Monday 20 January 2020

PÛMAH MI LU. BUNG 35- NA

PÛMAH MI LU.


BUNG 35- NA.



Zinga chuan Lawmpa," kan tum angin thil a kal hauh lo mai a, ti hian Lunga nen hian khua pan ula, Rochhara leh Kapa nen hian kan lo cham ang nge. Ka chhungte khan zawhna tam tak an lo zawt ngei ang che. Ka damṭhat thu leh lal thupek kan zawm thu in i lo chhang ang nga, a rang thei ang berin Khuangphah khua kan lal ho in in rawn pan dawn nia an tih chuan Biakbuka chuan aw le, fimkhur hle ang che. Lal fanu melh dan che erawh ah fimkhur hle la an ti zauh a.



Khuafo lalpa chuan rip siamah khung ula, an chungthu nichhuah hnuah kan rel ang. Tin Lamzang hnam ho hian ka lakah pawi nasa tak an khawih avangin an tlan chhuah nan Silai fawng thum leh sial nufa leh ṭhifang ka phut a. Chhiat tawk chhungte hnenah an in tunnun nan Se nufa leh ṭhifang pek ni se, an fapa a lo puitlin hunah Silai a suh ber hi a thlang ang tiin thu an pawt chat a.



Khuafo pasalṭhate chuan Lamzang Paite ho chu rip chhungah khungin lalin chu an han chuangkai leh a. Lalpa chuan hei le lumen tur kan nei ta tlat mai. Ti hian hah zu te hi han zuk ula lumenna lamah ka ho in kan liam thla dawn nia. Lusei pasalṭhate pawn min zui rawh se an ti a.




Lalpa chuan chemte tiang hunah hian mi an khalh ngai e. Dawlneki zu sawm teh khai, Kuala ho hian zu inzui teh u an ti a, Tinkuala chuan Lusei pasalṭha hian min zui se. Kan in te pawh khawnge min han hmuhpui ve reng reng teh se an tih chuan lal fanu Mualtinkhumi chuan ka hman e an ti sap a. Ti chuan Lusei tlangval panga te nen chuan an inzui chhuak ta a.




Kal pah chuan Tinkuala chuan nichin khan i u chanchin kha i sawi chhuak zauh a hriat belh a va chakawm ve maw le an ti a, Biakbuka chuan lo chhawn vat in U Saia chu rawlthar chhuak hlim hlawt kan nih khan rallu tam tak a khai tawh a ni. A ni ang reng a ral rel thiam leh ral beih thiam hi Lusei faah an awm bik kher lo vang.



Lentlang, Thantlang, Mualnuam, Vanzau, Hmunhlui, Murlen heng ho khuaah na na na chuan Saihmingliana hi a thangin nula lakah pawh a to hle a ni. Zinga nen hian an mizia a dang lo va, hmel hmaiah U Saia hian a pa a phawk fuh em em a, Zinga ai hian a la lian zawk mah nghe nghe.



Zinga ve thung hi chuan a nu a phawk fuh em em ve thung a, kan leido Lentlang lal fanu hmelṭha,,a hmelṭhatna in kawi sarih a en thei e tihiala an lo sawi ṭhin pawh salah a hawn thei an ti zauh a. Tinkuala chuan chu ti nge Zinga nupui atan i neih mai loh tiin an zawt a.



Zinga chuan U Kual, mahni leido khaw nula nupuia nei tur hian mitkhap kar lek pawh rilru ka la seng ngai lo. Lentlang lal fanu chu a hmel hmai lah a ṭha narawh e. A mah vanga buaina irh chhuak a nia sin. Dan kan han hauh ang nga, kan khaw nula hmelṭhat hlawm zia in hmu chiah ang nga kan khaw leilung i rawn dai chhen mai ang. Kan lal fanu phei chu hmu la an ti zauh a.




Tinkuala chuan kan lal fanu phei hi chu mitmei vawitam ka hmuh tawh mi hi a hawi duh lo reng reng an ti zauh a lal fanu chuan chum taih pah hian U Kual hi ui ka duh lo. Khurpui nula hmelṭha kan tluk loh vang mai a an tih chuan an nui ho dar dar a. Zan thlaeng in tualzawl a chhun en phut ah chuan mihrangval paruk te leh lal fanu hmelṭha te chuan Tinkuala in lam an pan mek a, kalkawngag te chuan Zinga mit leh lal fanu mit chu a intawng leh siah ṭhin.



Mi chezia chik ta reng reng a hun lo hmangfo Tinkuala chuan lo hrethiam ru karin kan lal fanu hi chu khawi khaw pasalṭha in ah mah siang a lawi hi ka phal hauh lo vang le an tih chuan Zinga leh lal fanu chu an zak chem chem a.



In an han thlen chuan Dawlneki chuan ui ha lal ṭhian ka lo thlir reng che asin, ka u te em em lah hi nula kan ni ve tawh a mite aia tlai a maqi loh zia min hriatthiampui ka lo ring a, engle khawle, kan Lusei pasalṭhate chu in va zahawm khep khup ve le. A remlaiah khan in mawng hung u la, kan insiam sawk sawk ang nge.



Lal ṭha nei ta na na na chu lalṭhian, i hmel hmuh beiseiin a mit a len a len tawh ang chu an tia lal fanu chuan ṭawng ṭawng lo khan insiam peih vat vat teh khai an tih chuan ka hman e kan kokim bawk a, tiin an melh ralh a.




Ti chuan le ruang tlakna inlam chu an pan a, nula leh tlangvalte an lo ṭhu tling hmur tawh a. Inchhungah leng tawh lo in meipui an chhehnaah chuan ṭhuthmun an han rem a. Lalpa chu lo ding chhuak in hei ti hi kan ni ta mai si a le. Thihna kutvawtin min han den takah chuan ngaihtuahna fim han hman pawh a har a. Chhiat tawk chhungte tana kan tih theih tawpah nula leh tlangvalte khan in thlahthlam tur a ni lo va, in theihna zaqn ṭheuhah chhiat tawk chhungte tan in tha leh zung in seng dawn nia.




He thihna hi ka ngawihbo pui dawn lo va, bul kan ṭan dawn chauh a ni tih hi ka tlangvalte khan in lo pai reng dawn nia tiin a lalna inlam chu tlangaupa nen an pan ding nghal a.



Chutia Zingate leh an khaw pasalṭhate, an lal fanu hmelṭha te lo in zui an han hmuh chuan tlangval leh nula a chhung chang lova mei lo hnungpuakte chuan an lo hmu duh in Lusei an lo en hniamna te pawh chu an thinlung ata a bo ve tial tial a.



Chu zan khawthiang ruih leh vawt ru zet kara thla eng chu a dul hian a dul ruih mai a. Chhung lah chuan a kal hliah chhen lehnghal a. Zinga chu a taksaa hmuthi te chu ding leh ar ar ṭhin in ngaihṭhat lohna liantak chuan a chhungril a rawn fan chhuak a.



Tinkuala chu bek bawr sar sar pah chuan a pum nawm loh thu an chhuanlam zauh a. Biakbuka hnenah chuan an nula chhawmte lo ṭhutpui tur chuan an hrilh zauh a ti chuan Tinkuala nen chuan dai lam an pan ta a. Tinkuala chuan engtizia nge ni ta an ti ha a. Zinga chuan U Kual," Khuangzangho hian min lo enthla reng dah lo"ng maw? Muangleia mawng kan hun lai hian an ti a.



Tinkuala chuan khua pawh an la chuan em dawn em ni. A karah nihnih lai thang a ngai a, i ngaihtuahna vak thui lutuk in a ni lo zawngin i thinlung a luah a nih kha tia a sawilai chuan sava hram ang deuh mai hian vawithum dai aṭanga rawn hram an han hre ta a, Zinga chuan chhei raw le tiin an chhawn a. Dai aṭang chuan a u Saitea leh an pasalṭha Thlahtea fapa kum sawm leh panga hman ṭan ve mek Thlahlova leh Lianhrima te chu lo ni in, hetia an lo lan chhan chu Zingate thehmeh ang maia an reh a an pil vang vang an lal ngaiṭha loin chin chian turin a tir chu lo ni in.




Muangchangin an tawmna aṭanga lo chhuakin an han in vuan hlawm vawng vawng a. Saia chuan chinchang in hrilh hre turin lamkal in tirh vat tur a ni ngai e. Tiin Tinkuala a mah aia pate hret chu chik zet hian an chhuk en ha a. Zinga chuan U Kual, minchhangtu chiah Saihmingliana ka u a nih hi an tih chuan Tinkuala chuan hlim sarh hian chibai an buk a.




Ti chuan lalin lam an pan ding nghal a. Lal fanu chuan a mit an len kual ruaia a hmuh beisei a hmu ta lo. Biakbuka hnenah chuan a mitko an san ak a. Biakbuka chuan lo manthiam nghal in lalin lam an pan a ni mahna a ni hi zawng, boruak in lum let dan tur te hi hrilh lawktu an awm emaw tih mai tur hian ngaihṭhatlohna hian a man rang khawp a. Chu erawh a tan himna a ni zel si an ti a.



Dawlneki chuan tiang em em a Lusei pasalṭha huaisen ka la hre ngai lo ve. Lusei nula ho nula ho lakah a to ngawt ang an ti sap a. Biakbuka chuan ni e. A u Saihmingliana hi a mah aiin tlemin a la lian leh chhawng a, kan khaw nula ho hian an unau hi an ngaihmelh nasa hle. Zinga tak phei hi chu Lentlang lal fanu hmelṭha hian vawitam a ngaihmelh a Zinga hian a bengkhawn duh hauh lo tiin lal fanu hmel awmdan chu chik a duh vang chuan dawt var an sawi zauh a.




Dawlneki chuan lal fanu chu sih hlak pah hian chu kan khual pasalṭha zet chu a thang nuamsa hle mai tia a sawilai chuan a u te leh Zinga leh Saia te ho rawn inzui thla an han hmuh chuan Dawlneki ep chiahah chuan Saia chu an ṭhu vang a. Chu ve leh Zinga chuan hei hi minchhangtu chiah Saihmingliana a ni e an tih chuan an han entawn zak zak a. Dawlneki chuan zawng fianphel ang hlauh. Tiin Saia chu an melh ralh a. Biakbuka chuan U Sai eng ti tiha lo lang hlawl nge in nih an ti a. Saia chuan naute chu ngaihtuah in na a chinchang in hrilh hre turin lamkal in tirh vat hi a ṭha ngai e. In damṭha maw an tih chuan Biakbuka chuan kan dam ṭha e. Hei kan zanboruak hi a fu vak lo va tiin an tui hnih a.




Zingkhua a lo var, mitthi lumen ṭhalaite chuan inlam an pan sang sang a, an chhungkhat hnaite chuan eirel an buatsaih sak a, a ṭhenin mauthei in tui an chhunkhah sak a. Zinga te pawn chuan lalin lam panin Thantlang lalpa ho a Khuangphah an rawn pan tur thu chuan Zinga chu a tiphur kher mai. Dawlneki chuan zing tui chuh turin lal fanu chu a rawn sawm a. Ti chuan khurpui lamah an liam nghal a.




Lalpa chuan Sethlun khawlamah lamkal a tir a, nili chhunga palai hmel an hmuh loh chuan rip chhunga an khungte chu an lu an lak sak dawn a ni.



Dawlneki chuan lal ṭhian i awmdan hian minti lawm lo hle mai. Mahni hnampuite pawh an kat ve nuk kara Lusei pasalṭha laka i awmdan hi ka hai hauh lo a nia an ti a. Lal fanu chuan keizawng mak ka inti, a ni kher kher, a midip a na in a laka awmdan pawh thiam har ka ti. Ka inthup ve nasa asin, ui ha hria se zawng ka zahna zakhua a sei mai mai mang teh zawng a nih hi. Ṭhiani zep tlat ang che aw an ti chuai raih a.




Dawlneki chuan ka hrethiam che alawm. A nin lo bengkhawn duh lo che se la, mipa kamtam zia lah kan hai lo. Hma chu ka lo lakpui ang che. Mahse a lakah fimkhur la aw. Vawin lamah tuah thing phur turin ka rawn sawm ang che tiin mautheiah chuan tui an thal zung zung a.




Zinga chuan a lampana lal fanu tuichawi lo haw chu an lo thlir vawng vawng a, a rilru chuan tiang ang reng renga lal fanu hmelṭha hi an awm leh tawh kher lo vang an ti rilru nauh nauh a.  Zinga bul a lo thlen chuan melh zauh pah hian inchhungah an lut a.



Lalpa chuan chemte mutmu pawh in tuah mumal lo nen tlem han chhing sek la, hei khual pasalṭhate nen hian tuah thing tun tur in va phur a ni ang chu tiin an lo be sawk sawk a. Lal fanu chuan ka pa ka chau lo ve. Ṭhiani nen phurh kan lo tum a khual pasalṭhate zawng awmni kham teh se an tih chuan Zinga chuan ka lo kal ve ang nge. Khaw boruakin a zir lo nen eng emaw palh ah mipa tel lo zawng ramchin hriat zelna a ni pah fawm a tiin an lo tuihnih a.



Tukṭhuan bar zawh chuan kawtchhuah lamah inzui phei in Dawlneki chuan Zinga, khawthar in sah dawn takah chuan khaw inhnaite kan ni dawn zu nia, kan khua in rawn dai lut ve fovang chu an ti a. Zinga chuan ni e, chungte chu ka chak zawng tak alawm, kan lakah ṭhat in chhuah em em mai si a awmdan tawk pawh kan thiam dawn lo zu nia.




Dawlneki chuan Zinga nupui neih lam te hi i rilruk ve tawh lo maw an ti leh a Zinga chuan kan hmuzo lo a nih zawng a nih hi. Keini ang ruang belval vala val satliah tan tumtawk awma kan ngaih lah kan lo tum tawk lo fo a nih hi an ti a. Dawlneki chuan ui ui ui. Nangpui roh  hi lasi te hi i zawl a ni lo maw tiin an nui kiah kiah a.




Zinga chuan zawl lah lo ve. Sawi tawh ang khan keini khua tlangvalte hian lengi runsang pawh kai hman lek lo in mahni khawchhan nan kan bei a, buaina te hian engtikah nge kianzai a rel ang tiin hmahun kan chhir liam ṭhin. Nangni khua zawng in vannei teh e. Muang takin laitual in leng a, keini khua ve zawng, naupang chenin an thinlungah hlauhnain a man tawh a. In mihriat angin kei ngei pawh hi buaina hian min rawn umzui zel zawng a nih hi.




Nupui nei turin suangtuahna pawh ka la vah kual tir chhin ngai lo. Hmel duh a mitmen tinuamtu chu hmu ve fo ṭhin mah ila kum naupangtea pialral hi ka kai lo vang tih va sawi theih suh. Chung hun a lo thlena hmangaihna ka hlan kha a lakah ṭahna ka hnutchhiah nitin dawn a, ka sawitlang law law ang nge.



Thingnawi fawm rual lek ka nih hian ka pa hian ral beih dan min zirtir tawh asin, ka pa khan ka hmahun thui tak min dawnpui a, kei hi lal thisenkai ka ni a. Ka nu hi Ralvawn lal fanu Kawizingi a ni. Ramṭangrual ka nih a ta tun hun thleng hian lengi runsang hi vawikhat chiah ka la dai asin.



Lusei leh Lusei karah inhmelmakna nasa tak a chhuak a, mi te min hmuh dan ringawt hi a ni lo. Ka nunah hian thil tam tak inphum a awm tlat a. Lo piang lo law law ila aw tih cawng vawng chang ka nei ṭhin. Thlasik vawisawm leh pariat ka hmachhawn ve ta reng mai. Mahni inlum pawh luah ṭha hman lovin ralven hna kan thawk a, mahni khawchhan nan ral hmatawngah kan ṭang a, hmelduh kuhmun a parchhuah ve meuh hunah chuan khuarei an chang anga, chumi hunah meuh chuan kan lo hmelduh te khan pasal an lo nei tawh ang chu chu a ni keia hringnun kawng chu an ti a.



Zingan a chanchin an sawi chhuah takah chuan an khawngaih ta em em a. Dawlneki chuan englai pawh a i laka beisei nei reng a hmangaihna dik taka hmangaihtu che an aqm mial mai thei asin an tih chuan Zinga chuan an awm ngai lo vang. Kawlkil thleng pawh in, ka hringnuna bet tlat chu ka ralthuamte hi an ni. Tiin an thingphurna lai tur chu an thleng chawp chilh nghal a.



Fah thing ro chu an phurh zawh tawk tur in an tan sak mawlh mawlh a. Lal fanu chuan mauthei in tui a lo pe a, Zinga chuan ka lawm e. Lal fanu hmelṭha an ti sak a. Lal fanu hmelṭha chuan ka ṭha kher lo aw Lusei pasalṭha huaisen an ti let sak a. Dawlneki chuan a pum nuamlo chhuanlamin dai lam an pan a. Chu ve leh Zinga chuan a laka awmdan zawng zawng hai lo tu lal fanu chu a bana kaiin thingbul ngheng rial in an ṭhutpui a.



Zinga chuan lal fanu ka hmuh tirh phat aṭang che khan kacthinlung i sawinghinga, ka tana khuanu duan ni turin ka duh che asin an ti a. Lal fanu chuan beiseina min siam zet hnuah min kalsan leh si la ka tan zahna zakhua tiseitu mai mai an ni ang tih tun nge sawi thei an ti a.




Zinga chuan englai mahin ka thlahthlam ngai lo vang che, i mipa rin zawng ka ni em an ti sak a. Lal fanu chuan he khawvela ka mipa rin awmchhun i ni hial ang. Hmangaihna diktak vaqngtu i nih ngai chuan kawlkil thleng pawn ka nghak ang che hmangaihna kuhmur par chhuah tirtu leh chhawm nungtu ni zel la, midang lakah ka lo fimkhur ang an ti a.



Zinga chuan kuah pah chuan a sam an chul heuh heuh a. A puanbik kara a mal no nalh tak lo lang chu Zinga chuan chulsak heuh heuh in a biang leh a biang chu an sik tir a. Lal fanu chuan i lakah hian awmdan mawi ka zawng lo va, ka mipa duh leh hmangaih awmchhun lakah hian insumkar ka tum hek lo.




Nula sihhnip ka ni lo aṭ nula thianghlim tuma la khawih loh ka nihna pawh hi i fiah thei ang an tih chuan Zinga chuan lal fanu chu kuai awn riai riai in a awmbawr bu phir nalh tak karah chuan a kut hrawl zet chu rawlh chho in an ṭham sak salh a. Lal fanu lah indan tum lo. Lo maimichhingin an thaw leh hak ṭhin.

Zinga chuan al fanu ke chu kuai kakin an zen chho a lal fanu chu a phu ta zawk mai a. Chiang taka Zinga chu melh kal pah hian i ta nih ka duh, khuanu malsawmna dawn beisei chungin an tih chuan Zinga chuan ka ta i ni mawlh ang. Tiin lal fanu malpui inkarah tlazep in fan ngai loh ram chu fangin hlimna mittui chu lal fanu biangah a luang ngiai ngiai a.



Duhtawk Zingan an ngah hnu chuan ṭhu chhuak in kumkhuain ka hmangaih ang che. Tiin thu an delhkilh a.



Duhtawk ang.




8 comments: