Thursday 21 March 2019

THIH NGAM LU PU TEN HMALAM AN PAN. BUNG 10 NA.


THIH NGAM LU PU TEN HMALAM AN PAN
BUNG 10 NA.

Hualzasela Pasalṭha chuan Thangzika chu chik zet a en chung leh a thinlung chhunga rinhlelhna la kai tih hriat zet mai hian, kan tum thuhmun a nih rual hian hnunglam aṭang hian min hup mit ṭhak duhtu hi an lo awm ang tih ka hlau hlel lo ve an ti zauh a.

Thangzika chuan nuih sang pah leh a thinlunga hrethiam tak mai hian, keini lam aṭang chuan a chhuak lp turah ngai ang. Mahni lusei puite laka rilru kha pu mi kan ni lo ve tia a sawilai chuan hnim pik kar aṭang chuan Laiveta te chu an lo chhuak khawm a.

He Ṭiau lui tui hi kan vat kan mamawh a ni, ni a tlangsang hmaa an khaw ram chin kan thlen a ngai ang. Tia Hualngaman an sawi chuan Thangzika chuan ni e, a ṭhawng tu zawk kan nih dawn avangin muanchan a chi vak lovang an ti let ve sap a.

Hualngama chuan a rilru chhungrila thinrimna in phum ru chu a hmel hmaia lo lang chhuak in Thangzika te lam en ha pah chuan kan chet thawh duh danah in ril rem zawng a nih dawn loh ai chuan inthurual thei kan ni dawn lo a ni an tih chuan Laiveta chuan Hualngama en kal chung chuan kei zawng, ka duh aia mah mah awm lo a chet ka tumna hian in hmai zawng a zah dawn hauh lo a ni an ti let ve sak a. 

Hualngama chuan chu ti a nih zawngin kan thu a rual tlang turah ka ngai e. Sai phak si lo va a ruk a rala che te hian ka chempui hriam lai hi an dawng khawp ang. Tiau lui kan kan hunah an khaw kawng panna kawngṭum hi hmun hnih ah a in ṭhen a, Luseiho kan rinawm zia leh kan thu leh hla a kan dingnghet zia entirna'n i naute pathum hi ka kiangah kal se la, ka naute pahnih hi in kiangah kal ve thung rawh se an tih chuan Laiveta chuan rawtna ṭha tak a nih chu an ti sap a.

Hualngama chuan Piandenga leh Papawnga chu melh ding bik tak hian ka kianga kal in duh em an tih chuan an ni pahnih chuan Thangzika chu an han melh ralh a. Thangzika lo buk nghat an han hmuh chuan aw chu an pawh ve ta a. Hualngam bula kal turte hi Aivela, Papawnga, Chhunhleia leh Piandenga an ni.

Huaingama chuan Lianhrim, Huzau, Liankung, Herha, Khamsang pasalṭhate hi zui ru le, tih leh kal an han rual a. Ṭiau lui tui nu phut leh rapawm lek lek a, in chhek per ri sung sung daikai tur chuan Lusei Mihrangval rual te chu an han in puahchah a.

Hruikhawng chu an kawngah nghet taka suih in an han in ṭawnzawm hnu chuan raw chang sei tak tak chu ṭawn zawm leh in Hualngama chuan Ṭiau lui tui chu an dai ṭan ta a, a hnunga mi te chuan rawn zui ve leh in  Raw tlawn chu an han vuan ve nghal chat zel hlawm a. Ti chuan leh, Ṭiau lui tui chu kan chhuakin an han tlang bawk a ṭiau kamah chuan an han ṭhu chawl far hlawm a. 

Tuibur hmuamda awm vel an han chawlh hnu chuan kal zai relin an sawi lawk ang ngei chuan kawng ṭum pahnih lo in phan riak ah chuan in ṭhen phawk in Mihrangval rualte chuan a tam thri angber Paihte( Teizang) ho lu khai tur chuan hma lam an pan ta khep khep mai le.

Hualngama chuan naute u, an khaw ram chin kan thleng dawn ta der mai, tia an Perh tar chu an kawk va a, Piandenga chuan, U Hualngam, engtianga hmalak nge i ril ruk le tiin zawhna an zawt a. Hualngama chuan a tam thei ang ber lu kan khai ang chu le, hmeichhia leh tar chak lo erawh kan zuah ang, Laiveta te kalna lam kha a kawng a kual deuh avangin  kan hmakhalh dawn tihna a nia, engpawh ni se, fimkhurna hi kan nunah bet tlat rawh se an ti a.

Chu tah kal zel in an hma lawk a, nula nui thawm leh thing ek ri chu chiang takin an hre thei a. Hualngama chuan uai ka duh aiin thawm kan va hre hma deuh ve maw le, an khua chu an ralmuang tawk thawkhat hle mai maw, heng chen chen a an khaw nula te an thlah zalen ngam chuan engpawh ka ti thei a ni tih chu an Lalpa changthlan a ni ngei ang le.

Engtiang chiaha huaisen nge kan nih le? Keini Lusei ho hian kan lamtir ngei ang. Piandeng, Papawnga nen khan veh chho ula, hmeichhe awmnem an ni tih kha hre reng chungin thawm an chhuah lohnan vo bet ang che u, kut erawh in thlak lo hram dawn nia an tih chuan Piandenga te pahnih chuan an tihtur chu hai mawlh lovin thawm lo chhuahna lam chu uluk zet hian an han pan dun ṭhem ṭhem a.

Piandenga chuan Papawng i diar la chhuak la i hmai tuam rawh le, khi hnunglam min chhawn a nih khi, an kiang vel erawh khi i mit khan len ngun deuh se, tia a sawilai chuan Papawnga chuan nula pahnih thing eh rikna piaha Paite bekzial pakhat ngaihngam taka sehawr thing nghenga ṭhu chunga vaibel lo pak khu hlat hlat chu kawh zauh pah hian Piandeng a va buaithlak duh dawn ve maw le, an tih chuan Piandenga chuan, awlsam taka ral beihtum na hmun a ni lo ve i in ring em? Nangin nula te saw lo buaipui ang che. Tih leh Sehawr nghenga ngaihngam taka lo ṭhu chu an pan ṭhem ṭhem a. Chu tah leh, thingṭang ro a rap tliak ri khauh mai le.

Chu Paihte pa lo hawiphei chu ding nghal zawkin a chempui chu an hum nghal zat a. Chu ve leh, Papawnga chuan nula pahnih chu a ruala bawh thlu raqp pah hian chempuia tin dun chung hian i awrawl in chhuah vaih chuan in lu hi ka tan nghal ang an ti vin ṭhawt mai a.

Chu paihte pa chu rak nawk nawk chung hian Piangdenga awmna lam chu rawn pan phei nghal in Piandenga pawh chuan zei tak mai chuan an veh ṭhem ṭhem mai a, Paihte pa chuan Lusei nak mawh hi, i lu sahlam mawian ka ti tia a mitmeng fiah kaka Piandenga melh chung chuan an rawn bawh phei puat . 

Piandenga chu lo zir sawn zauh hian Paihte mawngah chuan a chem phek chuan an hem pawp mai zawng, chu Paihte pa chu dingdihlip zawk in a mawng chu an nuai vut vut a. Piandenga chuan chu Paihte pa kawlhnam ken chu melh chunga a ban vai zawnga a thlen chin awm vel an teh leh chuan bawh zui ve nghalin a rawn sah phak lo vah ding leh chatin leia in bin chung chuan Paihte pa lo hawiphei chu a beka hnek burin lei a a tluk rual chuan bawh nghal zat in a nghawngah chuan an chuktuah nghal a.

Papawnga'n chema a tin te zinga mi nula, a hmel en reng reng pawh a mi awmtheifa tih hriat ngawih ngawih, hmel ṭha tak leh hmel nung sarh mit aṭanga mittui lo luang chhuak ngiai ngiai chung chuan Lusei, zahngai a khawhmuhnan nun rawh, ka u a nih kha an tih chuan Piandenga chuan chu nula hmelṭha tak, a hmel pawh a lo la en chian hman loh lam an hawi zet zawng, mihrangval chu , chu nula hmelṭha tawpthang lakah tui ang  a nemduai e.

Chu nula bianga mittui luang chu en ding ngar chung hian a hmelṭhatna chuan Piandenga thau ah manin a khaw hawi te chu tawi ru riau hian a hria a. Papawnga chuan Piandeng eng nge i la nghah reng? A lu kha i la ngam lo a nih chuan keiman ka rawn la dawn em ni? Tiin a rawn au a.

Piandenga chuan a bawhbeh pa chu kuaidakin tu nge i nih? Tiin an zawt a. A hnar aṭanga thi chhuak sung chung hian, chu Paihte pa chuan Lengsir Lal Mungtin thanga fapa Munglianuk ka ni e an tih chuan, Piandenga chu tho chhuakin a nghawnga chempuia chuktuah chung hian, khawnge in pasalṭha Kamzarem an ti chang bawl mai a.

Duhtawk ang aw.


No comments:

Post a Comment