Saturday 31 August 2019

LOVE AT FIRST SIGHT. BUNG 1- NA.

LOVE AT FIRST SIGHT

Slowly Meddy saka lam terh terh, a hlim a ni tih hriat zet a a biangsum lo lang khuar leh kalh chu Rinsanga chuang chiang taka em pah hian," Ṭhianapa tih pah-a a bula ṭhungawi reng Freddy Lalremruata chu kheuh zauh pah hian en teh, sawlai nula lam saw ava'n chhelo kher ngai ve le an ti ham ham a.

Freddy-a chuan, chutia mi? Ka mit hiab chulam chu a lo hawi reng reng hleinem, tiin a ma ṭhutna zawna jeans jaket uk lam pang ha, mit meng fiah kak, aam dum hlap lam chu an kawk zauh a. Rinsanga chuan meng nur zet hian a ni te zawng chhai tur chuan milian fa nih a ngai. Nang satliah khan khawiah i chhai tlu hlei lo'ng nge an ti bai bai a.

Mah se'ng, a ṭhianpa Freddy hi Mizo tlangvalah chuan pa lian ve pangngai tak, hang ngaihnobei, an veng nula leh tleirawl star rawn a ni ve ngat. A pian a nalhin tlangval ze zâwi lam pawl mah mah a ni a, mi inngaitlawm tak leh a phak tawk a ṭanpuingai te ṭanpui in peih reng mi a ni thung lawi si.

Aizawl College Veng a awm a ni a, tlangval fel tak niin a pa a sun tawh a, a nu leh a farnu (a nau) nena mi inhnuaia khawsa ve bek bek a ni.

Rinsanga chuan hawh teh an boruak hap hi ka zo dawn hék lo mai, an chim phak chin a sang mah mah a ni kal ang, ṭhianṭha te aw ka ṭha ka lo bawh huam huam a ka sim hmak tia Party na hmun aṭanga chhuah an tum lai tak chuan tlangval pakhat hian hnaih tawh suh ka ti che a ni lawm ni tih leh a bula tlangval pakhat chu hnek an rual nghal a.

Nula ho chu lo ṭe ṭhat in ui ka duh lo a hnui a kak a nia, tiin hmeichhe pakhat chu an phili buai nghal em em mai a, chutah hmeichhe pakhat chuan Zirthan, duh tawk rawh i pawi eng nge a sawi na? Ṭhian kawm bak  in ka kawm hleinem, a hming pawh ka hre chawpchilh mai a nia an ti khur hlawk hlawk a.

Zirthana chuan," nang hmeichhe nikhualo, keimah pawh duhtawk zo lo in mi pa dang i lo melh vel a maw? A ṭhianpa bulah chuan,"Ngura, ka taksa lum a la dai lo tih leh chupa awm a ṭham pah chuan an hnek leh bur mai a, leiah chuan a tlu leh nghal ṭhak a. Chu ve leh Rinsanga chu tlan pheiin duhtawk ru, ngaidam rawh u, a ngam lo che a ni ṭhianpa, khawngaihin duh tawk rawh tia kaithawh a tumlai chuan Zirthana chuan uai, a ai i awh dawn em ni a tih leh Rinsanga chu ṭham thawh an rual a.

Rinsanga chuan," ṭhianpa, ka tlawm ka cho lo che, khawngaihin kut min thlak suh, ka tlawm e, buaina ka duh lo an tih chuan Zirthana lah a pawr tawk leh a huai tawk lekin a lo lem ve bawk nen, dawihzep zel zul lutuk tiin Rinsanga mawngah chuan an pet ri thlawr mai a.

Ngawi renga lo en rengtu Freddy-a thin a thawk ta, chuti a ṭhianpa hmusit deuha kut thlaktu lamah chuan tlanphei pah chuan , ṭhianpa a tawk tawh e tih pah chuan a mit meng fiah fai fel fak chuan an melh kal a. Zirthana lah chuan tumai pawh chu a cho ta hmiah hmiah mai a. Freddy chuan a ning ta deuh a niang tlem in an kal kiang deuh a, Rinsanga'n i chhai chi rual a ni lo ve tia a hrilh hmeichhe pathum ho lo ṭhutna lam a dawhkanah chu pan in a sana bunlai chu an dah a.

A jacket chu dah leh in ṭhiante u min lo vensak lawk mai ru aw. Ka lo let leh har lovang tia kal a tum  lai chuan, an vengnu lo awm ve reng chu niin Freddy Lalremruat i zak lawm ni? an rawh tih chuan Freddy chu hawi zawk in nang elaw, sawi awih loh tih pah chuan Zirthana lam chu an pan phei nghal a.

Freddy-a chuan hei, ṭhianpa lo kal ta che, chuti taka insual i chak te chuan an tih chuan Zirthana chuan zawnga, tih leh an vai nghal buan buan a, Freddy-a chuan lo bum zauh in a khabe kual lai takah mai chuan a chhoh hnek ngheng mai zawng dak awrh in leiah chuan a thal ta reng mai a. Freddy-a chuan nep lutuk, duapzul lutuk, tiin Rinsang chu an melh kalh a.

Zirthana hnek pa chu an pan a, ṭhianpa khawmaw i hmui kha, tiin an ensak a, Freddt-a chuan a kak thui angreng hle mai a, zia lo hle mai ṭhui a ngai dawn a nih kha, hawh leh kal ang le, ke i keng em an tih chuan chupa chuan aw keng e tiin Car var nalh tak a sira lo in park chu an kawk zauh a. Chupa chuan ka lawm e, Ṭp minti mai ṭhin, Ṭanpuia ka nia an tih chuan Freddy-a tiin a kut an phar a ti chuan ṭhianṭha an in chhar chho ta .

A jaket leh Sana a dahna hmun an va tlen chuan chik zet hian an lo melh hlawm a, chutah an vengnu Baby chuan hei ka sawi dawn an tih chuan i sawi chuan i bialpa hming kha i u ka hrilh a ni mai tiin an nui sak a. Inlam pan in an haw ta a.

Baby ṭhiante chuan Baby khapa kha in veng a mi maw? Ui ka star e pakhat hian a lo ti hlut a, Baby lah chuan, in ti thei tak mai hian kan veng tlangval fel leh luck a nih kha. Kan model Ruthi hian a hmuhdan han sawi ve teh se, a ni hi zawng lungtum biak ang mai an ti fiam zauh a.

Ruthi chuan," misual chu a ni hauh lo mai an ti duh lek a, mahse a thinlungah chuan an insual lai Video a a lo lak ruk chu in thlen huna en vat vat a chak zek zek tawh thung a.

Baby chuan a fel asin, a nu hian chawhmeh a zuar ṭhin a, a nau hi hmeichhia a nia class 9 mi lek a ni thung, a pa hi a boral tawh a, ṭhian hi a kawm tam lo. Khawtlang leh YMA leh Kohhranah hian a in hmang em em a an harsatna hian rual a paql tir vak lo a ni. Zanin te khan engvanga lo kal nge a nih ang aw? A ṭhianpa sawm ve vang lek a a nia'ng an ti a.

Sangsangi chuan Baby en ha pah chuan kei chu ka star leh lo, rethei deuh star ai chuan min ṭreat reng theitu ka duh fe zawk an ti ham ham a.

Hun leh ni te chuan nghah bik nei hauh lo chuan hringmi te nun suk thlek chu a her pui vut vut a. Freddy pawh chu Pathian malsawmna dawngin College te chhuak in Private School ah te an thawk ang lawp lawp a, Assam Regiment ah intlar ve in tum-a puihna tel hauh lo chuan a tling ve a, a chhungte chu an lawmin chutia a fapa im thlabi hlawh an la ve thei tawh tur ringawt pawh chu a lawm em em a, a lawm rual erawh chuan a fapa  neihchhun chutia an han awmbo mai tur te chu a ngai ngam leh mang der si lo.

Zirtawp tlai 4:12 PM  A ni a, a tuk maia Shillong lam pan tur an ni tawh. An hotupa Pu Chhatry pavalai tak Mizorama a awm hnem tawh em vanga Zoṭawng lam pai nawk nawk lam harsa ti si mi inbiakna erawh lo man thiam zung zung mi chuan a hruai dawn a ni.

Inrinni tlai 2:30 PM  A lo in herchhuah chuan a kalpui tur te nen chuan AMC lam an pan ta sang sang a.  Freddy-a chuan bus a an chuan chuan zawi sap hian Lalpa hriselnaṭha min pe ang che. (Keizawng, rethei leh pachhe tak ka ni. Ni mahsela Lalpa'n min ngaihtuah ṭhin) an ti chhuak zauh a.

Ti chuan Shillong Jienking veng an lut. Shillong Lajong Camp ah zankhat an in kulh ang nga, ti chuan Shillong Happy Valley ah traning an tan ang. Thlakhat chhung hian thu(theory) in silai lam an zir ang. Zing dar(4) ah thawh zat zat a ngai a. Silai kah lam an zir zawh hian ṭraning tlasarih chhung an zir leh ang nga, chumi hnuah thlakhat chawlh( Rengrut Chhuṭri) pek an ni ang nga, a thla kua naah ṭraning chhunzawm leh a ni ang.

Sipai lam zir leh a ni ang nga, an nungchang a zir zelin duhsaktu an dawngin an kaisang thuai ṭhin bawk, in elna hrang hranga ti ṭha lawr te hnenah lawmman pek an ni ang nga, ṭraning chhung hian an kham khaqp zan chaw kaw puar pek an ni dawn lova, an taksa hi a fit reng tur a ni tawp mai, ṭraning chhung hian lawmman pathum siam an ni a. Chungte chu. Silai kap thiam, Nungchang ṭha, sipai in fit ber te hnenah hlan tur a ni.

Freddy-a chuan chung zawng zawng a paltlang hnuah an pu te duhsakna dawngin hotute lawm a hlawh hle a, heng zawng zawng hi Pathian a ṭih vang a ni nghe nghe. Vawikhat pawh an pu hian he nungchang hi engtia i neih bik nge tia a zawh chuan Freddy-a chuan Pathian min pek a ni, keima thawhchhuah a ni lova, Pathian malsawmna ka dawn vang a ni, ka chetzia engkim hi min lo thlir reng ṭhin, Sir, nang pawh a thlir reng ṭhin che tiin a chhang a.

An sir chu an ngawi vang vang a, aw le, special boy, my boy an ti ngat a. An sir chuan a nih leh he i hna hi i duhthlanna a ni em tia a zawh chuan Freddy-a chuan," Sir, he khawvleha rethei takin ka seiliana, ka chhungte mamawh ka pek theihna a nih phawt chuan hnahniam ber pawh hi ka duhthlanna an ni a, ka tan chuan hna hniam ber a aqm chuang lo ka biak Pathianin ka tana a ruat chu lawm takin ka pawm mai ṭhin a ni sir," tiin an chhang a.

An Sir chuan ok ok ok. Mi piang vannei tak i ni, ka thlahthlam ngai lovang che tiin a kalsana, he tia zawhna a zawh ṭeuhna chhan chu a nunah hian ze ropui tak in phumru kar te, huaiswnna leh tum ruhna te, chhelna te, a neih vang leh thahrui a ngahna te hi a hmuh sak tlat vang a ni.

An Sir chu lo let leh vut in ka la sawi zo lo, tiin an ṭhutchilh nghal zat a. Ti hian an sawi a.

Kumkhat chhung training i nei leh ang nga,  chuan Mahni permanent Unit ah(eg.12Assam Regiment) kumkhat dawn i awm hnuin SSC ah in ziaktling turin  i bei ang. I lo tling a nih chuan  Army Officer ah training turin  i zawm leh ang nga, chuan kum hnih training neiin i training zawh hnuin 7Assam Regiment ah Officer tur detail  i ni ang.

I hlawhtlin chuan kumkhat hnua Captain Rank i kai chho ang nga, NSG(national security guard) Commando ah training neiin thla6 hun  i hmang leh ang. Chutah pawh chuan Officer zinga ti tha Ber lawmman i hmu thei bawk ang. A chhan chu nangmah hian mi dangte aia chungnunna ka hmuh bik vang a ni. Chuan i huaisenna leh remhriatna   chu hotu lu ten hmuhhmaih hauh lovin President guard ah te pawh i awm thei bawk ang an tih chuan Freddy-a hmela lawmna leh tumruhna lo lang chhuak te, an Sir thusawi te chu puitlin ngei tura a chakzia te chu a mit ah chuan chhiar tel tur an pu chuam a hmuhsak nghe nghe a ni.

Hun leh ni te her ve bek bek in kum hnih lai an vei leh chuan Freddy chu Pathian malsawmna dawngin a thil tih ah buaina leh sarsatna tawk lovin a ti ṭha te zingah a tel ve zel a. A duhthusam Comando ni turin tunah chuan a roilru a paukhauh a ngai ta.

Dehradun nge Pune i thlan? Thla 14  ṭraining i nei dawn a, kan in hmu mai mai thei tawh dawn lo nen Lusei, i ngaihawm dawn hle mai, tia an Sir in a biak lai chuan,Freddy chuan Sir, ka chunga i thil tih te hi kumkhua in ka damchhungin ka hre reng tawh ang. I tan ka awm reng bawk ang an tih chuan an Sir pawh chuan lu lo buk nghut nghut pa chuan, kei ngei pawh hian i paltlang ho hi harsa takin ka lo paltlang ve tawh. Tunah chuan ka chhungte bulah thlamuang takin ka awm thei tawh ang an ti salh a.

Freddy chuan, Sir, khawngaih takin i chhungte chanchin min hrilh ve thei em an tih chuan an sir chuan thei tuk e. Fa hi pakhat chauh ka nei a, Pune ah khuan College kalin a awm, chu ka fanu chu Laxmi a ni, Pune lam chu awn zawk la ka ti zawmah mai a, a chhan chu ka power in Comando i traning chhung chu Camppus ah lo pawh i walk phalsak i ni ang nga, tin ka fanu college kalna pawh in camp bul lawk a ni nghe nghe, tin Shillong lamah in kan nei a, chu chu Jienking vengah a ni. Chutah chuan ka fanu hruaia helama College zawm tir hi ka lo ril ruk tawh hrim hrim.

Tuna i training nahmuna in hotupa ber tur khu a cheng i man thiam a ngai. Pa tum tlang tak leh engkim zep awm map lova sawi tlang rawt ṭhin mi a ni a, i chanchin hi a lo zirchiang nasa ve hle ṭhin che tih kha hre hmasa la, dawihzep mit meng kha hmuh ngai suh ang che. Engkim a thuhnuai veka awm a ni a, a lawmzawng i nih ngat chuan Camp pawnlam thlengin a tirchhuak ṭhin ang che. A fanu leh ka fanu hi College khata kal an ni a, kan in ṭi ṭha in unau ang chiah in kan in en , hmeichhe lak ah fimkhur ang che. Kan dan a in ang lo bawk tih kha hre bawk la an ti zauh a.

Ti chuan Pune lam panin a tlan ta vang vanga, kawng tluan chuan he tiang em em hian a ni maw kei ṭribal lak ah pawh an lo ngilneih theih tiin Pu Chhetry chu a ngaisang hle mai. Tuna an hotupa tur hi Pu Masuk thapa ni in mitam zawk chuan Thap tiin an ko a an ngaisangin mizah pawh a kai hle nghe nghe a ni. Tuna an camp awmnaah hian awmchilh in a nupui fanau te nen an khawsa ho a ni.

Traningna hmun an thlen chuan lo traning sa ho hi mi 12 an lo nia a ni nen sawm leh pathum an awm dawn a ni. An pu ber palian leh eiṭha tinreng ei chuan chuti fakaua a ṭhianpa in Uisa ei hnam lusei a dah chungnun dan leh a theihna a sawi zin chu hmuhkan tum hauh lo chuan a mit chuan a melh ngun bik hle mai le.

Thlahnih ngawt traning ngawrh taka an beih hnu chuan chemte vawm leh kutlawnga in sual, tuia rei taka in hnimphum te, thinglawn te, ralbeih dan chihrang hrang te an han zir tak tak hnu chuan Freddy pawh chu a thiam nalin an pu ber mit pawh a tlung hle mai.

Casual leave thla a lo in her chhuah chuan Mizorama haw a kal leh a ngaih avangin sum te a hau tak mai mai nen an pu chuan an in piaha kudam atana an hman hlui chu awmpuite tihfai tirin traning an zawm leh hmaa lo in bengbel an an hmantir a.

Ber thla a lo in herchhuak, Freddy tan tih tur awm lo nen a pu chu a walk pui ṭhian in ngaina tak ang mai hian an han nui dun leh ham ham ṭhin.

An pu chuan Lusei, naltuk chu ka fanu kan zu hruai chhuak dawn nia aw. Ka nupui piancham lawmnaah a awm a ngai a ni an Principal pawh ka be pawp tawh e, khu College a ka kaltir kher khef khu chu ka ti fuh lem lo  khawp mai. Khu College a kal mi pa ho nungchang bawlhhlawh zet khu ka hmu hne a ni tiin an ang nghal bawrh bawrh a.

Freddy chuan ti nge sir, in kaihhruaina a va mu mal awm lo ve tiin an zawt a. Pu Masuk chuan khu College ah khuan tlangval rual tawrawt zet zet an awm a. An hruaitupa ber khu mihosa leh awmthei tak fapa niin mi tawrawt leh hlauhawm tak a ni. Pawisak lah a nei tlem. Hmeichhe ho hian an ṭih in a nunchang bawlhhlawt zet khu an zirtirtute hian an hmuhkan mai ṭhin zu nia. Tiin an sawi a.

A tuk zingkhua a lo var. Tukṭhuan eikham chuan Pu Masuk chuan civil dress nen kal ang aw. Mahse, ka fanu khu ngaihmelh hlek suh ang che, Pune colleg miss a an thlan hial a nia ka chhuang teh a nia tiin an nui vur vur a. Mahse he Mizo tlangval hi a ngaina in a ruk tak chuan a bula awmhlen turin a duh em em thung lawi si.

A.K Khan Low College an zu thlen chuan class awllai tak lo ni nen an campus a zau nuamin thing hring nghalin a bawh khat chuk  mai a. Chutah Pu Masuka kallai chu a ding ta chawt mai, a hmazawna nula hmelṭha tak, duhaqmna zawng zaqng neitu a fanu bula misual tawrawt tak tak an class mate te chuan lo ṭhutbial laihin a fanu chuan a ning leh hlau tih hriat zet a mitmeng phelh phang mai hian chung mi pa ho sik hlau chuan a lo kim ki chawih chawih a.

Pu Masuka chuan Divia tiin an ka fiak ṭhat mai a, chu ve leh tal pit in a fanu chuan a rawn kuah nghal thlawp a. A fanu chuan ka pa helai hmun aṭang hian min hruai chhuak rang rawh, saw'ng mi bawlhhlawh ho saw ka rap a ni tiin an in sut deuh faih faih a. Callege student ho chuan an awmhmun aṭangin an lo thlir ṭhap mai a, an chunga thli lo thleng tur chu an hai lo hlawm hle mai.

Chutah Pu Masuka chuan my boy ka fanu hi lo awmpui rawh aw, tih leh misualho lampan an rual nghal a. A va thlen chuan a lo hnai ber pa chu an beng hawi sawk a. Chutah an hotupa ber mai chuan khanglang che chuan putar, i fanu thlavang hauh i va pe na ve maw le, kan sawisa deuh teh ang che an tih chuan Pu Masuka chuan i theih a thu tiin an chhang a.

Divia chuan a bula tlangval hang ngsihnobei chu melh ralh pah hian an thlek zauh a. Chutah Freddy-a chuan ti khan miss lo awm rawh aw, tuman an tina lovang che, i pa khu ka chhan a ngai tiin an lim phei nghal puat a. Chu College a insualna rapthlak thleng karah chuan Freddy-a chu a chena rem rem hle mai, a pu lo hnek thlu tawp tu chu a insiamrem hmain a hmaiah an lawk nghal chawrh mai a.

Ring taka au in a kawr an phelh a, a taksa sek ṭang leh pian dik zaih mai chu College a nula ho chuan an thlir ngawih ngawih hlawm a. Divia pawh chuan lo hmu in chhum reilote lo langa ral leh mai atan chuan a lo phal bik aw kawng ka lo mai le, hmuhnawm ti takin a che vel chu a lo thlir dauh dauh a. Mi pali in an han bawr rawn te chuan zam hmel reng a pu hauh lo mai te chu mak an ti zawk hial a ni.

Chutah le, an hotupa ber chu a aqma ṭham kang lawp hian a nghawngah tak an rwk thaw bawrh bawrh mai zawng, a ṭhiante tlawm tawh chuan a thih mai hlauin Freddy kut chu an lo chelh laih laih mai a. Mister kan tlawm, a thi ang nge, khawngaihin thlah rawh an tih chuan Freddy chuan thlah in in hmel hi ka hmu leh tawh tur a ni lo tiin a hnar thi chu an tuai puat a.

A ,"T.Shirh hma ṭet chu ha in," sir i ṭha maw kha an khawih fuh che e law tiin a pu bek khem nung chu an en a, chu tah tu nge ka pu khawih tiin an pan leh chhei chheu mai zawng, an tlanchhe dial hlawm a. Pu Masuk chuan a tawk my boy tiin a lo khap a. Ti chuan let leh ngai tawh lo tur chuan chu College chu an chhuahsan ta a.

Pune bazar zawn an thlen chuan Divia chuan a pawisa kawlsa chu hum ṭan ṭan hian bazar ah chuan an lut a a lo chhuah leh chuan T. Shirh pawdal nalh tak hi lo khai chhuak in Freddy chu a kut ah an hmehbel nghal a.

Freddy chuan ka lawm e miss tih pah chuan an la nghal a. Pu Masuk chuan bawihte tiin a chanchin te chu hrilh in i body guard atan i duh thu asam em tia an nuih suk chuan a fanu chuan nuih hak pah chuan ka pa lah hi a mi in  min fiam nasa lutuk ang an ti hlak a. Mahse kumkhuaa furpui lo thleng tawrhpui atan a thinlungin a pawm hmiah tawh zawk si a.

Duh tawk rih ang.

Wednesday 28 August 2019

HNEHTU NGAWICHAWI. BUNG-7 NA

HNEHTU NGAWICHAWI

BUNG -7 -NA

Liankhanpau chuan melh deuh zak zak pah hian Sawia, i hliam kha, chawlh hahdam i ngai a ni, hei kan khaw ram valh chin kan dai lut tawh a, lusei ho hian a pawng a takin kan hnu hi an rawn chhui ngam kher lovang. Tiin an bul lawka changel kung chu sat thlu in an thel a, a duh tawka a thel chuan a kawr chang lai chu thel mam in hei hi Tuaka lo keng lawk mai ta che. Sawia dara ngenmu luhna hi a pun a hlauhawm em mai tiin a iptepuia a silai zen ah chu an phawrh chhuak a.

Liankhanpau chuan, Sawia i dam a ngai, i khua erawh a ti sik ve deuh ang. Tiin mei an nun nghal a, Sawia hliamah chuan kamsahulh hnah chu belin silaimu zen chu hnahthel hlai hlepah dahin a dar hliama kamsahulh hnah hnah a bel chu thingthunung chuan an ur ro a, Tuaka, lo chelh rawh le, hei hi kan damdawi hman ṭhan ber a nih hi tiin Sawia hliamah chuan zen chu phul in thingthunung chuan an hliau alh puat mai zawng, Sawia chu ṭe rawng rawngin an kianga riahrun rem sirva te chu an thlawk chhuak ta chum chum a.

Tuaka chuan Sawia kap zawn chu melhin a na ngang a nih dawn hi, a puanven pawh a rawn huh chhuak dap e an ti sak a. Sawia zuncheh ṭhawt pawh chu Liankhanpau chuan lo hmu in nuih sak pah hian lusei ho hi in lo tuarchhel ngawt mai an ti ringawt a.

Mihring au thawm hria chuan Lianzeding chuan Khumsih chu thlek ha chung hian uai, chu lusei awrawl chu nauvei thawm ai pawh a a nasat chu le i hmanhmawh ang u khai tiin Sawia ṭe thawm chhuahna lam chu an han pan ta sang sang hlawm a.

Tuaka chuan an thlang lawka thawm lo chhuahna lam chu an melh hra a. Chutah, Lianzeding chuan keimah Lianzeding, Saikal ramvalh chinah ka hnungtawlh ngai lo an rawn tih chuan Liankhanpau chuan keimah Liankhanpau, Lusei pasalṭha vanga Saikal ram valh china hniak hnutchhiah thei an tih chuan zlianzeding chuan khawmaw kan lusei hliam tuar chu tiin hnim chu rawn tawn chho buan buan in Tuaka te kiang chu an rawn thleng chawp chilh nghal a.

Sawia khawsik khur deuh dar dar chu hmu in Lianzeding chuan Liankhanpau khua kan chuan vat a ngai a ni tiin hlang an lo siam sa chu an han buatsaih a. Chutah Tuaka chuan in mi puohnaah lawmthu ka sawi e, Aithanga hi tiin an kianga nunna nei tawh lo tih hriat zet a a taksa pawh khawng ṭan mek chu an melh zauh a. Lianzeding chuan kan ram valh chin hi lusei ruangin a ṭawih ral thlengin mawi rawh se, nau te u tiin a piah ah chuan Aithanga phumna tur chu an han lai a.

Sawia chu ṭawngvai nawk nawk in paite tlangval ṭhenkhat chuan an kil bial laih a. Aithanga ruang an thlak zawh chuan Sawia chu Saikal khaw chhunga riahrun rem turin an zawn haw ta a.


Saikal khua an han luh chuan chutia nikhaw hrelo a Lusei tlangval hlanga zawn an hmuh chuan an pan khawm ta dul dul mai a. An pasalṭha Lianzeding chuan mipui ho chu an hnawt kiang a, khawmbawl upamin Pu Lingherha te in lamah an in zawn lut ta a. Pu Lingherha chuan engkim lo hre lawk vek in a fanu nula hmelṭha tak leh pianthiam tak, khual kai pha chin ngat, Chhingngawni chu tuilum la turin an tir nghal vat a.


Pu Linga chuan lawmthu te sawiin a fapa chu an melh leh hrek hrek a. Chu chu lo man thiam nghal vat in pasalṭha Lianzeding chuan pu Ling lalin lam ah kan boruak tawn hi ka han thlen ang nge, nau te u ngaihtuahawm a ni tawh lo ve i ṭin san ang u an tih chuan an ṭin nghal a.


Tuaka chuan an pasalṭha chu umzui in an ko dinga, Tuaka chuan khawi hmunah pawh,,englai pawh in kan awm reng ang. I hmelma chuan ka kei lusei pawi hi a sawi ve tih min hriatsak dawn nia an tih chuan an pasalṭha chuan a lu buk nghat nghat pah chuan kan leido nimah ula kei chuan in remna ka la duh fan kan lal thuthlukna erawh ka zah sak ang tiin a kalsan ta a.



Sawia chu harh chiang lo tih hriat tak mai hian an riat nawi vak vak a, Tuaka chuan man bet in ṭhacte te khan awm mai mai rawh, hei kan piah ral ral ram leilungah kan awm e, kan chungah zahngaiin khawlai vawt em kan chan phal lovin in luam nuam takah kan awm mek a nih hi an ti sap a


Liankhanpau chuan', ka pa, kan lalpa hian engkim a hriat tawh ka ring a, kan hmelma nimahse mi nunrawng tak an ni lo ve an tih chuan a pa chuab ka hria e, kan lalpa rulru sukthlek pawh a dang khawp mai, mahse kan leido an nihna hian kan in karah ram ri a la kham tlat a, keini chuan inrem duh mahila an ni lam rilru hi va hriat ni suh an ti a.


Liankhanpau chuan ka pa, an ni vabga i hnena thusawi thei ka nih hi, tuman an tina ngai lovang, he lusei hi ka nuna pawimawh ber a ni. Mahse leido chu leido, kan chi leh kuangte leido chu ka leido an ni a, mah se, an ni lakah hian bat ka nei an ti a .


Tuaka chuan ka pu, in mi enlawlnaah hian lawmthu kan sawi a, a ni kha Khamsang lal tupa a nih kha, an tih chuan Liankhanpau pa chuan uai chuti maw? Lalzangenga thisenkai zu nia, pasalṭha Piandenga fapa maw? Tiin an thlek vang vanga.



Sawia chu muangtea rawn mengin a,awmna vel chu an melh kal relh relh a, fiah lo vuai hian a hmazawna nula chu an thlek ha a, a taksa sil ṭhemṭhum chu an chet tir a, Tuaka hmel fiah lo ruaia an hmuh chuan Tuaka khawnge Aithanga an tih chuan Tuaka chuan Sawia a ni chuan pialral aṭangin min lo thlir reng tawh ang an ti sap a.


Sawia chuan inchung di chu melh vang vang pah hian Tuaka, ka dam vat a ngai, ka taksaa ngenmu luthna sernung siamtute hi ka thinlungah an riak reng mai, tia a hawi lai chuan Liankhanpau hnungzang leh malpuia hliam chu a farnu chuan duat tak hian a lo silfai sak hliau hliau a .



Sawia chuan a mah chiang zeta lo en rengtu in neitupa lam chu hawiin ka pu ka lawm e. Ka chunga i ṭhatna hi ka damchhungin ka rul seng lovang tiin a fapa chu an melh leh ralh a. Chutah, Sawia chuan fapa huaisen tak i nei e. An tih chuan chhungkaw pa ber chuan lusei, i zara huaisen chauh mai a ni an lo ti let ve sak a.


Sawia chuan a rin ai taka a na a ziaawm leh a khawsik in a kiansan ṭan tih an hriat chuan Tuaka khawmaw ka mawng hi a kham zo zai e min tung ṭhu teh an tih chuan Tuaka chuan ni ang hmiang tiin an tung tho a.


Sawia chuan khawnge ka kawlhnam an ti nghal zat a. Liankhanpau chuan an banga kawlhnam a thiah chu kawh va pah in an nuih sak a. Sawia chuan liankhanpau, mihuaisen tak i ni, tih pah chuan ral an beih laia a zam loh zia chu Sawia chuan an chhui kir leh uarh uarh a.


Liankhanpau chuan ka lawm e, ikianga ral han beih meuh zawng ka pian a ta nuam ka la tih ber a ni an tih chuan Sawia chuan chu ti a nih a hnu, Pherpui pasalṭha ho saw kan tukzal dun dawn nia, Tuaka chu tumbu vel vai tu atan kan hruai ve a niang chu an tih chuan Tuaka chuan hliam i tuar a i la ṭawng zawt zawt lehnghal zak ta che khual khuaa awmdanmawi hi hrilh fo ngai suh an ti hlak hlak a.



Nihnih ngawt an han cham leh chuan Murlen pasalṭha Hualzasela chu a ngaih a ṭha ta ngang lo mai. Mumang lah maksak pui pui a man ngai hauh loh a mang reng bawk nen, Hualzasela chuan a nau te paruk hruaia chhuak tur chuan kawtchhuahah an in nghakkhawm ṭham mai a.



Sawia pawh tuallai velah a vei a vei ve thei ta, chutia na nei lo ang maia tlangval hmelṭha leh pian dik thlarh, a mitmeng mawitak chuan Liankhanpau farnu thinlung chu a su nghing dawt thei hial a ni. Zawisap hian Liankhanpau chuan a nau bulah chuan lusei a nih thu leh an leido a nih thu chu an hrilh zauh a. Chhingngawni chuan zak sen ṭal ṭal chung hian a u chu an melh leh hrek hrek ringawt a.



Sawia chuan a kawlhnam chu lek kangin an vai vilik zauh zauh a, chutia lusei pianthiam tak maiin kawlhnam hnehsawh taka an vai vel chu an ṭhenawm ho te chuan an hmu duh in an leido atan an it hlawl lo a ni.



Tlangaupa chuan Sawia bulah chuan in ṭhiandun khan kan lalpa in a hmu duh che u min lo zui nghal mai rawh u an tih chuan an zui nghal zat a. Lalin an han thlen chuan lalpa chuan lusei pasalṭha te u ṭhu rawh u, hei in nungchang ka thlithlai uluk hle mai a, luaeiho hnam peng hrang hrang zingah chuan mi nuntluang tak in ni tih hi ka hmu a ni. Mahse kan leido in ni tih kha lo in hrereng ang che u.



Ka tlangvalte nunna hlu tak in chhan avang khan lawmthu in hnenah ka sawi a, hun kal tawh chu ni leh thla khian liampui se, hnam peng hrang hrang inhawr khawma chungnun duh vanga kan lo in do a nih pawn in khua leh kan khua chu a pawi tawk lo zawnga inhel heam hramah kan ti a niang chu an ti dap dap a.


Tuaka chuan, chutiang zawng chuan em ni lalpa i duh a, keini ṭhiandun chuan in tan thih thlengin raldo kan huam asin, hun hrehawm tak kan tawrh laia i pasalṭha leh a nauten kan chunga ṭhat an chhuah na zo zai te kha keini chuan kan theihnghilh ngsi tawh lovang an ti chang fak mai a.


Lalpa chuan Tuaka chu en vang vangin, lusei, i ṭawngka chhuak chu ka lo vawng reng ang. Ka khua leh tuiah hian nuamsa takin hun in hmang dawn nia an tih chuan Sawia chuan lalpa Lianlhanpau leh Khumsih te hi i khaw daingul tur an ni ngei ang. An zinga ral han beih kha acthlamuan thlak asin tiin a khaw
 tlangvalte a dah chungnun zia chu an chhak chhuak zauh a.


Lalpa chuan ni e, zawlbuk tuah thing an fawm lai aṭang reng khan an pahnih khuan luhlul leh tharum ngah dun tak an ni a, ka pasalṭah Lianzeding pawh hian an thlavang a hauhna ṭhin hle a ni. Chapona aimah in in ngaihtlawmna an nei lian zawk asin an ti let sak a. Sawia chuan lalpa lal fing leh remhria leh zaidam tak i ni, hetiang hian lusei emaw lusei lo emaw khaw hrang hrang hian lal bei ṭheuh ila kan inkarah hian in hmelmakna hi a chhuak ngai hauh lovang le an ti chhuak phawng a.


Chutia a sawilai chuan Khumaih chuan lalin luh an rawn dil a, a mitmeng aṭang chuan a lawm lo hle tih a lang tel bawk. Lalpa chuan eheu ka tlangval chhuan te zinga mi eng nge ni ta ngai le tiin an hui nghal a. Khumsih chuan kan piah rala lusei khaw pasalṭha te saw, hmeh mit barh an ngai a ni, kan ram valh chin lawk ah an hniak hi kan hmu leh ṭhin, nakin lawk ah chuan a ruk a ral in an rawn la che duh fovang an ti a.


Lalpa chuan tlangval lo hnai teh, thlasik i la hmachhawn  tlem hle mai ka ti, mahse i pian leh murna ramvalh chin i ngaipawimawh hi ka chhuang hle mai che. Kan perh tar em an rawn la su bal hleinem le, keini aia khaw lian zawk leh chengrang fung chawi hnem zawk an nih vanga ngawih chuh ka ni lova, ka khua leh tuia nu nau te thlabar zawnga siam ka duh loh vanga ngawih chuh mai ka la ni.



Pherpui khaw ho nena buaina neih saw ka duh hauh lova, an ni saw lusei ho zinga khawlian tak an ni. Pasalṭha pawh an ngah nangiang mai a, ngawih kan chuh a ngai a ni. A mah erawh chu an dai loh tur an dai a ka thinlung a luh hunah chuan in lal hian chengrang chawiin Pherpui khua a pan ang an ti chhak mai a.



Lalpa chuan Sawia lam hawi chuan in thlenin te beng ka ti hrilhhsi lutuk ang nge lo zu haw tawh u khai tiin an ṭin tir a. Sawia chuan kal pah chuan Pherpui ho nen hian han in do se zawng ka chena hle ta ve ang tiin an thlenin ah chuan an han lut a. Chhingngawni chuan e kha in lo haw tawh maw? Kan lalpa chu in rin ang a ni hauh lovang, zahngaihna leh dawhtheihna nei mi a nia, a fel asin an lo ti siam siam a.


Tuaka chuan tiang em em a nula hmelṭha hi an awm ngai dawn em ni? An tih chuan Chhingngawni chuab khaih khaih khaih, in la chamrei lo em mai, kei,aia ṭha hi an kat nuk a nia tia a sawilai chuan an ṭawng lo hrepha Chhingnfawni pa chu a lo vei khik suk a, a fanu hi chu a chhuang ve em a ni.


Liankhanpau leihka rawb rap chuan thinrim tak mai hian, ka pa Pherpui pasalṭha ho hi ka kham ta hle mai, kan lalpa lah hian aw a chhuah duh der lo leh nghal, tunah pawh hei kan khuaah lo lut in an lal fapa Saingura leh a pasalṭha Zamana leh mi sawm lai lo lutin Pi Ṭiali arpa tuai an han sai thluk pawp mai chu le an rawn tih luh chuan Sawia chuan Liankhanpau Pherpui khua maw? Tiin a mitmeng nelawm tak kha a bo ta hmiah mai le.


Tuaka lah chu phur tih hriat tak mai hian ka keite a che dawn e, Pu Ling i mit khan lo melh reng rawh an ti a.



Sawia chuan banglaia a kawlhnam chu an pawt dawk zawk a, chu tak, chhungkaw pa ber lam hawi chuan ka tum aia hmain ka hmachhawn hma dawn e, ka pu min lo hrethiam ang che, Liankhanpau, i kawlhnam kha dah tuiek ngai hauh suh ang che. Min zui dawn em an ti chang rat a.


Liankhanpau chuan nuih sak pah hian i kianga ral beih leh hun hi alawm ka lo nghah fan fan, ka nau ka nu hnenah khan kawmthlang nuthlaqi thing aceh sak i lo ti dawn nia tiin a pa chu an melh ralh a.


A pa chuan Pherpui pasalṭha Zamana em han hmachhawna han hneh tur chuan a fapa leh a mikhual te hi a ring tawk lo hle a ni. Chhingngawni chuan khur der der chung hian a u chu kal a phal lo ti tih ta mai,,Tuaka chuan Sawia lama hawi ha pah hian ka keite hian i unaupa chu a venghim ang an tih chuan Chhingngawni chuan,Sawia chu thlek vang vang pah hian a bana va hmer pah hian a thi lovang tih min tiam rawh hei lo unau ka nei lo an ti chang fak mai a. Sawia chuan ngun taka melh kal pah hian i u hian min venghim zawk ang, i u che lai i hmuh duh chuan i lo kal ve thei ang an tih a.


Pu Linga chuan buaina siamtu ni hmasa lo ang che u an tih chuan an in zui chhuak nghal a.



Pi ṭiali kawtzawla arpatuai leh arla lo let dun ral chu hmuin mipuiho chuan an lo thlek ha hlawm a, ar pahnih let bal bula pasalṭha tih hriat ngawih ngawih pahnih leh a naute chuan mipui ho chu an lo ngaipawimawh lem lo hle mai le.  Pi Tiali chuan nangni lusei ho em em hi chu aw tiang hian em ni khual khuaah rawva taka in chet ṭhin? A in zahpah loh thlak mang teh e aw tiin kut khur dar dar chung hian an lo ang tan tan a.


Zamana chuan nang pitar i ka kha chip hmak rawh, Pherpui pasalṭha in a duh chu a ti mai ṭhin an ti chang fak a. Lianzeding chuan a nau te ho chu a lo semdarh ve mek bawk a. Lianzeding chuan kan khuaa in chet duh dan hi a kham awm ta mah mah lo maw? An tih chuan Saingura chuan uai, pasalṭha Lianzeding ni reng che chuan, ka nupui hual chhingngawni tlawh tura lo kal kan nia hei ka pasalṭha hian he arla leh a patuai hi tuakṭhuan hmehah an rawp tlat pek a, in lo ngaithiam a niang chu tiin ngeiawm zet chuan an ṭawngkhum a.


Liankhanpau chuan ka farnu hi i nupui hual maw, nang pawisak nei lo khan ka farnu hi i kut hmawr pawn i khawih lo khawp ang, pialral thleng pawh in an rawn ti ve sak a.


Zamana chuan uai naupangin aia u te an zah ngai e kan duh chu kan duh a kan duh chu kan hmu mai ṭhin bawk. I farnu hmu tura lo kal kan ni e an ti chang fak mai a. Mipui kianga Chhingngawni awm ve chu a lo khur ru der der mai a chutia rinloh taka a hming an han lam leh ngat phei chuan a thauh ah hlauhna chuan a man chiang kher mai.


Mipui kar aṭang chuan Lusei aw phawi dik tak mai hian nangni ho hmachhawn hun che hi ka lo suangtuah fo ṭhin asin, Saingur, i pasalṭha Zamana chu a damṭha maw? Tih ri lo chhuahna lam chu an han hawi zet zawng, tlangval tuaitir mitmeng zam hauh lo lo ding kak hah chu an va hmu thuai a.


Zamana chuan uai, hbamchawm tlangval chu he lai laiah te tiin an nuih khum huau huau a, Tuaka chuan kil khat aṭang hian mahni mihring puite nunna hlut zia pawh chhut pha lo pasalṭha ngenmu pakhat vang khan a thih i ring reng reng em ni? Tunah chuan in in tawng ta an ti thawp sat a.


Sawia chuan Zaman ka chaldarah hian i ngenmu kha thun lut zawk la ṭha tur, tunah hian i hmaa ding tur ka awm lovang le, Saingur, i pa lalna ram ka rawn la pen lut dawn, chutah chuan i farnu kha a ni ka zawhna chhang theitu awmchhun chu.


Ka nu khan in lak ah eng nge tihsual a neih le? Hnamchawm tiin in hmuhsitna tam tak ka tawk ta tunah chuan ka tlangval ve tawh e, i ngam chuan ka hmaah hian lo penchhuak ta che tiin a kawlhnam chu an phawi zal zal a .



Zamana chuan e heu, keimah hian awmdanmawi kan zirtir ang che tia a sawilai chuan Khumsih chuan eheu leh , ka tello a infiamna neih in lo tum bik chu le, Liankhanpau i aihnahphah pui ka ni lovem ni? Ti nge min thlim a, Pherpui pasalṭha chu keimah ngei hian aw tiin a rawn cho ta sak mai le. Sawia chuan, Khumsih kha chu keima chanpual, a ni nen kha chuan tumhma thil thi thei lo sawifel tur kan nei a ni an tih chuan Khimsih chuan uai, Tuaka keite, i kianga ral han beih kha a nuam riau mai, pahnih leh pahnih in aw tiin Sawia kiangah chuan a rawn ding nghal zat a.



Liankhanpau chuan min awl bik thei lovang pathum leh pathum an tih chuan mipuiho chu an lo kiang nghal sap sap a. Mipuiho chuan zei tak maia in thlawp ṭhang tih hriat theih mai tura Lusei kara an khaw tlangval rawlthar pahnih an han ding kak hah mai an han hmuh chuan an thinlungah ngaihsanan nasa tak lo langin an mit pawn khawdang reng a hawisawn lo a chha chu a ni e.



Sawia chuan zawisap hian kan mi mawlpa lah khi tiin Tuaka lo in kuangkuah then lam chu an hawi vung vung a, Tuaka lah chuan nuih sawng pah hian ṭan cat mai teuh u ka ke hi a kham ta riau mai an tih chuan Pherpui pasalṭha chuan e heu khati zawng khan maw naute u in mi lu lak chem kha phawt ula in che tak tak teh ang u tih leh Sawia te lam lo pan in an rawn tlang dawk puat mai a, chutah Saingura pawh chu rawn dawk chhuak nghal in Zamana chu a rawn thlawp zaih mai a.



Sawia chuan tunah veilamah in her ang tiin Khumsih ban chu la kawiin chu ve leh Khumsih chuan Pherpui tlangval lo hnai ber dar uai hnawp chuan an sat ngheng mai zawng ṭe ṭhat riin a zui nghal zat a. Khumsih chuan nuih sak pah hian pakhat an ti sak a.


Liankhanpau chuan Sawia kha le tih leh Sawia chu kun tirin Sawia hnungah chu a ke nghat in an zuang kang a chu ve leh a kawlhnam chu vai tle zawk in Saingura beng chu an va hlawi bung hmawk mai zawng mipuiho chu an lo ṭe chel chul mai a.



Zamana chuan Lianzeding chu a lo veh ve than than bawk a, Lianzeding chuan a kawlhnam chu vai tle zawk zawk in Zamana chuan a lo bum hman zel a, Pherpui tlangval te chu an zim ṭan ti tih der mai, Saingura beka thisen luang zaih zaih chu ngaipawimawh lo tak mai hian Liankhanpau chuan an veh leh than than a.



Pherpui an pasalṭha te hnuaia kawhmawh bawl hrat ho te ṭhenkhat te chu an zam chhe chhiava tawh mai si, Saikal tlangval te lah chuan thingfak nen an hual bet der tawh bawk nen a ṭhen in pe in leiah an ṭhingṭhi nghal sawk sawk a.



Sawia chuan U Lianzeding kha chu keima chanpual, Khumsih, kha chu lal thisen kai zahna lantir rawh a nun kha zuah rawh, nangmah vanga khaw eng hmu thei a ni tih kha a damchhungin hre rawh se, Liankhanpau, i kut hnu saw va zo fel rawh, a hliam saw dam khaw chhuahpui chi a ni lo an tih chuan Liankhanpau chuan rang taka zik zaka tlan pah chuan Pherpui tlangval a hliamhnu lu chu an chhawk zawk mai a.



Zamana chuan a naute ho chu dawihzep ho pawnfen feng vek rawh u tiin anchhia an fah mawlh mawlh a. Sawia chuan rak rak lo khan he lamah tih leh tlan phut in Zamana hnungzangah chuan a kawlhnam phek lam chuan an hem pawp mai a,,Zamana chuan na a ti ngang a niang lei char lai chu dep zawt in an zi ṭham ṭham a. Lo tho chhuak leh in Sawia chu an vai let pawp mai a , Sawia chu lo kun zauh paha in her nghal vat in a Zamana nghawng chu la lawkin leicharah chuan a lu chu a sawh tir mai zawng hnar ruh tliak ri rep hian zui nghla in Sawia chuan la rek zui zelin a hrawka nghet taka vuan chung chuan a kawlhnam chuan Zamana pum ah tak mai chuan an vit chho hrawk mai zawng, a hnung ah tlang zawkin Zamana chu thaw kak kak hian thei leh thei lo hian Sawiluai pialralah aw tisap in a chatthla zui ta a.



A kawlhnam chu phawi dawk zawkin Pherpui lal fapa lam chu an pan leh chheu chheu mai zawng, ring taka au in Saingur hei hi lo hre rawh, he khaw lam hawi zawnga hriam in lek leh a nih chuan kei hi min hmachhawn hmasal zel tawh ang. He khaw tan hian ke ka pen tawh ang , lal thisen kai chu ni lo la chuan Saikal pasalṭha tuaitir Khumsih kutah hian i nunna kha a tawp tawh ang an ti chang fak a.




Sawia chuan U Lianzeding i kut ah ka dah e tiin a dah pawimawh zia chu an chhak chhuak zauh a. Lianzeding chuan Sawia chu melh vang vangin a ma hriat tawk leh chuan mihuaisen leh zahawm, ka va tluk lo che em an ti vawng vawng a.

Mipui kar aṭanga haw lo tih hriat zet a, lo melh rengtu Saikal nula chhuanvawr Chhingngawni chuan a di duhlai lusei tlangval pianthiam leh hmelṭha Sawiluaia chu mit la sawn lek lovin a lo thlir dauh dauh a.



Khumsih leh Liankhanpau leh Sawia chu in bekbawr sar sar in vawi leh khatah Saikal tlangval zam ngai lo tiin an kawlhnam chu van lam hawi zawngin an han lek a, an hlim zaw phian leh nghal Sawia chu a kawnga la lawkin an vawr ta mai, mipui hlim thawm pawh na rem rem tak a ni.


Hemi ni aṭang hian Saikal chuan pasalṭha pahnih an neih belh leh ta a ni. Lianzeding chuan Sawia chu bek bawr sar sar hian Sawia chu an nui sak a, mipui kar aṭanga lo thlir rengtu Chhingngawni lam an hawi zet zawng a ni chuan haw lo tih hriat zet hian a lo thlir vawng vawng a.


Duh tawk ang.












HNEHTU NGAWICHAWI. BUNG 6- NA.

HNEHTU NGAWICHAWI

BUNG 6- NA.

Chhippui khaw tlangval luhlul zual deuh te chuan Tuaka te phuarbeh Paihte tlangval pahnih chu rawn hualin rawn khawih an tum ta mai. Tuaka chuan Chhipppui tlangvalte u mi tlawm tawh hnu an khawih zui ngai lo ve an tih dam dap pawh chuan an rawn hnaih lui ta tho a.

Aithanga thinrim chuan tlangvalte u dawhtheihna nei rawh u, a tawk e an ti chang ta rat a, lal leihka aṭanga lo thlir rengtu an lalpa chuan a tlangvalte ningkhawng chu ngaipawimawh lo tak hian a mit meng zim san chuan a ka an tum lek lo chuan an in kuangkuah ta then a.

Chhippui tlangval pakhat chuan mikhual in kan chungah ro an rel tur a ni lo, an tih chuan Paite pahnih chu hlauh tih hriat zet hian an lo ding khur deuh hlak hlak a. Tuaka chuan a tawk viau a ni, nunna hi a hlu a nunna hi tuma pek theih a ni lo bawk, kha bak kha chu rawn hnai tawh su tih leh Paite pahnih chu an hnungtawlh pui pah zel a.

Kil khata ngawi renga lo ding Sawiluaia mitmeng chu hmu ngat se Chhippui tlangvalho chuan Tuaka thusawi chu an zawm ngei ang le. Mah se a pawi zo ta, Sawia chu rang taka lo tlang dawk zawk chung hian Tuaka hnaih ber tlangval chu a hrawk ah na zet hian an rek a, chumai chu duhtawk lo chuan a reh pah chuan a puan venah ṭham lawk in an chawia lei charah chuan an thlak zet mai zawng, aw dam dap nelawmna pakhatmah lang si lo hian a mitmenga tual thah chakna lo lang chhuak nghal in i ngam chuan han tum leh chhin teh tiin an kalsan nghal a.

Lal hmaah tak chuan ding teu in i tlangval te hi lalpa zahawm i hnawt darh thei mai lawm ni? An tih chuan lalpa chuan ka khua leh tuia roreltu hi ka ni a, ka kâ ka an hma loh zawng an thil tih lai kha tih tir mai ta che. Khualval satliah zilhna dawng turin ka te tawk lo ve an lo tih khum ta siah mai le.

Sawiluaia chuan chuti a hnu i pasalṭha nunna pawh kha lo la law law se ṭha mai tur hi a nia. Kan lo lan  hma daih tawh a lo chinfel tur che a nia, mahse mi tlawm tawh na na na, che thei lo kut thlak duhna thinlung put hi mihuaisente a chhal chi an ni ngai lo. He'ng Paite tlangval pahnih hi kan awm chhung chuan an him ang, an ti chang ve fak mai a.

Lalpa thinrim chuan, uai ka lalna ramchhunga zahpah lek lova i hmel min hawi ngam mai chu le,,chuta karah a do zawngin i ka i ang a maw? Lo hre rawh, Paulianuk i tukzal avang khan hlau hle turah che min ngaiin lal dawihzep ang zia zangin i thu leh hla te ka tui lian thlir mai mai ang maw? Ka tlangvalte ka vuakhlum tir hma che'u hian ka khua hi rang takin chhuahsan nghal ang che u an ti ṭial ruan mai a.

Sawiluaia chu Tuaka lama tawlh phei hret hret pah chuan a bulah chuan an ding a, Sawia chuan," Tuaka kan boruak tawn hian a zir lo tlat," Paite pahnih phuarna kha phelh la an kawlhnam kha an kut khan vuan nghal rawh se an ti a, Tuaka chuan paite tlangval pahnih hnenah chuan tunah rih chuan kan ṭan ho a ngai a ni, in nunna kha hlut hle ula in thinlung khan hlauhna pai suh se an ti chang fak mai a.

Paite pahnih pawh chuan Tuaka thusawi chu a dik zia hriain an lu an han bu dun ve ta a. Tlangvalho lah chu an pung telh telh, Tuaka chuan Sawia, kan nun chhan nan lalpa khi an tih chuan Sawia chuan Tuaka, lal  thisen kai leh khaw khat lal kut an thlak ngai lo ve, theih tawpin a kaw tawp thleng aw tiin an nui khi sak a.

Sawia chu ring taka au in nunna hi a hlu asin, tumah kha lo hnai tawh su, in lo hnai leh a nih chuan in khaw tualah hian thisen nasatakin a luang ang an tih chuan an lalpa chuan ka tlangvalte u khatiang sawiṭhaih mai mai ah khan zam hauh suh ang che u. Mahni lusei pawh do duh te chu khaw eng hmu tlak pawh va ni nek suh, zim ula an lu kha ka hmaah hian rawn khai ang che u an tih chuan tlangvalho chuan an han zim ṭan leh ta a.

Sawia te tan kawng dang a awm tawh thlawt lo. Sawia chuan tunah tih tuarh pah chuan an han bawh mai zawng an hmaa awm te ho chu an tlu phak phak mai a. Sawia chuan mahni himna ngaihtuah a hun tih hriain a hnaih ber chu zuan thut in a nghawngah a kawlhnam chuan an chuktuah ran maia, ring taka au in duh tawk ru an tih chuan an duhtawk ve leh mai bawk a. En ta che lalpa i khaw tlangvalte ruang let hi, Aithang an hliam che em ni? Khawmaw i kut kha lasawn rang teh tia Aithangan a pum a dawmna kut aṭanga thisen tharlam tak lo chhuak chu an melh vang vang a.

Aithanga mit meng dul deuh raih khawhmu fiah lo tak chung chuan Aithanga chuan keizawng pialral aṭangin in che tla ka lo thlir reng tawh ang, i la en duh hram a nih chuan hei aw tih leh a pum kak duaih aṭanga a ril lo tawlh chhuak pur pur chelh dingtu awm lo tih hriat zet Tuaka leh Sawian an han hmuh chiah chuan thinrimna nasa takin an thinlung a luah khat hneh kher mai le.

Sawia chuan Aithang ka hmu e, a tawp rat thlengin aw, i pum kha i kut khan chelh tlat rawh aw, i ṭawngka chhuak ka la ngaithla kham lo ve, tia a mi chelh beh pa nghawng an zai siah siah mai zawng lo hmutu nu nau leh lal leihka sang aṭanga lo thlirtute chuan en pawh an en ṭha ngam meuh lo chu a ni.

Paite pahnih lah rinai takin ral beih an lo hnehsawh zek mai, mihrangval pali te hmazawn chu a kaw duak duak tih lalpa in an hmuh chuan duh tawk turin an au ṭial ṭhak mai a, Sawia leh Tuaka erawh chuan duhtawk zai reng an rel thei lo, chu tia duhtawk tura lal thupek an han dawn pawh a an duh tawk duh hauh loh lai chuan paite pahnih pawh chuan Sawia leh Tuaka chu lo thlawp zat in duhtawk a hnek in nuam an ti zawmah em maw chu aw a tih theih hial awm e.

Tlangval ho la dam awm chhun chu tlemte chauh an ni ta, an tawlh hnung rawk rawk mai a a ṭhen te lah an lo tlanchhe thul, Tuaka leh Sawia leh Paite pakhat chuan hliam na va lo an tuar ve ta, Chhippui tlangval hnungtawlh an lalpa in an hmuh zet chuan mi dawihzep ho tiin a lal inchhunga a silai tun chu rawn la chhuak in Sawia chu an tin ta mai, chu ve leh a bula an khaw tlangval chu in phen nan an hmang nghal ve hmiah a.

Sawia chuan i duh chuan i ngenmu khan ka lam ran pan tir la, i tlangval nunna a kiam belh a ni mai an tih chuan Sawia chuan," Tuaka kan himna kan ngaihtuah a ngai ṭhiante u Aithanga saw in ko ah bat ula khua hi kan chhuahsan ran a ngai, tiin  chu a mi chelh beh pa chu a hnungtawlh pui zel a.

Tuikhur mual rawn chuangkaiin Chhippui pasalṭha ral hrat khawkheng Thangkunga leh a naute pathum zin chu an rawn hmanhmawh hle mai, an chhak lawk a, kawlhnam hmachhawn an khaw tlangval an pasalṭha in an hmuh meuh chuan a nau te chu ti ding dat in a silai cheng an kau ri rap mai a, a mit an siai vang vang, Sawia darah tak a ngenmu chuan a han su dawt mai zawng, Sawia chu a nghing lawih a, chu tah in pe rawh u tia an chhaka an lalpa silai kenga tlangvalho lo in zui chhuk chu a han hmu thuai bawk a.

Sawia chu thei leh thei lovin Tuaka tlan mai rawh ka nu hnenah khan ti hian i lo sawi dawn nia, Sawia chuan ranngo a rawn zawng khawtlai dawn lo ti la, a mitmeng leh a awmdan danglam tur erawh chuan chhawm nung zel tur a mamawh a ni tih i thinlung khan vawng tlat ang che.

Ka lo chelh khawtlai ang hnung leh hmaah hual kan nih tawh hi, keizawng ka vullai ni a tawi lua deuh dawn a ni i ka aṭanga mi i hnialna hriat ka duh hauh lo a nia ṭulpik lam hi pan rawh u an tih chuan Tuaka chuan mai mai che chuan le, ngenmu pakhat vangin pasalṭha i tlawm ang maw khaw nge keimah ngei hian kan chan darh vek ang nge tiin a mi lu lak chem chu an hum nghet sauh a.

Thangkunga chuan che tawh suh u khawi khua leh tui nge in nih? kan khaw tlangvsl kha chhuah rawh u an ti a, Sawia chuan a reh beh pa beng bulah chuan zawi sap hian i nunna hi ka kutah a awm tih hi i damchhungin i hre tawh ang. In lal thuthlukna siam dik loh vanga pawisawi lovin nunna kan chan hnem zia hi lo hria ang che.

Tlangval, kal la i dam ni kum sei rawh se tiin thei leh thei lovin an nuih sak a.

Sawia chuan rum taka tuikhur mual lam pan pah chuan Thangkunga chu an melh kal mai a. Thangkunga bul a zuk thlen chuan khai le pasalṭha i chem kha ka kawlhnam ngei hian ka lu hi la ta che. Mahse hei erawh min tiam ang che Murlen khuaa ka nu Sawiveli hnen ka lu hian a thleng ngei tur a ni, nang hi em ni Thangkunga chu tiin an nuih sak a.

Thangkunga chuan ni e kei mah Thangkunga sa leh ral hmaa zam ngai lo tlangval satliah, duh ni ila i lu bur kha ka thlawh darh vek thei an tih chuan Tuaka chuan i tih tur chu ti vat rawh kei pawh ka in pe e, in lalpa thuthlukna siam dik loh vanga nunna chan an tam zia hi an tih chuan Sawia chuan Tuaka min ngaidam ang che, keimah avanga i tuar tel ve hi tih pah in thisen hlauh hnem tih hriat tak maia paite pahnihin an bah Aithanga lam an hawi leh, Aithang kan vul lai ni a va tawi tik tek dawn ve le, lengi run pawh kai hman lek lova kawlhnam han hum zet zawng a khamawm ta e an ti chang fak a.

Thangkunga chuan a hmaa tlangval la baupang tak chu en vang vangin kutthlak a hreh tak zet. Sawia chuan pasalṭha, i ngenmu ka tuar hi na ka ti hauh lo, ka nu erawh baihvai taka a awm tur erawh na ka ti thung, ka ṭhian te hi zuah hram ang che. Mahse hei hi lo hre rawh tiin a vawikhatna atan a pa an lam ri ve ta a.

Ka pa, Khamsang lal fapa Piandenga chuan i hnu hi acrawn chhui zel ang, chuan i tih tur i tih hma in in khuaa ka patea , ka nu nuṭapa Thangena hnenah a darnu Sawiveli a la dam thu i lo hrilh dawn nia tia a sawilai chuan Chhippui lalpa chuan a hmela lawmna chhiar tur tam tak lo lang chhuak in ka pasalṭha an lu kha ka duh tiin a rawn au lauh lauh mai a.

Thangkunga chuan Sawia chu melh vang vang pah hian a ni thei lo, tlangval, tiang hian maw unau kan in tawn dawn le an ti chhuak phawng mai zawng, midangho chuan mak an lo ti hle mai le, Sawia chuan, a lo nih hrep tak chu maw le, i ngenmu ka tawhna hian danglamna a thlen lo ve, ka nun i zuah a nih vaih chuan ka unaupa pawh ni mah la, ka la rawn zawng zel ang che tiin thip taka melh pah hian mi hnunglama sai ngam pasalṭha unau neih ka duh lo ve, ka nun hi i kut ah a awm an tih chuan Thangkunga chuan kan lalpa te khian min thlir reng a nia, hun ṭha in neih lai hian tlan mai rawh u ka lo ti khawtlai ang an tih chuan Sawia chuan inbiak remna nge nakin zela in hma tawn tura hun ṭha in pek na an ti fak mai a.

Thangkunga chuan a pahnih in, kal vat rawh u kan khaw tlangvalte an lo thlen hma hian, ka pa hnenah chuan ka lo sawi ang nge, an tia, Sawia chuan aw le lo dam la dam lo hauh zel ang che, kei pawh ka lo in enkawl ṭha ang, tunah chuan unau kan in hmelma tih hi i thinlung khan pai tlat rawh se. Lei leh van kawk in thu ka tiam a che. In hmachhawnin kan la in tawng ngei ang tiin an kal liam san ta a.

Chhippui lalpa duhthusam a ni ta hauh lo mai le, Thangkunga en run pah chuan ka pasalṭha a zam ta mai em ni? Ral leh sa hmaa zam ngai lo chuan hmuh thiang lo hmu tlat a hriatna kan neih tlat pek chu an tih chuan, Thangkunga chuan a naute hnenah chuan kha tlangval kha ka unaupa a ni tih ka hre lawk bik si lo, in ka kha ang lo ngam ang che u kan lalpa hmaah khian an tih chuan a naute chuan an lu an pu tliar tliar a

Thangkunga chuan lalpa a tawk viau a ni, ti khan lal huaisen i nih zia leh Chhippui lalpa ropuizia leh beih mi kan nih loh zia an thinlungin an hre reng tawh dawn a, khual khuaah i ropuizia ka zuah ho khan an saqi ngei ang an tih chuan an lalpa chu hmel hlim sarh chung hian ka pasalṭha nge nge a lo dawn thui ber e an ti hnu hnawh a, bawl at in a awm tih reng a in hre si lo.

Aithanga chuan keizawng ka tlin ta lo, tiin a pum chu an dawm vang vanga, Sawia chuan i hmelma te ram valh chinah hian maw pialral kai turin i rilru i siam fel le? Hnai lo ve, ṭang fan fan aw, tiin Aithanga laka beiseina a neih tlem zia chu a hmelah langchhuak mah se a sawi chhuak duh lem lo.

Paite pahnihte chuan an kianga pasalṭha pathum kal te chu an ngaisangin an chhuang hle a, an tan tiin an in pumpek ve hle mai. An nunna zuahtute an ni miau alawm le. Khiang hmun zawl an han thlen chuan Tuaka chuan Aithang tuar hram hram rawh aw. I tualchaina leiling i tello chuan kan rap ngam dawn em ni? En teh khua Chhippui ram ri kan pel ṭep tawh a nia, ṭang fan fan rawh aw, i ho in ral kan tuk zal ang chu le an tih chuan Aithanga chu thei leh thei lo hian mi mawl pa, ka tana hriatnuam turin i ka kha ang mahse, i mitmeng kha ka hmuh kan lo asin, englai pawn pialral ah lawi turin ka in peih a englai pawha dam reng turin ka sual ṭhin.

Tunah chuan a hun a thleng a ni ve mai, ka nau Aidenga hnenah khan zahawm takin ral a beia zahawm takin pialral a kai ta tiin in lo sawi ang nga,,a ni kha in kut ah ka dah e, pasalṭha ni turin lo chher ang che u. A la nau na a, tlasik vawi saqm leh pahnih a hmachhawn ve tawh a nia an tih zet chuan Sawia leh Tuaka biangah chuan mittui a lo luang chhuak a, Aithanga chuan kactlin dawn ra lo lo hnai teh u tiin a ril lang pur a hup behna kut chu la kiang in a ṭhiante pahnih kut chu hum sak vawng vawngin Sawia kan lal hnenah min enkawl na zawng zawngah lawmthu min lo sawi sak la, Tuaka," ka nau kha aw, tiin a awm an sep dawt dawt a, mihrangval in famkhua a lawi ta.

Tuaka chu ring taka au khek tuarh tuarh in Chhippui khua te u lo in ring ang che u. A mal te te in ka chandarh khawp ang che u an ti a.

Sawia chuan tunah chuan keizawng che thei zia zang ka ni lo ve. Lamkal kan in tir mai dawn em ni an tih chuan, Tuaka chuan ni lo ve le, tunah hian in khua hi eng hunah nge kan thlen ang an tih chuan Paite tlangval pakhat chuan kan hmelma in ni tih chu kan hai hauh lo, kan nunna erawh min zuah sak avangin in chungah hian bat kan nei a ni. Keimahni pahnih vangin hei in ṭhianpa in nunna a chan nen ka pa hi khawnbawl upamin a ni a ka hming chu Liankhanpau a ni. Tuna lei lung kan rah mek hi kan khawcram chin a ni tawh. A bula a ṭhianpa Khumsih hnenah chuan Khumsih khua a hla lem lo bawka puih kan ngaih dan sawi la, kan khaw tlangvalte rang takin lo kal tir ang che.

Mualherh lam aṭangin kal mai rawh, tumtluk mual lamah khan U Lianzeding leh a ho te kha sih chang tura riak turin an chhuah kha i tawng mial mahna an tih chuan Khumsih chu i he lovin a kal ta vang vang mai a.

Tuaka chuan i khuaah kan him ang tih hi tu nge sawithei an tih chuan Liankhanpau chuan keimah hian kan lalpa hian ka pa thu leh hla hi a ngaichang ṭhin. Chu mai a la ni lo. Ka farnu hi kan lal fapa hian a ngaizawnga lal biak ṭhat chhungkua kan ni e an tih chuan Tuaka chu a thaw huai mai a.

Tuaka chuan a nih a hnu ti nge, kan khaw ramvalh chinah khan Pherpui lal fanu kha in lal fapa tana ruk chhuah in tum leh lawi si an tih chuan Liankhanpau chuan kha chu Kamzarem remruatna mai mai a nih kha an tih chuan Tuaka chuan a nih leh pasalṭha hi eng zat nge in la neih le an tih chuan Liankhanpau chuan pathum lai an la awm , Paulianuk hi tuman an ngaina lo, Kamzarem erawh kha chuan vua leh vang a ngah khawp mai. Lianzeding hi tunah chuan kan hruaitu a ni tawh. Kamzarem pawh khan in mal beih a ralah chuan Lianzeding hi a khan lovang,  Lianzeding hi kan khaw pasalṭhaah chuan thinnel leh zawldawh thei tak a ni a, thu kal lam leh haw lam hre hmasa lovin a chhe chhuah duh ngai lo.

Mi dik lo chu a zah lo hle a ni. Kan lalfap chapo tak pawh nula in aṭangin a khak haw nghe nghe tawh. Chutiang taka mi dik chu a ni a a thlazar hnuaiah in him ngei ang an ti siam siam rauh a.

Tuesday 27 August 2019

HNEHTU NGAWICHAWI. BUNG 6-NA

HNEHTU NGAWICHAWI

BUNG 6- NA.

Chhippui khaw tlangval luhlul zual deuh te chuan Tuaka te phuarbeh Paihte tlangval pahnih chu rawn hualin rawn khawih an tum ta mai. Tuaka chuan Chhipppui tlangvalte u mi tlawm tawh hnu an khawih zui ngai lo ve an tih dam dap pawh chuan an rawn hnaih lui ta tho a.


Aithanga thinrim chuan tlangvalte u dawhtheihna nei rawh u, a tawk e an ti chang ta rat a, lal leihka aṭanga lo thlir rengtu an lalpa chuan a tlangvalte ningkhawng chu ngaipawimawh lo tak hian a mit meng zim san chuan a ka an tum lek lo chuan an in kuangkuah ta then a.



Chhippui tlangval pakhat chuan mikhual in kan chungah ro an rel tur a ni lo, an tih chuan Paite pahnih chu hlauh tih hriat zet hian an lo ding khur deuh hlak hlak a. Tuaka chuan a tawk viau a ni, nunna hi a hlu a nunna hi tuma pek theih a ni lo bawk, lha bak kha chu rawn hnai tawh su tih leh Paite pahnih chu an hnungtawlh pui pah zel a.


Kil khata ngawi renga lo ding Sawiluaia mitmeng chu hmu ngat se Chhippui tlangvalho chuan Tuaka thusawi chu an zawm ngei ang le. Mah se a pawi zo ta, Sawia chu rang taka lo tlang dawk zawk chung hian Tuaka hnaih ber tlangval chu a hrawk ah na zet hian an rek a, chumai chu duhtawk lo chuan a reh pah chuan a puan venah ṭham lawk in an chawia lei charah chuan an thlak zet mai zawng, aw dam dap nelawmna pakhatmah laang si lo, a mitmenga tual thah chakna lo lang chhuak nghal in i ngam chuan han tum leh chhin teh tiin an kalsan nghal a.


Lal hmaah tak chuan ding teu in i tlangval te hi lalpa zahawm i hnawt darh thei mai lawm ni? An tih chuan lalpa chuan ka khua leh tuia roreltu hi ka ni a, ka kâ ka an hma loh zawng an thil tih lai kha tih tir mai ta che. Khualval satliah zilhna dawng turin ka te tawk lo ve an lo tih khum ta siah mai le.


Sawiluaia chuan chuti a hnu i pasalṭha nunna pawh kha lo la law laq ṭha mai tur hi a nia. Kan lo lan  hma daih tawh a lo chinfel tur che a nia, mahse mi tlawm tawh na na na, che thei lo kut thlak duhna thinlung put hi mihuaisente a chhal chi an ni ngai lo. He'ng Paite tlangval pahnih hi kan awm chhung chuan an him ang, an ti chang ve fak mai a.


Lalpa thinrim chuan, uai ka lalna ramchhunga zahpah lek lova i hmel min hawi ngam mai chu le,,chuta karah a do zawngin i ka i ang a maw? Lo hre rawh, Paulianuk i tukzal avang khan hlau hle turah che min ngaiin lal dawihzep ang zia zangin i thu hle te ka tui lian thlir mai mai ang maw? Ka tlangvalte ka vuakhlum tir hma che'u hian ka khua hi rang takin chhuahsan nghal ang che u an ti ṭial ruan mai a.



Sawiluaia chu Tuaka lama tawlh phei hret hret pah chuan a bulah chuan an ding a, Sawia chuan," Tuaka kan boruak tawn hian a zir lo tlat," Paite pahnih phuarna kha phelh la an kawlhnam kha an kut khan vuan nghal rawh se an ti a, Tuaka chuan paite tlangval pahnih hnenah chuan tunah rih chuan kan ṭan ho a ngai a ni, in nunna kha hlut hle ula in thinlung khan hlauhna pai suh se an ti chang dak mai a.


Paite pahnih pawh chuan Tuaka thusawi chu a dik zia hriain an lu an han bu dun ve ta a. Tlangvalho lah chu an pung telh telh, Tuaka chuan Sawia, kan nun chhan nan lalpa khi an tih chuan Sawia chuan Tuaka, lal  thisen kai leh khaw khat lal kut an thlak ngai lo ve, theih tawpin a kaw tawp thleng aw tiin an nui khi sak a.


Sawia chu ring taka au in nunna hi a hlu asin, tumah kha lo hnai tawh su, in lo hnai leh a nih chuan in khaw tualah hian thisen nasatakin a luang ang an tih chuan an lalpa chuan ka tlangvalte u khatiang sawiṭhaih mai mai ah khan zam hauh suh ang che u. Mahni lusei pawh do duh te chu khaw eng hmu tlak pawh va ni nek suh, zim ula an lu kha ka hmaah hian rawn khai ang che u an tih chuan tlangvalho chuan an han zim ṭan leh ta a.


Sawia te tan kawng dang a awm tawh thlawt lo. Sawia chuan tunah tih tuarh pah chuan an han bawh mai zawng an hmaa awm te ho chu an tlu phak phak mai a. Sawia chuan mahni himna ngaihtuah a hun tih hriain a hnaih ber chu zuan thut in a nghawngah a kawlhnam chuan an chuktuah ran maia, ring taka au in duh tawk ru an tih chuan an duhtawk ve leh mai bawk a. En ta che lalpa i khaw tlangvalte ruang let hi, Aithang an hliam che em ni? Khawmaw i kut kha lasawn rang teh tia Aithangan a pum a dawmna kut aṭanga thisen tharlam tak lo chhuak chu an melh vang vang a.


Aithanga mit meng dul deuh raih khawhmu fiah lo tak chung chuan Aithanga chuan keizawng pialral aṭangin in che tla ka lo thlir reng tawh ang, i la en duh hram a nih chuan hei aw tih leh a pum kak duaih aṭanga a ril lo tawlh chhuak pur pur chelh dingtu aqm lo tih hriat zet Tuaka leh Sawian an han hmuh chiah chuan thinrimna nasa takin an thinlung a luah khat hneh kher mai le.



Sawia chuan Aithang ka hmu e, a tawp rat thlengin aw, i pum kha i kut khan chelh tlat rawh aw, i ṭaqbgka chhuak ka la ngaithla kham lo ve, tia a mi chelh beh pa nghawng an zai siah siah mai zawng lo hmutu nu nau leh lal leihka sang aṭanga lo thlirtute chuan en pawh an en ṭha ngam meuh lo chu a ni.


Paite pahnih lah rinai takin ral beih an lo hnehsawh zek mai, mihrangval pali te hmazawn chu a kaw duak duak tih lalpa in an hmuh chuan duh tawk turin an au ṭial ṭhak mai a, Sawia leh Tuaka erawh chuan duhtawk zai reng an rel thei lo, chu tia duhtawk tura lal thupek an han dawn pawh a an duh tawk duh hauh loh lai chuan paite pahnih pawh chuan Sawia leh Tuaka chu lo thlawp zat in duhtawk a hnek in nuam an ti zawmah em maw chu aw a tih theih hial awm e.



Tlangval ho la dam aqm chhun chu tlemte chauh an ni ta, an tawlh hnung rawk rawk mai a a ṭhen te lah an lo tlanchhe thul, Tuaka leh Sawia leh Paite pakhat chuan hliam na va lo an tuar ve ta, Chhippui tlangval hnungtawlh an lalpa in an hmuh zet chuan mi dawihzep ho tiin a lal inchhunga a silai tun chu rawn la chhuak in Sawia chu an tin ta mai, chu ve leh a bula an khaw tlangval chu in phen nan an hmang nghal ve hmiah a.


Sawia chuan i duh chuan i ngenmu khan ka lam raqn pan tir la, i tlangval nunna a kiam belh a ni mai an tih chuan Sawia chuan," Tuaka kan himna kan ngaihtuah a ngai ṭhiante u Aithanga saw i ko ah bat ula khua hi kan chhuahsan ran a ngai, tiin  chu a mi chelh beh pa chu a hnungtawlh pui zel a.

Tuikhur mual rawn chuangkaiin Chhippui pasalṭha ral hrat khawkheng Thangkunga leh a naute pathum zin chu an rawn hmanhmawh hle mai, an chhak lawk a, kawlhnam hmachhawn an khaw tlangval an pasalṭha in an hmuh meuh chuan a nau te chu ti ding dat in a silai cheng an kau ri rap mai a, a mit an siai vang vang, Sawia darah tak a ngenmu chuan a han su dawt mai zawng, Sawia chu a nghing lawih a, chu tah in pe rawh u tia an chhaka an lalpa silai kenga tlangvalho lo in zui chhuk chu a han hmu thuai bawk a.


Sawia chu thei leh thei lovin Tuaka tlan mai rawh ka nu hnenah khan ti hian i lo sawi dawn nia, Sawia chuan ranngo a rawn zawng khawtlai dawn lo ti la, a mitmeng leh a awmdan danglam tur erawh chuan chhawm nung zel tur a mamawh a ni tih i thinlung khan vawng tlat ang che.


Ka lo chelh khawtlai ang hnung leh hmaah hual kan nih tawh hi, keizawng ka vullai ni a tawi lua deuh dawn a ni i ka aṭanga mi i hnialna hriat ka duh hauh lo a nia ṭulpik lam hi pan rawh u an tih chuan Tuaka chuan mai mai che chuan le, ngenmu pakhat vangin pasalṭha i tlawm ang maw khaw nge keimah ngei hian kan chan darh vek ang nge tiin a mi lu lak chem chu an hum nghet sauh a.


Thangkunga chuan che tawh suh u khawi khua leh tui nge in nih? kan khaw tlangvsl kha chhuah rawh u an ti a, Sawia chuan a reh beh pa beng bulah chuan zawi sap hian i nunna hi ka kutah a awm tih hi i damchhungin i hre tawh ang. In lal thuthlukna siam dik loh vanga pawisawi lovin nunna kan chan hnem zia hi lo hria ang che.


Tlangval, kal la i dam ni kum sei rawh se tiin thei leh thei lovin an nuih sak a.



Sawia chuan rum taka tuikhur mual lam pan pah chuan Thangkunga chu an melh kal mai a. Thangkunga bul a zuk thlen chuan khai le pasalṭha i chem kha ka kawlhnam ngei hian ka lu hi la ta che. Mahse hei erawh min tiam ang che Murlen khuaa ka nu Sawiveli hnen ka lu hian a thleng ngei tur a ni, nang hi em ni Thangkunga chu tiin an nuih sak a.


Thangkunga chuan ni e kei mah Thangkunga sa leh ral hmaa zam ngai lo tlangval satliah, duh ni ila i lu bur kha ka thlawh darh vek thei an tih chuan Tuaka chuan i tih tur chu ti vat rawh kei pawh ka in pe e, in lalpa thuthlukna siam dik loh vanga nunna chan an tam zia hi an tih chuan Sawia chuan Tuaka min ngaidam ang che, keimah avanga i tuar tel ve hi tih pah in thisen hlauh hnem tih hriat tak maia paite pahnihin an bah Aithanga lam an hawi leh, Aithang kan vul lai ni a va tawi tik tek dawn ve le, lengi run pawh kai hman lek lova kawlhnam han hum zet zawng a khamawm ta e an ti chang fak a.


Thangkunga chuan a hmaa tlangval la baupang tak chu en vang vangin kutthlak a hreh tak zet. Sawia chuan pasalṭha, i ngenmu ka tuar hi na ka ti hauh lo, ka nu erawh baihvai taka a awm tur erawh na ka ti thung, ka ṭhian te hi zuah hram ang che. Mahse hei hi lo hre rawh tiin a vawikhatna atan a pa an lam ri ve ta a.



Ka pa, Khamsang lal fapa Piandenga chuan i hnu hi acrawn chhui zel ang, chuan i tih tur i tih hma in in khuaa ka patea , ka nu nuṭapa Thangena hnenah a darnu Sawiveli a la dam thu i lo hrilh dawn nia tia a sawilai chuan Chhippui lalpa chuan a hmela lawmna chhiar tur tam tak lo lang chhuak in ka pasalṭha an lu kha ka duh tiin a rawn au lauh lauh mai a.


Thangkunga chuan Sawia chu melh vang vang pah hian a ni thei lo, tlangval, tiang hian maw unau kan in tawn dawn le an ti chhuak phawng mai zawng, midangho chuan mak an lo ti hle mai le, Sawia chuan, a lo nih hrep tak chu maw le, i ngenmu ka tawhna hian danglamna a thlen lo ve, ka nun i zuah a nih vaih chuan ka unaupa pawh ni mah la, ka la rawn zawng zel ang che tiin thip taka melh pah hian mi hnunglama sai ngam pasalṭha unau neih ka duh lo ve, ka nun hi i kut ah a awm an tih chuan Thangkunga chuan kan lalpa te khian min thlir reng a nia, hun ṭha in neih lai hian tlan mai rawh u ka lo ti khawtlai ang an tih chuan Sawia chuan inbiak remna nge nakin zela in hma tawn tura hun ṭha in pek na an ti fak mai a.



Thangkunga chuan a pahnih in, kal vat rawh u kan khaw tlangvalte an lo thlen hma hian, ka pa hnenah chuan ka lo sawi ang nge, an tia, Sawia chuan aw le lo dam la dam lo hauh zel ang che, kei pawh ka lo in enkawl ṭha ang, tunah chuan unau kan in hmelma tih hi i thinlung khan pai tlat rawh se. Lei leh van kawk in thu ka tiam a che. In hmachhawnin kan la in tawng ngei ang tiin an kal liam san ta a.


Chhippui lalpa duhthusam a ni ta hauh lo mai le, Thangkunga en run pah chuan ka pasalṭha a zam ta mai em ni? Ral leh sa hmaa zam ngai lo chuan hmuh thiang lo hmu tlat a hriatna kan neih tlat pek chu an tih chuan, Thangkunga chuan a naute hnenah chuan kha tlangval kha ka unaupa a ni tih ka hre lawk bik si lo, in ka kha ang lo ngam ang che u kan lalpa hmaah khian an tih chuan a naute chuan an lu an pu tliar tliar a


Thangkunga chuan lalpa a tawk viau a ni, ti khan lal huaisen i nih zia leh Chhippui lalpa ropuizia leh beih mi kan nih loh zia an thinlungin an hre reng tawh dawn a, khual khuaah i ropuizia ka zuah ho khan an saqi ngei ang an tih chuan an lalpa chu hmel hlim sarh chung hian ka pasalṭha nge nge a lo dawn thui ber e an ti hnu hnawh a, bawl at in a awm tih reng a in hre si lo.


Aithanga chuan keizawng ka tlin ta lo, tiin a pum chu an dawm vang vanga, Sawia chuan i hmelma te ram valh chinah hian maw pialral kai turin i rilru i siam fel le? Hnai lo ve, ṭang fan fan aw, tiin Aithanga laka beiseina a neih tlem zia chu a hmelah langchhuak mah se a sawi chhuak duh lem lo.


Paite pahnihte chuan an kianga pasalṭha pathum kal te chu an ngaisangin an chhuang hle a, an tan tiin an in pumpek ve hle mai. An nunna zuahtute an ni miau alawm le. Khiang hmun zawl an han thlen chuan Tuaka chuan Aithang tuar hram hram rawh aw. I tualchaina leiling i tello chuan kan rap ngam dawn em ni? En teh khua Chhippui ram ri kan pel ṭep tawh a nia, ṭang fan fan rawh aw, i ho in ral kan tuk zal ang chu le an tih chuan Aithanga chu thei leh thei lo hian mi mawl pa, ka tana hriatnuam turin i ka kha ang mahse, i mitmeng kha ka hmuh kan lo asin, englai pawn pialral ah lawi turin ka in peih a englai pawha dam reng turin ka sual ṭhin.


Tunah chuan a hun a thleng a ni ve mai, ka nau Aidenga hnenah khan zahawm takin ral a beia zahawm takin pialral a kai ta tiin in lo sawi ang nga,,a ni kha in kut ah ka dah e, pasalṭha ni turin lo chher ang che u. A la nau na a, tlasik vawi saqm leh pahnih a hmachhawn ve tawh a nia an tih zet chuan Sawia leh Tuaka biangah chuan mittui a lo luang chhuak a, Aithanga chuan kactlin dawn ra lo lo hnai teh u tiin a ril lang pur a hup behna kut chu la kiang in a ṭhiante pahnih kut chu hum sak vawng vawngin Sawia kan lal hnenah min enkawl na zawng zawngah lawmthu min lo sawi sak la, Tuaka," ka nau kha aw, tiin a aqm an sep dawt dawt a, mihrangval in famkhua a lawi ta.


Tuaka chu ring taka au khek tuarh tuarh in Chhippui khua te u lo in ring ang che u. A mal te te in ka chandarh khawp ang che u an ti a.


Sawia chuan tunah chuan keizawng che thei zia zang ka ni lo ve. Lamkal kan in tir mai dawn em ni an tih chuan, Tuaka chuan ni lo ve le, tunah hian in khua hi eng hunah nge kan thlen ang an tih chuan Paite tlangval pakhat chuan kan hmelma in ni tih chu kan hai hauh lo, kan nunna erawh min zuah sak avangin in chungah hian bat kan nei a ni. Keimahni pahnih vangin hei in ṭhianpa in nunna a chan nen ka pa hi khawnbawl upamin a ni a ka hming chu Liankhanpau a ni. Tuna lei lung kan rah mek hi kan khawcram chin a ni tawh. A bula a ṭhianpa Khumsih hnenah chuan Khumsih khua a hla lem lo bawka puih kan ngaih dan sawi la, kan khaw tlangvalte rang takin lo kal tir ang che.



Mualherh lam aṭangin kal mai rawh, tumtluk mual lamah khan U Lianzeding leh a ho te kha sih chang tura riak turin an chhuah kha i tawng mial mahna an tih chuan Khumsih chu i he lovin a kal ta vang vang mai a.


Tuaka chuan i khuaah kan him ang tih hi tu nge sawithei an tih chuan Liankhanpau chuan keimah hian kan lalpa hian ka pa thu leh hla hi a ngaichang ṭhin. Chu mai a la ni lo. Ka farnu hi kan lal fapa hian a ngaizawnga lal biak ṭhat chhungkua kan ni e an tih chuan Tuaka chu a thaw huai mai a.


Tuaka chuan a nih a hnu ti nge, kan khaw ramvalh chinah khan Pherpui lal fanu kha in lal fapa tana ruk chhuah in tum leh lawi si an tih chuan Liankhanpau chuan kha chu Kamzarem remruatna mai mai a nih kha an tih chuan Tuaka chuan a nih leh pasalṭha hi eng zat nge in la neih le an tih chuan Liankhanpau chuan pathum lai an la awm , Paulianuk hi tuman an ngaina lo, Kamzarem erawh kha chuan vua leh vang a ngah khawp mai. Lianzeding hi tunah chuan kan hruaitu a ni tawh. Kamzarem pawh khan in mal beih a ralah chuan Lianzeding hi a khan lovang,  Lianzeding hi kan khaw pasalṭhaah chuan thinnel leh zawldawh thei tak a ni a, thu kal lam leh haw lam hre hmasa lovin a chhe chhuah duh ngai lo.


Mi dik lo chu a zah lo hle a ni. Kan lalfap chapo tak pawh nula in aṭangin a khak haw nghe nghe tawh. Chutiang taka mi dik chu a ni a a thlazar hnuaiah in him ngei ang an ti siam siam rauh a.


Monday 26 August 2019

HNEHTU NGAWICHAWI. BUNG 5- NA.

HNEHTU NGAWICHAWI

BUNG 5- NA.

Zan boruak thiang tak kara thla no nalh taka lo eng chuan Murlen khaw chhung chu a chhun phe ve iarh a, nula in a tlangval ho hlim thawm pawh a ṭha in zan tam riak pai tawh lo, ṭawng khur deuh dar dar, tiang hawla kal kun ten mahni tap zawla tlangval ho hlim thawm in an beng a luh chuan an hun kal ta, liam ta te dawnkir chungin vaibel an han pak khu hlat hlat a.

Sawiveli pawh chuan a fapa hmai zah taka hawi chhuak ngam lovin an in sut leh feih feih ṭhin, '" Ka fapa, khuanu hian kan chunga zah a ngaihdan hi lawmawm hle mah se, thinlunga sernung thi thei tawh ngai lo tur min tuh ve thung si, hei hi a ni, nang nena khuanun kan tana a,ruat chu."

Ka pian leh mutna hi Chhippui khua Murlen aṭanga ni nga lai kal a ni. I pu chu Bulthanga a ni a, unau pahnih chauh neiin ka nuṭapa chu Thangena a ni. Chhippui Lalpa chu Lal Zachhuma a ni a, lal fel leh zaidam tak a ni. Him leh ni te ralin hmahun hre lo hringmi nih zet zawng, hrehawm ṭawngkam pawh hian a sawifiah phak ngai lovang, Serzam lal Thangkipa chuan a pasalṭha te tirin thawk leh khat ah lungmuang taka hun kan hmanlaiin run kan tawk a, ti chuan kan chhungkua chu daiah bi bo hman hlauhin kan him pial a, Khamsang khua kan pan ta a ni.

I pa tuna Khamsang lal fapa khi pa nunnem leh zaidam tak a ni a, kan lo in hmel duh in nang kan karah i lo lang ta si a, Khamsang lalpa khian a huat tak te in min haw ta a, ka pa lah ral in min rawn run lai  khan ramtuilei lovin a awm ta si, hmuhsitna tinreng tawkin kan dawh hram hram a, ka pa chuan tuat thei ngang lovin zanlaiah min pempui a Pherpui khuaah, Pherpui khaw ramchin kan luh chuan kawng lakah ram pasalṭha Keipui kan tawk ta tlat mai, ka pa chuan nang leh kei kan nun chhanhim nan a nun a hlan ta a ni an tih chuan Sawiluaia chuan ka nu tunah chuan engmah dang neihbelh ka duh tawh hauh lo.

Nang i awm a a tawk viau e, ka putea chu a la dam angem an tih chuan a nu chuan la dam awm tak chu a nia khuanun a vengzel turah ngai ila, Chhippui khuaah nupui fanau neiin a awm tawk ngei ang. Ral in min rawn run ṭum khan nupui fanau neiin inhrang a chang ve tawh a, mahni buai buai khan kan buai tlang em em a, a chanchin a rim a ra pawh  hriattur ka nei tawh lo, favang awllen thengthaw ah a lo la dam hlauh takin i la zawngchhuak dawn nia. A fapa chu Thangkunga a ni a, i pian hma hian thlasik vawili lai a lo hmachhawn tawh a, naupang hmelṭha leh lian ṭha thelh thawlh tak a ni an tih chuan Sawia chuan zawnchhuah chu a chak hian a chak ta zek zek mai le.

Sawia chuan ka nu, ka la zawng chhuak ngei ang an tih chuan Sawiveli chuan bawihte, ka neihchhun leh ka engkima ka engkim i ni, chan che hi ka phal lova, ka phal ngai hek lovang, Chhippui khua hi in zahnih ah khan kan inchhal ṭhin, in zahnih erawh kan tling lovang, ral laka kan him nana insawilian kan ni, Saikal khua Tedim Paihte khua nena in hnaih tak kan ni a, an pasalṭha rawva tak tak ten Chhippui khaw chikhur ṭawmpuiin khawchhungah pawh lal an hrawt nasa thei hle, a chhan chu lal huaisen kan neih loh vang a ni an ti dap dap a.


Sawia chuan aw le ka nu Chhippui khua chu naktip maia kal ka duh e an tih chuan a nu chuan awlsam tak hian tlangval i nia, duh thlang thei i nia lawm, mahse nang chauh hi a ni ka neih chhun chu an tih chuan ka nu, hlim takin awm rawh, i chungah hian eng harsatna mah ka thlen ngai lovang nang pawh ka neihchhun i ni zawlbuk ka kai tlai bik lutuk ang nge tih leh chhuah an rual nghal a.


Zawlbuk a han thlen chuan Tuaka leh Aithanga chuan val upa ti ti lo ngaithla in  Sawia hmel an han hmuh chuan hlim hmel pu sarh chung hian an lo be sawk sawk a, Sawia chuan sawi duh nei tih hriat tak mai hian an mitmei zauh a, chu tah Tuaka leh Aithanga chu kal kiang nghalin lrngi run kaipui tur chuan an chhuahpui nghal a.



Sawia chuan Chhippui kal a duh thu an sawikai zauh takah chuan Tuaka te chu lo phur ve em em in awllen lai lo ni bawk nen a tuka chhuah chu an han rel thlu ta a.



Sawia chuan U Huala hi hmuh ka duh tlat mai tiin an in lam an pan tlang ta a, Hualzasela te in an han thlen chuan Hualzasela chu zawlbuk lam pan turin a lo in buatsaih ve mek a, thil awmzia engkim an han hrilh hnu chuan Hualzasela chuan chu ti a nih a hnu tluang takin in kal dawn nia, a mah erawh chu kan lal beng thlen erawh a ṭha ngai e hawh teh u kan lal i han hmu ang u hmiang tiin lalin lam an pantlang ta a.


Lalpa chuan a chhuat laia a khaw tlangval a rinpui ber ber te chu melh kual dan dan in a tawp ah chuan chuti taka kal in tum te chuan tu han dan theih ni hek suh, a mah erawh chu leido nei lo tura in finkhur erawh ka duh thung ang, mawi hawih takin in nun in fimkhur dawn nia tiin an in thlah ta a.


Zingkhua a lo var a, tukṭhuan te bar sawk sawk in an mamawh tur ang zawng zawng an in peih fel hnu chuan kawtchhuah lam ah acthleng hmasa sa an in nghak khawm a, ti chuan kawtchhuah lamah chuan Sawia chuan a ṭhian te chu a lo nghak ran tawh a, Tuaka leh Aithanga pawh rawn in chhawm chho hnak hnak in an tum ram khaw thlanglamChhippui khua chu an pan ta chhek chhek mai le. Tui vai lui dung zawhin chengrang chawikim ṭhap mihrangval pathum te ke pen chu a zang haih haih hle mai.


Thui fe an kal hnu chuan kawng lo in phan riak te chu zawh zel in, kar lakah zan li lai riak tur an nih vang chuan an hman hmawh ru hle mai. Tuaka chuan, ṭhiante u kan pan tur khua hi ka vawikhat khawthlenf rahna tur a ni bawk a phur ruk riauna kan neih tlat chu le, hei thla a eng thawkhat tho bawk a,  kan tum khua te kan chuan luh hma zawknan khaw kar kawngah hian kal zai hi i rel zel zawk ang u hmiang an tih chuan Sawia leh Aithanga chuan ni e maw le u berin i tih te chuan tiin Tuaka duhthusam chu an thlawp nghal zat a.

Kar laka zanthum an han riah meuh chuan an kal chau tlang bawk a hei an khaw ram chin perh tarna kan thleng a va nih mai hmel ve, tiin Chhippui khaw ram valh china perh an tarna chu Sawia chuan an kawk zauh a, Tuaka chuan a nih tak saw maw le, tlemin thawm i dim deuh ang u, khual val zin rawlai mai kan nih hi, kan hmaah eng nge lo thleng daqn kan hre lawk si lo tiin kawngṭum chu zawh in hmalam an pan zel a.


Chhippui khaw lo neihna hmun an thlen chuan chulram te thlam te kal pel in khaw lu lam nia an hriat chu an zawh zel a, Sawia chuan ngawi lawk teh ang u, nau rilṭam hun lai vel a ni a, feh kal tlai deuh leh thleng hmasa thawm riva hriat tur a awm hlek lo mai ka ti, Chhippui khua hian buaina leh harsatna an tawk mai thei bawk a, hawh teh u i in sangmar ila khua luh vat vat i tum teh ang u khai an tih chuan Tuaka chuan ni ang hmiang nang Sawia hma han hruai ta che an ti zawm nghal zat a.


Ti chuan le, kawtchhuah an han chuangkai, khawchhung lan theihna chin an han thleng, lal tuala mipui pungkhawm lo bial laih chu an han hmu nghal pang mai a, Sawia chuab ṭhian te u ka rin dan chiah chiah a ni e, hawh teh u i chian ang u khai tiin hmanhmawh tak chuan khawchhung chu an han pan ding nghal a.



Tuikhur venglam aṭanga lal tual lam pan chho in in lo awm hmasa ber chu thawm a awm leh awm loh an han ngaichang a, chutah khuh deuh kharh kharh ri hi an han hriat chuan Sawia chu ṭawng lem lo chuan chu in lo awm bula kawtzawl zimteah chuan ding teu chung hian kha in awm maw? Mikhual kan nia an tih chuan inchhung lam aṭang chuan pu  tar hian khualṭha in nih ngei ka beisei e tiin a rawn dak chhuak nghla a.



Sawia chuan ka pu in khua hian harsatna in tawk em ni an ti tawl mai a, putar chuan keini khua zawng tu khaw zuam kan hlawh a nih hi maw le, kan khaw pasalṭha awm loh lai lah hi an nang fuh thei em em lah tak a, kan Tedim Paihte sual lawk lutuk ho lwh pek maw le, chin chang in hriat duh chuan lal mual han chuan rang rawh u khai an tih chuan Sawia chuan Tedim ho bawk maw lo ngawi tak rawh u, an tih sap chuan Tuaka chuan uai, kan pasalṭha hian hmuh ṭha a hmu dawn a nih hmel e, Aithang ti eawh i zui ve ang le, tumah in thlahthlam lovah aw engpawh kan chungah thleng se tiin lal tual lam chu an pan chho ṭham ṭham a.


Lal tual an han thlen chuan Tedim pasalṭha Paulianuk chuan lal tualah chuan hei chauh hian em ni min hmachhawn ngam awl le? Khawnge in pasalṭha Thangkunga chu? Tiin an khaw pasalṭha pakhat Robula chu ban thi hnuang leh chau tih hriat zet hian Paulianuk kawlhnam chu hmachhawn ranin leiah chuan a ṭhingṭhi hnawk mai a. Lalpa chuan duhtawk rawh, i duh duh ka pe ang che an tih chuan Paulianuk chuan lalpa lam hawipah chuan i fanu hmelṭha kha min pe la i pasalṭha lu hi ka tan lovang an tih chuan lalpa chuan sawitur a haihchham hle mai.


Sawia chuan Tuaka saw chu ka chanpual, midang kha in mit khan lo thlithlai reng ang che u tih leh a iptepuia a diar chu la in a hmai an tuam a. Tuaka leh Aithanga chuan an chengrang kau sa in mipui zing aṭang chuan an mit an lo len uluk hle mai. Tuaka ning lutuk leh Sawia ṭawngchhuak har lutuk chu nghak zo lovin Paulianuk mi tlawm tawhsa kalsan pawh chu harsa i va ti ngang ngang ve an tih chu chu aw lo chhuahna lam chu an han hawi ṭhap a.


Paulianuk chuan uai hei hi em ni in pasalṭha Thangkunga chu lo kal ta che naua ka hmaah hian , lalpa lam en leh pah chuan hei hi maw i lo chhuan ve em em Thangkunga chu an tih chuan lalpa chuan a lu thing in a khua leh tui mi a ni lo tih zawng a hria, chutia Tuaka lam hlir an hawi lai chuan lalin sir, mipui dinkhawmna aṭang chuan ring leng lawng hian Sawiluaia chuan Paulianuk, mahni mihringpuite zah zo lo khawp a, khaw hrang hranga chet i thawh fo mai chu le, tiin a kianga mipui ho chu tawh hnung turin an ti nghal zat a.


Paulianuk chuan hmai ka tuam e te i tih vel chu le tu nge i nih a? I hmel kha rawn in lan ta che an tih chuan Tuaka chuan Paulianuk i hre khawp mai an lo tih khum siah mai a, chutia lal an hrawtna a khualval lo inrawlh ve te chu Paulianuk nau te ho chuan an haw hle mai a, Sawia chuan a bul lawka naupang thingnawi fawm rual vel chu biain a lu saw i khai haw duh em an tih chuan chu naupang chuan aw duh tiin a lo chhang a.


Khaw mipui ho chuan hriatchian chakin a dara silai mu luhna hnuhma ser do leh pian ṭha thelh thawlh hmaituam tlat chu tu nge a nih an hrechak hle. Lal leihka sanga lal fanu hmelṭha pawh chuan chu tlangval hmaituam chu mitkhap fak fak chung chuan a lo thlir ve dauh dauh a.


Tuaka bawk chuan Paulianuk, dik lo taka chet tum suh ang che. Hual beh vek in ni tawh, ngenmu tuara famkhua lawi in duh loh chuan chet han thawh vaih teh u tih leh Sawiluai saw mihring hmel saw ka hmu hne, i tih tur ti rawh le an tih chuan mipuo ho chu thaw dep dep in an lo kimki chawih chawih hlawm a.



Sawiluaia chuan a hmaitumana an phelh chiah mai chu Paulianuk leh a nau te chu an phu dawrh hial a ni. Sawiluaia chuan ring leng lawng hian Paulianuk ka hnea i sawi kha ka la hrereng, i aihnahphah pui Kamzarem lu ka tan laia kan in tawng leh ang i tih kha ka la hre reng hei hi i aihnahphah pui Kamzarem kawlhnam a nih hi tiin an pan chheu chheu mai le.


Chhippui khua ten an hlauh rawn Kamzarema boral thu an hriat hnuaa Kamzarem lu tan tu chu Tlangval tuai tir te tih chauha an sawi rik an lo hriat chu tunah an khua chhantu an ni leh zel chu ngaisang tih hriat tak mai hian an melh vawng vawng hlawm a.


Paulianuk chuan Pherpui lal fanu kan lak a ta i chhanhim avang khan thei ber ah in ngai hauh suh ang che. Tiin  an vau ve khanglang pek a. Sawia chuan tun hi a tawpna tu emaw zawk zawk kan dam khawchhuak ang, pialral kal hmasa zawk kan awm a ngai a ni kawlhnama a naute tin vu pah chuan in ngam chuan in chengrang kha han lek kang vaih te u tiin Paulianuk nau te lam chu an pan mai zawng an ni ho lah chuan Kamzarem lu tan tu chu an lo hlau nasa an tawlh dawrh dawrh hlawm a.


Chuti em em a an khual val an han han hlauh mai chu khaw mipui leh lal chhungkua te pawn mak an ti hle mai le. Paulianuk chuan thih a hreh a ni tih hriat ngawih ngawih hian dawih aw tak mai hian nang nen buaina kan nei lo ve ka tihtur hi kan tifel law law ang nga khua kan chhuahsan ang an tih chuan mipui sil kil aṭang hian Aithanga chuan Paulianuk, Murlen keite chu i va hlau awm ve maw le, haw la pawnfen feng rawh, tih ri an han hriat leh meuh chuan chung khual val ho chu engzah chiah nge an nih tih lah an hre tawh lo. An mit menga manganna lo lang chhuak chu Sawia chuan man thiam in, lalin leihka sanga chhoh pah chuan lalpa kianga lal fanu hmelṭha leh lian ṭha tak mita en kal chung chuan, lal fanu, khu bek samzial pa khu pasal atan i duh em ni an tih chuan lal fanu lah chu ner nang chung hian Sawia mit taka enkal chung hian a lu an thing na na a, chu ve leh lal leihka sang aṭanga zuan thlak pah chuan Paulianuk, lal fanu hian i lu kha a duh a ni an tih leh zet chuan Paulianuk tan pawh duhthlan tur a aqm tawh lo.


Tlan dawkzawk in ṭe ruai chung chuan Sawia lamah chuan a kawlhnam chu an vilik phei zauh aSawia nghawng chhawk hmawk tuma a kawlhnam a vai lai tak chuan rang taka dinglam sira thlek pah chuan Paulianuk kawng chu an zai kak sak duaih a, Paulianuk chu leiah bawkkhup nghal rawk in thawh leh an tum chu a hnungzang ruh tliak chuan thawh tir zai reng a rel thei lo, a kawlhnam chu leiah a kut nen nam hnanin thei leh thei lo hian an in bengkang hram hram a, Sawia lam hawi let tur pawn a kawng chuan chet zai a rel tir thei lo.



A ma tawk chuan phun bul bul chungin zawisap hian pialralah tal hnehtu ka chang khawp ang tiin a nak ruh tliahna lai chu an khawih de de a, Sawia chuan Paulianuk naute lam chu hawiin in hotupa hian reiloteah pialral kawng a zawh dawn tho tho, a lu ka tan lai in hmuh duh loh chuan hnunglam hawi rang rawh u an tih chuan rang takin an hawi nghal a.


Hmun leh hmunah Sawia chuan ṭhutchilh te te in Paulianuk lu chu an zai siah siah mai zawng, thisen rawn chik chhuak te chuan Sawia hmai phuh sen phut in mipuiho chuan rapthlak ti takin an mit an lo hup chawih chawih a.


Sawia chuan Paulianuk lu chu sang taka khaiin zawi sap hian i vul lainni a tawi lua e, ṭha te te khan i nun lo hmang la ni mai tur a nia tih sap pahin naupang a lu pek a lo tiam chu hui zauh in chu naupang lah chuan phur fahran mai hian Sawia chu panin , Sawia chuan kha le tih leh naupangte chu kut khur dar dar ah chuan Paulianuk lu chu an hmehbel zet zawng, nu pakhat lo tlan dawr dawrin Paulianuk lu khai thi far tluk tluk chu pawm kang lawp in Paulianuk lu chu leiah chuan a thloh ta bawl mai a.


Sawia chuan ka pi la ding teh an tih chuan chu nu chu ding chawt in Sawia lam chu hlauthawng tak mai chuan an hawi a. Sawia chuan nelawm tak mai hian leia Paulianuk kawlhnam chu chharin a lam an pana naupangte chu melh ralh pah in bawiha mihuaisen tak i ni, i dam ni sei rawh se, hei hi lo kawl ṭha tlat ang che tiin an pe a chu naupangte chu a lawm em em mai a, a nu chuan Sawia chu mak ti tak mai hian en ha pah hian a kalsan nghal thuai a.



Tuaka chuan Paulianuk naute chu pan in mipui hriat tur in ring tak mai hian, kan ram valh chinah huangtau chhuahin in lu in rawn rawlh a, in lalpa hnenah ti hian in lo sawi dawn nia, lusei lam hawi zawnga in hriam in lek chhuak leh a nih chuan Murlen tlangval hlauhna pianpui ve lo pali ten in bu zawl an rawn luh chilh ang tiin Hualzasela chu an sawi tel ve sak a.



Sawia chuan lalpa lam thlir pah chuan lalpa i khua leh tuiah hian reilote chhung khualṭha ang in min en la, tunah hian ka duhthusam min tihpuitlin ta che an tih chuan lalpa chuan ni rawh se an ti a.


Sawia chuan,Tedim tlangval pali te lam hawi chuan Aithang an hriam hi laksak la, lamkal pahnih tirin mipahnih hi an lalin a tlannan sechal pali lo keng rawh se. Nihnih chhunga an tlangval pahnih an chin ngaichanga an hmel kan hmuh loh chuan Chhippui lalpa sal an ni ang an tih chuan mipui ho chu an phun ta mur mur mai a, Sawiluaia chuan sawi chhunzawm leh in, tunah haw ula in ṭhiante pahnih tlannan hian in lalpa in  sechal pali nen amah ngeiin Chhippui khaw lei lung hi a rawn rap tur a ni an tih chuan mipahnih te chu rang mangkhengin an khaw lamah an tlanliam nghal a.


Ka chau a ni. Ka rilruah a lut hlawl lo. A ngaihnawm loh viau ang.




Saturday 24 August 2019

HNEHTU NGAWICHAWI. BUNG 4-NA.

HNEHTU NGAWICHAWI

BUNG 4- NA.

Khamsang lal fapa leh ralhrat khawkheng chuan Neihdura nau te lam chu en in ti khan khuaah haw u la, ka pa hmu turin in rilru in lo siam fel dawn nia. Neihdur kha chhawm haw nghal ang che u tiin nelawmna pakhatmah nei lo chuan an sawi a.

Neihdura naute ho chuan lal hmuh chu an hreh tlang hle tih an hmelah chuan a lang chiang hle mai. Sawia chuan U Hual biak fal lawk che ka duh a ni an tih chuan an han dingfal dun ren rawn a, Sawia chuan," U Hual, kan boruak tawn hian a zir lo bawk nen kei Khamsang lalpa hmuh khi ka hreh takzet a ni," an ti a.

Hualzasela chuan a lu lo buk nghat in  Khamsang lal fapa Piandenga lam hawi pah chuan ," lal fapa, hei kan pasalṭha hian ruahmanna dang a nei tlat mai an ti a," Piandenga chuan ngun taka lo en in eng ruahmana dang nge ni a an ti ha a. Hualzasela chuan tumṭum chu in khua kan lo lawi lut lo phawt mai ang nge, amah erawh chu inremsiampui che ka duh a ni an ti a.

Piandenga chuan a eng thu leh hlaah chuan maw an ti ha a. Hualzasela chuan keini lusei pahnih lal awp khua ah hian buaina chhuak tawh lo hram se ka duh a ni. A chhan chu pawisawi lo in nunna an tuar hnem dawn si a, tin in khua leh kan khua in a kar cheh Dizawl Fanai Pawih an awm a, tianga lusei leh lusei kan in nghirngho chuan an ngawi mai mai dawn hauh lo a nia, a tu lam lam tan pawh a ṭha lo ang nge, khing Fanai pawih ho zuam nih khi ka duh hauh lo an ti a.

Piandenga chuan ni rawh se, kei khamsang lal fapa Piandenga hian ka tiam che u. Murlen khawlam hawi hian ka hriam leh ka thalfang ka thlah lovang tih hi lei leh van kawk chungin ka sawi e an ti fiak fak mai a. Hualzasela pawh chuan kei Hualzasela Murlen tui tlang hian ka tiam a che u. Khamsang khaw lam hawi hian ka ngen mu a per chhuak ngai hauh lovang, pasalṭha in a thu tiam chu a vawngnung reng bawk ang an ti chhuak ve chhak a.

Piandenga chuan aw le a ṭha e. Ti hian kan inrem ah ka ngai asin an tih chuan Sawiluaia chuan in pasalṭha te khan a ruk a rala kan hnunglama min phil hi an duh lovang tih pawh va sawi theih keh suh, keini lam chuan buaina kan chhawk chhuak hmasa dawn hauh lova, Khamsang lalpa hian lo zilh hau se an tih leh chuan Piandenga chuan ni rawh se, kha kha a tawpna a ni bawk ang an ti nghal a.

Piandenga chuan Zosiami lam en pah chuan Murlen pasalṭha te hi kawng laka an ei tur faisa em maw chaw fun tur emaw in nei em ang chu maw an tih chuan Zosiami chuan nei tuk e tiin a ṭhiante nen chuan thlama faisa an dah chu Hualzasela iptepuiah chuan puar luah in an han khungsak hnu chuan an in ṭha ṭhen zui nghal a.

Hualzasela chuan Sawia hnenah chuan," Sawia, a lu kha i lo tan sak ta law law lo a ni an ti a," Sawia chuan U Hual, nunna hi a hlu a kan mihringpuite pek theih lah a ni hauh lo. Kei pawn laksak chu ka chak asin, mahse kei ang bawka fahrah nun fa te a neih ngai chuan an tem ve vaih chuan ka in thiam lo kum khua tawh dawn sia an tih chuan Val upa leh Hualzasela chuan Sawiluaia puitlin zia chu an hrechiang ta telh telh mai a.

Kalkawngah chuan ding meuh in U Hual kha kha ka pa maw? Ka nu hi vawitam ka zawh pawn engmah min hrilh duh ngai lo, tunah chuan engkim min hrilh duh tawh ngei ang an tih chuan Hualzasela chuan dam hauh ila engkim kan la sawiho dawn nia, tiin kalzai an han rel leh ta a.

Dizawl kawngpeng an han chuan chhuah meuh chuan ni pawh khawthlang lamah a herliam ve mek bawk a. Hualzasela chuan an chhak mit tlin tawk a han thlir chhoh vang vang lai chuan Val upa chuan Dizawl khaw kawt pawh ka rah lohna chin kum tam a vei ta tiin tlawh chakna thinlung chu a nei lian ru hle mai a. 

Hualzasela chuan nih phei zawng a ni meuh mai kei ngei pawh hi ka mikhual lo hle nghe nghe a, mah se, kan nau te khan kan hnu an rawn chhui zui dawn nen khawlam pan phawt mai ang u tiin lungsi zan lo chuan an khaw lam an pan ding nghal a.

Huazasela chuan Sawia chu melh ralh pah hian kan lalpa chu i lakah a lawm dawn hle mai, Khamsang pasalṭha hun reilote chhung in i tuk zal der mai chu a ni sia, i hmahun thui tak hi ngaihtuah fo ṭhin ang che. Nakin lawkah i theihna chhin chak avang ringawt in chungnung duhna avang nen khawi khaw pasalṭha ten an rawn la zawng chhuak ngei ang che, chumi hunah chuan nun hlut zia hi i zir chiang hle dawn nia. 

Fimkhurna nun khan i thinlungah hmun chang tlat se, i dara silaimu luhna khan beih let a ngaih zia hrilh naqn zel che rawh se an ti dap dap a.

Sawia ṭawngka chhuak atana mawi lo khawp hian Sawia chuan ral tia au chiam nu kha a hmelṭha hle mai ka ti an ti chhuak phawng mai a. Val upa chuan han tlangval ṭhat leh a han zen pawh chakawm tak zu nia tiin an nui huah huah a. Hualzasela chuan thu tak fe mai hian ti hian an rawn sawi chhuak a.

Nula hmelṭha tak zawng a ni meuh mai, mahse, kan hmaa liam ta pasalṭha tam tak te kha khaw khat nula hmelṭha vanga nunchan hi sawi tur an awm ve nawk a nia, mahse in han sawilan takah chuan hmelṭha tak chu a ni e, kan lal fanu iang in an ti sap a. 

Hualzasela chuan Sawia lalin banglaia lalpa siali tar kha a ṭha teh asin, i tan hian a uih ka ring hauh lo, ka lo sawi hmawr hmuh ang nge, a lu kai laia sawi chi erawh a ni hauh lo, a a lei hmawr khalh kaltu a nih hlauh takin an tih chuan Sawia chuan kei ve mai mai tan chuan a harsa khawp ang.  Kum em pawh in leilung luah sa kan la rap bel lo chu a nia, U Hual ka tana i in peknaah lawmthu thinlung takin ka hrilh che an ti ve sap a.

Murlen tlangvalte ho nen an han in hmu zet chu an hlim ngei mai, Hualzasela chuan an kalna chanchin engkim chu hrilh vek in lungmuang tak chuan an khaw lam an pan ta a.

Khua an han luh chuan Hualzasela chuan Sawia i nu a ngaihtuahawm hlauh palh ang nge nang chuan in lam lo zu pan mai la, a ṭul a nih leh kan rawn hrilh hre mai ang che tiin in lamah chuan an hnar haw ta a.

Lalin an han thlen chuan tap lamah chuan lal fanu hmelṭha Chamreii chuan zanriah hmeh tur in bai a lo chhuang a a ma tawk ah a lo buai hle mai. Lalpa chuan aw haw, kha in kalna lam chanchin te chu i mawng han hung la beng sikin ka lo ngaithla ang nge an tih chuan, lal fanu pawh chuan an khaw pasalṭha chu a lo en ve ngar bawk a. 

Hualzasela chuan lalpa inremna kan siampui ta mai. A ni lo lam zawnga kan in nek kan in nek chuan Khamsang khua nena kan karcheh khua te lahah lusei fa te kan hawi ngam dawn hauh lova, i lalna khua leh tui tan pawh hlauhawm an tling thei a ni tih hria in inremna kan siampui mai asin an tih chuan lalpa chuan uai, chuti zawng chuan maw, a va lawmawm ve le, mahse an pasalṭha Neihdurha khan inremsiam a duh dawn hauh lo mai ka ti an ti a.

Hualzasela chuan duh lo thei dinhmunah ding hek lo, a ni kha chu tu emaw khan an zilh hlak kha i khaw daingul turin a lu a zuah sak hram a ni an tih chuan lalpa chuan chu chu tu nge tiin a mawnghun chu an siamrem leh sauh sauh a. Hualzasela chuan lalpa pemthar lal thisenkai ni bawk Sawiluaia khuan maw le, khu nau khu nakin lawk a i vangkhua tana nun pawh hlan ngam tur khawp a mi huaisen zu nia maw le an tih chuan lalpa chu chek tlak tlak pah hian Huala, amahah khuan theihna sang tak ka hmu tlang vek asin, ka khua leh tuia ka tlangvalte hian thikna dik lo thinlung an put ka hlauh vanga a chung changa ngawih la chuh mai ka nih hi, Huala, Khamsang lalpa hian a mah vang hian ka khua a lo la lawi lut ngei ang ka ti, chumi hunah chuan dan beh dan i kut ni se, ka khua leh tuia ka rin luh hringmi hian a pawnga taka ka khua an chhuahsan hi ka remti hauh lova nia tiin Sawiluaia a dah chungnung zia chu an sawi chhuak zauh a.

Hualzasela chuan lalpa nangin hmangaih takin baihvai nufa i lo kuangkuah a, hmangaihna chu hmangaihna bawkin a chhanglet mai tur a ni. Kha lamah kha chuan buaina a awm hauh lovang, i banglaia i tuai hnum khi tu emaw tan kan it pui deuh a lalpa an tih chuan Tlangaupa Sawiluaia chu zu ko nghal la, ka banglaia mi hi a kut ah kan hlan teh ang, an tih meuh chuan Hualzasela chu a hlim em em mai a, chutia ral hmaa a tluk loh en ṭan der in chengrang a chawi ve tawh tur chu ramchhuahpui a chak hian a chak zek zek tawh mai a ni.

Sawiluaia chuan lalin chhung a rawn rap luh lai chuan lal fanu hmelṭha chuan haw lo tih hriat zet hian a lo melh kar mai a. Lalpa chuan a kut hrawl taka hui lauh lauh chung chuan a mawng an hun tir a. Lalpa chuan engkim hrilh hria in lal thisenkai a nih zia thleng leh a khua leh tui tana pasalṭha rinawm tak ni turin an fuih nghal mial mial a.

Sawia chuan lalpa baihvai taka kan awm laiin nangin hmangaih takin i khua leh tuiah min rin lut a, hei aia lawmna tur a awm leh chuang dawn em ni lal pa? Ka damchhungin he khua leh tui tan hian ke ka pen ang tih hi ka nu hmingchhal meuhin ka tiam che lalpa an tih chuan lalpa chu nui var var chung hian tunah chuan pasalṭha ka neih belh leh ta, tia tho tharh in a banglaia a silai tun hnum hlarh chu la in Sawia kutah an hmehbel nghal a, Sawia chu lawm bawk si sawi tur ber hre lo chuan Hualzasela chu an melh a a nin la turin a lu a lo buk khum hmak bawk nen, Sawia chuan lalpa, ral leh sakawl hmaah nu nau leh tar chak lo te, i lalna khua tan he chengrang hi ral leh sakawl lam hawiin ka lek chhuak ang an ti chang fak mai a.

Lalpa chuan silaimu leh a zen chu tam tham deuh pe in ka pasalṭha eng nge i rilru ah lo lang le tiin belhchian leh zual chakna avangin an zawt a, Sawia chuan," lalpa, Pherpui pasalṭha ngenmu avanga pialral ka kai teuh zia kha, tunah chuan ka mamawh ka kawl kim ta, Zamana kha ka duh a ni Pherpui pasalṭha kha tiin a mitmeng chu rawn danglamin a mit meng te chuan nelawmna pakhatmah a nei tawh hauh lo mai. Lalpa chuan, i lal ka ni tih hi theihnghilh ngai suh ang che. Hmalam pan hun a awm a, tawlh hun a awm bawk, lal thisen kai erawh i kut hnawr pawn i tawkna tur a ni lo tih kha vawng tlat ang che. Hei ka khawdaingul hian i hnenah ṭhuṭha tak tak a la fah fovang che. Tiin lalpa chuan a thlah liam ta a.

Lal fanu chuan ka pa danglovi te inah ka zu kal lawk ang nge, tih leh chhuah an rual nghal a. Danglovi chuan e heu leh kan lal fanu hmelṭha lah nireng che chuan eng thlichhia in nge lo chhem lut che a an ti ha a. Lal fanu chuan ui keizawng, a tawt hian ka tawt ut ut zu ni ber hian, en teh tiin midang hriat loh tur a ko  peng nghal zat a.

Danglovi chuan eng lam lam ni leh dawn chu maw? Tiin an zui nghal a. Lal fanu hmelṭha chuan ka pem thar Sawiluaia khu maw le, ui keizawng, hma han lak mai ka duh a ni, a mah vang khuan zan tam lah ka mut hilh thrih loh phah tawh, mahse lal thisenkai ka nihna hian a phuar dawn tih lah ka hrechiang ropui sia, ui ha ka sawi zawng ringawt pawh hian ka tawt up up mai ka ti ṭhiani, ka zahpuiawm mang teh e, hnamchawm nula nih ve mai te hi ka duh rum rum ṭhin, Danglovi chuan lal fanu i nia, ka unaunu i ni bawk a hma hi keimah ngei hian ka lakpui ang che an ti ve sak a.


Lal fanu chuan ui lal ṭhian, ka in nghahna i ni. Tiin an sik hlak halak a, Danglovi chuan em em ṭhin che hian, tia thutak hmel tak mai hian kawng engkimah i fimkhur a ngai dawn a ni. Roduha lah sawn khawnbawl fa a nihna hmachhuanin a hel tluk tluk mai si che a an tih chuan lal fanu chuan a hne hian ka hne deuh ṭhin ka nu lah hian a lo be ṭha em em mai lah tak a, tia Danglovi kut hmer ngat ngat pah chuan, lal fanu chuan e taka, Sawia khua lal thisen kai a ni awm e, ka pa te ti ti kamliam ka bengin a dawn danah chuan Khamsang lal tupa a ni e an ti asin an ti a.



Danglovi chuan ka rin dan chiah chiah zu nia, a nu hmel ka hmuh khuan nu vantlang chunga leng a ni chiang mai, a nu khu a hmelṭha in khawi khawkhat lal awp nula hmelṭha a ni chiang mai, kan tlangval ṭhenkhatte sawidan ngatah phei chuan kan khaw nula tam tak aiin ṭha zu ti zawk hlawm a maw le, nang leh kei pawh kan tel ve tihna tiin an han nui dun leh uarh uarh a.


Lal fanu chuan, ui lal ṭhian, keizawng mak hi ka in ti tawp thei dawn lo a nih hi, ka pa hi chuan engkim lo bengkhawn in ka awmdan vel pawh lo thli thlai mah se, min chelh beh hi ka ring hauh lova ka nu erawh a deh a khirh deuh thung ang tia tui taka an sawi siam siam lai chuan Pherpui lalin chhung boruak chu a rit ru hle thung.



Saizampuii chuan ka pa, i fanu hi min en la min han ennawn leh teh, kha hnamchawm i tih khan i khaw tlangval te tih theih loh a ti asin, leh lam ṭawngka  ingaithlak laiin ti nge hun ṭha pawh siam sak lek lova an nufa chunga thutlukna i siam mai le an tih chuan lal Saithangpuia chuan e he heu tih leh nam sawk rual in a fanu chu khumpui lamah an nawr lut nghal a.



Pasalṭha Cheuva chuan lalpa,"kan thu dang alai chuan, lungmuang taka mutmu kan tuah lai hian kan in ral rin hi ngai ka ti mang e an ti a," lalpa chuan a eng thu leh hla ah chuan maw? Ka pasalṭha chhuanvawr te in awm chhung chuan khawi khaw lal awp nge dawih mit hmuh tura min duh chu le? Fapa tlangval pahnih ka nei a, an kianga chengrang chawi turin Zamana nen hian ka rin tawk zia che'u in hai hauh lo ve an ti a.



Cheuva chuan, lalpa, i thlazar hnuaiah hian kan khaw lei hi ka rap bel hle tawhin ka inhria, kan piah ral ṭiau lui kam chhim lam aṭanga Tedim paihte ho sawn kan mit barh duhna thinlung an pu lian hle ang. An pasalṭha hruanghrau natzia lah kan hria, i fanu chunga an chet thawh duh dan lah i hai lo ve, ti nge kan lusei pui lal awp khua te hi kan pun mai loh le an tih chuan lalpa chuan chu ka dawihzep vangah i ngai em ni? An pasalṭha Paulianuk hmaa kal Kamzarem saw do turin ka tlabgval te thisen luan hi ka remti hlei nem le. 



A thu hrimah, kan chunga chet an thawh duh dan te chu ka hre kilh kel e, ngawih ka chuhna chhan chu ka khua leh tui te ka ven thawn vang zawk a ni. Ni leh thla kara leng kei in lal hian ka hlau ther te lo ve, Zamana hi zirchiang la, a kaihza vengtu ni tlat ang che. Hma a hruaiin a hnung dawl la, a rhu leh hla bgai chang la tiin Zamana a dah chungnun zia chu an chhak chhuak zauh a.



Lalpa chuan Zamana ngenmu tuara kan hnamchawm tlangval tlu lai chu ka mit ngeia hmuh ka chak asin, a ni chuan zan thimah pawh a sai tur a hlah ngai lo ve an tih chuan, Zamana chuan intithei tak mai hian lalpa Murlen ho ram valh su in kan hniak lah a lang phe nuaih mai sia, duhthlan tur ka nei ngang lova ni lal fanu chhannan a ka tih theih awmchhun a ni sia an tih chuan Saizampuii thinrim Sailo luhlul chhuak chuan khumpui lam aṭanga rawn thawh chhuah pah hian ti hian a rawn sawi a.


Ka pa, thu tlem te ka sawi i remti em an ti nem duai a lalpa chuan chemte eng nge i sawi duh chu sawi ta che an tih chuan Saizampuii chuan ti hian an sawi a.



Tedim pasalṭha rawva tak te laka ka nun chhanhimtu chu kha tlangval hnamchawm kha a nia sin, in hlauh leh in ṭih em em Tedim pasalṭha Kamzarem lu tan tu kha a nia sin, pialral a kai in ring a maw? A teuh lovang, U Zaman i ngenmu pakhat tuara pialral kai turin a der dep lo ve, a ni chuan Kamzarem kawlhnam hnungpuakin a la rawn pan ang che.


A huaisen zia leh actawrh chhel zia chu e, ka nun chhanhim nan engpawh a huama a hmaa awm chu a hlen chhuak vek, pialral a kai chu ring suh ang che'u tia a sawi zawh chuan khumpui lam ah a luhsan leh ta daih a.


Lalin chhung boruak chu a reh ruih mai, Kamzarem lu tan tu chu Zamana ngenmu tuar, Murlen pasalṭha tuai tir Sawiluaia a ni tih reng an hre si lo. Zamana awm nuam lo chuan Cheua kan tlangvalte fuih turin zawlbuk ka zu mawi ang nge tih leh chhuah an rual nghal that a.


Lalpa chu meng kual rulh rulh chung chuan a fanu thusawi chu awih har ti hle mah se dawt a sawi ngai loh zia hrechiangtu a ni miau mai si.


Duhtawk phawt ang. Ka kut a kham.