lalpa in kan inkara remna saui tan a duh entirna lawmman i tan liau liaua min kentir a ni e an tih chuan Mualnuam lalpa chu phu deuh uk in, a va lawmawm awm ve maw le.




Chutih rual erawh chuan keia thutlukna siam mai chi a ni hauh lova, ka upa te leh ka khaw daingulte kam chhuak ka ngaihchan ve a ngai a ni, tlangaupa nang ka pasalṭhate a rang thei angbera ka lalin rawn pan turin han hrilh la. Ka upa te pawh ko kim takin lo kal nghal rawh se tiin hlim hmel pu sarh chungin an tir liam nghal zat a.



Mualnuam pasalṭha ralhrat khawkheng en reng reng pawh a mi tawrawt pali te chuan lalin chu an uap hneh hle mai le. Lal thu leh hla an han chian hnu chuan lalpa chuan Murlen nena kan inremna ni pah fawmin ti hian inremna saui tan leh kher pawh ngai lo ta mai se. Hei hi ka khawdaingul pali te hian chang ve se tih pah chuan ṭhi leh dar chu an sem nghal a. Mualnuam pasalṭhate hlim zia mai chu an ka pawh zen i la min seh hauh lo vang le.




Zaduna chuan thil awmzia  chu kokim taka sawiin Lentlang lalpa in Thlahtea leh Saia ṭhi leh dar a pek vawi leh khata an han hausa thut chu lalpa in chhuh a hlauh avanga a rul a rala khua an chhuahsan thu an han hriat chuan Mualnuam lalpa chuan a pasalṭhate en kual dan dan chung hian chu hna in nei zu nia. Khawi khaw lal nge an belh in chian tawh em an ti ha a.



Zaduna chuan an hnu hi kan la chian lova chhui turin kan in buatsaih mek a ni. Khawi khaw lal nge an belh erawh kan chian vat ka beisei. Ṭhi leh darvtam tham tak an paipawn chu kan la let thei a nih ngat chuan zat leh zat in kan insem ngei ang tih kan lalpa in a tiam che u an tih chuan Mualnuam lalpa chu hlim sarh chung hian a ṭhat chu. Ka pasalṭhate pawh hian chan an nei ve ngei tur ah ngai ila, tlabial zan ah ruahmanna fel tak neiin ro kan lo rel ang nga an lal belh khua in chian ve leh min lo hrilh ang nga ka pasalṭha te leh ka tlangvalte an ro la let turin ke an rawn pen chhuak ang.



Ti chuan ramvalh chungchang pawh in lalpa hnenah rawn thawi ula, zuksih mual a in perh tar khu in khaw lam hawi zawnga pawt kir turin ka duh cheu a ni. Ka pasalṭhate tuallenna huang hi a zim lu lai deuh a an ti a, Zaduna chuan aw le, kan lalpa chuan i thu leh hla te ngil takin a kalpui ngei ang tiin inrem takin thu an rel tlu ta a.



He dawt bawlhhlawh tak avanga pawisawi lo ten nunna an chan hnem tur zia hi an chhui pha mawlh si lo.



Ni khat a liam leh chuan Tuaka te pawh Lentlang lalinah an ṭhu far a. Lentlang lalpa chuan Tuaka chu ngun taka en ha pah hian ," in thu leh hla te ka lo hria e," ka hnen aṭangin ro hlu tam tak an hawn a chu chu in lalin a hriatpui hmain khua an chhuahsan a maw? Lo ngawi tak rawh se, an lal belh han chian ula ka pasalṭhaten an ro hlu la let turin ke an rawn pen chhuak ngei ang. Chutih rual erawh chuan ka khawdaingul Thangkunga hi Sawia unaupa a ni tih hi kan hmaih hauh tur a ni lo ve.



A ni tel lova kan chet chhuah a ngai ngei ang. Ka fanu an lak letna kawnga ka tana an beih nasat zia erawh ka thinlung hian a la pai renga chutih rual erawh chuan mahni mihringpuite ro thil hlu avanga an phatsan duhna thinlung hi tenawm tak a ni. In lalpa hnenah chuan ti hian in lo sawi dawn nia. Ka pasalṭhate hian in khua an rawn pan vat ang nga, a siruk la meuhin kan rawn thawk chhuak ang tih hi an tih chuan inrem takin thu an thlung nghet ta a.




He tih rual hian dikna hailan tum Saia ṭhiante an awm ve dawn a ni tih an hre phak si lo, chutih rual erawh chuan Lentlang pasalṭha ralhrat khawkheng Sawia unaupa Thangkunga hian a unaute a phatsan dawn si lo. Lusei leh Lusei kara in hmelmakna chu zual zelin kei ka ni inti chinte ke pen chuan tawp ni reng a nei dawn si lo.



Zathanga, Biakchhawna, Lianhrima, Saia ho a ralbeih zir ru fo te rilru pawh a buai ve nak nak hle mai. Tuikhur venga hmeithai Zamkungi te inah chuan ti ti in an ṭhianpa an ngaihtuah lai in an khaw tana bei tura ke an pen chhuah a ngaih hmel bawk nen. Chutah an ṭhianpa hmachhawn chu an chak si lo, Zathanga chuan engpawh ni se leh lama awrdum leh lama awrsen kan iang mai dawn e.




Kei chuan Saia hi ka phatsan dawn hauh lova, kan lal rorel hi a felhlel  deuh niin ka hre ru tlat mai. Zanin la la hian an khaw belh kan hailan a ngai a ni.  An hnu chhuia khawi khua nge an belh tih hi a ruka kan chian a ngai a, thingse mual lam aṭanga an chhuah rinna lian tak ka nei tlat.



He kan buaina rit ru tak karah hian thudik hailan a nih hma loh zawng Saia lamah ka ṭang e an ti chhuak chhak a. Aṭhiante pahnih pawh chuan kei pawh an tih ve takah chuan zanin la la a Saia te hnu chhui tur chuan ruahmanna an han siam ta a.



Thantlang khua pawh tar aṭanga naupang thlengin hnehna ruai ropui tak kil za tlangin an hlim hlawm hle mai a, Pûma an mi lu dah chu khai chhuak im diriam takin tlaivar ṭhakin an lama malchaw pe in sahlamah an tar leh a, an lalpa chuan Saia chu pasalṭha nihna pe in zawlbukah lah mi zah kaiin an chung en nghal hmak bawk a.



Thantlang khaw nula piannalh leh hmelṭha Chullovi te in ah chuan an in khat in tlangvalho an leng a, tlangval phawk Biakbuka chuan kan pemthar pasalṭha huaisen zia leh ṭuan ran zia chu ha hip a rawn sawi chhuak in an nula rim Chullovi chuan a lo benkhawn ru kar mai a.



Neihlaia pek chuan a nau lah kha Sairawkherh nen a tlangval hunah a u a khum ngei ang an rawn ti chhuak a. Chullovi chuan lasai pah chuan ta em em ṭhin cheu hian a, kan khaw tlangvalte in thangtlawm hlauh dah ang nge. Khuanu hian a hualhim bik riaua hriatna in neih chhung chu in hmakhalh thei lo ang.



Chutih rual erawh chuan kan khaw muantu kan pun belh zel a ral leh sapui lakah pawh thla a muang leh zual sawt zu nia. Khawi nge tunkum zaihlo hi khat ṭanin ka lo beng teh ang che khai tih pah chuan Biakbuka vaihbel chu an laksak a. Biakbuka hawi cham chuan a ṭhiante melh kual dan dan pah hian kan khaw nula chhuanvawr hian ka mitmei hi a hmu thei riau asin, khaw nge ni tih paha in ti ta tu hmel tak hian Chullovi lamah chuan an tawlh hrut a.



Tlangval dangte chu lo nui ham ham in , kan Biakbuka lah tak hi chu aw, vengsang nuthlawi Chharpuii run a i mawng hunna changlo chhuanlam hian Chullovi i ti ṭuah huma an han tih chuan Chullovi chuan uai," Chharpuii te zawng tluk loh rim a nam teh e," an in lawm ngun riau ka ti reng lah tak a, mi ningkhawng hi chu a va lo hriat loh thei ngai ve le tiin an fiam zui nghal zat a.



Bialbuka lah duai lo, Neihlaia hian a ta hauh tlat zu nia, Neihlaia sa kah ni hian Chharpuii te rap chung han melh ula a lo in rep tlar dul ta ve ang. Neihlaia ṭuan han ṭhat dan em em hi, tluk loh rim a nam ram ram mai zu nia an tih chuan an nui ham ham hlawm a.



Duh tawk phawt ang.
.

10 comments: