Monday 25 March 2019

THIH NGAM LU PU TEN HMALAM AN PAN. BUNG-12 NA.

THIH NGAM LU PU TEN HMALAM AN PAN

BUNG 12 NA.

Kamzarem chuan, a hmaa tlangval tuaitirte, luhlul hmel zet leh mahni inring tawk taka a mah hmachhawn a en rengtu chu an melh khai khai a. A kianga ding Khamtawnvung chuan an boruak chu thlak danglam tum tak mai hian ti hian a rawn ṭawng chhuak a.


Ka kumpi pa tapa uh khah leh u cin, ong pai sak nung(Kan Lal fapa kha chhuah ula ti chuan in kaltlang thei ang an ti a) Thangzika chuan kan kawng hi min kian rawh u. In Lal kan biak zawhah nangnen khan sawifel tur kan nei tih lo hria ang ang che tiin a chempui chuan Kamzarem chu an kawk vu a.


Lal fapa chuan Kumpipa, tapa in paikhai un , kasangngamnu te hi ten mah uh hi, ka pa ho pih nuam ing, tu in manlang in paikhia un ci hi.( Kal kiang rawh u, ka farnu te dinhmun hlauhawmah an ding a, ka pa ka biak a ngai, kiang rang rawh u ) an ti khawl mai a.


Hreh tak maia kiang ve in, Lusei mihrang valrualte chuan Lalin an pan ding nghal a. Mipuiho chuan chutia an Lal fapa an han man chu ngaithiam lovin an hriam neih ang ang thawhchhuahpuiin Lalin chu an hual nghal zat bawk a.


Lalpa chuan,( Kumpipa in, sin uk takin en le la in, Noh Lusei te na lu ih zuak a, ka gam uh cidam in ong khahkhia kei ning)Lalpa chuan thinrim takin Lusei pasalṭhate chu melh ding ngar chung hian nangni Luseiho hian in lu rawn zuarin ka Lalna ram in rawn dai lut a, himdam tak chuan in chhuak lovang an ti khui khui a.


Lalpa bawk chuan, Kumpipa in , ka tapa khah un, noh ka siang donna khua te in  zahtakna khat zong nei lovin ka kumpi in sungah hiam nong lik uh ho vo? (Ka fapa kha chhuah nghal rawh u, ka Lalin chhung pawh zahpahna nei lek lovin nangni ka chhiah khua te hian hriam leknan ka Lalin chhung hi in hmang vei a maw? An ti khur khur a.


Ka tanu hong pia un( Ka fanu kha min pe rawh u) an ti leh sak a.


Laiveta chuan Lalpa, a dam zawnga in biak i duh loh a hnu, tih theih dang kan nei tawh lo a nih chu, tunah khan ka chhiah khua tiin min sawi ti raw? Tunah hian kan kutah i awm zawk asin tih leh Lalpa chu an hnaih chilh nghal rap a. Hualzasela Pasalṭha huaisen Hualngama chuan , Lalpa mit taka en kal pah chuan Lal Mungtinthang, i lu ka lak lohna tur kawng chhan ṭha tak sawitur i hria em? Min en teh, kei hi min hria em? Kan ramchhungah i pasalṭhaten lal rawn hrawtin kan khaw nula saruak ngalngatin thiin an hnutchhiah a( an khaw nula fel leh chhuanawm tak thihna chuan a dengna hle tih hriat tak mai hian an ngawi vang vang a)ti chuan kei Hualzasela pasalṭha Hualngama Leithum pasalṭha hian ka ngawihbo pui i ring a maw an tih chiah chuan Lengsir Lalpa chuan chung thu an hriat leh chiah chuan a hmela zamna nasa tak lo lang chhuakin Hualngam chu an melh vawng vawng a.


Hualngama bawk chuan Lal fapa lam chu hawiin a ruk a rala kan khuaa hriam lek a, pawisawilo nunna i pa pasalṭhaten an laksakna kawngah hian sawi duh i nei em an tih chuan Lal fapa chuan, ka pa hian chung thu chu a hriat ka ring lo. Kan pasalṭhate an duhthu a an remruatna a nih ngei ka ring tlat a ni an tih chuan.


Hualngama chu Lal leihkapuia ding chhuakin Papawnga leh Piandenga chuan an zui nghal zat a. Lal leihkapui sanga ding vang chung chuan Lal tuala Paite tlangvalho lo fuih sauh sauh a lo phe vat vat an pasalṭha Kamzarem lam chu hawiin Hualngama chuan Kamzarem, tia aw vin tak fiak ṭha takin an au mai chu mipuiho chu an ngawi ṭhap a.


Hualngama chuan Papawng, Lal fapa kha lo hruaichhuak la in phennan kan hmang ang an tih chuan Lalin chhung lama Lal fapa chu dim baksak lo hian  leihkapui sangah chuan an nawr chhuak rawk rawk a. Hualngama bulah chuan dintirin  Hualngama chuan Kamzarem, kei hi min hria em? Leithum Pasalṭha Hualngama Lusei diktak ka ni ngai e. Engvangin nge a ruk a rala kan ram huamchinah thla rawn zar lut a, in lu in rawlh pawh duhtawk lo va, kan khaw nula nawmsipbawl nana in hman hnu a, khatia thi a in kalsan le? Kei Leithum pasalṭha hi ka ngawih mai mai i ring em ni? I lu kha ka la dawn tih leh Lal tuala ṭum thlak an rual nghal zat a.


Piandenga chuan midangho kha kiang rawh u, in Lal fapa hi a thih in duh loh chuan tiin a nghawnga a chempuia a chuktuahna chu an nawr na zual salh a.


Kamzarem chuan nuih huah huah pah hian, mipuiho chu en kualin Luseipa, kan ram chhungah ngei ka lu tan tura i lo kal hi i huaisen hle mai,  ka tih tawh ah inchhirna ka nei ngai lo e, tih leh a kawlhnam sei reng ruang hriam hmel zet chu phawrhin an tlan hel vel thuak thuak a. A landan chuan Kamzarem chu a phur mah mah ni hian a lang, ngun taka a ke chheh en leh a taksa pianphung entu chuan a ke veilam leh dinglam in tet hleih chu hmu thiam vat in Hualngama chuan an nuih sak a.



Chutah leh Kamzarem chuan rawn bawh thutin Hualnham tawlhhnung chu bawh zui leh nghal zatin Hualngam lungte raphrual tlu lek lek awn dai tawh chu a banpuamah a chemhmawr chuan va tai sak zauh in Hualngama ban chu a kak duaih mai a, a ban kak aṭanga thisen thatlam tak lo luangchhuak ngiai ngiai chu melh sak pah hian a nuam dawn e an ti chhuak zawi raih a.


Hualngama mitmeng aṭanga thisen chhuah chakna lo lang chuan a thisenzam te chu ti chak thar in a chempui chu vilik zauh zauhin Kamzarem chapo hmel taka hawi vawlh vawlh chu an veh ve ṭham ṭham a. Hualngama chuan bawhlet ve thut in Kamzarema chemin a sah phak loh chin chiaha ding thut in a dinglam sira vir zawk pah chuan Kamzarem in siamrem  leh hma chuan Hualngama chuan a chho zawngin a chem chu a hlawi phe vuai mai a, Kamzarem chu ṭe ṭhawt in a nak dung chho a, a zakdawh thlenga thler chho duaih chu an en nak chuan , a nak ruh tliak rawn pawng chhuak ul mai chu a mah zawk pawh chuan a rap hial a ni tih hriat tak mai hian Hualngama chu mitmeng nelawmna pakhatmah nei lo hian an melh ngawr ngawr a.


Lusei Pasalṭha Hualngama bei leh tur in  a hliam chuan a tlin thlawt lo. Zir zawnga a kawlhnam leia in beng dinnana hmang hram hramin Luseipa, ka lu hi la rawh le, tiin an melh khui khui a, chutah Hualngama chuan zik zaka tlan chung chuan a nghawng chu chhawk bung chiah si lo, uai hnawp chuan an sak sawk mai a. Mipui ṭe tuarh thawm chuan engkim a hril a ni tih hriat tak mai hian lei chara an khaw pasalṭha nunna nei tawh lo tih hriat ngawih ngawiha thisenin bual khat nuaih chunga tlu sawp reng chu en ngam ṭha mang lo hian an mit an hup fur hlawm a.

Hualngama chu mipuiho chuan huat hmel tak chunga en in an mahni ṭawnga rak nawk nawk chung chuan an hriam ken chu an han lek chhuak nghal a. Chutah Papawnga leh Thangzika chu Hualngama bula dinga thlawp nghal zaih mai hian mipui lo hnai tuau tuau chu hawi tawn zawk zawka inring tak chung chuan an chempui chu an han vilik zauh zauh mai a.


Piandenga chuan uai ka tello a, buiana hmachhawn turin ka phal bik hleinem che u, a lungthu kim nan law  law aw tih leh Lal fapa chu Laiveta hnenah hmehbel pah chuan Thangzika bulah chuan a zu ding ve sak mai a.


Chu tah Lal fapa chu rawn au chhuak ṭhawt in tawp turin a khaw mipuiho chu an au a.

Duhtawk ang.

1 comment: