Thursday 26 September 2019

HNEHTU NGAWICHAWI. BUNG-22 NA.

HNEHTU NGAWICHAWI

BUNG 22- NA.

Chungnun duh  vang leh, mahni theihna pholan hun a ni tih hre ran chunga mihrangval in ep te mit chuan mahni nun chhan nan  hmuh hmaih neih hlau tak chung chuan  an in melh tawn zak zak hlawm a.

Thangkunga chuan Mangkhai," mahni ramvalh chin pawh hre lova huang rawn zauh i tumna hian pialral kawng i zawh zawk dawn a ni tih hi ti nge i man thiam miah lo a? Lusei lalna tlang hrang hrang changte hian in eng pawi nge kan sawi? Duham chin lem neilo," in lalpa hian mi nek duhna thinlung a ve nei lian deuh ve le, "tunah chuan in tlai lu hret a ni tiin a kawlhnam sei reng ruang a hnungpuak chu zei tak mai chuan an phawi chhuak zal zal a.


Mangkhaia chuan, dawih aw dui hian," nang nen buaina kan neih ka hre lo ve," mah se, ka kawlhnam lek kawh ngam lo khawpa dawihzep ka ni lo bawk tiin a mit chu an khap sak sak a.

Mangkhaia zei zia lo man chiang em em tu Khawtinṭhiauva chuan, Mangkhai," ngam loh chal ah chil i hnawm mai dawn em ni?  Ui tuallai vak ang duk duk a ṭawngka i chhah chhuah mai chu le, i hmaa ding tura min beisei a nih te chuan i mit mei min hmuh mai ta la, kei Khawtinṭhiauva hian lusei ui cho ho hi ka hlau ther te hlei nem. I ngam loh val kha keiman aw tih leh a naute ho hnenah chuan khai le tih tuarh pah chuan Thangkunga chu an rawn bawh ta huk mai le.

Englai maha fimkhurna hlauh ngai miah lo tu Khumsih chuan, rang taka phit phei puat pah hian a hnaih ber Pawi samsial darah chuan an sak ngheng mai zawng, na tuar ṭe ri chuan chumi ruam chu rawn luahkhat nghal in Khumsih pawh a him bik ta lo, a nak thawl a muzuk fei hmawr zum tak chu lo tlum lut thaih chu a bum hman ta bik lo.

Chutah le, Sawia leh Hualzasela leh Vawmuaia leh Ralthankhuma chuan rawn bawh ve nghal in, Ralthankhuma chuan zawi sap hian Khumsih, ka lo chhawk ang che, i lu khai tur erawh ka zuah ang che tih leh Khumsih chu a banah la lawk in Pherpui lal fanu lamah chuan a tha tawp chuan a thehphei dawrh mai a.

Thangkunga leh Khawtinṭhiauva chu tumah mah dingchang awm bik lovin an han in thurbing bik ta a, chutah Vawmuaia chu ṭe ṭhawt in Mangkhaia kawlhnam hriam tak mai chuan a dul chu va tai kak duaih in , Vawmuaia chuan Mangkhaia lam chu hawi pah hian, helai ruam hi i pel bik hauh lovang tiin a kawlhnam rinchhan chuan an ding sai hlak hlak a.

A kut kar aṭanga thisen tharlam tak lo chhuak chuan a khaw hmuh te chu ti phe ruai in a mit sulh a, a ṭanhmunin a zir loh em vang a ni tih an hriat chuan ka va lo hawi zau lo ve le, tunah chuan a tlai ta, tiin a bul lawk kham ko chu an melh ralh a.

Pawih ho chu an hek hiau hiau hle mai le, Saingura lah chuan an khaw tlangval te zei zia chu uluk zet a thlir chung chuan a silai chuan an tin vang hlawm a, inbeihnaah chuan tel chak hle mah se, a tan chuan an khaw tlangvalho lah chu ral an ni tawh tih hrilh nawn kher a ngai si lo.

Vawmuaia chuan a pum chu dawm leh in a hmaa ngawi renga nuih hui chunga lo thlir rengtu Mangkhaia chu melh leh sakin Pawih mawnghangpa, lo kal ta che, ka mit hian khaw eng a hmuh chhung hi chuan i lak aṭang hian ka hnungtawlh ngai lovang an tih chuan Mangkhaia chuan sava tui tla pawh i tluk lo ve. Tia a hawi leh chiah chu Sawia chuan kun da chung hian a thlang khamah an tlak thlak pui tehreng a nih kha.

Lum thla bawp bawp in, mihring na tuar ṭe ri chuan rawn zui nghalin Pherpui khua aṭanga lo kal ngawi renga ding zum zu ho chuan an tlak thlakna lam chu ring fan chung chuan an han hawi tang hra hlawm a. Saizampuii chuan ka duh lo, ka duh lo, a ni thei lo tiin leiah chuan Khumsih hliam chu inhnit hlap hlap in a ṭap pur mai bawk nen.

Buaina thuahhnih hian engtikah nge kianzai a relsan dawn le? Hma hun hre lawk lo hringfa te chan chu hrehawm ṭawngkam pawh hian a sawifiah phak ngai lovang le.

Tuaka chuan a malpui kak duaih chu ngai pawimawh miah lo chuan a hmaa tlangval Pawi samzial pa chu a lama phih dawrh pah chuan a kawngah la lawk in an chawikanga, a ringruh tliak hnawp khawp chuan leiah an sawh tehreng mai a, a zal chiang hle mai le.

Thangkunga chuan, i naute ho an tlu zo ta, in pe mai rawh an tih chuan, Khawtinṭhiauva chuan veh leh dan dan chung hian ka inpe lovang tia a sawizo chiah chu. Ralthankhuma chuan a hnungzangah an rawn tlawh ngheng mai zawng, hnungzangruh auh ri ṭhek ri chuan rawn zui nghal in, chutia Thangkunga lam hawia bawh phei hun lai tak chu, Thangkunga chuan a kawlhnam chu vai phe vuai in Khawtinṭhiauva nghawng chu a chhawk ta hmawk mai le. Ralthankhuma chuan ka duh aiin a mit a chhing har mah mah e,  tiin a mit an len nghal ruai a.

Vawmuaia la thaw faih faih mit meng dul raih chuan thisen rim hriaa Taivang leh hmirte ho in a taksa a lo dek te chu hre mahse, a pum a dawmna a kut chu laksawn thiang a ni tawh lo.

Sawia leh Mangkhaia tlakna lam chu Tuaka chuan hawi thla vat in, rang takin an pan thla vat a. An tlakna zawn a zu thlen chuan Mangkhaia chungah ni khaw hre lo in Sawia chu an lo bawk phek ran a. Mangkhaia erawh nunna nei tawh lo tih hriat zet hian sir lam hawi hian a melh ngai an melh run mai a.

Sawia kaih let an tum a ban an vuan chiah mai chu, Sawia ban chu Tuaka khawih ang ang chuan awmin Tuaka chu a hlauthawng ta hle mai le. A ban bul in vuahna ruh tliak tih hriat zet chu dim takin an siam rem a, chutah Sawia chu muangchanga kai let in ring tak mai hian chhan tlak a la awm e, hmanhmawh ru tiin an au a. Chu ve leh an chhak aṭang chuan alam pana thawm lo chhuak chuan a rawn zui nghal zat a.

Muangchangin Sawia chu an kuai let a, a hnar aṭanga thisen lo chhuak thikhar chuan a hnar chu a bawm khat vek a. Chu mai a la ni lo, an tlakna a kham in a khawkrawk a, Sawia khup dinglam vung duk lak chuan a khupruh a ti khawlo hle tih pawh chiang takin a hriat theih.

Midang an lo thlen chuan an han zawn chho a, hlang pawh buaipui hman a ni tawh lo. Dim tak si chetsual hlauh tak chung chuan an han zawn chho a. Tuaka thinrim thut chuan Pawih zawng chhe pa, tih leh a kawlhnam chuan Mangkhaia lu chu an tan ta miah miah mai le.


Mangkhaia nghawng aṭang chuan thisen duk leh sen lar tak in pawlh nuaih chu hrek lek lovin an tan mai zawng,,rawn hawi let ṭha ngam pawh an awm lo. Tuaka chuan i chan tawk a ni e tiin an khai vu vu a.

Kawngṭum an han thlen chhauh chuan Saizampuii chuan Sawia chu pan in an ṭah khum tak tak mai zawng, i tello in engtin nge khaw eng leh zan thim ka hmachhawn ngam ang? Hei hi em ni pasapṭhate ni hnuhnung an lo tih fo chu tiin sam thur bum chung leh a hmel pawh hmuh hleihtheih loh khawpa sam leh mittui in chiah piah nuai chung chuan midangho chu an enkual ngat ngat hlawm a.

Thangkunga chuan tlangval pakhat hnenah chuan lamkal kan in tirh vat a ngai a ni. Kan khaw ramvalh chin a ni a, thim ṭin hun velah kan thleng turah ngai ang hawh le tiin khawlam an han pan ding nghal char char a.

Ralthankhuma chu ring taka ṭe chhuak ruai chung chuan, Vawmuaia nunna nei tawh lo tih hriat taka a mitin a en ngai a enreng chu kuah in ti zawng hi em ni ka tana ni hnung hunga min hnutchhiah chu? Famkhua chu lawi mawlh rawh, pialral aṭangin min lo thlir rawh aw, an kuthnu bawlhhlawh taka i taksa lum ti daitu khua chu a ding leh tawh ngai lovang tiin chhia an chham a.

Diar chuan Vawmuaia pum leh a kut chu bet tlat in an suihzawm a, muangchangin an mut ṭha a, a mit an siam rem sak a. Pherpui lampang hawi chuan helai hmun hi in chhuahsan dawn nge minpui dawn an ti fiah fai fak a. Khawtinliana chuan aw le nau te u, zan hun tah hian kan hman hmel si a, meichher tur mausep ro zawng ula, mautheiin tui awmna dap rawh u le tiin an tirliam nghal zat a.


Saingura chuan Khumsih chu buaipuiin Saizampuii chuan Sawia chu a harh hun nghakin Sawia thaw ṭek ṭek ri chu beng dawh meuhin mittui nen an ngaithla kar a.  Khumsih chuan thei leh thei lo hian Tuaka Sawia kiangah khan min han kuah phei lawk mai teh an tih chuan Tuaka chuan rang takin an kuah phei nghal a.

Sawia beng bulah chuan, i tuarchhuak ngei tur a ni, keimah vang tal pawn i tuarchhuak tur a ni, hmabak i la ngah lutuk an ti sap a. Tuaka chuan eng nge i sawi awmzia ni ngai ngaiṭha lo zet chuan khumsih mitmeng dava tak mai meng a ruai chu an melh vawng vawnga.

Khumsih chuan Tuaka," chelh zawh rual a ni lo ve, ka kal dawn, kei ngei pawh hian ka zui ve dawn Saizampuii melh leh pah chuan, nula, i hmangaih hi mihuaisen tak leh tuarchhel tak a ni, rap chungsangah khan kan hnam ho hman ṭhin damdawi dip, ramhmul aṭanga siam Aidu hnahin ka fun a, kha kha a khup ah hian tui nen ti diak in i lo hnawih dawn nia, hei hi maw Aihnahpa i hmangaih i sawi ṭhin chu an ti sak a.

Tuaka chuan huai takin ral i bei a, bawhla chhamin kan khaw lei lung kan rap dun leh ang chu le an tih chuan, Tuaka chuan Hualzasela hmel a hmu lo tih an hriat chuan tho thut in an bul hnai vel an enkuala, Hualzasela teng hmuh tur a awm lo.

An piah hnim pik ṭul lama mihring bawkvak a pheina tih hriat ngawih ngawih lo in phan riak chu hlauthawng tak in an veh phei ṭham ṭham a. Chutah leh a thil hmuh chuan a rilru a va tina kher em.

Hualzasela nghawnga Muzuk fei hmawrzum tak luhna tih hriat ngawih ngawih lo kaw deuh phat chu an enchian sakna chuan Hualzasela hrawkbawk a va thleng tih hriat zet hian a lo kaw phei thui hle mai a. Tuaka chuan U Hual, i tawpna ni chu a va rapthlak ve le, huaisen takin ral i beia, Pialral aṭangin i naute che tla hi min lo thlir rawh aw tiin an kuah vawng vawng a.


Khumsih chuan, chutia Tuakan an pasalṭha leh an zah rawn nunna nei tawh lo tih hriat zeta a ban leh a ke uaihnuanga a rawn pawmphei an hmuh zet chuan a mittui chu a luang chhuak nghal zung zung a. Tuaka chuan Khumsih bulah muangchangin an mut riai riai a, Khumsih chuan Tuaka," ka zui dawn a ni, ka tlin lo ṭep tawh e, tiin khawsik chuan a rawn man ve nghal zat a. Khur deuh dar dar chung hian a nak a hup beh tlat chu thlah in a nak hliam aṭang chuan thisen lar tak chu a rawn luangchhuak nghal ngiai ngiai a.

Tuaka chuan chhel takin aw ti mahse, Tuaka thinlung chu beidawnna chuan rawn tlakbuak nghalin Khumsih chu a beisei awm tawh loh hle a ni tih chu a hrethiam nghal vek a. Khumsih chuan Tuaka," ka nu kha i kutah ka dah aw," hei ni pawn tlak lamah min her liam san  dawn ta, vul laini a va tawi dawn ve le, ka tlin dawn ta lo, khawmaw ka kawlhnam kha ka mit men lai ngei hian ka kut hian dek teh se  an tih chuan Tuaka chuan a kawlhnam chu lak sakin a kut nen an hmehbel a.

Ti chuan chhing diar diar in Khumsih pawh chuan pialral lam a pan ve ta nge nge a.

Saizampuii lah chu Sawia awm ah a lu nghatin a lo thidang der mai bawk a, mautheiin tui chu an han la vat a, Ralthankhuma chuan Saizampui chu pawm sawn lawp in a remlai deuhah mut in tui chuan an han theh deuh ṭhet ṭhet a, nakin hnu lawkah chuan rawn harhin Sawia, ka pasalṭha tiin an rawn riat chhuak nawk nawk a.

Saingura chuan a nau bana chelh tlat chuan ka nau a ni chu a ngaihtuahawm lo ve, tiin a lo hnem ve mek bawk a.

Beidawnna piahlama thinlungpu mihrangval te chuan hnemtu reng an tawng si lo. Nunna hlut zia chhui phakin han dawn phak ni se zawng, beidawnna mit aṭanga mittui luang chhuak chu hlim nui ri in a thlak ngei ang le.

Duhtawk phawt ang.

13 comments: