Sunday 19 January 2020

PÛMAH MI LU. BUNG 34- NA.

PÛMAH MI LU.

BUNG 34- NA.


Khuafo lal Mangchinchhunga chuan a lal tuala Lusei tlangval a hmel naupan aia zuam sual awl tak tur leh a kuta kawlhnam hum rana a chhanna nghak mek tu chu mak ti taka melh in a kianga a  pasalṭha hriat tawk lek chuan khu khu a nih khu khuanu hual bik an lo tih chu tih sap pah hian a khaw mipuite chu ṭin turin an hrilh zawm nghal  zat a.



Zamthatvunga chuan lalpa," i lakah pawh Khuangzang lalpa hi avthinur ngei ang le. Chutih rual erawh chuan khu Lusei pasalṭha khu lamṭang atan i it ve ngei ka ring a ni an ti thawp sut a. Lalpa chuan thinrim eng ang mahse ka pawisa lo ve. Ti khan ka fanu khawhawi pawh a zau deuh mahna le. Khu Lusei pasalṭha vang khuan mangchhia an mang anga, nghar mutin mutmu an tuah mumal lo ngei ang le.



Tiin Zinga chu an hui lauh lauh a. Khaw mipuite chuan an khuaa Lusei tlangval hmelṭha takin awlsam zet a an hlauh ruk leh an ṭih ruk em em, an pasalṭhate pawn an melh tlawn a tukzal mai chu an kum khaw sawi a tling hial ngei ang le.



Lalin chhung an han luahlum leh takah chuan lalpa chuan aw han then kharh kharh pah hian hei i hriat ang in ka lal tualah ngei mi lu i la chu a ni a, keini pawh kan in ven a ngai tawh ngei ang le. He buainaah hian i tlu lut lo thei lo a, ka thu leh hla te i zawm ngei a ngai ang an ti a.



Zinga chuan lalpa," i mi ngaihdamna sangber ka dil e." Khuangzangho laka tlanchhe turin ka nu in min hring chhuak lo va, Lusei an ni em maw hnampeng hrang an ni  emaw ah ka buai pha lo e. Ṭanpui ngai an awmin hnunglam ka hawisan ngai lo.



Engmah hi beisei tur ka nei lo va, ka hmaa tih tur awm a piang hlen tumin ka bei ṭhin. Tu nge ka hmaah hian lo ding leh ang? Tihlam ka ngaihtuah lo va, lalpa i tana ke pen tur hian ka in peih reng a ni an ti thawp sat a. Chu thu lal leh a pasalṭha ten an han hriat chuan an thinlung chhung rilru tawt chu a veng ta hawk a.



Lalpa chuan Lusei pasalṭha, i pian leh murna min hrilh thei em an ti a. Zinga chuan lalpa thei teh reng mai tiin ti hian an sawi a.


Ka pa hi Murlen khaw pasalṭha Sawiluaia a ni a. Ka nu hi Ralvawn khaw lal fanu Kawizingi a ni an tih chuan lalpa chuan chhe heu Ralvawn khawlal fanu hmelṭha Kawizingi khuatin thang kha maw i nu chu an ti a, Zinga chuan aw ni e lalpa," zanin chu i khua leh tuia min lo khualṭha thlen turin i khawngaihna sangber ka ngen e an ti nawn leh a. Lalpa chuan thei tuk e le, ka inah ngei hian i thleng ang tiin zanriah kil tur chuan an in buatsaiha a pasalṭhate pawn an in lam panin Zinga ṭhiante chu an khaw tlangaupa chuan an sem darh zung zung a.




Lal fanu chuan Lusei pasalṭha tim hauh lo khan eiṭeuh rawh aw tiin an nuih har har a. Zinga lah pek chuan nang ang lal fanu hmelṭha in ei ṭeuh tura min tih te chuan kan ei ṭeuh a ni ang chu an ti zauh a an nui ho dar dar a. Zinga chuan lalnu Suntaii en vung vung pah chuan lalnu zahawm i nulat lai chanchinte  ka hre chak hle mai an ti zauh a. Lalnu chu khik hui pah hian vala, keini nulat lai te chuan chemtei pa hian min neih loh hlauin enthlatu hi a rawn tir awl lo va, min neih duh vanga min ceh ru rengtu lakah chuan tui ang kan nem duai a nih hi an ti zak a.



Lalpa chuan khaih khaih khaih, i ti lua e,,ka neih loh hlaua Khuangthli kung bula kan sulhnute kha an ti zauh a. Lalnu chuan min nawr luihna vanga tiang kha thleng a nih kha an ti a. Ngawi renga Zinga chik zeta lo melh ru kar tu lal fapa Zachinchhunga chuan Zinga chu engtiang chiaha ral beih thiam leh lungfing nge a nih ang aw tiin a lo zirchiang ve mek bawk a.



Lalpa chuan vala," hei kum naupangte in ral lu i khai nual kan ring thla rawk a, keini Halkha ho hian Luseite hi kan chun en thei hauh lo cheu a, in laka ka phut ho kha a la ngai reng a nia an ti sap a. Zinga chuan lalpa," kan lakah hian phut nei mahla kan tih theih chin bak kan ti dawn hauh lo. Ka sawi tawh ang khan leido nei thei kan ni lo va, kan duh lo chung min nawr lui a nih erawh chuan ka hmaa awm a piang ka thian fai zel ang.



Khawthum ṭangrual pawh kan tudai thei a nih chuan kan chet lakna kawngah hian ṭahna in mipuite a hmuak ve ngei ang. Ka pa hian hnungtawlh turin min zirtir ngai lo va, rilru fim tak nei reng turin ka thinlungah hian a tuh zawk ṭhin. Tin hei hi ka sawi duh bawk.



Khawthar sata kan in bengbel hunah pawh kan tana harsatna thlentu in nih loh hram ka beisei. I lalna khua nena remna hi ka duh thusam ber a ni a a ni reng bawk ang an ti sapa. Lalpa chuan vala, ka khaw daingul ni turin ka duh che asin an ti sap a. Zinga chuan lalpa chungte chu hunin a la hril zel ang chu tiin an kham tharh a.



Zan a ni a intinah chuan Zinga chanchin hlir hi ti ti ah a leng halh halh hle mai le. Chutih rual erawh chuan Khuangzang laka fimkhur a ngaih thu chu mitin thinlungah a lut a, hrilhnawn kher an ngai lo.



Vir thli a leng delh delh a, boruak vawtin Khuafo khaw chhung a fan kal raih raih a. Tap kil in patling an ti ti a, lengi runsang kai ten ti ti dang vawrh zai rel lo in an khuaa Lusei lo lawi lut te chanchin chuan tlangval ho hmathlir a ti thui kher mai.



Lal leh a pasalṭha ten ti ti an vawrh laih laih lai chuan nupakhat hi lo lut hlawl in lalpa," mauhak muala kan pa ramkal a lo la haw lo va tiin inthlahrung tak leh kun chal hian an sawi sap a. Lalpa chuan aw haw a ni maw, zu ngaihven ran chi zu nia. Tinkual tlangvalho sawmhnih khum la, ka fapa hi i kiangah bet rawh se. Fimkhur takin a chetna hnu hma zu chian u la, Pi Ṭial, lo thlaphang reng reng suh, eng em a thleng lo vang tiin an hnema Pi Ṭiali chuan lalpa ka lawm e. Ka zu hawng ta nge tiin lalin chu a chhuahsan nghal a.




Tinkuala chuan lalfapa chu an melh zauh a. Lal fapa chuan U Kual ka hman e an ti a, Zinga chuan kei pawh ka hman e an ti sap a. Lalpa chuan Zinga lam hawi pah chuan nang zawng in lo kalna a hla tham sia lo awl rawh khai ka pasalṭhate hian a chin zu chian rawh se an ti a. Zinga chuan lalpa ka hah lo ve. Tiin tap lamah a vaibel lakai tur chuan an kal nghal a. Lal fanu chuan zawi sap hian midang hriat loh tur chuan zu fimkhur hle ang che aw an ti sap a. Zinga chuan lal fanu mit taka enkal chung hian i sawi a nih vangin fimkhurna ka lo pai reng ang nge. Nang pawh i mangah min hmu la aw tiin an nuih sak a.



Lal fanu chuan zawi sap hian nangin i tih te chuan tiin zak tih hriat tak mai hian chhuat dap chu an bih a. Ti chuan le Pu Dareuha ramchuanna lam pan tur chuan Khuafo pasalṭha kaihhruaina hnuaiah ram lam an panding nghal a.



Mauhak mual an zu thlen chuan rei pawh a hnu chhui a ngai lo hle mai le. An piah  thingtuai kaka Pu Dareuha lu lo in ṭawn bet chu meichher engah an va hmu thuai a. Tinkuala chuan kan zawng chhe ho zet chu an thil tihman hi an hmu thuai ang tih sap pah hian dim takin an khawpa lu chu an la thla a. Tinkuala chuan kan chhiat duhtute khaw lam kan pan dawn a. Ngena Thangṭina nen khan khua ah let leh ula, ral an hnaih thu leh kan umzui tur thu in rawn sawi dawn nia. Tah hian kan lo nghak ang che. Engchena rei nge kan thang dawn hriat ni suh, kan tla tur faisa in rawn paipawn dawn nia.



Khaw mipuite ti ralṭi lo hram turin lalpa hnen thlen la, zen kha in rawn am dawn nia an ti a. Zinga chuan Lunga nang pawn zui ve la, Biakbuka nen khan kan khawlam pan ula ka damṭhat thu leh Khuafo lal fel tak laka ka tlaktlumzia kan lalpa leh ka chhungte kha in lo hrilh dawn nia. Khuafo lalpa in rem a tih chuan a mirin zawngte in ruala kal ve turin in ngen ngawl dawn nia tiin an tir liam ve nghal a.



Tinkuala chuan a kianga Lusei naupang takin thu an vei thlak dan leh a ṭhiante chunga thuneihna sangtak a neihdan an hmuh chuan a ngaisangin belhchian leh zual zel a chak ta zek zek a.



Zinga chuan U Kual," in chunga pawi khawihtute hi khawi khua nge an nih i rin an ti thawp sat a. Tinkuala chuan Khuangzang ho bak va ni suh. Keini aia an mi lenna hi ṭangkaiah la in min hnuai en na hi ṭhangkhatlian a tling ta, kan dawh a kan dawh zel a, tunah chuan kan dawh zel rah kan seng ta a ni tiin lal a dem thu chu an chhak chhuak zawk a.



Zinga chuan an hnu kan en hian Khuangzangho an ni thei dawn em ni? Chhim lam kawng zawhin an hnu pawh an thup lo hle a, Khuangzang khaw panna lam a ni thei dawn em ni an ti sap a. Tinkuala chuan chu tak chu ka buaina.



Kan piah ral Chhim lam ah sawn  Lamzang Paite hnampeng an awm a, kan tan chuan an hnawksak ngai lo a kan in pawh ngai hek lo, ral aṭanga in hre ang lek hi kan ni mai. An ni saw chu kan leidoa rin luh chi an ni dawn em ni an ti a. Zinga chuan mai thei asin, rin lohna hian hnunglamah min veh ru reng ṭhin a, kan tana hnawksaka khawsa duh hauh lo te hian kan chhiatna an duh ve fo ṭhin.


Chu avang tak chuan a nia kan tukkhum pawn mit nei ran a hun kan chhir liam a ngaihna, i naute ho lo let se a tawp rat kan thleng ang chu maw le an ti sap a. Tinkuala chuan Lusei, kan tana i in pekna hi kan nghilh tawh ngai lo vang. Khawi khua nge an nih tih hi kan chian vat a ngai a ni an ti rum al a.



Leng haw ar khuan awmvel ah chuan Tinkuala naute ho chu an lo let a ti chuan hnu chu an han chhii char char a. Zinga chuan U Kual hma ka lo hruai chhawk ang che chu naute kan awm hi an tih chuan Tinkuala chuan ni ang hmiang nang Lusei pasalṭha tiin an hmasak tir a, ti chuan ral ho hnu chu chhui zar zarin Zinga chu an ding chat a. An piah lawka kawrte tuiluang ri her her chu hria in U Kual, Tuivai mual lam ep ah an hnu hi a lut tlat mai. An hnu hian veilamah kualin chhak ral ah khian eng khua nge aw le tiin an zawt a.



Tinkuala chuan Tuivai chhak ralah khua a awm lo. Mual serh mual tih loh chu keini hi kan ni mai an tih chuan Zinga chuan a lu buk nghat nghat in an hnu aṭang hian kut zungṭang an chuang a an hruaitupa hi minamai a ni lo tlat an ti a. Tinkuala chuan eng i sawi tumna nge an tih chuan Zinga chuan thawp sat hian bumin kan awm e. Veilam pengah helin tunah hian khaw chhung an lut tawh ngei ang le. Kan hmanhmawh a ngai tih leh an kalna lamah kir leh in chak tak maiin khaw lam an han pan tak tak mai chu. Zinga nawmgphe pawh an hmu hman meuh lo a ni.



An zinga tlangval pakhat chuan kan luseipa zet zawng hah awmzia pawh a hre hauh lo vang. Lasi zawl an sawi ang zar zar zu nia tiin an ṭawng chhuak sap a. Ti chuan le kawtchhuah thlen dawnah chuan an meichher ken chu an han ti mit a. Zinga chuan in khaw buainaah hian ka in tap lut ta sa sa, he buainaah hian bulṭantuah min kian ta che an ti sap a. Tinkuala chuan i duh dan a nih chuan i che thei e an ti a Zinga chuan ka lawm e tiin chak tak mai hian khaw chhung an pan a.




In lo awm hmasaber an han thlen chuan Zinga chuan lalin mawi khual pasalṭha kan nei tawh mai thei a, i naute hian tlangval dang a ruka in ralring turin hrilh la, lalpa mikhualte che zia ngun takin kan chik dawn nia an tih chuan lalin lam an han panding nghal a.




Zinga rin ang ngei chuan mikhual tlangval bek samzial ho chu lal tualah sawm lai hi an lo ṭhu far a. Zinga chuan ngaihsak lem lo hian lalin chhunga luh chu an han rual a. Tinkuala chuan lal kianga ṭhu a nau Rhlatinkuala chu an mitmei ru zauh a. Chutah lal ep chiaha ṭhu pasalṭha tih hriat ngawih ngawih puanven tlanga thisen lang val kalh chu hmu in Zinga chuan a kawlhnam fawng chu an dawm nghal chat a.



Hunṭha pek na chi a ni lo tih hria in lalpa lam panin a bul a thlen chuan an kheuh zauh a. Chutah tap lama vaibel ṭan pah chuan lal fanu khumpui lam pan rang rawh an tih chuan lal fanu pawh chuan thuawih tak hiam khumpui lam an pan nghal a. Lamzang pasalṭha Suakmanga chuan uai kan lal fanu hmelṭha chu thlir i la kham lo asin tiin it hmel takin an enzui vung vung a.




Zinga chuan khual pasalṭha, tunah hian i inpe dawn nge i lu la turin min tur lui dawn tih leh rang taka bawh in a kawlhnam chuan a nghawngah an tin vang mai a. Zinga chuan i aihnah phahpui te hian an hriam hnaih suh se. Chuti lo chu i nnghawng hi ka tan ang an ti chang fak a. Suakmanga chuan heti zawng hian maw lalpa kan in khual ṭha thlen dawn a? An ti a lalpa chuan sam zet hian Lusei pasalṭha changrel a sual ngai lo ve an lo tih khum a.



Zinga chuan i tana ṭangkaina nei miah lo leh i pawisawi miah lo lu i la a, nunna hlu tak i pek theih hauh lo la in hmeithaiah i siam a. I puanven tlanga thisen val kai khan a ti chiang e an ti a. Suakmanga chuan hei vang ringawt hian maw Lusei naupang i thi khawp ang an ti a.



Zinga chuan Tuivai ep lamah in hnu hnutchiah in veilamah in kual a, mi lu awlsam taka kan hmuh theihnan in hnutchhiah a. Min bum em maw in tihlai khan bum in in awm zawk asin.  Engvanga pialrala thawnliam kher nge i nih. Khuafo lal tui tlante hian in eng pawi nge an sawi? Ṭiau lui thlen rawka um dartu cheu Saihmingliana nau Saizingliana ka ni e. Ka u khan i ke hniak pawisawi zawngin hnutchhiah lo tur cheu in hunṭha a pe cheu a, buaina zawnga khualṭha thlen tum ang zawnga hma in lak hian in tan eng nge hlawkna a neih?



Pasalṭha mi che thei lo kut ka thlak ngai lo va, mi inring lo lai lakah chet ka thawh ngai lo. Hetia ka tih chhan chu lal chhungkua te an himna ka duh vang a ni. Hunṭha ka pe ang che. Ngaihdam dil eng ang mahla natna i pek chhungkuate tan min hmachhawn a ngai dawn tho tho tih leh muangchanga la tin reng chunga thawhchhuahpui chu an rual a.



Tinkuala chuan,Lusei pasalṭha kha chu ka chanpual tih pah chuan lalin chhunga Lamzang pasalṭha pakhat chu a bengah an khai vaw vaw a. Lalpa chuan a kiang lawka ding Lusei pasalṭha chu ngaihsan namen lovin a ngaisangin an khawtan a in pumpek zia te an dawnchiang chuan a khua leh tuite tan hlu a tiin a pasalṭha chhuan tawlawl te pawn a ne an ek lo zia chu a hrechiang ta tawlh tawlh mai a.



Khumpui lama lal fanu leh lalnu chuan bangawng aṭanga lo melh kar in lalnu chuan chemte saw Lusei pasalṭha saw khuanu vohbik an sawi ṭhin lasi te pawn zawl chaka an hel an hel ṭhin a nih saw. Mi neih loh tam tak a nei a, a hual tu hian a la hual hneh em a, i mitmei erawh vengṭha ang che. I huat loh zia lah kei hringtu che hian ka hai lo asin an ti sap a.



Lal fanu chuan a nu chu en he haw in ka nu ṭhin hi a tiin khumpui lam a pansan ta then a.


Duhtawk ang.

10 comments: