Sunday 19 January 2020

PÛMAH MI LU. BUNG 33- NA

PÛMAH MI LU

BUNG 33- NA.


Zanriah kil zawh chuan lal in lam chu an han pan ta sang sang hlawm a. Lal in chhungah chuan lalpa chuan hei inhriat angin Khuafo ho nen inkar a hla dawn hauh lo va, in lo hriat lawk mai mai atana ka duh chu tiin thu an sawi a.



Khuafo lalpa hruanghrau nat zia leh a pasalṭhate a rintawk zia chu henglai chhehvel khua te chuan kan bel hle a. Lal huaisen nei na na na chu an tlangvalte pawh deh khirh tak turah han rin lut phawt mai ula a sual tam lo vang. An lal Mangchinchhunga saw rorel thiam tak leh a ruka nurawng zet mai a ni a, pasalṭhate hi a ngaisangin a dah chungnung hle nghe nghe.


Fanu hmel mawi zet neiin a fanu chu Mualtinkhumi nirawh se tiin asenlai hming chu an thlak hial a ni. A pasalṭhate hi an kawlhsenin an midip a na hle a, chutih rual erawh chuan a pawng a puiin hriam an lek hmasa ngawt ngai bik lo, a pasalṭhate chu Zanthatvunga, Tinkuala leh Thlatinkuala an ni a, Tinkuala leh Thlatinkuala hi unau inchhangbung chiah an ni nghe nghe.



Khualvalte tan an lalpa saw a ṭha thiam in mi lo um e a thiam em em a, tharum hmang hmasa mi a ni lo va, a ṭawngkam thiamna in a daih ngang loh chuan a pasalṭhate hma a laktir hmiah zel a ni an ti a.



Zinga chuan lalpa chuti chu kan huntawn in a zir lo nen an ni nena kan inkara buaina chhuah hi kan lalpa hian a remti dawn hauh lo va, i khuaah pawh hian chamrei a remti lo a let leh vat tura a mi tirhte  kan ni a, ti hian ruahmanna han siam ta ila, khawngaih takin kan khawlamah i thu leh hlate thlen turin i tlangval te min tirhsak thei angem? Ti chuan keini ho hian Khuafo lalpa chu kan thawt lawk ang nga an tih chuan lalpa chuan remti e le, va fimkhur hle ula an lo ti sam et a.



Zingkhua a lo var, ti chuan le, Thantlang mihrang valrual panga te chuan Khuafo lal hmu tur chuan pheikhang zang takin hmalam an pan a. A karah zankhat in a delh hnu chuan muangchanga kalin tlai ninem losul haw hun velah chuan Khuafo kawtchhuah chu an dai lut ta a.



Khua an han chuan a khawthleng rem tak te leh in lianpui pui lo awmte chuan Khuafo khua chu a ti ropui in an lal ṭhatzar chu mitin te chuan a zar an zo a ni tih chu a hmuh theih hial a.


Khawchhunga mipui leh tar leh tlangvalte chuan Lusei ho chu lo melh hrek hrek duh chauhin an thil tihlai chu an chawlhsan duh hauh lo va, Zinga chuan zawi sap hian an pasalṭhate an rintawk zia a lang e. Tumai pawh fimkhur taka kan awm a ṭul ang tiin an hmaa lalin ni ngei a lang lianpui mai chu an han panding leh nghal a.



Lalin tual an han thlen chuan ding dat in Zinga chuan lalpa Luseite kan ni e, i lalin chhung dai lut turin i remtihna kan dil e an ti dam dap a, chutah lal leihkapuia lo chhuak en reng reng pawh a ei ṭha ei tih hriat ngawih ngawih tlangval lianṭha thelh thawlh inthazo hmel zet leh hmel nelawm lem loh tak chuan rawn en ding ngar chung hian in aiawh in pahnih lo lut rawh u an tih chuan Zinga chuan biakbuk Lunga nen hian kan han lut ang nga tah hian min lo nghak mai ru aw tih leh Lunga melh ralh pah chuan lalin chhung chu an han dai lut a.



Mawng an hung hman awrh tih chuan Pasalṭha pahnih chuan lalin chhung chu an rawn dai lut ve nghal a. Lalpa chuan a pasalṭhate chu lo chhawn nghal vatin ka khawdaingulte khan in mawng hung rawh u tiin an lo be sawk sawk a.



Lalpa chuan Zinga leh Lunga chu chik zeta melh kul chung hian eng thu leh hlaa ka lalram chhunga rawn tla lut nge in nih le tiin an zawt a. Zinga chuan keini hi Thantlang khuate kan ni a, khawthum ṭangrual beihrawn ni in,in leh lo ding pawh a awm tawh law, kan lalpa in Khuangphah khua ramval chin sakthlak dil turin min tir a, ti chuan Khuangphah lal chuan lo remti in lalpa i khaw ramvalh chin lam hnaiah in bengbel turin ruahmanna kan siam a,  khawthar kan lo sat a nih pawn lalpa i khua leh tui te nena buaina neih hi kan suh dawn hauh lo a, raldo tham lah kan awm lo.




Tlangval lah kut thliah tham awrh kan dam khaw chhuak a ni mai a, chu avanga kan khaw thar kai tur ah pawh i zahngaihna sangber kan dawm dil che a ni an ti a. Lalpa chuan a hmaa tlangval la naupang tak si, mitmeng fiah fel fai fak te, a taksa pianphung mawi tak leh a hmel mawi tak te chu hlir vawng vawngin a thinlung chhungrilah rilru natna a pai ruk te chu hmuh sakin an pu nghut nghut a.



Lalpa chuan khualpang zin vel aṭangin in buaina khan ka beng a lo luh ve chek a, chu han nawrlet leh tir pawn huaisenna in nei meuh tawh na nge, nge," ralkai chin in awm lo zawk an ti leh a. Zinga chuan lalpa," kan lalpa sawn a mi leh sa te chan belh a duh tawh lo a ni. Mahse kan mang,ṭhak duhtu te hian ka,ralthuamte hi an la hmachhaqn ngei ang an ti sak a.



Lalpa chuan chung chu in thu thu ni rawh se. Chutianga Khuangphah lalin a ram a sak thlak cheu chuan keini lo sawi ve tur a awm lo ve. Chutih rual erawh chuan khaw inhnaih tak kan ni dawn a, ka khua leh tuia chengte tana a hnawksak zawnga in khawsak a nih vaih chuan ka pasalṭhate ho hian an hlep ral raih ang che u. Chi khur erawh min ṭawm a rem dawn lo va, in duh chuan kum tla tur se nufa in in rawn thleng thei ang.




Mual sir saw ka pasalṭhate chet lakna hmun a ni a, sawmi huam chhunga in ke hniak ka pasalṭhaten an hmuh a nih vaih chuan in tan leido kan ni ang. In piah ralah tuivai tan tlang zawngin Khuangzangho an in bengbel ve bawk a, kan khua aṭanga ni hnih kal a ni. Buaina zawng reng renga khawsa ṭhin an ni a an lakah fimkhur hle ang che u.



Lo atana in ram bawh pawh Khuangphah mual lam in bawh dawn nia, in tana himna tur zel a ni ka kawhhmuh che u an ti a. Chutah lal tual lama Lusei tlangval pathum Khuafo lal fanu leh a ṭhiannu Dawlnekin an han hmuh chuan lal fanu chuan ui ha ka pa hian Lusei ho hi a khawi ngampa mah mah a ni. Nakin lawka kan buaina zakhua rawn thlentu an ni ang tih te hi ka hlau rum rum tih pah chuan a chala thlanbawl chu an hui pap a.



Dawlneki chuan lal fanu sawia atana mawi zu ni nghal lo chuan, i thu lak duh dan hi keizawng mak ka ti ṭhin. Hlauna hian i thinlung a luah hneh in a thunun tlat mai hi lal thisenkai sawi atan a mawi lo ve. I pa khawngaihna dila lo tla lut pawh an ni mahna le. Tu mai pawh hian lal fanu i nih chu sawi loh, kan lal fanu iangpha he leiah an awm lo ve hi an ti thlazen che a nang lah a ngaih melh zawngpawn vawite khat mah a tumah hi i la melh mang der si lo a tiin an nui ri hak a.



Lal fanu chuan ka thinlung sawinghing zo an awm lo a ni lal ṭhian. Khuangzang lal fapa lah hi a lu a rawn lawr sek lehnghal ka kham teh a nia, a pasalṭhate theihna hmachhuan hian an rawn in luling em em lah tak a, ka pa hian khualkai pasalṭha a nei ve tho a, U Zamthatvunga te leh U Tinkuala te unau pawh hian Khuangzang paaalṭha Henro hi an ning ru riau a ni tih hi misawi thawi ka lo hria a an ti a.



Dawlneki chuan ka u te hian ka pa bulah an sawi zauh tawh, ka pa phei chuan hnaih hlek suh ang che u. A laka chan che u hi ka duh lo a nia tiin a zilh zek tawh, Henro hi an sawi rawva riau mai a, engtiang chiah a pasalṭha rawva nge a nih chiah le? A hmel en hi chuan pa damthuam hmel leh nelawm hmel a pu rauh a, a ṭhiani sawi tawh lo teh ang thaw a pik tiin kalzai an rel a.




Zamthatvunga chuan a hmaa Lusei naupang tak chu melh kal chung hian kan lal thupek in zawm theih dawn chuan thlamuang takin khawthar chu in sat thei ang an tih chuan Tinkuala chu lo ṭawng chhunzawm nghal in," in ral har hi kan duh bik hauh dawn lo va," in beih mi lah kan ni hek lo. Tu khuate pawh hian buaina neuh neuh kan pai ru vek a, tia a sawilai chuan lal fanu hmelṭha eltiang chu lalin rawn lut in a,ep zawnga lo ṭhu Lusei pahnih chu an melh hraka in sil thuak thuakin tap nunin ei an rel nghal melh melh a.



Thlatinkuala chu rawn lutin a mit menga thinrimna lo lang chhuak chu lalin chhunga awmho chuan an hmuh hmaih lo kher mai. Lalpa chuan ka pasalṭha i ṭuanna a fuh vak na nge an ti ha a, Thlatinkuala chuan lalpa Khuangzangho bawk maw le. Henroa leh an lal fapa Khenzahnawka leh a chikawi te maw le. I lalin an rawn pan leh tak saw tiin muangchangin ṭhut hmun an rem a.


Lalpa chuan an va mak bawk ve le, tiin a fanu chu an va melh zawk a. Chutah Khuangzang pasalṭha Henrova chu lo lutin thawveng tak mai hian lalpa i tuala Lusei ho khuan eng nge i lakah duh an neih leh tak a? An ninawm zo zai mang teh e. Phil darh vek a ni ka duh ni an ti ram hmak a.



Zinga leh Lunga thin chu a za ta zak mai le, mahse khual val an nih vangin ngawih an chuh ta zawk a. Lalpa chuan hei kan hriat angin Thantlang Lusei khuate hian run tawkin Khuangphah lal an va bia a Khuangphah lalpa chuan an ram a sak thlak tur thu a lo hrilh hnuah kein Khuafo ramvalh chhung nen an khawthar sahna tur nen kan in hnaih dawn em vanga min lo thawt lawk an nia an ti a.



Henrova chuan khawi lai mualah nge khawthar sah an han tum a an tih chuan lalpa chuan Tuivai mual ep lam, Mualarh lam khu a nih hmelin a lang a, an ni khawram khawthar sat tur ni bawk nen leido nei thei dinhmunah an ding lo bawk nen kan laka an lo in ven lawk nan min rawn thawi lawk a ni ber e an ti a.


Henrova chuan hmuhsit hmel tak mai hian ka rei maw," an kuang lo an rawn nawr leh dawn a nih chu Lusei ho chuan, chuti a nih a hnu kan chhiah khuaah kan rin lut nghal hmiah anga a ni mai a lawm an tih chuan Zinga chu sa phat in a rawn ṭawng chhuak a.




Tu te lal mai pawh hian chhiah khua neih chu an duh vek ang. Keini zawng chhiah khua atan takngial pawh kan tlak lo ve. Kan kaw hnawhpuarna turin buh leh bal kan bei tham bawk nen khawi khaw lal nge kan pum hnawh puar nan kan pur ang tiin kan lo in khap mek zawk asin an ti a.



Lusei in ngaitlawm tak leh mit meng fiah kak leh hmel ṭha zet lal fanu in a ṭawng kau chheh dan an hriata a lam an hawi nak chuan Zinga chu a melh de sawr sawr a, tiang anga hmel duhawm mi pa hi an lo awm a maw a ti hial a.



Henrova chuan chuti a nih a hnu sawlai ram chhungah sawn khawthar in sat thei lo vang. Keini Khuangzang ho nen pawh kan in hnaih dawn lutuk. Kan chhiah khuaa in awm duh loh chuan khawthar in sat thei lo vang an ti bul hmuk a.



Zinga chuan chu pasalṭha ralhrat chu melh tur khai chung hian khawi khaw lal chhiah khua mah nih kan duh lo va, kan ni ngai bawk hek lo vang. Kan lalpa hian leido nei lo hram hram turin kan lakah a ka vawi tam a ang a, chu mai a la ni lo. Leido nei turin ralkai chin tlangval lah kan awm lo. Nunrawn na leh mi nek chep duhna neilian mi lal leh a pasalṭha chuan rei an daih hauh lo vang an ti ve fak a.



Henrova chuan nauva, i ṭawngka chhuak khan ka ngen a chhun a nge i ka kha chip hmak rawh. Ka laka ṭawng thlahdah mi chuan meisa a zen ṭhin tih hria ang che an ti let ve sak a. Zinga chuan ngaihtuah lem lo tak mai hian lalpa i chungah ka lawm e. I damkhua sei rawh se. Hei," zanin chu i lalna khuaah zankhat tak min chamtir theih chuan kan lawm hle ang an ti a. Lalpa chuan thei tuk e le. In duh chen chen in cham thei ang. In cham chhungin buaina chawkchhuak zawngin khawsa hauh suh ang che u an ti a.



Henrova chuan lalpa keini pawh kan haw ang. Keini aia Lusei rimchhe ho i ngaihsak hi kan lal beng a thleng ngei ang.  An ti chang faka, lalpa chuan nangni aia ka ngaihsakna pasalṭha Henro ka hre lo ve. Khual ṭha thlenin ka thleng a ni mai a, an ti a, Zinga chuan Lusei ho hi kan rimchhe lo ve. A eng maw zawng leh a tai zawnga i ka i an tei vet chu le tiin an ding chhuak a. Henrova chuan naua ka hriam hmachhawn i chak em ni an ti hul hak a.



Zinga chuan englai pawn, khawi hmunah pawh ka inring reng ṭhin. Thihna vawitam pumpelh tawh Saizingliana hian hlauhna a pai ngai lo ve. Nang ang pasalṭha vaukhann avanga zam chhe turin khuanun min duang lo an ti let sak a. Henrova chuan zirtirna pek hlak i ngai a ni i ngam a nih chuan ennawm mipuite i thlir tir ang hmiang an ti a.



Khuafo pasalṭha Tinkuala chuan tlangval tum duh ting suh an ti hul hak a. Zinga chuan nuih sak pah hian Pasalṭha," a kaw tawpah ka ṭang tawh kir leh thei ka ni tawh lo an ti sak a. Lalin chhunga awmho chuan Zinga chu a thih loh reng an ring lo. Henrova ral beih thiam zia hrechiangtu an ni tlat.



Zanriah kil hma hreta lal tuala pasalṭha pahnih in hmachhawn te chu mipuiho pungkhawmte chuan an thlir ṭhap a. An lian ṭha dun in an pianṭo a dik dun bawk a, lal leihka sanga lo thlirtu te lal kianga pasalṭha Zamthatvunga chuan zawi sap hian lalpa kan Lusei naupang khu lal thachhang dawltu a ni tih kan hai lo. A duh thusamin a hliam thei bik hauh lo vang Henrova khuan, lo en mah teh an ti a. Lal fanu chuan a ba ban vuanin pasalṭhate pahnih chu a thlir tlawk tlawk a.



Henrova chuan naua i lu ka la ang nga bungzarah ka tar ang an ti thawp sut a, Zinga chuan tum ta che an tih chuan Henrova chu vir zak zakin Zinga lamah chuan a kawlhnam chu an vai phe vawk vawk a. Zinga chuan a beihpuipa chu cherang a ti hle mai hnungtawlh hawn hawnin a lo in dang hram hram a.



Henrova chuan i va chuti lua lo ve naua ṭang ta che le tiin an bawh phei leh a, Zinga chuan a ke dinglam chu Henrova kap kara rawlh luh zauh chu rual in a taksa lenna hmang ṭangkaiin a thinhnunah tak a kui in an nghawk ngheng mai chu Henrova chu kun ngawih in an thaw hawk a. Chu chucremchangah la in a kawlhnam hum lohna lam a kuttum hrawl tak mai chuan a khabe ah tak an chhoh hnek bur mai chu a ke pahnih vawr suau in a thal der mai a.




Chutah Zinga chuan tho ta che le tiin an lo au el ve thung a. Henrova thinrim mitmeng sen rum mai chu rapthlak tak hi a ni. Rawn thawh chhuah pah chuan thinrinma in a thunun fimkhurna hloh zo in a rawn bawh phei. Zinga nghawng zawna a kawlhnam vai puat chu Zinga chu lo kum zauhin leiah in binin a kaiza tha an chah sak zauh a. Chutah a lo hawi let leh chiah chu he khawvel eng a hmuh hnuhnun ber a ni ta. Zinga kawlhnam chu phe vuai in Henrova lu chu leiah chuan a tla hrang ta nalh mai le. Chu ve leh Biakbuka te chuan Zinga chu ding hualin an hriam chu an han lek chhuak nghal a.




Mipui makti lutuk chu ka ho hian an khuaa Lusei tlangval inbeihna tuala ding tau chu makti tak hian an thlir ngawih ngawih a. Chutah Zinga chuan awmsawn rawh u. Kan laka chet thawh tum an awm lo ve an ti sap a. Chutah Henrova kianga bet reng ṭhin Khuangzang lal fapa chu melh ding ngar chung hian i ṭhianpa thlavang hi i hauh ngam dawn em an ti sak a. Chuta Zinga ṭawngka chhuak chu tumai pawh chuan an hre vek a ni. Mipui ṭawng thawm chhuak tur awm lo kara chu a chona awka lo chhuak chu ring lem lo mahse fiah ṭha tak a ni.



Lal fanu lah chuan a pa ban vuanin a thinlung chu a lo hlim ru em em a, thil chik mi lalpa chuan a fanu awmdan chu a hai hauh lo. Pasalṭhate hlut zia hrechiangtu a ni tlat. Khuangzang lal fapa chuan Lusei, i thil tih pawi zia hi i la hre khawp ang tiin a ṭhiante nen chuan Henrova ruang chu hlawmin a lu chu lak an tum thla rawk a. Zinga chuan in khaw pasalṭha lu kha tawk hauh suh. Khuafo bungzar hi a mawi ngei tur a ni an ti chang fak a.




Khuangzang lal fapa chuan rum tawka melh kawk pah hian kan lo let leh ang ti sap in an khaw lam an pan ta a. Zinga chuan lalpa lam chu hawiin lalpa min ngaidam ang che. Kawng dang a awm hlawl lo a ni an ti sap a.



Duhtawk ang.

11 comments:

  1. A ngaihnawm viau mai.. Mahse a tawi lutuk deuh a nih hi mawle

    ReplyDelete
  2. A ngaihnawm vel vek mai țhin. A ngaihnawm chho leh zel dawn bawk sia

    ReplyDelete
  3. A thawnthu kalhmang hian Mizo a dah chung nung leh pek hle mai,mizo nih a ti nuam,a bu a chhiar theih a va chakawm em
    I hun hlu tak leh chep tak kara thu rotling,zirtir nei ṭha min chhiar tir a vangin i chungah lawmthu awm teh se

    ReplyDelete