Thursday 30 January 2020

PÛMAH MI LU. BUNG 40- NA.

PÛMAH MI LU.


BUNG 40- NA.



Lalin chhung boruak chu a ṭang ṭha at at bawk a. Lalpa chuan a khual valte chevel chu chik ru tak chung hian a sir dinglama ṭhu ngawi ngal Zinga chu an thlek leh zauh a. A hmel la naupang tak leh hmaifanf ṭha zet te, a hmel en ai maha a pian dik zaih maite chuan a mit a la hle mai le.




Lalpa chuan pasalṭhate u, hring  in chan loh nan let leh zawk mai teh u. Lentlang lal fapa lah sawn khual thangin an chheh vel khuaah na na na chuan a hming pawh a chher ve tawh asin. A ni pawh saw deh khirh tak tur zu nia. Nunna hi a hlu asin an ti chhuak leh sap a. Chutah Zinga chu tho tharh in tap lam panin a Vaibel chu  lak kai an tum a, lal fanu chuan Zinga chu lo melh ralh pah hian khawinge keiman kan lak kai sak ang che tih leh ban an rual a.




Zinga chuan ka lawm e tih sap pah chuan mei chu an hnungpuak nghal a. Hei in khua chu a nuam hle mai. In tui tlanin a zir a niang nula hmelṭha pawh in kat nuk dawn hi a. Rawn in ben bel hial a nia ka nap an ti a. Lal fanu chuan nuih hak pah hian nula hmelṭhate chu kat ve nuk e le. In khaw nula ho erawh kan tluk lo nasa ang anti a. Zinga chuan khawilamah nang anga nula hmelṭha hi Lusei ho zingah an piang leh tawh kher lo vang an tih chuan lal fanu chuan ka rei maw nasa viau teh suh. Kei ve mai mai te zawng, a laktlak loh ber ka ni ngei ang an ti a.



Chutia lal fanu leh khual val in nel taka an han inkawm thawm an han hriat chuan lalpa pawh chuan a fanu hlim thawm chu ngaithlak nuam a ti zawmah zawk a. Ngaihtuah chhuah nei tih hriat zeta Saia melh pah chuan kan thudang alai chuan khawnge i nau? Saizingliana an tih ve fo, kum naupangtea pasalṭhaa rin luh ve a u a pgawk fuh e an tih huai huai ṭhin kha an ti a.




Saia chuan lalpa kan zingah hian, tap lama saw meihnungpuakin a ṭhut vung saw an ti sap a. Chutia an ti ti mial mial lai chuan lal tual aṭang hian meichher eng nen Lentlang lal fapa chuan lalpa i lalin mawi turin min chhawn dawn em? Lentlang khawtui tlan Lentlang lal fapa ka ni e an tih chuan Zinga chuan lal fanu hnenah chuan kan minghah te an lo thleng e. An lo thlen hun erawh in a zir lo a ni e.



Lemchan a ngai tih leh si chat hian an ṭhut hnaiha. Zinga chuan lalpa min lo hrethiam a ni ang chu. Tih pahin an mitmei zauh a. Saia chuan Zinga muang hman kan ni lo. Lunga Zatuak, Kuala nen hian lalin hi lo mawi ula, lal fanu i nunphung kha ti danglam hauh suh ang che. Tih leh lalpa pawh rawn lo chuan khumpui lam an han pan tlang a.



Lentlang lal fapa leh an pasalṭha Mangnova leh tlangval pakhat chu lalin chhungah chuan an rawn lut a. Lal fapa chuan Zohmun lal fanu chu nuih sak pah hian Vaibel chu an deh nun tir nghal zat a. Lalpa chuan tun ang hun hunah te, in lo tluang maw an ti ha a. Lentlang lal fapa chuan tluang a ni mai ang chu, lalpa, mikhual in nei tih ka lo hriaa, engti tura lo kal nge an nih le an ti ha a.



Lalpa chuan ranngo zawnga khual pang zin mai mai zu nia. An tih chuan Lentlang lal fap chuan a nih chu maw le. Khuangphah khua leh tuite an ni tih pawh ka lo hriaa, an lal fapa tana rangngo zawng pawh an ang zawmawh ka ti. Tiin lal fanu chu an melh sak a. Lalpa chuan a nimahna le. Kan khual valte lah chu an in ngaitlawmin biak lah an nuam narawh e an tih chuan Lentlang lal fapa chuan nuih hak pah hian lalpa, chu meikhup zul chungin a ni maw i khua leh tui an lo chuankai le. An hmel hmai te pawh hmuh a chakawm in an lo kalchhan dik tak te pawh han hriat ve reng reng a chakawm alawm maw le an ti a.



Chutah tak mai chuan le. Zinga chu khumpui lam aṭanga lo chhuak in Lentlang lal fapa kha i malpui ka hliamna kha a dam fel rawh maw. Kan lo nghak reng cheu a nia an tih chuan Zinga hmel Lentlang lal fapa in an hmu zet chu a phuchiang hle mai le. A nun zuahtu kha a ni miau a.



Lentlang lal fapa chuan a pasalṭha chu melh zauh pah hian Thantlang midawihzep ho chu in la dam a ni maw ab ti chang fak a. Zinga chuan i kehniak chhui tur hian khuanu hian min la zuah a ni e. A pasalṭha lam hawi chuan hei hi maw i chhuan em em i pasalṭha,Mangnova an tih chu tih leh melh kawk an rual a. Zinga chuan i inthiar fihlim dawn nge he buainaah hian in hnuk lut ve dawn. In lal fapa hi a nun ka zuah hnu a nih hi. Tunah chuan pialralah ka thawnliam ang. Lal fanu kiang rawh le an tih chuan lal fafu chu rang takin khumpui lam an pan nghal a.



Lentlang pasalṭha Mangnova chuan a mah chiang taka enkal tu chu thip zeta melh pah hian," nauchahai, ka pawisawi zawngin i ka kha ang hlek suh, Mangnova kawlhnam hian mihring taksa a duh teh asin. Mipafa i nih ngai chuan kan sawifel dawn em ni tiin a kawlhnam fawng chu an vuan chat a.



Zinga chuan pialral kawng zawh turin inring ang che. Tumah khan atso suh u. Chuti lo zawnga chet in thawh chuan a che hmasa a piang ngenmu tuarin pialral kawng in zawh ang. Lunga," lal tualah meichher chhi la, helai uicho hian min hmachhawn ngam a nih chuan lal tual rawn pan thla rawh se tiin hnungtawlh zawngin lalin chu an chhuah san nghal a.



Lal tuala lal thu leh hla ngaichanga pungkhawmte chuan lal tual laitaka tlangval la naupang tak kak hah a ding chu an han melh hlawm a. Chutah lalin aṭang chuan Zohmun khua leh tui ten an lo ṭih ruk em em Lentlang pasalṭha huaisen Mangnova lal tual rawn pan thla an han hmuh chuan inbeihna a thleng dawn a ni tih hrilhnawn kher an ngai lo hle mai le.



Meichher chu chhi eng zau zelin lal tual chu a eng ta pum mai le. Chutah Lentlang lal fapa chuan an chan a chhia tih hriain bik bona hun remchang chu an melh ve ngar ngar bawk a. A chezia ngun taka lo thlir ru rengtu Zasira leh Saia chuan rang taka karcheh nghalin Saia chuan aq ngaihnobei lem lo tak mai hian tum duh ting suh. Khua i tlai chhiava e. Buaina bultumtu i nihna khan hlauhna in a umzui zel che a ni.




Mahni khua leh tui tana kepentute lakah rilru kha pu in kha leh chen hun i lo hmang tawh. Tunah chuan i tawpna ni a lo thleng ta a ni e. Tiin a silai chuan an tin teu mai a. Zasira chuan rumala melh pah hian a silai ken chu phih thlaksak laqp pah hian midangte hmuh loh lai changin lalin chhungah chuan luhpuiin an phuar nghal mawlh mawlh a.



Lal tuala kei ka ni inti te in veh ṭhem ṭhem thawm leh in vozam tuma in hrosa thawm chu na hem hem tak a ni. Mangnova chuan bawh thut in Zinga hnungtawlh chu remchanga lak tumin vir zawkin a kawng zawnah chuan a kawlhnam chu an vai phe vuai a, Zinga chu ip zawkin a vunpui chu a tai thi pha hram a. Zinga chuan a beihpuipa chetran zia a hmuh chuan fimkhur a ngai tih hria in fimkhur zet chuan an veh phei ve da da a.



Zinga chuan Mangnova ke chheh chu uluk zeta en kar in a ke dinglam a insiamrem dawna a khaikan hmasak ziah chu man fuh nghal chat in Mangnova thapek lak lawh tawk tur chiah chuan Mangnova dinglam sirah chuan dawk chhuak zawkin Mangnova nak nemah tak chuan a kawlhnam hmawr zum ṭha eltiang chu an thiat lut chat mai zawng. Mangnova kawlhnam vaichhuak pawn Zinga chal vun a hlawi thi ve nghal ṭhawt ta tho va.




Mangnova makti lutuk leh a nak nem laia kawlhnam hriam tak bur vu chu melh tlawk tlawk in a ka an ang a. Thusawi turin chakna reng a nei tawh lo. A hmela mak tihna hlir tih loh chu hmuh chhuah tur reng a awm lo. Mangnova naka thisen tharlam tak lo dir tluk tluk chuan Zinga ke chu a far lum pep pep a.



Lal kaiṭen aṭang chuan Saia chuan Zinga Pasalṭhate hi na rei tak an tuar tir ngai lo ve an tih chuan Zinga chuan a kawlhnam chu phawi dawk zawkin an vir kual pawp a. Mangnova lu leh taksa chu a hrang ta nalh mai le.



Ring taka ṭawng chhuakin Lentlang khua leh tui tana ke pen ngam in la awm em? Tiin mipui lam chu an hawi kual a. Tumah rengin chhan zai an rel lo. An khaw leilung rawn rapa an mi ṭih ruk em em nunna latu chu makti tak mai hian an thlir ngawih ngawih hlawm a. Zinga chuan vanlam hawi pah hian unaute u , min lo thlir reng ang che u tiin a chal aṭanga thisen a hnar kawna lo luangthla ngiai ngiai chu an hui pawk a. Muangchangin leiah chuan a thlu bawkkhup thlawp mai a. A luhai lutuk chu a thidang zui ta a.



Lalpa chuan tlangvalte u kha Lusei pasalṭha kha ka lalinah hian rawn zawn lut teh u khai an tih chuan hrilhnawn leh kher an ngai lo hle mai. Lal sutpui bana Lentlang lal fapa leh an kaihhruai tlangval chu phuarbetin Saia chuan an dinchilh ran a.



Saia chuan lal fapa chu a chhip sama ṭham lawp pah hian nangmah vanga pawisawi lo ten nunna an chan nasat zia hi i hria em? Damtlak pawh i ni nek lo ve. Mahni anpuite laka hlauhna an thinlung chhunga tuh hi i bansan a hun tawh a ni. Lalin chhung chu ni lo se zawng ka chandarh vek tawh ang che. Khua var se se chaih in ka chaih ang che an ti thum chhak a.



Zinga luhai pawn ziaawm lam rawn pan chho in an rawn meng val deuh lap lap a. A kianga lalnu lo ṭhu leh a mah lo en kar tu lal fanu an hmuh chuan zawi sap hian lalnu ka lawm e. A va truh ther ther ngai ve le an ti sap a. Lalnu chuan vala, awmhahdam rawh. Tiin an lo dawm vat a. Zinga chu tawlh hrutin lal bang ngheng chuan an ṭhu thluang duai a. Zinga chuan a u chu va bia in ka u," Lentlang lal fapa kha zahawm taka pialral kawng zawh tlak a ni lo. In ngam loh chuan min bek bawr mai ta u la, an ti chang fak a.



Biakbuka chuan Saia chu biain lawmpa," ti hian an khawdai thlrng chaih phei ila, kha leh chen hrehawm tam tak mintawrh tirtu hi nuamsa taka khaweng hmuh hi a phu hlawl lo an tih chuan Lentlang lal fapa chuan zawi sap hian min ngaidam hram rawh u an rawn ti tham ṭiak a. Saia chuan i pa pasalṭhate khan hunṭha min pe bik hleinem. Tun aṭanga reiloteah hian i pa lalna khua saw meivapah a chang ngei ang.



Chumi hnuah Murlen leh Mualnuam khua ten kan chunga an tih ang kha an hmu let ve ang. Zawldawhna nun nei tura ke pen ṭhin khan timna kan nei hauh tawh lo e. Hei hi i pa lalna khua aṭanga chhuak a ni. I chhungte erawh kan zuah ang. Nang erawh chu ramhnuai pasalṭhaten an pawt darh ngei ang che an tih chuan Ralthankhuma chu hlauh luat vangin zunfep te an thloh a.



Lalpa chuan hetiang khawpa lal thisenkai misual hian ka lalin chhuat rah hi a phu lo ve. Ka pasalṭha rip ah khan zu khung teh khai an tih chuan Zahmuaka lah chu phur tak mai hian Lentlang lal fapa leh a nau chu an phih tho lawp a. Chutah Saia chuan lalpa thil pakhat chiah ka dil duh che an ti a. Lalpa chuan eng nge ni ta an ti ha a. Saia chuan i tlangvalte Zawlbuk kai an kim leh kim loh ka hre duh. Lentlang tana miṭangkai an lo awm mial takin an tih chuan lalpa chuan Saia finzia leh remhriatzia an hriat chuan a ngaisang thar leh zual sauh a.



DUH TAWK ANG.

Wednesday 29 January 2020

PÛMAH MI LU. BUNG 39- NA.

PÛMAH MI LU.


BUNG 39- NA



Mihrangval pasarih te chuan zing khawvar engmawi tak hnuaiah chuan an tih tur ṭheuh sawi kher ngai lo chuan an han ti sap sap a. Tukṭhuan an bar zawh hnu chuan an meichhem chu ti mit in Saia chuan ti hian Ṭiau lui kam aṭangin kan hel mai anga, Zohmun khawram valh kan dai lut ang.



Ti chuan tuna kan awmna chhak ral khi ka pa te ho ram ṭhuanna hlui a ni a, tluang taka kan thang hnu ah kan chuan dawn nia. Zohmun khawmi leh sa lakah kan fimkhur hle tur a ni a, an ni khua saw in zahnih nufaa inchhal ve ngat khawpa khawlian an ni ve a ni. An pasalṭhate ke hniak hnuhma pawh a kat nuk mai thei a, kan hnu fel fai taka kan kalsan a ngai ang.



Zohmun khaw ramvalh chin kan dai luh hnu chuan chhim lam hawi zawngin kan hel leh ang nga, a karah zanhnih kan riah leh chuan kan tum khawram chin Zohmun khaw ramvalh chin kan dai lut ang. Tiin kalzai an han rel ta a.



Zohmun khaw ramvalh chin an han dai luh chuan an boruak tawn chu a zah vah e ti lo chuan a  vawt raih mai a. An piah mual aṭanga chengrang awrawl au ri an hre ta tlat mai. An han ngawih vang vang hnuah an mihringpui kuk raih raih thawm chu an han hre zawm nghal zat a. Saia chuan kawngdang a awm lo. Kan pawh a ngai a ni. Fimkhur tak khan aw. Mahni ramvalh loh chinah chuan tu mai pawh ral en a en vek tur an ti a.




Kal zelin tu tih an hriat loh Lusei paruk te chuan nghalchang lian ṭha tak chu lo chan mawlh mawlh in an hlim in an lo ti ti bawrh bawrh mai a. An zinga pasalṭha tih hriat tak, khabe kual raih mai leh taksa lian tak chuan naute u, in phurh zawh tawk ṭheuh kha hlawi ula ti chuan kan chhawl chhin ang nga buk lama kan ṭhiante phurhah kan dah dawn nia. Hei kan hlawhtling thawkhat alawm maw le tiin Vaibel la kaiin a naute che vel chu hlim hmelpu sarh hian an thlek vang vang a.



Saia chuan zawi sap hian aw ka pawh dawn a, inring rengin lo awm ang che u tih leh a thlang ruai rai kawng lo in phan riak lamah chuan tawlh thla hret hret in Zohmun pasalṭhate awmna lam chu muangchangin an veh phei ṭhem ṭhem a.



Chutah a hnaih hle tawh tihah chuan aw then kharh kharh pah chuan ṭhiante u kha in va hlawhtling ve le an ti a, chutah Zohmun pasalṭhate chuan an thlang lawka an Luseipui tlangval lianpui leh sa inphut mawi tak an han hmuh thut chuan an hriam ken chu an humnghet nghal far a. Chutah Saia chuan ral ka ni lo ve. In khaw ramvalh chin rawn dai lut zawk mai la nia tih leh an pasalṭha an hruaitupa chu an melh ralh a.



Chutah an hruaitupa ber chuan hmaih nei hauh lo chuan a mit chu an lenkual ralh ralh a. Chutah Zohmun pasalṭha chu lo ṭaeng chhuak in helai hmun hi kan khaw ramvalh chin a ni a, i lo kalna lam kan chhut kha chuan Ṭiaului tui kang ngai lo lo dai kai pawh i ang zawmah mah e ka ti. Chutih rual erawh  chuan i puan ven te lah chu mei in per se a kai sam khawp ang le.



Nangmah chauha kan ramvalh chin rawn dai lut i ni lo tih ka chiang e. Zohmun khua leh tui tana ral i nih loh hram ka beisei an ti ram hmak a. Saia chuan pasalṭha, in tan ral ka ni lo. Lentlang khua pan tur ka ni a, kawng min kawhhmuh thei ang chu maw an ti nem diai a.



Zohmun pasalṭha chuan la ringhlel tih hriat tak mai hian Lentlang khaw pan tur ni si in ti nge kan lei lung i rawn dai? I rawn kalna lam aṭang khan Lentlang khua a pan theih asin. Khawi khua leh tuia cheng nge i nih le an ti ha a. Saia chuan Khuangphah khua leh tuia cheng ka ni a Lentlang lama kan chhungte tlawh tura khual pang zin ka ni an ti a.



Zohmun pasalṭha chuan chu i lo kalna a hlat phian chu le. I tan Lentlang khaw dai chu a pawimawh viau a ni maw an ti leh hram a. Saia chuan chu pasalṭha chu chiang kel kawla melh pah hian, pasalṭha, a pawimawh khawp mai. In khua nen hian a in hlat vak lo niin ka lo hria a, an khaw inrelbawl dan a fu vak lo niin ka lo hria a, tlangkam aṭangin thu dik ni maw an ti leh a. Zohmun pasalṭha chuan nih te pawh a ni mahna le. Tih chauh in an chhang a.



Saia ning lutuk tawh chuan pasalṭha," ral ka ni lo a, i luseipui ka nih angin nelawm takin min lo chhawn thei lawm ni an ti chang fak mai a. Chu pasalṭha chuan Saia chu ngun leh chik zeta melh kal pah hian, kan huatthu sawila chuan pialral kawng i zawh tawh ngei ang. Lo hnai ta che. Han ṭhu chawl ve la maw le an tih takah chuan Saia chuan ka lawm e. Keimah chauhin ka ni lo va. Ka ṭhiante nen kan nia an tih chuan Zohmun pasalṭha lo rin lawk ang ngeiin thil a kal ta.




Zohmun pasalṭha chuan a nih chu maw le. Lo ṭhuchawl ve rawh u khai an tih takah chuan Saia chuan a ṭhiante chu an ko chhuak a. Zohmun pasalṭhate chuan chutia an chhak lawka pasalṭha ralhrat hmel tak tak paruk lo chhuak te leh an hmel la naupang hmel tak aia deh an khirh tur zia chu an taksa pengtin te chu an lo belchiang ve mek a.



Saia chuan an kal tuma a la hlat tham em vang chuan thil pehhel a tum tawh lo. Zohmun pasalṭha chu melh ding bik in Lentlang khuaah sawn in khaw mi leh sa cham te an awm mial em an ti ha a. Zohmun pasalṭha chuan Saia chu melh vung vung pah hian an awm loh thu in an chhang a.



Saia chuan a tihzia nasa e. Kum liamta khan Lentlang khua leh Murlen khua leh Mualnuam khua in Thantlang khua an brih rawn te khan in beng acthleng ve chek ang chu maw? Khang thil kha engvanga thleng nge le an ti a. Zohmun pasalṭha chuan in sawi chhuah takah chuan khawthum ṭangrual na na na chuan hnehna changin Thantlang khuate kha an pasalṭha khualkai Sawia leh Thlahtea leh a fapa Saihmingliana leh a ṭhiante kha tuk dawlin hlate khuaah an um tlan e an tih tak kha maw le.



A mah erawh chu khang khawthum ṭangrualte pawh khan an tlangval leh pasalṭhate hloh ve nual in Lentlang makpa khualkai pasalṭha Tuaka phei chu a boral nghe nghe an tih tak kha maw le. Kan lalpa kha  Lentlang upa ho khan ṭanrualpuiah an lo sawm nghe nghe a, mahse kan lalpa hian leido neih a lo duh i khaw si lo. Beidawngin an haw leh ta mai reng kha a nia.



Thantlang pasalṭhate khan khawthum ṭangrual na na na chu an ngam lo hle a ni awm e. An khua lah an rauhsan tawh bawk nen. Tlem a zawng la chambangte khan khawi khaw lal nge an belh tak ang aw. An pasalṭhate lah chin hriat loh in an reh ta hmak mai nen. Rindan han neih pawh thil harsa tak tur a ni e. Mahse a tuartute chu an mahni chauh an ni bik i khaw lo. Kan laka pawn pawhlawt rawn chhuah fo Murlen leh Mualnuam khaw ho pawh an reh ta vang vang mai. A chhan chu kha indona rapthlak tak chhuakah khan an pasalṭhate chan hek le. Lisei lalna tlang hrang hranga thil pawi tak a chhuah laiin kan lal khua leh tui tana kan himna a nih vang khan a ṭhen phei chu an lawm zaw phian ta ve ang an ti a.



Saia chuan chu pasalṭha kamchhuak chu ngun taka ngaithla in a thilsawite chu dik hi a ti em em a.



Saia chuan Thantlang khua chuan khawi khaw lal nge an belh in hre mial em an ti leh a. Chu pasalṭha chuan ka hre hauh lo mai. An darh ve nuk in ka ring. Tunah an khaw rauhsan lah saw a ram leilungin a zir sia, Thantlang lalpa tan chuan kumkhaw nawmsak lohna a chang ngei ang. A bul hnai vela kalte sawidan phei chuan natuar rumri a rawn chhuak leh ṭhin a. An khaw chung zawnah Chhimbal a zam kual kalh ṭhin e an ti tak kha maw le. Khuanun Thantlang khaw rauhsan chu a la venghim zel e ti ten kan rual u ten an sawi tak kha an ti a.




Saia chuan kei hi Sawiluaia fapa Saihmingliana chu ka ni a. Nakin reiloteah Lentlang khua sawn harsatna namen lo a chhuak ang. He thuah hian in beng lo chhi ngawng u la ka duh a. Lentlang panna hnai ver erawh min hrilh hriat kan phut tlat a ni an ti a. Chutia pasalṭha naupangtea rallu tam tak khai thei leh khualkai pasalṭha,Saia an han hmuh chuan mak an ti hlawm hle a.



Zohmun pasalṭha chuan Saia thlek vang vang pah chuan Lentlang khua leh luh tur a kawng awlsam ber chu kan khaw paltlang a ni. Zep thu a cheng lo ve. Lentlang lal fapa sawn kan lal fanu a rawn hel lai tak a ni a. Kan khua pawh an rawn chuan zing narawh e. Chutih rual erawh chuan kan chheh vel khuaa pasalṭha khualkai a kawl ve tlat a. Chu chu an lalpa in a khaw daingul ni tura an khaw nula hmelṭha hmathehah hmangin kawlphai pasalṭha Mangnova a ni e. Mangnova chuan Lentlang lal fapa kiangah hun a tam zawk a hmang ṭhin a, a duh duh danin a khawsa mai ṭhin. 




A chet dan a rawva em em a, pawisak a nei hek lo. A lakah in fimkhur a ngai nge ang an ti sap a. Saia chuan hunliam hnu dawnkirin Mangnova, Ṭiaural pasalṭha ralhrat kha maw. Ṭhiante u Zohmun khuaah kan lo nghak ang. Zohmun pasalṭha chu melh kal chung hian hlauha leh timna in a man phak loh. Chhungril natna paia mihnawksak thianfai turin Chhim lam kan rawn pan a, in khuaah chuan kan cham ang. In lalin a lo remtih loh chuan daiah tal riahbuk kan sual erawh a remti turah ngai i la.




Lentlang khua kan suasam hnuah Murlen khua kan dai lut ang nga, chumi hnuah Mualnuam khua kan dai lut ang. Kan unau pawisawilo ten pialral aṭangin kan che vel min lo thlir reng a, an thlarau a hahdam hma loh chawl lovin hmalam kan pan zel ang an ti sap a. Zohmun pasalṭha chuan kan khuaa in cham chu kan lalpa chuan a remti ngei ang.  Lentlang lal fapa in luling lutuk saw a kham ve ngawt asin. Kan lal fanu lahin a hawi der si lo.  A malpui ngenmu denna lah saw insawitheihnan tak hmangin a ser kulh leh nghal an ti a.



Zinga chuan engtin nge a sawi a an ti ha a. Zohmun pasalṭha chuan Kawlhnam lek chhuak ngam lo in a silai hmet puak in tlaw lutuk nalamah a tum ṭhelhin ka malpuiah min kap ta a ni a tih kha maw le. An tih chuan Zinga chuan nuih sak pah hian a nun ka zuah hnuah pawh ti zawng chuan maw a lo sawi a? Engkim thudik in lalpa kan hrilh hriat  a ngai a ni an ti a.




Ti chuan Zohmun khawlamah chuan buka awmho nen inpawh tlang rakin khaw lam an pan a. An pasalṭha chuan hlado an chham vang vanga ti chuan khawchhung dai lutin khaw mipuite chuan an pasalṭha kianga kal khualval ho chu an lo hmu duh in an leihka sang aṭang chuan an lo thlir dauh dauh hlawm a.



Tlai ni tla chuan Zohmun khaw chhung chu a ti dam ruih mai a. Chhum leivak a tamin boruak vawt ru tak karah chuan khawchhung mi lehsa te nunphung chu a ti zuai ruih mai a. Zohmun pasalṭha chuan hma hruaiin lalin chhung chu an han chuangkai a. Lalpa chuan khualval ho chu chik zeta melh pah hian ṭhuthmun an remtir a.



Lalnu kianga ngawi renga lo ṭhu an lal fanu chu hmelṭha tak hi a ni ve a. A chawn no nalh tak leh a mawngbawr pauh tarh te, a awmbawr bu phir nalh takte chuan Zinga mit a ti tlai hle nghe nghe a. Chhaih zauh pah hian kan lal fanu hmelṭha kiangah Lentlang lal fapa in ṭhuthmun a lo remang chu tih nak a lai lai a an tih chuan ner nang hian lal fanu chuan K'u Zahmuaka lah hi a. Ka pa ka ning tlat, mi fiam hi a peih leh lutuk a. Tih leh bai chhuan chawh an rual nghal a.



Lalpa chuan ka pasalṭha, khawilam khual ṭha te nge ni ngai le an tih chuan Zahmuaka chuan hei Khuangphah lam pasalṭhate an ni e an tih chuan lalpa chu phu zuk in daih daih cheu chuan heng hengah engti tura lo kal nge in nih le. Pawipangte a awm em lo vang chu maw an ti ha a. Saia chuan lalpa awm lo ve. Lal ropui leh lal huaisen leh lal chak tak i nih thu i pasalṭha hian a sawi chamchi a, i hmel hmu lo va kan tumram pan kan duh ta mang si lo a i lalna khua kan rawn dai lut a ni.



I pasalṭha thluak fing leh awka dam tak avang hian i rorel dan a hrilh tel bawk avanga i khaw lei lung rawn rah chak mai kan ni tih pah chuan an chhak chhuak zauh a. Lalpa chuan khaih khaih khaih,,chu ti ang em a lal fel leh rorel thiam ka ni law. Ka pasalṭha thluak ang hi neih ve chakin khuanu ka dil fo reng zu nia tiin an nui huau huau a.




Saia chuan hei lalpa kan tumram lam pan turin khuain min thim hnan tawh mai dawn sia i lalna ang chhunga zankhat lek mutmu min tuah tir beiseiin kan rawn bel rawih che a ni an tih chuan lalpa chu ni tuk e le. In hmaitlang lah hmuh a nuamin khawdang ngawt te ai chuan in kawm tlak ta ve angin duh chen chen in cham ka remti e. Ka pasalṭha thlenin tur tlangaupa nen hian rem han ruat u la. Hah zu kha te pawh muangchangin kan zuk tlang a ni ang chu tiin a lo lawm thiam em em a.



Zahmuaka chuan, lalpa," kan ramchhuak kan hlawhtling bawk nen zanin chu khual pasalṭha zanriah kan kilpui ang nge. Zanlamah thu paqimawh tak sawipui tur che ka nei an tih zauh chuan lalpa chu phawklek taka awmnghalin tunah sawi ta law law ṭhin la aw an ti ha a. A pasalṭha chuan lalpa min lo ngaidam la, kan khualṭhate hian rem an ti rih lo va, zanriah eikham lamah kan rawn chuangkai leh dawn nia an tih chuan lalpa chuan aw a pawh ve mai a.




Lalpa chu a lalin chhungah chuan vei tawn sek in lalnu chuan an pa chezia chu  melh kar pah hian chemtei pa, chuti tak tak in rilru an seng vak vak ngai lo e an tih chuan lalpa chuan nem duai hian chemtei nu," kan khual pasalṭhate hmel kha i lo chik ve hau na nge? An hmela tumruhna lo langte khan chhan ṭha tak nei lem loin ka khua leh tui hi an lo dai lut hauh lo vang.




An hruaitupa panṭo lah kha an hmel lah kha la naupangte e ti lo khan an huaisar ngawt hlawm ta ve ang. Lentlang pasalṭhate ho hian an cham chhung chuan ka lalna ramchhung hi lo dai lut lo se a ṭha ta ve ang an ti charh charh a.



Zan a ni a, thlaeng hnuaia lalin lian tak chu mihrangvalte chuan pan khawm in lalin chhung an han dai lut a. Tap enga lal fanu samsei dumhlap kara a hmel hmai ṭhazet lo lang paw leh phek te chuan khualval ho mit a la in lalin chhung chhuahsan hun tur chu thleng lo law law se an ti zawmah a.



Chutah lalpa chuan ti ti an vawrh ṭan a. Hei in hriat angin ka khua leh tuiah hian ralmuanna ka duh ber a, zep thu cheng lo, engti tur bera lo kal nge in nih a khawi khua leh tui lal hmu tura ke lo pen nge in nih le an tih chuan Saia chuan lalpa, Thantlang khua leh tuia cheng ṭhin kan ni a. Khawthum do rawn kan nihna kha in chheh vel khuate chuan in hre vekin ka ring e.



Tunah pawh hian kan tum chu eng ang pawn harsa mahse kan hlawhtlin hma loh chu engmah hian min dal ngai lo vang. Kan unauten pialral aṭangin kan chetla min lo hlir reng a, an thlarau hahdam taka an chawlh hma loh zawng hmalam kan pan zel ang. Pawisawi lo nunna tam tak chantate tan khuanun kan dam min la phalsak a, min phalsak ang ngeia che chhuak turin thinlung chhunga turtu hi a puak keh tawh a ni.




Tunah hian i khua leh tuia kan lo kal chhan chu Lentlang lal fapa vang a ni e. Kei hi Saihmingliana Sawiluaia fapa u zawk ka ni e an ti chang fak a. Lalpa chu phu zuk in uai, i pa siar, an ti a, chutia khualthang pasalṭha naupangte, tal lu pawh tam tak khai tawh tu chu an lal fanu pawh chuan lo hai hek lo le. Saia chu an thlek zawk a. Mak a ti in a hmel nen inhmeh lo hi a ti em em a.




Saia chuan lalpa, kawngdang a awm hlawl lo a ni. I lalna hi kan zah lo a ni lo va, hunremchang a piang enliam kan tum tawh lo. Kan tawnna hmunin a zir leh zir loh lam kan ngaihtuah tawh lo va, i khua leh tuia chengte hian kan lam hawi zawnga ralthuam an lek loh hram ka beisei an ti a. Lalpa chuan chuti zawng chuan maw, in thu thu ni rawh se. Lentlang pasalṭha Mangnova lakah eng ual in ni lo tawp ang le an ti leh hram a.




Saia chuan a ni mahna le. Kan khan lo a nih tak leh pialrala kan unaute kan zui ve na ni a thleng tihna a ni ang chu. Lalpa ka lawm e an ti sap a. Lalpa chu ngawi vung vungin khual pasalṭhate chu thlek ha pah hian ka khua leh tuia chengte tan harsatna thlen hauh suh ang che u. In buainaah hian ka pasalṭha hi rin lut lo bawk u la an ti a.



Saia chuan lalpa, kan buainaah hian tumah rin luh kan duh lo va. Hrehawm tam tak kan lo tawrhna leh kan khua meivapa a chan ang changve tur chuan i khua hi ka rin lut hauh lo vang. Lentlang pasalṭhate chu kan lo nghak ang nga, i lal tualah hian ennawm i lo thlir dawn nia an ti sap a.




Lalpa chuan Lentlang pasalṭha han hmachhawn tur chuan in khawhawi a la zim mah mah lo maw aw an ti leh khauh a. Saia chuan kei chuan ka hmachhawn hauh lo vang. Ka ṭhiante hiam hmachhawn chakin an in chuh zawk ngei ang an tih leh lek phei chuan lal chhungkuate chuan an khual pasalṭhaho chu mak ti tak chung hian an thlek ha hlawm a.



Lalpa chuan a haw hawi, ka rei maw Mangnova hmachhawn chu thihna a nia sin. A khamphei zawnga in khua in lawi luh ngei ka ring tlat a ni an ti a.



Duh tawk ang



Monday 27 January 2020

PÛMAH MI LU. BUNG 38- NA

PÛMAH MI LU.

BUNG 38- NA.



Zing ni chhuak engmawitak chuan Thantlang in za pawh tling lo chu tlangkam aṭanga a lan dan dan chuan a chhung paw ve raih maih a.


Saitea te unau ngawi renga insiam mawlh mawlh chu a nu chuan melh leh zawk ṭhin in a thinlunga hlauhthawnna lian tak nen chuan a fapate pahnih chu an sir melh leh zawk ṭhin a. Saia chuan a nu awmdan hai hauh lo chuan a mitko san ak hian Zinga chu an melh a, chutah an unau chuan a nu kiangah kalin malsawmna an han dil a.



Chutah a nu chuan ka fapa te u, khuanun vengin awmpui cheu rawh se. In chengrang awrawl chhuak ri beng dawhin kan lo ngaichang reng ang. Kal ula kal zel rawh u. Hlawhtlinna chu in kutah a awm e. Lalpa pawn a lo nghakhlel tawh ang che u. Tiin an thlah a.



Saia chuan a nupui duhlai, a hmangaih raipuar lung tawh chu melh zawkin dam lo hauh la ral lu nen ropui takin khawchhung kan lo lut ngei ang. Kan thinlunga sernung thi thei lo min phum saktute hian an chantawk an hmu ang. Tiin lalin lam an pan dun ta a.



Kawtlaia Saia te unau ralthuam famkim nena an chhuak an han hmuh chuan an leihka sang aṭangin a hmu a piangte chuan an lo thlir dauh dauh a. Lal tualah chuan Thlah lova, Lunga leh Biakbuka chuan an lo nghak a. Lalin an han thlen chuan Tinkuala pawh chu a lo in peih at tawh a. Lalpa chuan ka pasalṭhate u lo hnai rawh te u tiin thu an sawi a.



Khuangphah khua hel zawnga kalzai inrel chuan hun in hmang am dawn a, hel loin khawchhung lut zawk ula a ṭhat ka ring e. Khuangphah lalpa in a pasalṭhate inruala kal tura a tih pawhin inhnial tlat dawn nia. Chin hriat va ni suh. Inlalpa hi tlangdang lal changin a demna awm ang tur zawnga ṭawngka an chhah chhuah ka duh lo ve.



Chemtei nu ka pasalṭhate hi malsawmna i hnutchhiah dawn lo em ni an tih chuan lalnu chuan a pasalṭhate kiang a thlen chuan kal ula kal zel ula, huaisen takin ral va bei ang che u. Pialral aṭanga khian kan unau famta ten an lo thlir reng cheu a, an thlarau a hahdam hma loh zawng, chhel takin ral va bei ang che u. Khuanu duhsakna awmzawng zawng in hnenah ka hlan a, khuanun vengin awmpui cheu rawh se tiin TAWLH LOH PUAN an dara suih sakin a mittui an khap per sak a.



Lal fanu hmelṭha chuan a kianga ding ṭawng tlem tak Tinkuala chu melh ralh pah hian midang hriat hlau tak chuan va fimkhur hle ang che an ti sap a. Tinkuala pawh chuan melh sap pah hian nangpawn dam lo hauh ang che an ti let ve a.




Lalpa chuan kawng laka an ei tur faisa leh sarep tam tham tak chuan an iptepuiah ṭheuh ah chuan ah tirin silai zen leh a mu ṭhahnem tak chu an ah tir bawk a. Ti chuan lalin chhuaksanin rawlrala che chhuak tur chuan mihuaisen parukte chuan kawtchhuah lam an panding nghal a.



Hetia an thang chhunga Thantlang khua eng emaw rikrum thila a him nan Khuafo lalpa chuan a tlangvalte Thantlang lama cham turin mi sawmnga zet an cham chhunga tla tur nen Thantlang khaw lam a pantir ve mek bawk a. Khuangphah lalpa lah bang lo. A tlangvalte Thantlang vengkimna kawnga ke pen turin mi sawmhnih lai a lo tirliam ve mek bawk a.




Khawlar kawngah tibuaitu tawng lo chuan zankhat an han riah chuan chawhnu tlang herah Khuago khaw chhung an han lut a. Lalin lam panding nghalin lalin an han thlen chuan lal fanu hmelṭha eltiang raipuar lang ve ek ek chuan a hmangaih ralthuam famkima an in thuam an hmu zet chu pa hi a ti hliah hliah in a hmangaihna chu a zual zel a.




Lalpa chuan lawmtaka lo hui in kawng laka an phan loh nan sarep leh faisa nen a thlahliam ve nghal a. Lalpa chuan an kal liam tur thlir vauh vauh pah hian, Lusei ho hi ka lo belchiang ngai hauh lo a, tiang em em a hlauhna pianpui ngai lo tur hi an lo piang ngai a ni maw an ti sak a. An lal upa te lah kha an vanglai hun liam ṭan tawh pawh ni se la tawhkhirh tak tur te an la ni asin chemtei nu. Makpa i nei thangmawi dawn e an ti leh sap a.



Mihrangval parukte pawh kal zel in Khuangphah khua lawi lutin chutia an khuaa khual pasalṭha tawlh loh puan nena an khua lo lawi lut te chu an lo hmu duh em em a, an lalpa kamchhuak aṭangin Thantlang pasalṭhate an nih an han ring rilru ngawt a an ring sual lo hle nghe nghe a.



Khuangphah lalin ah chuan an khaw buanchak Zasira chuan ralthuam famkim nen Thantlang mihrangvalte chu lo nghakin lalin an rawn chuankai ve leh chuan an lalpa hnenah chuan ti hian an ti a. Thantlang unaute kianga hun ka hmang tur hi ka vannei hle mai an ti thla rawk a. Lalpa chuan ka pasalṭha, an kianga hun i hman tur leh tur lohah chuan keia rem lo ruat ngawt chi a ni lo va, i ṭawngka chhuakin a zir a ngai ngei ang tia a sawi lai chuan Thantlang mihrangvalte chuan lalin an rawn dai lut ve chiah a.



Lalpa chuan lo chiauau nghal vatin hah zu an lo zuk nghal a. Chutah Zasira chuan pasalṭhate u in kiangah hun ka lo hmang ve ang nge an tih chuan hnial tak te in an han hniala an an ṭawngka chhuak pawh a sang ta lek lek mai le. Chutah Saia chuan tihngaihna dang a hriat loh tak ah chuan ni ang hmiang an ti a. Zasira chuan lalnu zahawm," tawlh loh puan min bah tir ve dawn lawm ni an tih chuan lalnu chuan phur takin ka pasalṭha huaisen takin aw tiin tawlh loh puan chu an bah tir a.




Kal zel in kawr ruam thuk tak zawh in Thantlang khaw hlui kum kha leh chen an lo talna ralvalh chin chu an dai lut ṭan der mai le. Saia chu ding dat in Tinkuala hnenah chuan helai ramte hi kawla ni a liam hnu thlenga kan chuanna ṭhin a ni a, thinlungah a thi thei tawh ngai lo vang an ti chhuak sap a.



Tinkuala chuan chuti si eng a ti nge in lalpa hian khawthar a sah leh lawi si an tih chuan Saia chuan khawthum ṭangrualte do rawn kan ni a, nakin zela kan thlah lo la kal zel turte tan a him lo a ni. Tunah pawh hian kan hna hi a khirh tawh hauh lo vang. A chhan chu kan khua min rawn run khan khawthum ṭangrualte pasalṭha hmahruaitu an mang ṭhak a, chutih rual erawh chuan khawi khawlal aqp chinah pawh pasalṭha huaisen tak tak an chhuak ve zel a fimkhurna erawh kan vawn tlat a ngai ang.




Ti hian Lentlang khua kan pan hmasa ber ang nga, an ni khawthum Lentlang, Murlen leh Mualnuam a hmatiamin chhim lam dung zawh in hma kan sawn phei ang. A karah zanthum riah kan bak a, Kan piah ralah sawn MI LU LAK MUAL an tih mai ṭhin chu a awm a. Ka pa te hunlai khan saw mi lu lak mualah sawn in suatna rapthlak tak a lo thleng tawh a ni.




Ka pain a sawi dan phei chuan Tidim pasalṭha te, Lentlang leh Murlen pasalṭhate nihnu hnung, an hun tawpna ni bulṭanna hmun a ni. A tirah chuan ka pa te hi Murlen khua ni in Lentlangte nen hian unau ang chiah in kan in en ṭhin a, an ngawi dat a a thinlung chhunga rilru natna lo langchhuak chu a tun an hai lo.



Chutah sawi zawm leh in ka nu hi Pherpui khaw lal fanu Saizampuii a ni a, ka nu hmingchawia ka hming pawh hi sak a ni nghe nghe. Ti chuan ral lo lianin ka nu chu ṭek khampheiin a deng fuh a pialral kawng a zawh ta a ni.



Ti chuan ka pa a la ṭhalaiin ka tan a hun tam zawk a seng ral raih a. Thingnawi fawm rual pawh ka lo ni si lo. Tlemin ka lo hleikang chho ve zel a, khuanu duhsakna dawngin ka kum phu loh in ka taksa a insiam chak em em a, mi te mak tih pawh ka hlawh ṭhin. Ka pa hian ka nu thlanah a huntam zawk hmangin ka nu thlan bulah chuan min awi mu fo ṭhin.




Hunin kan pafa min liampui ve zel a, khuanu remruat kan dang ding zo chuang si lo. Ka pa lah a la ṭhalaiin khuatin thang pasalṭha a lo nihna chuan khaw hrang hrang deng chhuakin khawdangin kan lalpa harsatna an neih chu an rawn hrilh awl lo va, ka pa chu a hma theh ah ṭang zelin Ralvawn lal fanu tuna ka nu nen hian in neiin Saizingliana hi a lo piang leh ta a ni an tih chuan tumah reng ṭawng zai rel an awm lo. Khawngaihna leh lainatna in Saia chungah ro a relna hmun thingthelh hmunah chuan mihrangval pasarihte chuan Saia chu lainat takin an melh hrek hrek a.



Zinga chuan a u chanchin an hriat meuh chuan unau pianghmun an ni lo a ni tih chu tunah hian a hre ta chiah a. A rilru chuan tiang em em hian a ni maw i lo retheih le tiin a u chu chhuangtakin a en ta tlawk tlawk mai a. A aia nasa in a u chu a ngaisang zual sawt a.




Zanriah buatsaih in silai hmeh puah ngam ni hek lo le, mei pawh a rimna lo ang berin an chhuah a, ti chuan bukte siamin zan an tum tawi a. Mei an chhemna khu pawh vanlam hawia chho turin an meipui chhehna chu tawng chen vel danah changel hnaha hung kualin an mahni leng tawk ṭheuh in an hnungpuak far a.



Saia chuan aw then kharh kharh pah hian ti hian an sawizawm leh a.



Fahrah nun kan tem chho takah chuan mumang mak tak tak nei chho in rawlthar ka chuankai chhoh lai vel hian ka mangah nula hmelṭha em em hi ka hmu fo ṭhin a, a ni chuan min ko awl ngai lo. A bulah hian Sakei ṭankin tawh lian zet hi a bawk zul ṭhin. Ka sawi duh chhan ta ber chu chengrang chawia ni ka hmanliam hunlai khan Sapui thnag rim hian min vel nasa thei hle a, a tirah chuan mintih nat tum em maw tiin ka sahnu chan pawh ka bansan a tam mai.



Mahse ka mang lamah hriattir ka ni leh zel a, tunah pawh hetia rawlrala kan han chhuahnaah hian min rawn la vel hun a lo la thleng ang, tumah chiai lo turin ka duh cheu a ni. Min tihnat tumte hi chu kan lakah an rawn inlan vat zel a, ka mang lama min be ṭhintu hi hmuh chakin ni ka vuiliam fo ṭhin. Mahse a tak takah hmuh tur erawh a awm ngai si lo.




Hmuh hun te pawh an la awm chek ang chu an ti hul hak a. Tinkuala chuan ngun taka lo ngaithla in Saia," ka pa kha a vanglaia chak leh huaisen tak niin a hunlai na na na kha chuan kan khaw per khua hrang hrangah a thang ve hat a, nang ang chiah a ni. Sapui hian a vel a dai nasa thei em em a, kha sapui khan a veng tlat ṭhin asin. Hun a lo kal zel a, khawsikpui nasa tak tuarin ramtuilei lovin hun a hmang ta a, a ke te hi kawm vekin tiang hawl takngial pawn a ding thei ta lo va, a thih dawn khan a mang lama a hmuh fo ṭhin nula hmelṭha tak lakah thu a lo tiam chu ni in chu chu Lasi a ni.




Ti chuan  ka pa chu a boral ta a, ka pa lakah khan hremna pe mahse hmeithai chhungkua kan nih pawh khan buh leh balah kan phang ngai lo. Kan buh leh bal te chu mite ai ai in a ṭha a, mi mak tih pawh kan hlawh reng a ni. Kan lalpa phei chuan khuanu hian Tinkualate chhung hi a vohbik e tiin a upa te hnenah a sawi hial ṭhin an ti a.



Saia chuan kan thudang alai chuan ti hian Lentlang khawdaiah kan inkulh ang nga. Zasira leh Lunga hian khawchhung in lut ang. Khualpang zin angin in in sawi ang nga, cham pawh in cham mahna le. An khaw leilung awmdan leh ralkai chin ho rilru sukthlek in zirchiang ang nga, Khiangphah khua in nih thu insawi mai dawn nia.



An lalpa kiangah hun a tam zawk in hmang ang. Lunga, an lal fanu in khan ka lakah intiamkama a neih tawh avangin engmah a sawi chhuak ngam dawn lo va, i hmel a hmuh ve leh a mah pawh tih danglamin a awm ngei ang. Chumi hun a lo thlen chuan an khua chu meivapah a chan mai tur thu ka hrilh lawk vek tawh.



A rilru sukthlek a dan hlauh palh takah in kut khan in ralthuam hlat hauh suh se. Ti hian kan zan sarihna chiah kan hmangta der mai. Zasir, i lenna kha chhawr hauh lo la, duapzul takin i hawi her ti danglam ang che. In laka an rilru a kawih loh nan at pawh so mai ula, lal fanu erawh chik tlat ang che u.



An tlangval lah a tam zawk pialral kawng an zawh tawh a an hnual ve rawih tawh ngei ang. Hetia kan beih let hi an ring dawn hauh lo va an nemna lai kan man fuh hunah kan che chhuak ang. Ralkai thei chin lakah tumah timna neih awih a ni dawn hauh lo va, kan unaute tana ke pen kan ni tih hi hriat reng tur. Ngam lo va a tim zawnga hriam kan lek dawn a nih chuan tunah hian hunṭha kan neih lai hian let leh ta mai zawk ila an tih chuan an ngawi ta ṭhap a.


Chutah Saia chuan a ṭha e. Pialrala kan unaute khian kan che vel min lo thlir reng dawn a, an duhthusam lah kan hai lo e. An duh thusam ang ngei in aw niang tiin an melh kuala, midangho chuan Saia chu melh ding ngar chung hian an chengreng chu an han beng thak thak hlawm a.



DUH TAWK ANG.

Friday 24 January 2020

PÛMAH MI LU. BUNG 37- NA.

PÛMAH MI LU.


BUNG 37- NA.



Khuafo pasalṭha Tinkuala chuan Thantlang lal fanu  hmelṭha chu thlir nin har ti zetin bet lo zet hian a vaibel an pak khu tual tual a. Tap lama ngawi renga ṭhu, a nu kianga bang nghenga ṭhu lal fanu chu a va thlek leh zawk ṭhin. Lal fanu pawh chuan Khuafo pasalṭha chu a haw bik hauh lo.




Lal fanu Thangpuii chuan a bula ṭhu a ni leh Khuafo lal fanu hmrlṭha chu hlim hmel pu sarh chung hian an be seuh seuh reuh a. Chutia a nuih zawnga a biangsum lo lang leh kalh ṭhin te chuan Khuafo pasalṭha mit chuan changdang reng a kan thei lo chu a ni e.



Khuafo lalpa chuan, hei naktip mai hian kan khawlam panzai kan rel dawnta reng chu a nia. Thangpuii pa," min mamawhna a awm phawt chuan ka lakah inthlahrung hauh lo u la," a ṭul dan ang zelin hma kan la dun ang chu. Nangni Lusei nen hian inrem taka awm hi ka duh a, kawng engkimah inban tawnin ni tla tur i vuiliam ho ang u hmiang an ti a.



Thantlang lalpa chuan Khum hmelṭhai pa," ka laka i ngilneihna hi ka damchhungin ka rul seng ngai lo vang. I mi hriat angin he khua leh tuia rorel ve mai hi ka nia. Nang leh kei hi pasalṭhate hlutzia hrechiangtute kan nih ngei ka ring. Mang lam pawha kan mangphak ngai loh chhiatna tapthlak tak in min han man takah chuan ngaiawh thei a chha pawh kan awm lo zu nia.



Ka mi leh sa ten pialral aṭangin min rawn thlir renga kan lakah phut an neih pawh kan la hlenchhuak thei lo chu a ni e. Thlasik vawihnih vel han hmachhawn leh ila, ka pasalṭhate hian hmalam pan turin inbuatsaihna hun thawl pawh an nei mahna tiin an sawi chhuak zawk a.



Khuafo lalpa chuan chumi hun a lo thlen hunah chuan ka pasalṭhate hian i pasalṭhate an rawn zui ang. Chutih rual erawh chuan hei hi hre tel bawk la ka duh asin an ti a, Thantlang lalpa chuan a eng chu maw tiin an zawt ha a.



Khuafo lalpa chuan, dam hauhin khawnuam tak khawthar in din tawh a. I khua leh tuia chengten nunthar nen nunphung tharin hunbi an chhiar mek laia phuba lak duhna thinlung i pu hi dah bo rih la ka duh a ni. Mihringte chin hriat loh karah hian tu ber hian nge pialral kawng zawh leh dawn?



Hei hi ngun takin lo ngaithla la, ka fanu avanga harsatna ka tawh hnemzia hi a tun min hriatpui hlei lo"ng nge. Chuti chung chung pawhin leido nei lo hram hram turin ankanem ka ka aṭangin ka chhuah a, hei hi ka hlauh vang a ni lo a, ka khua leh tuia chengte hlimna ka duh vang zawk a ni an ti a.



Thantlang lalpa chuan a upa ruatthar, Sawia leh Thlahtea chu an melh zawk a. Lalpa chuan chungthuah chuan rilru hi a lo kal thui ve hle tawh asin. Ka upa te thu leh hla vuak thlak danin a hril zel ang chu an ti sap a. Sawia chuan ti hian a lo sawi a. Lalpa Khuafo lalpa sawi kha ka ril rem zawng tak a ni.



Leido nei thei dinhmunah pawh kan la ding loh kara rawlrala che chhuak tur chuan tu nu leh pa in nge an fapa chin hriat loh a tirliam phal ang le? Kan pasalṭhate chuan lalpa i thu leh hla a kawi a ngil in an zawm ngei ang. Nunna hi a hlu a tuma pek theih a ni lo. Tunah khawthar kan luah tir chauh a, chutah i khua leh tuia chengte thinlungah thlamuana kawng a in hawng ve ṭan dawn ek ek a, Lusei leh Pawi leh Paite kar cheh khua kan nih hi kan vawng reng a ngai a ni.



Chutih rual erawh chuan lal fing leh remhria, a ngaihna hria kan nei che hi khaw vannei ber kan ni asin. Lalpa," i thutlukna erawh a kawi a ngila zawm tur kan ni e an ti a. Lalpa chu ngawi vung vungin a hnuah ti hian a rawn sawi chhuak a.



Chung thuah chuan in thu ni rawh se. A mah erawh chu khaw khat lal ve meuh, Lusei khuaa a mala an cho phak loh hian phuba la thei lo a ka hun hnuhnung ka hmang tur erawh kumkhuain ka in  thiam tawh ngai lo vang. Ka thinlunga ser hliam an tuh hian dam ni a nei hauh lo vang. Ka upa te thu erawh ka hnial tihna ni lo se. Luaei lal tlang chang ve meuh do rawna awmin mahni pian leh murna rauh san in khawthar kan kai a, tunah ni se, kualthang pasalṭha unau leh an pa te ka kawl cheu a, a tawlh zawnga ṭawngkau in chheh tlat chuan in thu ni rawh se tiin a rilru a la dam loh thu chu an chhak chhuak a.




Thlahtea chuan lalpa, i dinhmunah khan ding ve ta i la tuna i sawi tur ang tho kha ka sawi ngei ang. Kan lal i ni a, i kam chhuak reng rwng hi hnial tur kan ni lo ve. Tunah pawh , englai pawh in Thantlang, Murlen leh Mualnuam khua te hi rikrap turin kan pasalṭhate hi an in peih reng e an ti let sak a.




Lalpa chuan Saitea te unau kha tlangaupa zu ko teh khai, tin Thlahlova leh Biakbuka khan kan rorel lo ṭawm bawk se. Lunga khan ka lalin lo pan tel bawk se an ti a.



Tuibur hmuamda awm vel ah chuan lalin chu mihrangval panga te chuan rawn chuangkaiin lalin chu an han mawi a. Lalpa chuan an thu leh hla te an han hrilh chian hnuah chuan,Saia chuan lalpa," ka rin phak loh thu in min deng ta tlat mai ka ti. I khua leh tuite thinlunga natna tuhtu te ho bei let tur hian i kam chhuak kan lo ngai chang reng asin.



Pialrala kan unaute sianglawi te thlarau pawh a zahawm em em laia, muang taka hun kan lo hman hian ka ni hman a ti ṭhuanawp fo ṭhin an ti a.


Zinga chuan lalpa," ka u sawi tak ang kuan," chhun a ni em maw, zan a ni em maw, pawh ni  se, tiang hun hi nghakhlel takin kan lo thlir reng ṭhin. Thantlang lal huaisen tak kha a thi tawh a ka ngaih kha a lo nung leh ta, nuih sak pah hian an ni khawthum saw engtianga bei turin nge min duh le? An ti chhuak chhak a.




Lalpa chu a hmela hlimna eng lo lang chhuak nghal in kut an beng te te a, chutah ti hian thu an chhak chhuak a.



Ka pasalṭhate u ral leh sahrang hmaah in ke hniak in hnutchhiah a, hmalam pan in in kal zel tih ka hria, Vauthla a rawn in herchhuak dawn a, in tana hun ṭha a ni e. Thla dinglama Arsi lan hun kan nghak ang nga, nangni panga hian intuaihriam tharna hun ṭha ni thum hun nei ula, chutah tawlhlohpuan bat chungin kan unaute tan ke in pen dawn nia an ti rum al a.



Khuafo lalpa chuan chutianga in tum rau rau a nih chuan Tinkuala hian a zui ang che u. Tin lalpa i pasalṭhate thang hlana i khua lo venghim turin Thlatinkual leh a naute tlangval sawmhnih hian i khua lo luah lum tel se. Khuangphah lalpa pawh hrilh hriat ni se. A chhan chu khawthar dintir in ni a, englai pawha ral lo lut thei reng an ni. Tun hmahun hriat va ni suh, ka thu erawh i zawm ka beisei an ti a.



Lalpa chuan ka khua leh tui chungs i inpekna hi a va ropui em' ka upate pahnih hi kan khawhluia kan inbengbel lai khan khualthang pasalṭhate an ni a, an ni pawh hian ka khua leh tuite chu an veng him em em an tih ka ring, chutih rual erawh chuan kan chheh vel khuate pura chaw kaw puar la phang lo mai mai kan ni a, chungah chuan i tlangvalte leh i pasalṭhate buh changrum leh sa in kan hraipuar theih meuh dawn lo va, khuanu hian kan chungah zah a la ngai ve chek ang chu an ti chhuak a.



Khuafo lalpa chuan chung thuah chuan phang hauh suh ang che. Kei Khuafo lalpa hian ka tiam a che. I pasalṭhate thang hlan na na na chuan buh leh balah in phang hauh lo vang an tih chuan Saiate chu nithum hun ṭha pek ni in a ni li naah an Leido te khaw lam pan turin an in buatsaih dawn ta a.



Lalin chhunga lal fanu pahnih in an pate ve ve leh an pasalṭhate thu kam vuak thlak dan an hriat chuan hlauhthawna chuan an taksa chu a rawn man nghal vat a. Mualtinkhumi chuan thinrim ru tak si, mite hmuh hlau tak mai chuan Zinga chu thip zet in an melh nghek mai a. Zinga chuan lo hrethiam in a mah chhan  nan lalpa lam en pah chuan lalpa, tumah hi kan inchan belh lo vang. Hnehna hlado nen ṭek khamphei awrawl kan chhuah ngei ang.




Ral lak thil hlu nen khua hi kan lo lawi lut ang nga kawtchhuahah min lo hmuak dawn nia an ti a.



Leng len ar a rawn khuang al al a, lalpa chuan a rorel ti rawp nghalin Zinga leh Biakbuka leh Lunga leh Tinkuala, Thlahlova te chuan lalin an chhuahsan a.



Sawia chuan a phawk chhuahin Khuafo lal fanu hmelṭha chu bia in ka fanu lo hnai teh le. Hei kan hriat ṭheuh angin ka fapa chu mipa tak tak a lo ni ve ta reng mai a, Saitea nu nen a kan hunliam hnu te pawh min ngaih chhuahtir rum rum a lawm maw le. Tiin lal chhuat laia zutui tling chu an khiat khawlh khawlh a.



Lalpa lukai tawh pawh rawn phur tharin chuti ang nga vanglai liamhnu in koh kor leh a hnu, far thing buk hnuaia chemtei nu mitmeng pawisawi loh zia te kha aw, lengi dang laka a thithuchhiat luat ah lengi dang runsang pawh kan kai pha lo kha a nia an tih chuan lalnu lah lo duai lo.



E he heu, a chuti zawng chuan maw? Min neih loh hlaua ka thingphur tur min zui ni tin kha a ni lawm ni? an tih chuan an nui ho dar dar a.




Khuafo lalpa leh a fanu te chuan an khua pawh thleng leh tawhin lal fanu chuan Thlaeng hnuaiha an leihkapuia ṭhut pah chuan Thlaeng tak chu an thlir a.  A pum che leh ralh ṭhin chu melh zawk pahin an dawm vang vang a, chutah nuih sak pah hian a pum chhunga naute nakin lawka lo piang mai tur chu bia in, pasalṭha huaisen ni la, khuatin thang pasalṭha ralhrat leh hmelmawi tak ni ang che. Hmeichhia i nih erawh chuan khuatin thang hat khawpa hmel duhawm lo ni la, khuanu malsawmna dawngin dam hauh reng ang che an ti sap a.




Thla dinglama Arsi mawi tak chu Mihrangval paruk, rawlrala che tur che chuan dak meuhin an thlir a. A tuk maia che chhuak tur an nih vangin eng emaw tak hian an thinlungah mawlhtu awm tlat hian an in hre ṭheuh hlawm a.



Duhtawk ang.

Thursday 23 January 2020

PÛMAH MI LU. BUNG 36- NA.

PÛMAH MI LU.


BUNG 36- NA.


"He ka story hi Link aṭanga a pangaia lak chhuak hi ka phal lo a, khawngaih taka min lo ven sak turin ka ngen a che u.'



Hun leh ni te liam zelin Thantlangte pawn khawthar sat zo in, in ding sawmruk leh pariat lai an la ni ve a.  Lalpa chuan a rorel ṭawmpui turin a upa te ah Sawia leh Thlahtea leh Thangkunga chu a dah a. Buh chi theh tur an neih tam lem loh avangin a kumkhatna a nih dawn avangin lohal pawh Tuivai kam lam bawhin a hu ho in lo hal an nei ang nga. Buhtharte chu lal hnenah chhungkhawmin a chi an la ang nga. Tunah chuan chhungtin ten lal zem an zen rih dawn a ni.




Chhungtinte chu an harsa tlang vek a, inrun hian nghawng a neih thui zia chu mitin mai chuan hrechhuak thar zelin an panlai nun dawnkirin thlaeng hnuaiah an ṭap ru fo reng a ni.



Lalpa chuan a upa te chu ko khawmin rorel an ṭan a. Lalpa chuan hei le, kan hriat leh kan tawn tlan hi a namai lo va, ka pasalṭhate Khuangphah leh Khuafo khuaah kalin chi kawh tur lam kan phang ta tlat mai a an ni hi kan va ṭah awh mai a ngai dawn a ni. Khuanu hian kan chungah zah a ngai ve chek ang nga khawdang lal pur hian tawp chin a la nei ve em ang chu Khuangphah lal erawh kan chungah a ṭha narawh e.




Han pur buai pawh thih hreh in ka hreh tawh a chha chu a ni e an ti a. Sawia chuan lalpa, i dinhmun chu ka hriatthiampui rual che in Khuangphah lalnu leh ka nupui pa unau an ni a, kan khaw tan hian ui leh tur vawn an neih hi ka ring hauh lo. Chutih rual erawh chuan Khuafo khua ah i pasalṭhate an tlaktlum zia a tun kan hai lo. Tun hun hi kan tan hunṭha a ni tih hai hauh lo va hma kan lak a ṭul a ni.



Khuangzangho ramvalh chin nen pawh kan in ep chu a ni ta der mai a. Khuafo lal khi kan biak ṭhat a ṭul a ni. Keini inza nufa pawh tling lo khua hi a tu khua pawn min zuam dawn a, kan inven a ṭulna ber pawh Khuangzang ho lakah a ni. Khuafo lamah lamkal intir i la a ṭha zawk lo maw an tih chuan lalpa chuan ni e. Chiti ang chuan ruahmanna siam i la, Saizingliana   leh Thlahlova leh Biakbuka te hian tlangval panga ho se, zing varṭianah chhuak turin lo inbuatsaih rawh se tiin an rorel chu an ti tawp nghal a.




Khuangzang lalpa chuan tap bula ṭhu a fapa chu melh run chung hian ka pasalṭha khualthang khawpa ka chhuan tawlawl chu Lusei naupangte in awlsam zet in a tudai a maw. Khenzahnawk i pa hi min en teh. Ka pasalṭhate hi chan ka duh lo asin. Ṭul loah in ring in rawlh rah chu kan seng ta a nih hi.



Chu lovah a ni kher kher saw maw? Ka lalna khua leh tuiah nula hei zo zai an awm a, Khuafo lal fanu kher kher saw maw i mit la tu chu? Tunah lah rilru kal he turin ka ramvalh ep ah Lusei ho in khawthar an sat a. An ni saw kan tana hnawksaka an awm loh chuan ka pasalṭhate hmatheh turin a pawng zawngin i ka ang hauh suh.



Khuangphah leh Khuafo ho sawn an pui hreh dawn hauh lo a nia. A chhan chu a tak ngeiin i va hmu tawh. Tawlh hun a awm a bawh hun a awm ngai e. Rilrufim pawh hmang hman lo khawpa khawsak i chin chuan ka lalna ai awh tlak i ni hauh lo vang. Chutih rual erawh chuan kei Khuangzang lal Hlawncheuva hi ka tlanchhe ngai lo ang.



Thehmeh ang maia ngawih chuh rih a ṭha ang. An rilru suk thlek kan zirchian hunah an nemna lai kan hmu chhuak chauh ang. A pawng a puia bawh sa rum rum hian a hun lo ah pialral kawng kan zawh duh chawk a ni. Nang chiah fapa ka nei che, fimkhurna kha hloh ngai suh ang che an ti a.



Zingkhua a lo var, Mualtinkhumi zing tuichawi tur tho chhuak chu an uak leh ṭhat ṭhat ṭhin a, a nu chuan ka chemte," i pa mualphona tur zakhua i va tisei dawn tak em." Kei hringtunu che hian i taksa pengtin te leh i awmdan zawng zawng hi ka hai lo asin. Engtiang pawn i chungah i pa hian rorel se ka ka hi ka ang lo vang.



Harsa takin ka hring chhuak che a, tiang zawng hian maw min rulh let dawn a tiin an in hnit hlap hlap a. Khumpui lama an ṭawng lo ngaithla kartu lalpa chuan rilru thui tak sengin hun a lo hmang ve mek bawk a. Lal fanu chuan ka nu," i fanu hi ngaihdam tlak pawh ka ni lo ve. Hetiang thilsual lian leh in mualphona thlentu ka ni ang tih pawh hi ka inring ngai lo asin, dam pawh hi ka thlahlel lo ve.



Ka pa chuan ka chungah eng rirelna pawh hmang se ka vui ngai lo vang. He khawvela ka neihchhunte in ni a, ka hmangaih em em cheu a, in zahna zakhua thlentu nih ai chuan ka pa lalna ramchhung pawh hi ka chhuahsan mai ang an ti a. An fanu lunglian lutuk leh a tih loh chinah chuan hneh mai mai chi a ni lo tih hrechiangtu a nu leh pa chuan chutia an fanu in rilru a han pu an hriat chuan pawi hi an ti em em a.



Lalpa chu lo tho chhuak in a fanu chu thlek ha pah hian ka chemte lo hnai teh an tih chuan lal fanu chuan hreh tak chungin an pan a a kiang an thlen chuan lalpa chuan a fanu chala fawh vawng vawng pah chuan i hlimna hi kan duh ber alawm, tunah hian i ruak lo tih ka hria, ka ril a rah vanga ka mualpho dawn a nih chuan mualpho tlang ka thlang zawk e. I fa paina pa hi min hrilh thei em an ti nem diai a.



Lal fanu chuan engkim a pa a hrilh hnu chuan a pa chuan aw le, thlamuang takin awm rawh, tun hmahun hrelawk suh. I tisual a ni ve mai a, i lakah hian rilru chhia kan pu lo a nia an tih takah chuan lal fanu pawh chu a veng ta hawk a.



Ni a vanlaizawla, Sechal nen Khuafo kawtchhuah Zinga te chuan an thleng ta reng mai. A hmangaih a hmuhchak ngawih ngawih chu engtiangin nge hun a hmang ang tiin rilru a lo khap ve mek bawk a. Thlahlova chuan U Zing, Khuafo khawthleng hi a rem hle mai, ti hian lalin lam kan pan ding nghal mai dawn em ni an tih chuan Zinga chuan ni ang hmiang. Khawthar kan han din aṭang hian ka la chuangkai leh miah lo a, hawh u le, kan hah a dam tawh chuan lalin lam panding nghal ang u le tiin kalzai an rel ta a.



Lalin an han thlen chuan lalpa chuan Zinga chu chiang kel kawla en ha pah hian kha engti tur bera lo kal nge in nih leh an ti a, Zinga chuan lalpa i khawngaihna dil turin kan lalin mintir a ni. Kan Sechal hian i chikhur kumin tla tur a thleng zo ngut a maw chu an ti tham chhal a. Lalpa chuan midangho khan tah khan min lo nghak se. Tlangaupa lam hawi pah chuan nangpawh in lamah min zu ṭin san lawk mai ta che tiin a hnar haw nghal a.



Zinga chuan lalin chu muangcangin an dai lut a. Tap ban thlanglama lal fanu lasai leh a kianga lalnu lo ṭhu chu an thlek zawk a. Lal fanu chuan lo melh kawk in a beisei phak loh a hmangaih a fa pai mektu an hmu thut chu a lawmin a hlim kher mai. A nu chuan sih hlak pah hian awmdanmawi tak khan aw an ti zauh a.



Lalpa chuan chemte ka bulah hian lo hnai teh. Saizinglian, ṭhu rawh. Tiin ṭhuthmun an remtir a. Chutah inep chiah in a fanu leh Zinga chu a ṭhut tir a. Lalpa chuan ka fanu manah hian eng nge i pek theih ang? A man hi a sang asin, nang Lusei tlangval hian ka fanu man hi i neizo dawn em ni tiin rum al hian an melh a.



Zinga chuan chutia lalpa in an ti tawng mai chu a hrethiam lo hle mai. Chhan ngaihna pawh hre lo in lalpa chu ka ho hian a en reng ringawt a. Lalpa chuan a fanu chu melhin i fapaina pa hian i man tur pawh a neizo lo chu a ni e. Hei hi maw ka hmangaih i tih chu tiin an hrawk khur khur a.



Zinga chuan a ma fa a pai a ni tih an hriat chuan a thinlung chu a lawmin a hlim em em a. Zinga chuan lapa i mi hmuh ang mai hi ka ni a. Zep thu cheng lo, i fanu hi ka hmangaih a ni. Tunah rih chuan engmah pek theih che ka nei lo lalpa, ka neihchhun hmangaihna chauh lo chu pek tgeih cheu ka nei lo. I fanu ka neih theihna tur a nih phawt chuan lalpa engkim ka huam asin. Ka lakah hian lalpa i phut khawngaih takin min hrialh thei em? An ti a.



Lalpa chuan Kei Khuafo lal Mangchinchhunga hian i lakah phut ka nei lo a, in khaw dinhmun ka hria, i laka ka phut i hre duh a maw? I laka ka phut te chu i sawizo tawh a i hlen ngei ang tih pawh ka ring e. A phnihnaah chuan ka fanu enkawl tur hian ka ring tawk che a, inpahnih hian khuanu hian hual zual zel cheu rawh se. Kan hnam hian dan leh hria kan nei ve a chu erawh i zawm a ngai ang.



Ka fanu man atan hian Ṭhifang hum khat leh se nufa, in lal unaua ka siamna nipah fawmin a darmang ka phut e. In lalpa chuan a pasalṭha, a khawdaingul tan chuan engmah a ui turah kan ngai lo thla rawk a an tih chuan Zinga chuan ka lo be dawn nia tiin a ep a ṭhu a hmangaih chu an thlek vawng vawng a. Lal fanu chuan a pa ban vuanin a hmangaih Zinga pawh chu thlekin an nuih seih a.



Zinga leh Khuafo lal fanu chanchin chuan an chheh vel khua chu a deng chhuak rang kher mai le. Englai pawha indo hnam leh rawlrala che chhuak fo ṭhin an nih avangin tu khua mai pawh an fimkhur em em a.



Khuafo lalpa chuan a makpa nimaitur Lusei pasalṭha tuaitirte ralhrat khawkheng chu a khaw daingul nitur chuan a it ru em em a. Chu chu an lal hmaichhana dil tur chuan Thantlang khua( Thantlang khua hming la chhawm zel) chu zin a tum ruh hle mai.




Khuafo lalpa chuan a pasalṭha Tinkuala leh Zamthatvunga chu ko in a tuk maia chhuak turin leh Thantlang khua pan tura inbuatsaih turin an hrilh chu an ni pahnih lo chak sakhawk nen an lal fanu lah chu an fiam an fiam mai a. Lal fanu lah chu tum bar bar chung hian kal a chak ve thu an sawi ri zauh a.



Lalpa chuan ka chemte thil mindil hi ka tih hlawhtlin sak lo a nih chuan ka dam chhungin ka inthiam ngai lo vang. A ni pawh kal rawh se an tih chuan Mualtinkhumi pawh chu lawm in a hlim kher mai. Lalpa chuan ka thang hlana ka aiaqh turin ka fapa Zachinchhunga ka ruat e. Thlatinkuala hian a rorel lo ṭawmpui rawh se tiin rorel an ti tawp a.




Zingkhua a lo var, lalin lamah pasalṭhate kal in tlangval sawmin an zui bawk a. Ti chuan Thantlang khua chu Khuafo lalpa ho in an pan ta ṭham ṭham mai le.



A karah zamkhat riak in ni khawthlanglama a herliam dawn hnaiah chuan Thantlang khawchhung chu an han dai lut a. Venghmawra inlian ṭhatak sei ut mai lo ding tauh lurh chu lalpa chuan Thantlang khawdaingulte run a ni ngei ang tia bang dapa salu chihrang hrang lo in tarte chu an thlek vang vang a.




Chutah chu inchhung aṭang chuan Saia nupui an khaw nula hmelṭha raipuar luah mai chuan ka nu pi Hnemi te in kan chuangkai lawk tih leh kawtzawl lam pan an rual a. Chutah a thil hmuh avanga fing chawih in ui tiin rang takin an let a. Chutia a fanu hlau thlaphang ṭe ri chu Zinga nu chuan lo hre thuai in leihka lam pan pah hian ka fanu eng thil nge ni ta tiin a fanu chu an kuah nghal a.




Chutah Pawi pasalṭha ralthuam keng te leh an kianga nula hmelṭha tak kal ve te chu ngun takin an thlek vang vang a. Khuafo ho lah chuti tho. Nu hmelṭhatak pahnih an han hmu rual ṭhawt mai chu mak an ti zawk hial a ni. Tinkuala chuan lalpa tiang em em a nula hmelṭha hi an lo awm a ni maw. An khaw tet tehlul nen an ti sap a. Lalpa chuan a nih dawn hi kan hmel hmai kha a nelawm thei ang berin aw an ti a.



Lalpa chuan Zingate inlam chu pan pah hian tual a thlen chuan Khuafo khawmi leh sa te kan ni a, kei hi Khuafo lal Mangchinchhunga ka ni e. Ka kianga kal tel ve khu ka fanu neihchhun a ni bawk an tih chuan Zinga nu Kawizingi chuan lal fanu chu rang taka panin chutia lal fanu in a lam pana nu hmelṭha tak, a mah aia sang mah lo kal a mi uap nazet chu enṭha ngam loin lei lam an bih ngar a.



A kiang an thlen chuan lal fanu hmelṭha, tiin a chala fawh pah chuan khuanun veng zel che eawh se. Lo kal teh tih leh a bana kaih pahin a pa kiang an thlen chuan lalpa zahawm," kei hi Saizingliana nu Kawizingi ka ni e. An tih meuh chuan chibai inbuk tawn in Zinga nu chuan hei hi ka fapa u zawk Saiatea nupui a nih hi an ti a. Lalpa chuan a nih chu maw le. Hmel mawi tak in ni e. Khawnge in lal kan han hmu ang nge tih leh lalin lam pan an rual a.




Lalin an han thlen chuan Sawia leh Thlahtea chuan Pawi khual ho chu lo melh tung hra in ṭhuthmun an han remtir a. Khuafo lalpa chuan Zinga chanchin leh a fanu chanchin te, a duhthusam zawng zawng an sawi zawh meuh chuan lalin chhung chu areh hian a reh ṭhiap mai a.




Thantlang lalpa chuan Sawia chu melh zauh pah hian hei hi Zinga pa a ni a, Zinga thutlukna leh an chhungkuaa rorel turin an kut ah dah ta i la, hei hi maw ka fanu tgar tur chu. Chemte lo hnai teh tih pah in an hui a. Thantlang lal fanu hmelṭha tak chuan an kianga ding tlangval darhlai hlep hlawp, a awma sapui hamna ser kulh leh a hmel pa ru tak Tinkuala chu melh leh ralh ṭhin in Tinkuala pawh chuan hmelṭha a ti ve ngang a ni ang chu an mit leh mit chu a intawng leh siah ṭhin.




Thantlang lalpa chuan in hmuh leh hriat angin khawthar din tir chauh kan ni a, ka pasalṭha tan hian ka neih zawng zawng pawh hi ka hlan phal ngei ang. Chutih rual erawh chuan ka pasalṭha in lo remti ta se zantam ka mut theih loh phah ta ve ang an ti a. Khuafo lalpa chuan Thantlang lalpa chhungril chu hriatthiam sakin awm a tihpui em em a. Chutih rual erawh chuan silai banga intar thluah an hmuh chuan an khaw tlangval awmchhunte chuan silai an kawl vek an ring ru nghal a.




Lalpa chuan thlenin turte kawhhmuh in lalpa chuan Khuafo lalpa, a fanu leh a pasalṭha Tinkuala a mikhual dawn a. Thlahtea chuan Zamthatvunga leh tlangval pali a mikhual ang nga, an ni inlian deuh ah Sawia chuan a bak a mikhual thung a. Sawiate chhungkua pawh muk taka rorelin Zinga lam chu a pa leh saitea chuan hawi pah hian i duhthlanna a ni e. Chutih rual erawh chuan ka fapa pang zawk i ni a. I u hi nakin lawka inhrang chang mai tur a ni bawk. Nakinah kan hun te lo liamin thawkmawh chhung kan nih hun a la awm ang. Chung zawng zawng chu rilru fim takin i lo ngaihtuah dawn nia.



Zan a ni a, zan hlimawm tak a ni. Zinga leh Mualtinkhumi chu insi rialin lal leihkaah phun sep sep chungin in thlahlel tak chungin hun an hmang ve mek bawk a. Engkim inhrilh tawn in Zinga dinhmun chu a hriatthiampui em em a, a tawpa tawpah ka pa ka lo ti tipui dawn nia tiin lal fanu chuan an sawi chhuak sap a.



Khuafo lalpa leh a pasalṭhate chuan Sawiate runsang chu lawi lutin inchhung an han lut chiah mai chu an banglaia silai fawng ruk lai intung an han hmuh chuan lalpa chuan chhe heu ral lak thilhlu tak zu nia. Zinga i hnen aṭanga ka phut lah i hai lo va. Engtiang chiah in nge rilru i lo siam le tiin an zawt a.



Zinga chuan lalpa zahawm, ka ute hi kumkhat han vei se inhrang chang mai tur an ni a, ka dinhmun hi min hriathiampui ka ngai a ni. Chutih rual erawh chuan in tan englaipawn ka inhawng reng a, ka phak tawk leh theih tawk ah in tan ka awm reng ang.



In hmuh leh hriat angin buh leh bal kan phang lo chauh a ni a, khaw inhnai kan ni a, englai pawha in pawh zung zung thei kan ni. Ka kut pahnih leh ka ke pahnih ka neih chhung chu lalpa i fanu hi hlimna ka pe ang nga, i khua leh tui tan ka tlanchhe bawk hek lo vang. Zep thu a cheng lo ve. Nuamsa taka hun leh ni han chhirliamte chu ka chak asin, kum kha leh chen beihpui kan thlakna khua han awmbosan tur erawh chuan ka hnial rih che ni se.



Tin, kan lalpa hian min la mamawh hle a, tun dinhmunahte hian englai mai pawha ral lo lut ru reng thei an ni. Lalpa i mihriatthiamna zau tak i lakah ka ngen zawk asin. Nang lal ṭha leh fing chuan ka dinhmun min hriatthiampui ka ring an tih chuan Khuafo lalpa chu kutbeng in engkimah ka fiah tawh che. A dang hriatbelh leh ka duh tawh lo.



Mibik malsawmna dawngtu i ni e. Khuanu zahngaihna dawnin ka fanu hi enkawl ang che. Ka mamawh hun che a lo thlenin i he lo in i hmel rawn inlan vat ang che tiin thu an delhkilh ta a.



Duh tawk ang. 

Monday 20 January 2020

PÛMAH MI LU. BUNG 35- NA

PÛMAH MI LU.


BUNG 35- NA.



Zinga chuan Lawmpa," kan tum angin thil a kal hauh lo mai a, ti hian Lunga nen hian khua pan ula, Rochhara leh Kapa nen hian kan lo cham ang nge. Ka chhungte khan zawhna tam tak an lo zawt ngei ang che. Ka damṭhat thu leh lal thupek kan zawm thu in i lo chhang ang nga, a rang thei ang berin Khuangphah khua kan lal ho in in rawn pan dawn nia an tih chuan Biakbuka chuan aw le, fimkhur hle ang che. Lal fanu melh dan che erawh ah fimkhur hle la an ti zauh a.



Khuafo lalpa chuan rip siamah khung ula, an chungthu nichhuah hnuah kan rel ang. Tin Lamzang hnam ho hian ka lakah pawi nasa tak an khawih avangin an tlan chhuah nan Silai fawng thum leh sial nufa leh ṭhifang ka phut a. Chhiat tawk chhungte hnenah an in tunnun nan Se nufa leh ṭhifang pek ni se, an fapa a lo puitlin hunah Silai a suh ber hi a thlang ang tiin thu an pawt chat a.



Khuafo pasalṭhate chuan Lamzang Paite ho chu rip chhungah khungin lalin chu an han chuangkai leh a. Lalpa chuan hei le lumen tur kan nei ta tlat mai. Ti hian hah zu te hi han zuk ula lumenna lamah ka ho in kan liam thla dawn nia. Lusei pasalṭhate pawn min zui rawh se an ti a.




Lalpa chuan chemte tiang hunah hian mi an khalh ngai e. Dawlneki zu sawm teh khai, Kuala ho hian zu inzui teh u an ti a, Tinkuala chuan Lusei pasalṭha hian min zui se. Kan in te pawh khawnge min han hmuhpui ve reng reng teh se an tih chuan lal fanu Mualtinkhumi chuan ka hman e an ti sap a. Ti chuan Lusei tlangval panga te nen chuan an inzui chhuak ta a.




Kal pah chuan Tinkuala chuan nichin khan i u chanchin kha i sawi chhuak zauh a hriat belh a va chakawm ve maw le an ti a, Biakbuka chuan lo chhawn vat in U Saia chu rawlthar chhuak hlim hlawt kan nih khan rallu tam tak a khai tawh a ni. A ni ang reng a ral rel thiam leh ral beih thiam hi Lusei faah an awm bik kher lo vang.



Lentlang, Thantlang, Mualnuam, Vanzau, Hmunhlui, Murlen heng ho khuaah na na na chuan Saihmingliana hi a thangin nula lakah pawh a to hle a ni. Zinga nen hian an mizia a dang lo va, hmel hmaiah U Saia hian a pa a phawk fuh em em a, Zinga ai hian a la lian zawk mah nghe nghe.



Zinga ve thung hi chuan a nu a phawk fuh em em ve thung a, kan leido Lentlang lal fanu hmelṭha,,a hmelṭhatna in kawi sarih a en thei e tihiala an lo sawi ṭhin pawh salah a hawn thei an ti zauh a. Tinkuala chuan chu ti nge Zinga nupui atan i neih mai loh tiin an zawt a.



Zinga chuan U Kual, mahni leido khaw nula nupuia nei tur hian mitkhap kar lek pawh rilru ka la seng ngai lo. Lentlang lal fanu chu a hmel hmai lah a ṭha narawh e. A mah vanga buaina irh chhuak a nia sin. Dan kan han hauh ang nga, kan khaw nula hmelṭhat hlawm zia in hmu chiah ang nga kan khaw leilung i rawn dai chhen mai ang. Kan lal fanu phei chu hmu la an ti zauh a.




Tinkuala chuan kan lal fanu phei hi chu mitmei vawitam ka hmuh tawh mi hi a hawi duh lo reng reng an ti zauh a lal fanu chuan chum taih pah hian U Kual hi ui ka duh lo. Khurpui nula hmelṭha kan tluk loh vang mai a an tih chuan an nui ho dar dar a. Zan thlaeng in tualzawl a chhun en phut ah chuan mihrangval paruk te leh lal fanu hmelṭha te chuan Tinkuala in lam an pan mek a, kalkawngag te chuan Zinga mit leh lal fanu mit chu a intawng leh siah ṭhin.



Mi chezia chik ta reng reng a hun lo hmangfo Tinkuala chuan lo hrethiam ru karin kan lal fanu hi chu khawi khaw pasalṭha in ah mah siang a lawi hi ka phal hauh lo vang le an tih chuan Zinga leh lal fanu chu an zak chem chem a.



In an han thlen chuan Dawlneki chuan ui ha lal ṭhian ka lo thlir reng che asin, ka u te em em lah hi nula kan ni ve tawh a mite aia tlai a maqi loh zia min hriatthiampui ka lo ring a, engle khawle, kan Lusei pasalṭhate chu in va zahawm khep khup ve le. A remlaiah khan in mawng hung u la, kan insiam sawk sawk ang nge.



Lal ṭha nei ta na na na chu lalṭhian, i hmel hmuh beiseiin a mit a len a len tawh ang chu an tia lal fanu chuan ṭawng ṭawng lo khan insiam peih vat vat teh khai an tih chuan ka hman e kan kokim bawk a, tiin an melh ralh a.




Ti chuan le ruang tlakna inlam chu an pan a, nula leh tlangvalte an lo ṭhu tling hmur tawh a. Inchhungah leng tawh lo in meipui an chhehnaah chuan ṭhuthmun an han rem a. Lalpa chu lo ding chhuak in hei ti hi kan ni ta mai si a le. Thihna kutvawtin min han den takah chuan ngaihtuahna fim han hman pawh a har a. Chhiat tawk chhungte tana kan tih theih tawpah nula leh tlangvalte khan in thlahthlam tur a ni lo va, in theihna zaqn ṭheuhah chhiat tawk chhungte tan in tha leh zung in seng dawn nia.




He thihna hi ka ngawihbo pui dawn lo va, bul kan ṭan dawn chauh a ni tih hi ka tlangvalte khan in lo pai reng dawn nia tiin a lalna inlam chu tlangaupa nen an pan ding nghal a.



Chutia Zingate leh an khaw pasalṭhate, an lal fanu hmelṭha te lo in zui an han hmuh chuan tlangval leh nula a chhung chang lova mei lo hnungpuakte chuan an lo hmu duh in Lusei an lo en hniamna te pawh chu an thinlung ata a bo ve tial tial a.



Chu zan khawthiang ruih leh vawt ru zet kara thla eng chu a dul hian a dul ruih mai a. Chhung lah chuan a kal hliah chhen lehnghal a. Zinga chu a taksaa hmuthi te chu ding leh ar ar ṭhin in ngaihṭhat lohna liantak chuan a chhungril a rawn fan chhuak a.



Tinkuala chu bek bawr sar sar pah chuan a pum nawm loh thu an chhuanlam zauh a. Biakbuka hnenah chuan an nula chhawmte lo ṭhutpui tur chuan an hrilh zauh a ti chuan Tinkuala nen chuan dai lam an pan ta a. Tinkuala chuan engtizia nge ni ta an ti ha a. Zinga chuan U Kual," Khuangzangho hian min lo enthla reng dah lo"ng maw? Muangleia mawng kan hun lai hian an ti a.



Tinkuala chuan khua pawh an la chuan em dawn em ni. A karah nihnih lai thang a ngai a, i ngaihtuahna vak thui lutuk in a ni lo zawngin i thinlung a luah a nih kha tia a sawilai chuan sava hram ang deuh mai hian vawithum dai aṭanga rawn hram an han hre ta a, Zinga chuan chhei raw le tiin an chhawn a. Dai aṭang chuan a u Saitea leh an pasalṭha Thlahtea fapa kum sawm leh panga hman ṭan ve mek Thlahlova leh Lianhrima te chu lo ni in, hetia an lo lan chhan chu Zingate thehmeh ang maia an reh a an pil vang vang an lal ngaiṭha loin chin chian turin a tir chu lo ni in.




Muangchangin an tawmna aṭanga lo chhuakin an han in vuan hlawm vawng vawng a. Saia chuan chinchang in hrilh hre turin lamkal in tirh vat tur a ni ngai e. Tiin Tinkuala a mah aia pate hret chu chik zet hian an chhuk en ha a. Zinga chuan U Kual, minchhangtu chiah Saihmingliana ka u a nih hi an tih chuan Tinkuala chuan hlim sarh hian chibai an buk a.




Ti chuan lalin lam an pan ding nghal a. Lal fanu chuan a mit an len kual ruaia a hmuh beisei a hmu ta lo. Biakbuka hnenah chuan a mitko an san ak a. Biakbuka chuan lo manthiam nghal in lalin lam an pan a ni mahna a ni hi zawng, boruak in lum let dan tur te hi hrilh lawktu an awm emaw tih mai tur hian ngaihṭhatlohna hian a man rang khawp a. Chu erawh a tan himna a ni zel si an ti a.



Dawlneki chuan tiang em em a Lusei pasalṭha huaisen ka la hre ngai lo ve. Lusei nula ho nula ho lakah a to ngawt ang an ti sap a. Biakbuka chuan ni e. A u Saihmingliana hi a mah aiin tlemin a la lian leh chhawng a, kan khaw nula ho hian an unau hi an ngaihmelh nasa hle. Zinga tak phei hi chu Lentlang lal fanu hmelṭha hian vawitam a ngaihmelh a Zinga hian a bengkhawn duh hauh lo tiin lal fanu hmel awmdan chu chik a duh vang chuan dawt var an sawi zauh a.




Dawlneki chuan lal fanu chu sih hlak pah hian chu kan khual pasalṭha zet chu a thang nuamsa hle mai tia a sawilai chuan a u te leh Zinga leh Saia te ho rawn inzui thla an han hmuh chuan Dawlneki ep chiahah chuan Saia chu an ṭhu vang a. Chu ve leh Zinga chuan hei hi minchhangtu chiah Saihmingliana a ni e an tih chuan an han entawn zak zak a. Dawlneki chuan zawng fianphel ang hlauh. Tiin Saia chu an melh ralh a. Biakbuka chuan U Sai eng ti tiha lo lang hlawl nge in nih an ti a. Saia chuan naute chu ngaihtuah in na a chinchang in hrilh hre turin lamkal in tirh vat hi a ṭha ngai e. In damṭha maw an tih chuan Biakbuka chuan kan dam ṭha e. Hei kan zanboruak hi a fu vak lo va tiin an tui hnih a.




Zingkhua a lo var, mitthi lumen ṭhalaite chuan inlam an pan sang sang a, an chhungkhat hnaite chuan eirel an buatsaih sak a, a ṭhenin mauthei in tui an chhunkhah sak a. Zinga te pawn chuan lalin lam panin Thantlang lalpa ho a Khuangphah an rawn pan tur thu chuan Zinga chu a tiphur kher mai. Dawlneki chuan zing tui chuh turin lal fanu chu a rawn sawm a. Ti chuan khurpui lamah an liam nghal a.




Lalpa chuan Sethlun khawlamah lamkal a tir a, nili chhunga palai hmel an hmuh loh chuan rip chhunga an khungte chu an lu an lak sak dawn a ni.



Dawlneki chuan lal ṭhian i awmdan hian minti lawm lo hle mai. Mahni hnampuite pawh an kat ve nuk kara Lusei pasalṭha laka i awmdan hi ka hai hauh lo a nia an ti a. Lal fanu chuan keizawng mak ka inti, a ni kher kher, a midip a na in a laka awmdan pawh thiam har ka ti. Ka inthup ve nasa asin, ui ha hria se zawng ka zahna zakhua a sei mai mai mang teh zawng a nih hi. Ṭhiani zep tlat ang che aw an ti chuai raih a.




Dawlneki chuan ka hrethiam che alawm. A nin lo bengkhawn duh lo che se la, mipa kamtam zia lah kan hai lo. Hma chu ka lo lakpui ang che. Mahse a lakah fimkhur la aw. Vawin lamah tuah thing phur turin ka rawn sawm ang che tiin mautheiah chuan tui an thal zung zung a.




Zinga chuan a lampana lal fanu tuichawi lo haw chu an lo thlir vawng vawng a, a rilru chuan tiang ang reng renga lal fanu hmelṭha hi an awm leh tawh kher lo vang an ti rilru nauh nauh a.  Zinga bul a lo thlen chuan melh zauh pah hian inchhungah an lut a.



Lalpa chuan chemte mutmu pawh in tuah mumal lo nen tlem han chhing sek la, hei khual pasalṭhate nen hian tuah thing tun tur in va phur a ni ang chu tiin an lo be sawk sawk a. Lal fanu chuan ka pa ka chau lo ve. Ṭhiani nen phurh kan lo tum a khual pasalṭhate zawng awmni kham teh se an tih chuan Zinga chuan ka lo kal ve ang nge. Khaw boruakin a zir lo nen eng emaw palh ah mipa tel lo zawng ramchin hriat zelna a ni pah fawm a tiin an lo tuihnih a.



Tukṭhuan bar zawh chuan kawtchhuah lamah inzui phei in Dawlneki chuan Zinga, khawthar in sah dawn takah chuan khaw inhnaite kan ni dawn zu nia, kan khua in rawn dai lut ve fovang chu an ti a. Zinga chuan ni e, chungte chu ka chak zawng tak alawm, kan lakah ṭhat in chhuah em em mai si a awmdan tawk pawh kan thiam dawn lo zu nia.




Dawlneki chuan Zinga nupui neih lam te hi i rilruk ve tawh lo maw an ti leh a Zinga chuan kan hmuzo lo a nih zawng a nih hi. Keini ang ruang belval vala val satliah tan tumtawk awma kan ngaih lah kan lo tum tawk lo fo a nih hi an ti a. Dawlneki chuan ui ui ui. Nangpui roh  hi lasi te hi i zawl a ni lo maw tiin an nui kiah kiah a.




Zinga chuan zawl lah lo ve. Sawi tawh ang khan keini khua tlangvalte hian lengi runsang pawh kai hman lek lo in mahni khawchhan nan kan bei a, buaina te hian engtikah nge kianzai a rel ang tiin hmahun kan chhir liam ṭhin. Nangni khua zawng in vannei teh e. Muang takin laitual in leng a, keini khua ve zawng, naupang chenin an thinlungah hlauhnain a man tawh a. In mihriat angin kei ngei pawh hi buaina hian min rawn umzui zel zawng a nih hi.




Nupui nei turin suangtuahna pawh ka la vah kual tir chhin ngai lo. Hmel duh a mitmen tinuamtu chu hmu ve fo ṭhin mah ila kum naupangtea pialral hi ka kai lo vang tih va sawi theih suh. Chung hun a lo thlena hmangaihna ka hlan kha a lakah ṭahna ka hnutchhiah nitin dawn a, ka sawitlang law law ang nge.



Thingnawi fawm rual lek ka nih hian ka pa hian ral beih dan min zirtir tawh asin, ka pa khan ka hmahun thui tak min dawnpui a, kei hi lal thisenkai ka ni a. Ka nu hi Ralvawn lal fanu Kawizingi a ni. Ramṭangrual ka nih a ta tun hun thleng hian lengi runsang hi vawikhat chiah ka la dai asin.



Lusei leh Lusei karah inhmelmakna nasa tak a chhuak a, mi te min hmuh dan ringawt hi a ni lo. Ka nunah hian thil tam tak inphum a awm tlat a. Lo piang lo law law ila aw tih cawng vawng chang ka nei ṭhin. Thlasik vawisawm leh pariat ka hmachhawn ve ta reng mai. Mahni inlum pawh luah ṭha hman lovin ralven hna kan thawk a, mahni khawchhan nan ral hmatawngah kan ṭang a, hmelduh kuhmun a parchhuah ve meuh hunah chuan khuarei an chang anga, chumi hunah meuh chuan kan lo hmelduh te khan pasal an lo nei tawh ang chu chu a ni keia hringnun kawng chu an ti a.



Zingan a chanchin an sawi chhuah takah chuan an khawngaih ta em em a. Dawlneki chuan englai pawh a i laka beisei nei reng a hmangaihna dik taka hmangaihtu che an aqm mial mai thei asin an tih chuan Zinga chuan an awm ngai lo vang. Kawlkil thleng pawh in, ka hringnuna bet tlat chu ka ralthuamte hi an ni. Tiin an thingphurna lai tur chu an thleng chawp chilh nghal a.



Fah thing ro chu an phurh zawh tawk tur in an tan sak mawlh mawlh a. Lal fanu chuan mauthei in tui a lo pe a, Zinga chuan ka lawm e. Lal fanu hmelṭha an ti sak a. Lal fanu hmelṭha chuan ka ṭha kher lo aw Lusei pasalṭha huaisen an ti let sak a. Dawlneki chuan a pum nuamlo chhuanlamin dai lam an pan a. Chu ve leh Zinga chuan a laka awmdan zawng zawng hai lo tu lal fanu chu a bana kaiin thingbul ngheng rial in an ṭhutpui a.



Zinga chuan lal fanu ka hmuh tirh phat aṭang che khan kacthinlung i sawinghinga, ka tana khuanu duan ni turin ka duh che asin an ti a. Lal fanu chuan beiseina min siam zet hnuah min kalsan leh si la ka tan zahna zakhua tiseitu mai mai an ni ang tih tun nge sawi thei an ti a.




Zinga chuan englai mahin ka thlahthlam ngai lo vang che, i mipa rin zawng ka ni em an ti sak a. Lal fanu chuan he khawvela ka mipa rin awmchhun i ni hial ang. Hmangaihna diktak vaqngtu i nih ngai chuan kawlkil thleng pawn ka nghak ang che hmangaihna kuhmur par chhuah tirtu leh chhawm nungtu ni zel la, midang lakah ka lo fimkhur ang an ti a.



Zinga chuan kuah pah chuan a sam an chul heuh heuh a. A puanbik kara a mal no nalh tak lo lang chu Zinga chuan chulsak heuh heuh in a biang leh a biang chu an sik tir a. Lal fanu chuan i lakah hian awmdan mawi ka zawng lo va, ka mipa duh leh hmangaih awmchhun lakah hian insumkar ka tum hek lo.




Nula sihhnip ka ni lo aṭ nula thianghlim tuma la khawih loh ka nihna pawh hi i fiah thei ang an tih chuan Zinga chuan lal fanu chu kuai awn riai riai in a awmbawr bu phir nalh tak karah chuan a kut hrawl zet chu rawlh chho in an ṭham sak salh a. Lal fanu lah indan tum lo. Lo maimichhingin an thaw leh hak ṭhin.

Zinga chuan al fanu ke chu kuai kakin an zen chho a lal fanu chu a phu ta zawk mai a. Chiang taka Zinga chu melh kal pah hian i ta nih ka duh, khuanu malsawmna dawn beisei chungin an tih chuan Zinga chuan ka ta i ni mawlh ang. Tiin lal fanu malpui inkarah tlazep in fan ngai loh ram chu fangin hlimna mittui chu lal fanu biangah a luang ngiai ngiai a.



Duhtawk Zingan an ngah hnu chuan ṭhu chhuak in kumkhuain ka hmangaih ang che. Tiin thu an delhkilh a.



Duhtawk ang.




Sunday 19 January 2020

PÛMAH MI LU. BUNG 34- NA.

PÛMAH MI LU.

BUNG 34- NA.


Khuafo lal Mangchinchhunga chuan a lal tuala Lusei tlangval a hmel naupan aia zuam sual awl tak tur leh a kuta kawlhnam hum rana a chhanna nghak mek tu chu mak ti taka melh in a kianga a  pasalṭha hriat tawk lek chuan khu khu a nih khu khuanu hual bik an lo tih chu tih sap pah hian a khaw mipuite chu ṭin turin an hrilh zawm nghal  zat a.



Zamthatvunga chuan lalpa," i lakah pawh Khuangzang lalpa hi avthinur ngei ang le. Chutih rual erawh chuan khu Lusei pasalṭha khu lamṭang atan i it ve ngei ka ring a ni an ti thawp sut a. Lalpa chuan thinrim eng ang mahse ka pawisa lo ve. Ti khan ka fanu khawhawi pawh a zau deuh mahna le. Khu Lusei pasalṭha vang khuan mangchhia an mang anga, nghar mutin mutmu an tuah mumal lo ngei ang le.



Tiin Zinga chu an hui lauh lauh a. Khaw mipuite chuan an khuaa Lusei tlangval hmelṭha takin awlsam zet a an hlauh ruk leh an ṭih ruk em em, an pasalṭhate pawn an melh tlawn a tukzal mai chu an kum khaw sawi a tling hial ngei ang le.



Lalin chhung an han luahlum leh takah chuan lalpa chuan aw han then kharh kharh pah hian hei i hriat ang in ka lal tualah ngei mi lu i la chu a ni a, keini pawh kan in ven a ngai tawh ngei ang le. He buainaah hian i tlu lut lo thei lo a, ka thu leh hla te i zawm ngei a ngai ang an ti a.



Zinga chuan lalpa," i mi ngaihdamna sangber ka dil e." Khuangzangho laka tlanchhe turin ka nu in min hring chhuak lo va, Lusei an ni em maw hnampeng hrang an ni  emaw ah ka buai pha lo e. Ṭanpui ngai an awmin hnunglam ka hawisan ngai lo.



Engmah hi beisei tur ka nei lo va, ka hmaa tih tur awm a piang hlen tumin ka bei ṭhin. Tu nge ka hmaah hian lo ding leh ang? Tihlam ka ngaihtuah lo va, lalpa i tana ke pen tur hian ka in peih reng a ni an ti thawp sat a. Chu thu lal leh a pasalṭha ten an han hriat chuan an thinlung chhung rilru tawt chu a veng ta hawk a.



Lalpa chuan Lusei pasalṭha, i pian leh murna min hrilh thei em an ti a. Zinga chuan lalpa thei teh reng mai tiin ti hian an sawi a.


Ka pa hi Murlen khaw pasalṭha Sawiluaia a ni a. Ka nu hi Ralvawn khaw lal fanu Kawizingi a ni an tih chuan lalpa chuan chhe heu Ralvawn khawlal fanu hmelṭha Kawizingi khuatin thang kha maw i nu chu an ti a, Zinga chuan aw ni e lalpa," zanin chu i khua leh tuia min lo khualṭha thlen turin i khawngaihna sangber ka ngen e an ti nawn leh a. Lalpa chuan thei tuk e le, ka inah ngei hian i thleng ang tiin zanriah kil tur chuan an in buatsaiha a pasalṭhate pawn an in lam panin Zinga ṭhiante chu an khaw tlangaupa chuan an sem darh zung zung a.




Lal fanu chuan Lusei pasalṭha tim hauh lo khan eiṭeuh rawh aw tiin an nuih har har a. Zinga lah pek chuan nang ang lal fanu hmelṭha in ei ṭeuh tura min tih te chuan kan ei ṭeuh a ni ang chu an ti zauh a an nui ho dar dar a. Zinga chuan lalnu Suntaii en vung vung pah chuan lalnu zahawm i nulat lai chanchinte  ka hre chak hle mai an ti zauh a. Lalnu chu khik hui pah hian vala, keini nulat lai te chuan chemtei pa hian min neih loh hlauin enthlatu hi a rawn tir awl lo va, min neih duh vanga min ceh ru rengtu lakah chuan tui ang kan nem duai a nih hi an ti zak a.



Lalpa chuan khaih khaih khaih, i ti lua e,,ka neih loh hlaua Khuangthli kung bula kan sulhnute kha an ti zauh a. Lalnu chuan min nawr luihna vanga tiang kha thleng a nih kha an ti a. Ngawi renga Zinga chik zeta lo melh ru kar tu lal fapa Zachinchhunga chuan Zinga chu engtiang chiaha ral beih thiam leh lungfing nge a nih ang aw tiin a lo zirchiang ve mek bawk a.



Lalpa chuan vala," hei kum naupangte in ral lu i khai nual kan ring thla rawk a, keini Halkha ho hian Luseite hi kan chun en thei hauh lo cheu a, in laka ka phut ho kha a la ngai reng a nia an ti sap a. Zinga chuan lalpa," kan lakah hian phut nei mahla kan tih theih chin bak kan ti dawn hauh lo. Ka sawi tawh ang khan leido nei thei kan ni lo va, kan duh lo chung min nawr lui a nih erawh chuan ka hmaa awm a piang ka thian fai zel ang.



Khawthum ṭangrual pawh kan tudai thei a nih chuan kan chet lakna kawngah hian ṭahna in mipuite a hmuak ve ngei ang. Ka pa hian hnungtawlh turin min zirtir ngai lo va, rilru fim tak nei reng turin ka thinlungah hian a tuh zawk ṭhin. Tin hei hi ka sawi duh bawk.



Khawthar sata kan in bengbel hunah pawh kan tana harsatna thlentu in nih loh hram ka beisei. I lalna khua nena remna hi ka duh thusam ber a ni a a ni reng bawk ang an ti sapa. Lalpa chuan vala, ka khaw daingul ni turin ka duh che asin an ti sap a. Zinga chuan lalpa chungte chu hunin a la hril zel ang chu tiin an kham tharh a.



Zan a ni a intinah chuan Zinga chanchin hlir hi ti ti ah a leng halh halh hle mai le. Chutih rual erawh chuan Khuangzang laka fimkhur a ngaih thu chu mitin thinlungah a lut a, hrilhnawn kher an ngai lo.



Vir thli a leng delh delh a, boruak vawtin Khuafo khaw chhung a fan kal raih raih a. Tap kil in patling an ti ti a, lengi runsang kai ten ti ti dang vawrh zai rel lo in an khuaa Lusei lo lawi lut te chanchin chuan tlangval ho hmathlir a ti thui kher mai.



Lal leh a pasalṭha ten ti ti an vawrh laih laih lai chuan nupakhat hi lo lut hlawl in lalpa," mauhak muala kan pa ramkal a lo la haw lo va tiin inthlahrung tak leh kun chal hian an sawi sap a. Lalpa chuan aw haw a ni maw, zu ngaihven ran chi zu nia. Tinkual tlangvalho sawmhnih khum la, ka fapa hi i kiangah bet rawh se. Fimkhur takin a chetna hnu hma zu chian u la, Pi Ṭial, lo thlaphang reng reng suh, eng em a thleng lo vang tiin an hnema Pi Ṭiali chuan lalpa ka lawm e. Ka zu hawng ta nge tiin lalin chu a chhuahsan nghal a.




Tinkuala chuan lalfapa chu an melh zauh a. Lal fapa chuan U Kual ka hman e an ti a, Zinga chuan kei pawh ka hman e an ti sap a. Lalpa chuan Zinga lam hawi pah chuan nang zawng in lo kalna a hla tham sia lo awl rawh khai ka pasalṭhate hian a chin zu chian rawh se an ti a. Zinga chuan lalpa ka hah lo ve. Tiin tap lamah a vaibel lakai tur chuan an kal nghal a. Lal fanu chuan zawi sap hian midang hriat loh tur chuan zu fimkhur hle ang che aw an ti sap a. Zinga chuan lal fanu mit taka enkal chung hian i sawi a nih vangin fimkhurna ka lo pai reng ang nge. Nang pawh i mangah min hmu la aw tiin an nuih sak a.



Lal fanu chuan zawi sap hian nangin i tih te chuan tiin zak tih hriat tak mai hian chhuat dap chu an bih a. Ti chuan le Pu Dareuha ramchuanna lam pan tur chuan Khuafo pasalṭha kaihhruaina hnuaiah ram lam an panding nghal a.



Mauhak mual an zu thlen chuan rei pawh a hnu chhui a ngai lo hle mai le. An piah  thingtuai kaka Pu Dareuha lu lo in ṭawn bet chu meichher engah an va hmu thuai a. Tinkuala chuan kan zawng chhe ho zet chu an thil tihman hi an hmu thuai ang tih sap pah hian dim takin an khawpa lu chu an la thla a. Tinkuala chuan kan chhiat duhtute khaw lam kan pan dawn a. Ngena Thangṭina nen khan khua ah let leh ula, ral an hnaih thu leh kan umzui tur thu in rawn sawi dawn nia. Tah hian kan lo nghak ang che. Engchena rei nge kan thang dawn hriat ni suh, kan tla tur faisa in rawn paipawn dawn nia.



Khaw mipuite ti ralṭi lo hram turin lalpa hnen thlen la, zen kha in rawn am dawn nia an ti a. Zinga chuan Lunga nang pawn zui ve la, Biakbuka nen khan kan khawlam pan ula ka damṭhat thu leh Khuafo lal fel tak laka ka tlaktlumzia kan lalpa leh ka chhungte kha in lo hrilh dawn nia. Khuafo lalpa in rem a tih chuan a mirin zawngte in ruala kal ve turin in ngen ngawl dawn nia tiin an tir liam ve nghal a.



Tinkuala chuan a kianga Lusei naupang takin thu an vei thlak dan leh a ṭhiante chunga thuneihna sangtak a neihdan an hmuh chuan a ngaisangin belhchian leh zual zel a chak ta zek zek a.



Zinga chuan U Kual," in chunga pawi khawihtute hi khawi khua nge an nih i rin an ti thawp sat a. Tinkuala chuan Khuangzang ho bak va ni suh. Keini aia an mi lenna hi ṭangkaiah la in min hnuai en na hi ṭhangkhatlian a tling ta, kan dawh a kan dawh zel a, tunah chuan kan dawh zel rah kan seng ta a ni tiin lal a dem thu chu an chhak chhuak zawk a.



Zinga chuan an hnu kan en hian Khuangzangho an ni thei dawn em ni? Chhim lam kawng zawhin an hnu pawh an thup lo hle a, Khuangzang khaw panna lam a ni thei dawn em ni an ti sap a. Tinkuala chuan chu tak chu ka buaina.



Kan piah ral Chhim lam ah sawn  Lamzang Paite hnampeng an awm a, kan tan chuan an hnawksak ngai lo a kan in pawh ngai hek lo, ral aṭanga in hre ang lek hi kan ni mai. An ni saw chu kan leidoa rin luh chi an ni dawn em ni an ti a. Zinga chuan mai thei asin, rin lohna hian hnunglamah min veh ru reng ṭhin a, kan tana hnawksaka khawsa duh hauh lo te hian kan chhiatna an duh ve fo ṭhin.


Chu avang tak chuan a nia kan tukkhum pawn mit nei ran a hun kan chhir liam a ngaihna, i naute ho lo let se a tawp rat kan thleng ang chu maw le an ti sap a. Tinkuala chuan Lusei, kan tana i in pekna hi kan nghilh tawh ngai lo vang. Khawi khua nge an nih tih hi kan chian vat a ngai a ni an ti rum al a.



Leng haw ar khuan awmvel ah chuan Tinkuala naute ho chu an lo let a ti chuan hnu chu an han chhii char char a. Zinga chuan U Kual hma ka lo hruai chhawk ang che chu naute kan awm hi an tih chuan Tinkuala chuan ni ang hmiang nang Lusei pasalṭha tiin an hmasak tir a, ti chuan ral ho hnu chu chhui zar zarin Zinga chu an ding chat a. An piah lawka kawrte tuiluang ri her her chu hria in U Kual, Tuivai mual lam ep ah an hnu hi a lut tlat mai. An hnu hian veilamah kualin chhak ral ah khian eng khua nge aw le tiin an zawt a.



Tinkuala chuan Tuivai chhak ralah khua a awm lo. Mual serh mual tih loh chu keini hi kan ni mai an tih chuan Zinga chuan a lu buk nghat nghat in an hnu aṭang hian kut zungṭang an chuang a an hruaitupa hi minamai a ni lo tlat an ti a. Tinkuala chuan eng i sawi tumna nge an tih chuan Zinga chuan thawp sat hian bumin kan awm e. Veilam pengah helin tunah hian khaw chhung an lut tawh ngei ang le. Kan hmanhmawh a ngai tih leh an kalna lamah kir leh in chak tak maiin khaw lam an han pan tak tak mai chu. Zinga nawmgphe pawh an hmu hman meuh lo a ni.



An zinga tlangval pakhat chuan kan luseipa zet zawng hah awmzia pawh a hre hauh lo vang. Lasi zawl an sawi ang zar zar zu nia tiin an ṭawng chhuak sap a. Ti chuan le kawtchhuah thlen dawnah chuan an meichher ken chu an han ti mit a. Zinga chuan in khaw buainaah hian ka in tap lut ta sa sa, he buainaah hian bulṭantuah min kian ta che an ti sap a. Tinkuala chuan i duh dan a nih chuan i che thei e an ti a Zinga chuan ka lawm e tiin chak tak mai hian khaw chhung an pan a.




In lo awm hmasaber an han thlen chuan Zinga chuan lalin mawi khual pasalṭha kan nei tawh mai thei a, i naute hian tlangval dang a ruka in ralring turin hrilh la, lalpa mikhualte che zia ngun takin kan chik dawn nia an tih chuan lalin lam an han panding nghal a.




Zinga rin ang ngei chuan mikhual tlangval bek samzial ho chu lal tualah sawm lai hi an lo ṭhu far a. Zinga chuan ngaihsak lem lo hian lalin chhunga luh chu an han rual a. Tinkuala chuan lal kianga ṭhu a nau Rhlatinkuala chu an mitmei ru zauh a. Chutah lal ep chiaha ṭhu pasalṭha tih hriat ngawih ngawih puanven tlanga thisen lang val kalh chu hmu in Zinga chuan a kawlhnam fawng chu an dawm nghal chat a.



Hunṭha pek na chi a ni lo tih hria in lalpa lam panin a bul a thlen chuan an kheuh zauh a. Chutah tap lama vaibel ṭan pah chuan lal fanu khumpui lam pan rang rawh an tih chuan lal fanu pawh chuan thuawih tak hiam khumpui lam an pan nghal a. Lamzang pasalṭha Suakmanga chuan uai kan lal fanu hmelṭha chu thlir i la kham lo asin tiin it hmel takin an enzui vung vung a.




Zinga chuan khual pasalṭha, tunah hian i inpe dawn nge i lu la turin min tur lui dawn tih leh rang taka bawh in a kawlhnam chuan a nghawngah an tin vang mai a. Zinga chuan i aihnah phahpui te hian an hriam hnaih suh se. Chuti lo chu i nnghawng hi ka tan ang an ti chang fak a. Suakmanga chuan heti zawng hian maw lalpa kan in khual ṭha thlen dawn a? An ti a lalpa chuan sam zet hian Lusei pasalṭha changrel a sual ngai lo ve an lo tih khum a.



Zinga chuan i tana ṭangkaina nei miah lo leh i pawisawi miah lo lu i la a, nunna hlu tak i pek theih hauh lo la in hmeithaiah i siam a. I puanven tlanga thisen val kai khan a ti chiang e an ti a. Suakmanga chuan hei vang ringawt hian maw Lusei naupang i thi khawp ang an ti a.



Zinga chuan Tuivai ep lamah in hnu hnutchiah in veilamah in kual a, mi lu awlsam taka kan hmuh theihnan in hnutchhiah a. Min bum em maw in tihlai khan bum in in awm zawk asin.  Engvanga pialrala thawnliam kher nge i nih. Khuafo lal tui tlante hian in eng pawi nge an sawi? Ṭiau lui thlen rawka um dartu cheu Saihmingliana nau Saizingliana ka ni e. Ka u khan i ke hniak pawisawi zawngin hnutchhiah lo tur cheu in hunṭha a pe cheu a, buaina zawnga khualṭha thlen tum ang zawnga hma in lak hian in tan eng nge hlawkna a neih?



Pasalṭha mi che thei lo kut ka thlak ngai lo va, mi inring lo lai lakah chet ka thawh ngai lo. Hetia ka tih chhan chu lal chhungkua te an himna ka duh vang a ni. Hunṭha ka pe ang che. Ngaihdam dil eng ang mahla natna i pek chhungkuate tan min hmachhawn a ngai dawn tho tho tih leh muangchanga la tin reng chunga thawhchhuahpui chu an rual a.



Tinkuala chuan,Lusei pasalṭha kha chu ka chanpual tih pah chuan lalin chhunga Lamzang pasalṭha pakhat chu a bengah an khai vaw vaw a. Lalpa chuan a kiang lawka ding Lusei pasalṭha chu ngaihsan namen lovin a ngaisangin an khawtan a in pumpek zia te an dawnchiang chuan a khua leh tuite tan hlu a tiin a pasalṭha chhuan tawlawl te pawn a ne an ek lo zia chu a hrechiang ta tawlh tawlh mai a.



Khumpui lama lal fanu leh lalnu chuan bangawng aṭanga lo melh kar in lalnu chuan chemte saw Lusei pasalṭha saw khuanu vohbik an sawi ṭhin lasi te pawn zawl chaka an hel an hel ṭhin a nih saw. Mi neih loh tam tak a nei a, a hual tu hian a la hual hneh em a, i mitmei erawh vengṭha ang che. I huat loh zia lah kei hringtu che hian ka hai lo asin an ti sap a.



Lal fanu chuan a nu chu en he haw in ka nu ṭhin hi a tiin khumpui lam a pansan ta then a.


Duhtawk ang.

PÛMAH MI LU. BUNG 33- NA

PÛMAH MI LU

BUNG 33- NA.


Zanriah kil zawh chuan lal in lam chu an han pan ta sang sang hlawm a. Lal in chhungah chuan lalpa chuan hei inhriat angin Khuafo ho nen inkar a hla dawn hauh lo va, in lo hriat lawk mai mai atana ka duh chu tiin thu an sawi a.



Khuafo lalpa hruanghrau nat zia leh a pasalṭhate a rintawk zia chu henglai chhehvel khua te chuan kan bel hle a. Lal huaisen nei na na na chu an tlangvalte pawh deh khirh tak turah han rin lut phawt mai ula a sual tam lo vang. An lal Mangchinchhunga saw rorel thiam tak leh a ruka nurawng zet mai a ni a, pasalṭhate hi a ngaisangin a dah chungnung hle nghe nghe.


Fanu hmel mawi zet neiin a fanu chu Mualtinkhumi nirawh se tiin asenlai hming chu an thlak hial a ni. A pasalṭhate hi an kawlhsenin an midip a na hle a, chutih rual erawh chuan a pawng a puiin hriam an lek hmasa ngawt ngai bik lo, a pasalṭhate chu Zanthatvunga, Tinkuala leh Thlatinkuala an ni a, Tinkuala leh Thlatinkuala hi unau inchhangbung chiah an ni nghe nghe.



Khualvalte tan an lalpa saw a ṭha thiam in mi lo um e a thiam em em a, tharum hmang hmasa mi a ni lo va, a ṭawngkam thiamna in a daih ngang loh chuan a pasalṭhate hma a laktir hmiah zel a ni an ti a.



Zinga chuan lalpa chuti chu kan huntawn in a zir lo nen an ni nena kan inkara buaina chhuah hi kan lalpa hian a remti dawn hauh lo va, i khuaah pawh hian chamrei a remti lo a let leh vat tura a mi tirhte  kan ni a, ti hian ruahmanna han siam ta ila, khawngaih takin kan khawlamah i thu leh hlate thlen turin i tlangval te min tirhsak thei angem? Ti chuan keini ho hian Khuafo lalpa chu kan thawt lawk ang nga an tih chuan lalpa chuan remti e le, va fimkhur hle ula an lo ti sam et a.



Zingkhua a lo var, ti chuan le, Thantlang mihrang valrual panga te chuan Khuafo lal hmu tur chuan pheikhang zang takin hmalam an pan a. A karah zankhat in a delh hnu chuan muangchanga kalin tlai ninem losul haw hun velah chuan Khuafo kawtchhuah chu an dai lut ta a.



Khua an han chuan a khawthleng rem tak te leh in lianpui pui lo awmte chuan Khuafo khua chu a ti ropui in an lal ṭhatzar chu mitin te chuan a zar an zo a ni tih chu a hmuh theih hial a.


Khawchhunga mipui leh tar leh tlangvalte chuan Lusei ho chu lo melh hrek hrek duh chauhin an thil tihlai chu an chawlhsan duh hauh lo va, Zinga chuan zawi sap hian an pasalṭhate an rintawk zia a lang e. Tumai pawh fimkhur taka kan awm a ṭul ang tiin an hmaa lalin ni ngei a lang lianpui mai chu an han panding leh nghal a.



Lalin tual an han thlen chuan ding dat in Zinga chuan lalpa Luseite kan ni e, i lalin chhung dai lut turin i remtihna kan dil e an ti dam dap a, chutah lal leihkapuia lo chhuak en reng reng pawh a ei ṭha ei tih hriat ngawih ngawih tlangval lianṭha thelh thawlh inthazo hmel zet leh hmel nelawm lem loh tak chuan rawn en ding ngar chung hian in aiawh in pahnih lo lut rawh u an tih chuan Zinga chuan biakbuk Lunga nen hian kan han lut ang nga tah hian min lo nghak mai ru aw tih leh Lunga melh ralh pah chuan lalin chhung chu an han dai lut a.



Mawng an hung hman awrh tih chuan Pasalṭha pahnih chuan lalin chhung chu an rawn dai lut ve nghal a. Lalpa chuan a pasalṭhate chu lo chhawn nghal vatin ka khawdaingulte khan in mawng hung rawh u tiin an lo be sawk sawk a.



Lalpa chuan Zinga leh Lunga chu chik zeta melh kul chung hian eng thu leh hlaa ka lalram chhunga rawn tla lut nge in nih le tiin an zawt a. Zinga chuan keini hi Thantlang khuate kan ni a, khawthum ṭangrual beihrawn ni in,in leh lo ding pawh a awm tawh law, kan lalpa in Khuangphah khua ramval chin sakthlak dil turin min tir a, ti chuan Khuangphah lal chuan lo remti in lalpa i khaw ramvalh chin lam hnaiah in bengbel turin ruahmanna kan siam a,  khawthar kan lo sat a nih pawn lalpa i khua leh tui te nena buaina neih hi kan suh dawn hauh lo a, raldo tham lah kan awm lo.




Tlangval lah kut thliah tham awrh kan dam khaw chhuak a ni mai a, chu avanga kan khaw thar kai tur ah pawh i zahngaihna sangber kan dawm dil che a ni an ti a. Lalpa chuan a hmaa tlangval la naupang tak si, mitmeng fiah fel fai fak te, a taksa pianphung mawi tak leh a hmel mawi tak te chu hlir vawng vawngin a thinlung chhungrilah rilru natna a pai ruk te chu hmuh sakin an pu nghut nghut a.



Lalpa chuan khualpang zin vel aṭangin in buaina khan ka beng a lo luh ve chek a, chu han nawrlet leh tir pawn huaisenna in nei meuh tawh na nge, nge," ralkai chin in awm lo zawk an ti leh a. Zinga chuan lalpa," kan lalpa sawn a mi leh sa te chan belh a duh tawh lo a ni. Mahse kan mang,ṭhak duhtu te hian ka,ralthuamte hi an la hmachhaqn ngei ang an ti sak a.



Lalpa chuan chung chu in thu thu ni rawh se. Chutianga Khuangphah lalin a ram a sak thlak cheu chuan keini lo sawi ve tur a awm lo ve. Chutih rual erawh chuan khaw inhnaih tak kan ni dawn a, ka khua leh tuia chengte tana a hnawksak zawnga in khawsak a nih vaih chuan ka pasalṭhate ho hian an hlep ral raih ang che u. Chi khur erawh min ṭawm a rem dawn lo va, in duh chuan kum tla tur se nufa in in rawn thleng thei ang.




Mual sir saw ka pasalṭhate chet lakna hmun a ni a, sawmi huam chhunga in ke hniak ka pasalṭhaten an hmuh a nih vaih chuan in tan leido kan ni ang. In piah ralah tuivai tan tlang zawngin Khuangzangho an in bengbel ve bawk a, kan khua aṭanga ni hnih kal a ni. Buaina zawng reng renga khawsa ṭhin an ni a an lakah fimkhur hle ang che u.



Lo atana in ram bawh pawh Khuangphah mual lam in bawh dawn nia, in tana himna tur zel a ni ka kawhhmuh che u an ti a. Chutah lal tual lama Lusei tlangval pathum Khuafo lal fanu leh a ṭhiannu Dawlnekin an han hmuh chuan lal fanu chuan ui ha ka pa hian Lusei ho hi a khawi ngampa mah mah a ni. Nakin lawka kan buaina zakhua rawn thlentu an ni ang tih te hi ka hlau rum rum tih pah chuan a chala thlanbawl chu an hui pap a.



Dawlneki chuan lal fanu sawia atana mawi zu ni nghal lo chuan, i thu lak duh dan hi keizawng mak ka ti ṭhin. Hlauna hian i thinlung a luah hneh in a thunun tlat mai hi lal thisenkai sawi atan a mawi lo ve. I pa khawngaihna dila lo tla lut pawh an ni mahna le. Tu mai pawh hian lal fanu i nih chu sawi loh, kan lal fanu iangpha he leiah an awm lo ve hi an ti thlazen che a nang lah a ngaih melh zawngpawn vawite khat mah a tumah hi i la melh mang der si lo a tiin an nui ri hak a.



Lal fanu chuan ka thinlung sawinghing zo an awm lo a ni lal ṭhian. Khuangzang lal fapa lah hi a lu a rawn lawr sek lehnghal ka kham teh a nia, a pasalṭhate theihna hmachhuan hian an rawn in luling em em lah tak a, ka pa hian khualkai pasalṭha a nei ve tho a, U Zamthatvunga te leh U Tinkuala te unau pawh hian Khuangzang paaalṭha Henro hi an ning ru riau a ni tih hi misawi thawi ka lo hria a an ti a.



Dawlneki chuan ka u te hian ka pa bulah an sawi zauh tawh, ka pa phei chuan hnaih hlek suh ang che u. A laka chan che u hi ka duh lo a nia tiin a zilh zek tawh, Henro hi an sawi rawva riau mai a, engtiang chiah a pasalṭha rawva nge a nih chiah le? A hmel en hi chuan pa damthuam hmel leh nelawm hmel a pu rauh a, a ṭhiani sawi tawh lo teh ang thaw a pik tiin kalzai an rel a.




Zamthatvunga chuan a hmaa Lusei naupang tak chu melh kal chung hian kan lal thupek in zawm theih dawn chuan thlamuang takin khawthar chu in sat thei ang an tih chuan Tinkuala chu lo ṭawng chhunzawm nghal in," in ral har hi kan duh bik hauh dawn lo va," in beih mi lah kan ni hek lo. Tu khuate pawh hian buaina neuh neuh kan pai ru vek a, tia a sawilai chuan lal fanu hmelṭha eltiang chu lalin rawn lut in a,ep zawnga lo ṭhu Lusei pahnih chu an melh hraka in sil thuak thuakin tap nunin ei an rel nghal melh melh a.



Thlatinkuala chu rawn lutin a mit menga thinrimna lo lang chhuak chu lalin chhunga awmho chuan an hmuh hmaih lo kher mai. Lalpa chuan ka pasalṭha i ṭuanna a fuh vak na nge an ti ha a, Thlatinkuala chuan lalpa Khuangzangho bawk maw le. Henroa leh an lal fapa Khenzahnawka leh a chikawi te maw le. I lalin an rawn pan leh tak saw tiin muangchangin ṭhut hmun an rem a.


Lalpa chuan an va mak bawk ve le, tiin a fanu chu an va melh zawk a. Chutah Khuangzang pasalṭha Henrova chu lo lutin thawveng tak mai hian lalpa i tuala Lusei ho khuan eng nge i lakah duh an neih leh tak a? An ninawm zo zai mang teh e. Phil darh vek a ni ka duh ni an ti ram hmak a.



Zinga leh Lunga thin chu a za ta zak mai le, mahse khual val an nih vangin ngawih an chuh ta zawk a. Lalpa chuan hei kan hriat angin Thantlang Lusei khuate hian run tawkin Khuangphah lal an va bia a Khuangphah lalpa chuan an ram a sak thlak tur thu a lo hrilh hnuah kein Khuafo ramvalh chhung nen an khawthar sahna tur nen kan in hnaih dawn em vanga min lo thawt lawk an nia an ti a.



Henrova chuan khawi lai mualah nge khawthar sah an han tum a an tih chuan lalpa chuan Tuivai mual ep lam, Mualarh lam khu a nih hmelin a lang a, an ni khawram khawthar sat tur ni bawk nen leido nei thei dinhmunah an ding lo bawk nen kan laka an lo in ven lawk nan min rawn thawi lawk a ni ber e an ti a.


Henrova chuan hmuhsit hmel tak mai hian ka rei maw," an kuang lo an rawn nawr leh dawn a nih chu Lusei ho chuan, chuti a nih a hnu kan chhiah khuaah kan rin lut nghal hmiah anga a ni mai a lawm an tih chuan Zinga chu sa phat in a rawn ṭawng chhuak a.




Tu te lal mai pawh hian chhiah khua neih chu an duh vek ang. Keini zawng chhiah khua atan takngial pawh kan tlak lo ve. Kan kaw hnawhpuarna turin buh leh bal kan bei tham bawk nen khawi khaw lal nge kan pum hnawh puar nan kan pur ang tiin kan lo in khap mek zawk asin an ti a.



Lusei in ngaitlawm tak leh mit meng fiah kak leh hmel ṭha zet lal fanu in a ṭawng kau chheh dan an hriata a lam an hawi nak chuan Zinga chu a melh de sawr sawr a, tiang anga hmel duhawm mi pa hi an lo awm a maw a ti hial a.



Henrova chuan chuti a nih a hnu sawlai ram chhungah sawn khawthar in sat thei lo vang. Keini Khuangzang ho nen pawh kan in hnaih dawn lutuk. Kan chhiah khuaa in awm duh loh chuan khawthar in sat thei lo vang an ti bul hmuk a.



Zinga chuan chu pasalṭha ralhrat chu melh tur khai chung hian khawi khaw lal chhiah khua mah nih kan duh lo va, kan ni ngai bawk hek lo vang. Kan lalpa hian leido nei lo hram hram turin kan lakah a ka vawi tam a ang a, chu mai a la ni lo. Leido nei turin ralkai chin tlangval lah kan awm lo. Nunrawn na leh mi nek chep duhna neilian mi lal leh a pasalṭha chuan rei an daih hauh lo vang an ti ve fak a.



Henrova chuan nauva, i ṭawngka chhuak khan ka ngen a chhun a nge i ka kha chip hmak rawh. Ka laka ṭawng thlahdah mi chuan meisa a zen ṭhin tih hria ang che an ti let ve sak a. Zinga chuan ngaihtuah lem lo tak mai hian lalpa i chungah ka lawm e. I damkhua sei rawh se. Hei," zanin chu i lalna khuaah zankhat tak min chamtir theih chuan kan lawm hle ang an ti a. Lalpa chuan thei tuk e le. In duh chen chen in cham thei ang. In cham chhungin buaina chawkchhuak zawngin khawsa hauh suh ang che u an ti a.



Henrova chuan lalpa keini pawh kan haw ang. Keini aia Lusei rimchhe ho i ngaihsak hi kan lal beng a thleng ngei ang.  An ti chang faka, lalpa chuan nangni aia ka ngaihsakna pasalṭha Henro ka hre lo ve. Khual ṭha thlenin ka thleng a ni mai a, an ti a, Zinga chuan Lusei ho hi kan rimchhe lo ve. A eng maw zawng leh a tai zawnga i ka i an tei vet chu le tiin an ding chhuak a. Henrova chuan naua ka hriam hmachhawn i chak em ni an ti hul hak a.



Zinga chuan englai pawn, khawi hmunah pawh ka inring reng ṭhin. Thihna vawitam pumpelh tawh Saizingliana hian hlauhna a pai ngai lo ve. Nang ang pasalṭha vaukhann avanga zam chhe turin khuanun min duang lo an ti let sak a. Henrova chuan zirtirna pek hlak i ngai a ni i ngam a nih chuan ennawm mipuite i thlir tir ang hmiang an ti a.



Khuafo pasalṭha Tinkuala chuan tlangval tum duh ting suh an ti hul hak a. Zinga chuan nuih sak pah hian Pasalṭha," a kaw tawpah ka ṭang tawh kir leh thei ka ni tawh lo an ti sak a. Lalin chhunga awmho chuan Zinga chu a thih loh reng an ring lo. Henrova ral beih thiam zia hrechiangtu an ni tlat.



Zanriah kil hma hreta lal tuala pasalṭha pahnih in hmachhawn te chu mipuiho pungkhawmte chuan an thlir ṭhap a. An lian ṭha dun in an pianṭo a dik dun bawk a, lal leihka sanga lo thlirtu te lal kianga pasalṭha Zamthatvunga chuan zawi sap hian lalpa kan Lusei naupang khu lal thachhang dawltu a ni tih kan hai lo. A duh thusamin a hliam thei bik hauh lo vang Henrova khuan, lo en mah teh an ti a. Lal fanu chuan a ba ban vuanin pasalṭhate pahnih chu a thlir tlawk tlawk a.



Henrova chuan naua i lu ka la ang nga bungzarah ka tar ang an ti thawp sut a, Zinga chuan tum ta che an tih chuan Henrova chu vir zak zakin Zinga lamah chuan a kawlhnam chu an vai phe vawk vawk a. Zinga chuan a beihpuipa chu cherang a ti hle mai hnungtawlh hawn hawnin a lo in dang hram hram a.



Henrova chuan i va chuti lua lo ve naua ṭang ta che le tiin an bawh phei leh a, Zinga chuan a ke dinglam chu Henrova kap kara rawlh luh zauh chu rual in a taksa lenna hmang ṭangkaiin a thinhnunah tak a kui in an nghawk ngheng mai chu Henrova chu kun ngawih in an thaw hawk a. Chu chucremchangah la in a kawlhnam hum lohna lam a kuttum hrawl tak mai chuan a khabe ah tak an chhoh hnek bur mai chu a ke pahnih vawr suau in a thal der mai a.




Chutah Zinga chuan tho ta che le tiin an lo au el ve thung a. Henrova thinrim mitmeng sen rum mai chu rapthlak tak hi a ni. Rawn thawh chhuah pah chuan thinrinma in a thunun fimkhurna hloh zo in a rawn bawh phei. Zinga nghawng zawna a kawlhnam vai puat chu Zinga chu lo kum zauhin leiah in binin a kaiza tha an chah sak zauh a. Chutah a lo hawi let leh chiah chu he khawvel eng a hmuh hnuhnun ber a ni ta. Zinga kawlhnam chu phe vuai in Henrova lu chu leiah chuan a tla hrang ta nalh mai le. Chu ve leh Biakbuka te chuan Zinga chu ding hualin an hriam chu an han lek chhuak nghal a.




Mipui makti lutuk chu ka ho hian an khuaa Lusei tlangval inbeihna tuala ding tau chu makti tak hian an thlir ngawih ngawih a. Chutah Zinga chuan awmsawn rawh u. Kan laka chet thawh tum an awm lo ve an ti sap a. Chutah Henrova kianga bet reng ṭhin Khuangzang lal fapa chu melh ding ngar chung hian i ṭhianpa thlavang hi i hauh ngam dawn em an ti sak a. Chuta Zinga ṭawngka chhuak chu tumai pawh chuan an hre vek a ni. Mipui ṭawng thawm chhuak tur awm lo kara chu a chona awka lo chhuak chu ring lem lo mahse fiah ṭha tak a ni.



Lal fanu lah chuan a pa ban vuanin a thinlung chu a lo hlim ru em em a, thil chik mi lalpa chuan a fanu awmdan chu a hai hauh lo. Pasalṭhate hlut zia hrechiangtu a ni tlat. Khuangzang lal fapa chuan Lusei, i thil tih pawi zia hi i la hre khawp ang tiin a ṭhiante nen chuan Henrova ruang chu hlawmin a lu chu lak an tum thla rawk a. Zinga chuan in khaw pasalṭha lu kha tawk hauh suh. Khuafo bungzar hi a mawi ngei tur a ni an ti chang fak a.




Khuangzang lal fapa chuan rum tawka melh kawk pah hian kan lo let leh ang ti sap in an khaw lam an pan ta a. Zinga chuan lalpa lam chu hawiin lalpa min ngaidam ang che. Kawng dang a awm hlawl lo a ni an ti sap a.



Duhtawk ang.