BUNG 7 NA. MUANTEA KHIANGTE
Laihnuni te in ah tui taka ti ti an vawrh lai chuan Piandenga chu lo lang hlawlin a hmela dik lohna awm tih hriat ngawih ngawih chuan Thangzika leh Laiveta chu an mrlh ding ngar a, Piandenga chuan a mitmenga hmanhmawhna lo lang tel chung chuan an siai zuah a, chu ve leh Laiveta chuan mawngte pawh a kham dawn dawn,a kan hriat chu le, Piandeng eng thu hla nge ni ngai i hmel hmai dik zan lova kan hmuh tlat chu le an ti a, Piandenga chuan Neihlaia zu-rui maw le, zak lek lovin khawlaiah a au vak vak a, an tih chuan Thangzik hawh teh i va ngaihven teh ang hmiang tih leh Laihnuni chu mangṭha an rual nghal a.
Zawlbuk piah tualzawl zau lai deuh a, Neihlaua lo insawh lo insawh chu Laiveta leh Thangzika chuan hmu thuaiin Piandenga chuan a ṭawngkam a chhia in mi hnuaichhiah ching tak mi a ni, Lalpa hrilh hmasa lo va in khap daih theih ka rin vanga lo kal ka nia an tih chuan Thangzika chuan i ṭhiante kha lo hrilh la, naktuk zing varṭiana chhuak thei tur khan lo inring ang che u. U Laiveta te inah lo zu awm khawm ang che u. Kan Val upa kha a rukin i lo hrilh mai dawn nia tiin a tirliam nghal a.
Laiveta chuan kha, Khamsang tlangval tiha mawi lo khawpa at in so mai le, Neihlai tia aw dam dap maia rawn be tu lam chu Neihlaia chuan thlek ha pah hian, ka awmdan sawisel turin tu nge i nih? Kal kiang mai teh u, kei, Lalmual kil pha chin Neihlaia ka ni ngai e an tih khum vei pang pang a.
Laiveta chuan, khaih khaih khaih, chutiang thu an sawi ngai lo e, zawlbuk zanin chu i kai loh a ṭha ang nge, va haw la va mu rawh le an ti dam leh thluam a. Neihlaia chuan a hmazawna chilchhak tuarh tuarh pah hian, in ti pasalṭha chawpin ka zilh e ek e bale min han tih khanglang chu le, ka duh leh Zawlbuk ka kai ang nga, ka duh leh ka kai lovang, lo inrawlh buai duh ting suh an tih lhum leh sak a.
Laiveta mitmeng lo danglam ta thut chuan a chunga thil lo thleng tur chu a kianga ding ngawi reng Thangzika chuan a hai lo hle mai le. Hnaihchilh thut in Neihlaia khabe kual ah chuan an chhoh hnek bur mai zawng, ke pahnih vawr suau in lei charah chuan a zangthal zawngin a tlu khu rup mai zawng, a ni rui lutuk luhai chu tho leh tur pawh awm lo chuan a mu zawi ta reng mai a, Thangzika chuan nuih sak pah hian, i zaidamna hian a lo la tlin in i dawhthei hle mai a, a ni tawrh atan chuan a tawk chiah in kut pawh i thlak thiam e. Kan zawn haw mai dawn em ni an tih chuan Laiveta chuan hruai haw kan ba lo ti hian a harh hunah haw ve mai teh se, ti teh, kan naute ho in min lo beisei reng tawh ang kan in lam i pan ang hmiang tiin Laiveta te in lam chu an pan nghal a.
Laiveta ten in an thlen chuan Leng haw ar pawh a vawikhat nan an khuang ta al al mai a. Thangzika chuan nuih suk pah hian, kan Neihlaia mai mai chuh, hun min va paih sak hnem lu lai deuh ve maw le, Zawlbuk kai pawh a in thlahrunawm rum rum dawn mang teh e an tih chuan Laiveta chuan mai mai a, kan vangkhua tana ke pen te kan nia, inthlahrungna tur a awm lo an ti deuh hmuk a.
Thangzika chuan Piandenga leh midangho an hmuh chuan kha min lo nghak rei tawh em an tih chuan tlangval tuaitir ho chuan rei lo ve, Neihlaia thal huang kha kan rawn hmu hman tiin an han nui put put hlawm a.
Thangzika chuan aw le, kawtzawlah hian i rel tlang mai ang u hmiang rei pawh rel tur a awm lo ve an tih chuan Rawl rala chet dan tur an han rel ṭan nghal a.
Laiveta chuan, kan val upa uap na hnuaia kan han tal vel tur chu ngaih lam lam te pawh a ngam zan mai ka ti, rorel i ṭan nghal rum rum mai ang u, ngun takin ka thusawi tur hi lo ngaithla ula, tiin an khuh deuh kharh kharh a.
Kan chhak Pawih( Tlaisun) ho khua aṭanga rawn fin tu lui Tui rivang khu kan zawh thla ang nga, Tui thum pengah veilamah kan kual thla leh ang, kawng hi a chheng chhe deuh dawn a, kan fimkhur hle a ngai ang. Ti chuan Tui thum peng aṭangin Ṭiaupho kam kan thleng thla ang nga, Tiau lui kan ral leh lam rawn fintu pan chho in pum siamin ṭiaural kan kai ang.
Ṭiaului chhak ah khian Leithum khua Lal chak leh huaisen tak Sukte leh Hualngo indo laia an pasalṭha chhuan tawlawl ni ṭhin Lal Hualzasela khua in 180 khua a awm a, an ni nen khian kan in tlawhpawh ngai meuh lo, kar a hlat tham avangin, khi lal Hualzasela khi pa tawrawt ngaihtuahna tlem tak mai mi a nih laiin mi rilru ṭha tawp khawt a ni ve tlat thung.
Puanphah phula Tawnzang lal Haupuma lu tan tu kha a nia, nakin zelah pawh tlawhpawh hun pawh kan la nei mai thei a ni, a chhan chu heng Paihte gnam peng hrang hrang leh Pawih ho hian min karcheh avangin kan la tlawhpawh mial mahna. Kan thisenin ngam viau mah ila kan chhungte kan ngaihtuah tel a ṭul fo ṭhin avangin kan la pur a la ngai mai thei, kan,Luseipuite an nih avangin, chuan Hmunzau Lalpa erawh a lakah kan rinna hi kan nghat tur a ni lo thung.
Ti chuan, Mauhak hmun an tih mai ṭhin, Sailo Lal, Sailotawna Pasalṭha, Zakhuma sapui mei chaihna hmun kan thlen hunah kan sir hel leh ang nga, Hruikhawng ngawpui kan lut leh ang, chutah chuan tuipui kan daikai nan hrui kan mamawh dawn a, chu ngawpuiah chuan a tam thei ang ber hrui kan la khawm ang.
Ti chuan ṭiau lui kan thleng ang nga, an kawngṭum kan zawh ngat ang. Keini an chhiah khua te hian chuti teh thuta an vangkhua kan luh an ring dawn miah lo va, khaw thim hun ah zel kan che chhuak ang.
Kan tla tur faisa nen in buatsaih tlang ila, eng chen nge kan cham dawn tih lah va hriat hek suh, keini Khamsang khua mihrang valrual te hian thih ngam lu pu in hmalam kan pan dawn nia. Tia tla eng hnuaia an kal dan tur vel tual lai vaivut a hmawhtea a thai lan riak riak chu tla chuan rawn chhunin thla eng hnuaia Khamsang mihrang valte rorel chu engtiang chiahin nge an chet chhuah ang le?
Laiveta chuan sawitur dang nei in awm em tiin an enkual dan dan a, an ngawih tak ṭhiap ah chuan aw le, ka ruahmanna te chu kan pawm tlang em an tih chu an lu chu an bu tliar tliar a. Laiveta chuan, Zawlbuk lam i pan ang u hmiang, kawtchhuah ah in nghahkhawm ti ila, chuan zawlbuka lamah Kan val upa hian kan zinga lo tel ve turin Thangṭhianga,Pa pawnga, Chhunhleia, Hrangchhunga a rukin lo hrilh hre se, tiin an thurel chu an ti tawp nghal a.
Duhtawk phawt ang.
A ngaihnawm ṭhin e
ReplyDelete