HNEHTU NGAWICHAWI. BUNG 9- NA

HNEHTU NGAWICHAWI.

BUNG 9- NA.


Sengau khaw pasalṭha Sawngliankual chuan," Zangsiam, ngawi lawk teh u, kan chhak lawk aṭanga ṭawngri ka hriat tlat chu le," ka beng chhe ri em chu a ni lovang chu maw tiin a mit an san ak ak a.



Lal fapa Khantawng chuan," aw haw, kan benga finga meuh in chutia thawm ri va i hriat te chuan kan ngaichang pauh a niang chu tia a sawi lai chuan Zangsiama chuan ṭul pik lam kha pan vat rawh u an tih chuan an pan nghal a.


Liankhanpau leh Lianzeding chuan hma rawn hruai in thlamuang takin kal zai an rawn rel thla hah hah hlawm a. Ti ti in an han nui leh ham ham ṭhin. Kawi thum vel Sengau Pasalṭha pathum an pelh fel hnu chuan Sawngliankuala chuan kha an pasalṭha hmahruaitu kha Lianzedinga a ni tlat mai ka ti, kan tana khuanu remruat a ni mahna, chet chhuah pawh kan tan a sam sawt dawn e, khua i lut phawt mai trh ang u tiin kal zai an rel ta a.



Saikal khaw ramchin lengkir an thlen dawn chiah chuan Chhingngawni( Chhingtei) tiin kan ziak tawh ang.


Chhingtei chuan," ui lal ṭhian keizawng nulat hi kham tih reng ka nei dawn lo a nih hi tiin an thingphurhpui tlangval pahnih te chu melh ralh pah hian an nui ang tlawr tlawr a. Lal fanu Parlaii chuan uai khualval runah lawi i tum chiang mai, tiin an fiam zauh a. An zinga an ṭhianpa pakhat, Tukthanga chuan, kan lalfanu kam chhuak chu ka pawm zawng tak a ni tiin an lo tuihnih ve mek bawk a.



An ṭhianpa pakhat, Vallunga chuan, kan lal fanu leh Chhingtei hi zawng than namen lovin an thang si a, keini han lawm phak a, kan mitmei phak rual an ni lo ve, a bangnawi chauh hi maw kan chan tawh tiin fah thing ai chu an tan chhum hmawk hmawk a.


Chutih laitak chuan, Sengau pasalṭha Zangsiama chuan uai kha lalfanu leh a chi kawi te chu in va hlim dar dar ve maw le, khua pawh luh kher a ṭul hranpa dawn hauh lo mai ka ti tih ri rawn chhuahna lam chu an han hawi rual nghal ṭhap a.


An hmel an han hmu chiah mai chuan Chhingtei chuan ui ka duh lo tih pah chuan Parlaii ban chu a hmer ngawt ngawt nghal a. Vallunga chuab uai, kan Sengau pasalṭha te lah ni reng che u chuan eng pawipangin nge kan lei lung rawn daikai tir cheu a an ti ha a.


Lal fapa Khantawng chuan i bula nula pahnih khan maw le, ti hian inremsiam nghal mai ang u hmiang,  keinin kan lo chhawm ang nga, in lalpa hnenah han kir ula palai hmel a hmuh vat tur thu han sawi ta che u milu khai kher hi kan duh hauh lo a nia an ti sap a.


An chhak lawk a, chakai khawrh tur naupang rual ten chutia ṭawng thawm an khaw mi ni lo an hriat chuan an ke pen chu ti tawp chawt in,  an zinga upa ber chuan an ring an fan iak iak a. Chutah a thil zu hmuh chuan a thauah a man chiang hle mai.


Luna, kan khuaa lo kal ṭhin pasalṭha nunrawng deuh deuh te kha an nih khu, hawh u i let vat ang u, U Khumsih te han hrilh vat ang u tiin hmanhmawh takin khaw lam an pan tlang ta a.


Chutia hlau hlawpa naupang pali lai tlan ta chu Pu Lingherha chuan lo ti ding in thil awmzia an zawt a, naupangte chuan an khaw hming ka hre tawh lo a ni, mahse an lo kal tawh, ka pu, U Vallunga te nen an in melh khai khai mai, kan Lal fanu leh i fanu pawh an kiangah an awm an tih chuan Pu Lingherha chu hmanhmawh takin inlam panin a haw nghal a.


Chutah, Sawia ka fanu chhanhim turin hmanhmawh rawh, Lrngkir mual lam pan la, Khumsih ka han zawng hmu ang nge a nin a rawn zui ang che. Ral an lo hnai e, mahse pathum chauh naupangho in an hmu, ka fanu leh kan lal fanu dinhmun a derthawng hle hmanhmawh ang che tiin Khumsih chu an zawng nghal a.




Sawia chu dawk chhuak zawk , mualkawi a thleng dawn chiah tih chuan chak zet hian Khumsih chuan an um thla ve nghal zat a.


An thlang lengkir chhak a, nula ṭap leh pasalṭha in hrosa kuk kuk chu hria in, chutah a aw hriat ṭhan tak mai chuan Vallunga hian i engpawi nge asawi, Vallung tiin an in hnit faih faih a. Sangsiama chuan nang kha kan lal fapa nupui tur i nih kha ṭap pur lo khan lo kal mai rawh tia a kawlhnama thisen la far tluk tluk chuan Vallunga lu chu an khai uai hnuang a.



Sawia mit meng chu a zim ta san mai le, chutia pawisawi lo in nunna a chan chu thinrim takin engzah nge an nih tih chu an thlek kual a. An hnung lawk a, Khimsih chu lo thleng chawpchilh ve nghal in ngawi turin an lo khap vat a. Sawia chuan zawimuang khuan ka pan thla dawn a, nain sir hel thla la, tu emaw ber khu ka cho dawn a, min lo veng ang che tih leh kal an rual nghal a



Sawia chuan pan thla nghal vatin, uai, a nunna hloh zawng khera sawifel tumna hian rah ṭha a chhuah ngai lova sin, mahse in duhthlanna a ni miau a in tlai zo ta, tiin a kawlhnam chu phawiin hluahna nei miah lo leh tim eih lo chuan an pan chheu chheu a.



Zangsiama chuan uai, lusei naupangin in leilungah lal hrawt in ke a rawn pen lut a ni maw? Khi chu ka chanpual tih leh pan an rual nghal a. A thleng thui lo hle mai, Khumsih chuan i ke kha han chet tir leh chiah teh, i lu bur kha ka thlawh darh vek ang an tih chuan Zangsiama chu a ding chawih mai a.



Khumsih chuan mi dawihzep ho, a ruk a rala min bei tur hian tu thu a kan ram lei lung rawn dai lut nge in nih an ti vin ṭhak a. An lal fapa chuan uai, naupang i va ṭawng huai ve maw le, i lu kha ka tan khawp ang an tih chuan, Khumsih chuan a fawng chelhtu ka nih hi, nang lal fap hur herh tih leh a lam rawn pan an rual a .



Chutah, Parlaii chuan ui Khimsih  tih leh a lam pana pawm thawp an rual a, Khumsih chuan hlau mah ta che, tuman an tina lovang che, i kiangah ka awm reng alawm tih pah a, an khaw tlangval fel leh zaidam Vallunga nunna nei tawh lo tih hriat zet a thisen nena in chiahpiah nuaih chu an melh zauh a.



Sawngliankuala chuan uai, an va hmuhnawm ve le, in lal fanu lepchiah tak chu keiman ka lo kuah chhawk dawn che em ni tiin an nuih kur kur a. Khumsih chuan i lu khan kan lal tual a mawi ngei ang an tih chuan Zangsiama chuan naua, i kuang lo i nawr e an ti chang fak a.



Tlangval rual rawn tlan thla sap sap ri chuan rawn zui nghal in, an kiang an rawn tlen chuan, Vallunga ruang a lu leh taksa hrang nalh an han hmuh chuan an thinrim hlawm hle mai.


Khumsih chuan ṭhiante u Vallunga ruang khu dim takin khua ah zawn haw ula, kei chuan phuba ka lak hma loh he lai hmun hi ka chhuahsan dawn keh lo a nia an tih chuan, lal fanu chu an sik deuh hlat a, a ruk tak chuan a zak ve em a ni.



Sawia chuan, Lal fapa chu melh ding ngar chung hian, hual beh vek in ni tawh e tu nge ka hmaah hian lo ding dawn che u an tih chuan Khumsih chuan a rawn thlawp nghal zat a. An khawctlangvalho chuan Vallunga ruang chu hnukulh ṭeuh chung leh thinrim tak chuan la in haw zai an rel thei bik lo a ni. An khaw tlangval fel leh zaidam chuti maia famkhua an lawi chu na an ti tlang hle mai le.



Zangsiama chuan ka chanpual ka tih tawh kha tiin a ṭhiante chu melh ralh in Sawia lam chu an pan chheu chheu mai a, chutah Sawia chuan a ke dinglam a khai lai chu nangchin thut in a kawlhnam chu an vai phe zawk a, mihringna tuar ṭe ri chuan zui nghal in, a malpui ruh tliah chu melh vang vang chung hian ka rei leh, inrin hma hma in maw tih leh thei leh thei lo a, Sawia lamah chuan a kawlhnam chu an vai ve tak na a, a vai nep hle.



Sawia chu thle nghal vatin an vir leh zawk mai chu Zangsiama nghawng leh taksa chu a hrang ta nalh mai. Kan tlangval thlavang hauh ngam lo turin em ni min ngaih? A ni kha hun in pe bik em ni? Tih leh an lal fapa chu an pan chheu chheu mai a.



Sengau lal fapa chuan a chet ran zia chu hriain beih mi ah pawh ruat lovin, an hnungtawlh nghal rawk rawk a. Chutah Sawngliankual chuan an lal fapa chu nuihsawh tak mai hian mi dawihzep pa, ka hnungtawlh e i ti a maw, i ngam loh naupang hi kan chhaih chau ang nge tih leh a lamah chuan acrawn dawk chhuak zawk a.


A rang hle mai le, Sawia chuan Sengau pasalṭha kawlhnam chu lo dang tleuin inring takin an han in veh leh ṭham ṭham a. Sengau pasalṭha chuan a beih dan thlak danglamin a chem chu na lo te te in Sawia lamah chuan an vai leh zauh zauh ṭhin. Sawia lah chuan hnungtawlh pah in a lo khak per sak ve zel bawk a .



Sengau pasalṭha chu vir thut in Sawia mitmeng la sawn zauh chu nang fuh in a ban chu an va thai kak sak zauh a. Nuih vur vur pah chuan naua i va nep ve le an ti zauh a. Sawia chuan, kan la ṭan dawn chauh alawm, tih pah a Sengau lal fapa lama dawk chhuak zawk Khumsih chu a mitsir chuan a hmu hman hram a.



Sawia chuan muangchang hian veh hual chung chuan kha lo inring rawh aw tih pah chuan zuan tum awm takin a ke an khai a, a kawlhnam vawnna a kut dinglam chu la let zawk in a veilamah hum nghal vat in a hum ngheh hnu chuan Sengau pasalṭha dul zawn chu an hlawi phei mai zawng, a pum chu Sengau pasalṭha chuan dawm vawng vawngin, mak ti tak hian Sawia chu a thlir ngat ngat bawk a.



Khatia, zuang tur ang deuh a a awmlai tak khan a ni veilam sira lo tawlh sawn zauh in a rin phak baka rangin a chem humna thlaka Sawia kawlhnam lo vai phei kha a ring bik hauh lo kha a nia. Fin na leh remhriatna nei ngah mi chuan a hmaa mi chu a hneh leh nge nge ṭhin



Khumsih chuan Sengau lal fapa lu chu khaiin Vallunga nen pialralah min lo nghak ang che u an ti chhuak sap a. Sawia chuan Khumsih thil tih pawi tur zia chu man thiam nghal in Khumsih, lal thisenkai a nia sin ancti sap a. Khumsih chuan Sawia lam chu hawiin actlai zo tawh tia pan in zaqi sap hian thinlungin a zawm tawh ṭawngka dengkhawng tak a chhah chhuah khan ka chetna kawng a ti thui deuh a ni an ti chhuak chhak a.


Sawia chuan hrethiam tak chung hian, in lal khi a huaisen tawk leh tawk loh ah i hunkal tur a in ṭan e an ti chhuak zauh a. Khumsih chuan lal thisen kai lu ka khai avang leh hlauh vanga ka chunga a ṭuan ta a nih chuan in khaw lamah ka pem hlauh ang nga, ka mi ngaihsan bulah hun a tam zawk ka hmang thei dawn zu nia an ti let sak a.



Sawia chuan chutia awlsam zet a, thu an la pamzam mai thei chu huaisen a tiin tluk lo a in ti hle nghe nghe a.  Chutah, Chhingte chuan duat tak hian Sawia i ban kha tih leh tuamsak an rual nghal a.



Saikal tlangval te chuan Vallunga ruang chu haw puiin ngui tak in khua an pan a. Sengau pasalṭha pathum lu chu la kim vek in an tlhang lengkirah chuan ram pasalṭha te chaw atan an han thehthla ta vawn vawn mai a.



Lal fanu la hlauthawng tak mai leh nu hnap mai chuan thaw huai hian Khumsih a hmangaih em em chu panin a bul an thlen chuan tunah chuan ka pa hian leido tam tak a nei ta, lal thisenkai kha keimah vang tiraw a lu i lak an tih chuan, Khumsih chuan ni e, nangmah vang a nih rual rual in ka thinlung neitu kha mawi lo taka a ṭawbgkhum vang a ni an ti let sap a.



Lal fanu chuan, ka lawm e, mahse, ka pa in a hriat hunah chuan, khua aṭangin a hnawtchhuak duh hial ang che mahse pawi ti reng reng suh, khawi hmunah pawh a nuam leh hrehawmah pawh kan tih tawh kha, ka zui zel ang che an ti reuh a. Chu thu Khumsih an an hriat chuan lal fanu chu  eng vang vangin ka lawm e, ka bulah chuan tuman an tina tawh ngai lovang che, en teh sawmi te pahnih mai mai chu tih pah chuan Sawia ban uluk fahrana an tuam sak lai chu an kawk zauh a.




Lal fanu chuan aw then kharh kharh pah hian, lal ṭhian, uluk bik viau tur a ni ngai em ni tia a fiam zauh lai chuan Chhingtei lah zam map lo hian, uluk bik tur hi chu nula pumpa chuan kan hre ve a nia an ti sak a. Sawia chuan lo en kal chung hian, Chhingte, ka lawm e aw an ti sap a.


Chhingtei chuan lawmthusawi a ngai em ni, kan  nunna min chhanhim sak a liama a chauthuba lam zawnga i ka in an chu le, ka tuamna hi ka phelh leh vek mai tur a nia tiin an nui har har a.



Sawia chuan, Chhingte, a mak ti raw, i kianga awm hi chu a hahdam thlak mang teh e an ti thla rawk a. Chutah Chhingtei mi fiamthu duh tih tak ah. Ui ui ui, zahpuiawm hian, khatiang ṭawngka te kha in chhah chhuah tak mai le, i kalna a piangah ka zui mai tur che a nia, zam map lo chuan an ti nui hak hak a.



Sawia chuan min zui duh leh si lo la an tih chuan, Chhingte chuan chuti chu sal angin min han man chhin chiah la, ka lo kal ṭha duh phian mai thei asin, an tih chuan, Sawia chuan chhan dan tur pawh a hre tawh lo chu a ni e. Chu tak chu Chhingtei lawmah tla in. A tlawm e, a tlawm e, Lusei pasalṭha a tlawm chiang e tiin an nek deuh salh salh a.



Sawia chuan Chhingte, ka hmangaih che, daidanna kulh hi eng chena sang nge le? Keini mi chhe fa te hian kan duh ang pawn kan lawnkai ve thei si lo tiin awmzenei tak hian an chhak chhuak zauh a.


Chhingtei chuan in haw lo taka a ṭhiani te pahnih melh ralh pah hian, daidanna kulh pawh hi lawnchhuah tum tak tak te tan chuan a lo sang vak lo a nia nge, thinlung hmunkhatpu mi chuan a tumram thleng turin a beih a ngai ve fova, a rilru kap tu in a nitin nun a zir chian a ngai ve tho asin, nunna kawng chhuk chho zet hi, kan hmaa mi huaisen te pawh khan an lo paltlang ve fo e an ti fiah fak a.


Sawia chuan, Chhingte, min rawn hre ve reng ṭhin ang che aw, an tih chuan, Chhingte chuan chiang zet a enkal pah hian, he ka thinlung hi i hmel ka hmuh aṭang daih tawh khan i tan ka hlan tawh asin, tu nge i nih tihlam ka ngaihtuah lo a, ka chhungril nun ruak hi nitin i hmel ka hmuh hian a hlim asin, chhum rei lo te lo langa ral leh ang lek a nunrawnna paitu i nih loh chuan ka dam chhungin ka hrereng ang che an ti hnap a.



Sawia chuan, ka cho rual loh lakah thinlung hi ka lo seng thlawn a nih ngai chuan kumkhuain ka dem ngei ang che an tih chuan, Chhingte chuan chung zawng zawng dwmna i hnen aṭanga ka dawn chuan ka damzo lovang, kan inkar erawh, buaina leh harsatna tam tak thleng thei a nih avangin mi mit mei ven a ṭul zia kan hriat a ṭha ang. Sawia, englai pawn i laka ka huaisen zia i hriat duh chuan min fiah thei ang an ti a.


Sawia chuan fiah i duh chuan kan la fiah em em ang. Tunah chuan a rem rih lo a ni e tih pah chuan tho uaih in kal zai an rel ta a.


Duh tawk leh phawt ang.