HNEHTU NGAWICHAWI. BUNG -19 NA.

HNEHTU NGAWICHAWI


BUNG 19- NA.


Dawla chuan Murlen lalpa chu melh leh ralh ṭhin in, chutia a nunna in a tuar dawn lo tih a hriat chuan a lawm hle maia, chutih rual erawh chuan an ni tiam hun chhunga Thangkunga te hmel a hmuh loh hlauh chuan a chunga thleng tura Murlen lalpa thutlukna chuan hrehawm tam tak a tawrh tir dawn a ni tih a hrechiang hle mai.


Chhippui lalpa chuan, e he heu, a ruk a ralin ka khua leh tui a chhuah san a maw,? Thangkung," lo ngawi tak rawh," i chhiatna tur bul a inṭan dawn khawp mai tiin an ang tun tun a, nakin maia a ma chhiatna tur in mung ṭan a ni tih reng a hre si lo.



A khawnbawl te melh run chung hian, a eng nge maw ka thu lak na ber ngawih in han chuh tlat mai chu le. I ka aṭang khan in ngaihdan leh in duh dan te kha chhak chhuak ve ta che u maw le. Nge ni ka thutlukna in nghak zawk tiin an melh kual dan dan hlawm a.


Khawnbawl upamin Hrangvunga chuan, lalpa," Pu Thangena hian khawi khaw lam nge a pan dawn lah va hriat ni suh." Muang mara chet lak a ngai a ni. Kan chheh vel khua te hi thli thlai turin kan tlangval te tirh hmasak phawt ni se, chuta ṭang chuan lalpa," thu tlukna siam ta zawk mai ta che," an ti nem duai a.


Lalpa chuan," kha ti mai tur alawm, hmuh thiang lo hmu ang maia in ka in chip tlat ṭhin ni. Ṭul lo ah hmai sen kan in hmuh lo chauh zu nia, ka pasalṭha Robula  hoin ka tlangval te hi thawk chhuak se, varṭianah tiin thutlukna a han siam nghal a.



Lentlang khuaa pem thar pasalṭha ralhrat khawkheng chuan lalin chhungah luh an dil a, lalpa chuan lo huiin mawng an hun tir a. Lalpa chuan eng nge i duh tak mial le tlangval tiin an melh kar mai a.



Thangkunga chuan lalpa," Murlen khaw lalpa sawn ka nau a hrengbet a ni, a mah lam turin ka kal a ngai dawn a, a tlan nan Sial nufa an phut tlat bawk nen kan Sial neihchhun lah chu hei tunah an la te bawk nen, hei hian Sial nufa a hu em ang chu maw tiin ṭhi fang ṭhahnem tawk tak chu lalpa hmaah an dah a.



Lalpa chuan e heu leh, hetiang a ngai reng reng hlei nem, a mah erawh chu pakhat zawk hi i tlan a ngai ang tiin a chanve chu an pe kir a, chutah, lalpa chuan , Tlangaupa," ka seno hruailai kha zu hling teh le, a no te pawh mahni tlahrang rual an nih tawh kha, chuan Vaemuaia leh ka fapa hian an zui ang che. Kawng lak ah pawh rawhsual tawk thei reng dinhmunah in ding ang, chumi hunah chuan mahni chauha kal a ṭha ngai lo ve tiin hlim hmel pu sarh hian an bia a.


He tia lalpa in Thangkunga tana a uih lohna em em hian chhan ṭha tak a nei a ni. Chu chu Rhangkunga hi pasalṭha,ralhrat khawkheng a nih zia hi a ni.


Thangkunga chuan, lalpa," kan chhungkae chunga i ṭhatna hi ka damchhungin ka rul seng ngai lovang che," an ti sap a, ngawi renga lo en ngartu lal fanu hmelṭha Thangzuali chuan an khaw pemthar pasalṭha chu a hmel duh tih hai rual a ni lo ve.



Lal fapa, Ralthankhuma chuan, hawh teh khawtual fan pahin senufa hi i zu kai thla ang hmiang in in lamah tiin an in zui chhuak nghal a. Ralthankhuma chuan, Thangkung, " i laka ka pa ṭhatna hian chhan ṭha tak a nei a, chu chu nang pawn i hrechiang ang, kei ngei pawn ka hrechiang. I hnung hi ka zui zo hauh lovang, mahse kei chuan ka thlahthlam dawn hauh lo che a nia an ti fak a.



Thangkunga chuan, lal fapa," kei hian i ne pawh ka tluk hauh lovang le, tlanglam aṭanga ka lo hriatdan chuan Lentlang lal fapa tuaitirte, zam hauh lova a mitin a,en bing ngar tawh chuan a mit meng chu en rei a har an ti ṭhin che asin, chu lo ah Vawmuaia kaihhruaina hnuaia seilian mi chuan mi bik nihna a nei ṭhin an ti e an ti sak a.



Chutia an lal fapa leh an khaw pem thar pa Senufa kaia khawtuala veng mawnglam pan thla te chu an hmu duh in an in tia dun bawk a, an hmaifang lah a ṭha dun narawh e, lengi tuichawi haw lam pawn chawl meihin an liam tur thleng an thlir a.



Lal fapa lalin pan chuan Vawmuaia chu tawkin Vawmuaia chuan hei i pa in hmanhmawh takin min hmuh duh thu tlangaupa a lo tir a kan in ah hawh teh kal ang hmiang tiin lalin lam an pan ta a. Lalin an han thlen chuan lalpa chuan Vawmuai," ka pasalṭha, i mawng hung rawh, hei Murlen khaw lam in pan a ngai dawn a, ka fapa hi i kut ah ka dah a nia, pem thar Thangkunga kha mitmei reng ula, a che tla min rawn hrilh hre leh dawn nia tiin an sawi dap dap a.


Vawmuaia chuan lalpa," tehreng mai, i fapa hi ven a ngai lo ve, i khua leh tuiah hian a ruka pasalṭha in phumru hi an awm far a nia, chung zingah chuan i fapa hian theihna sang tak a nei asin, ngsihtuahawmin a awm lovang muangmarin tukṭhuan eikham lamah kan chhuak ta mai a niang chu, a karah zankhat bak riah a ngai dawn lova an tih chuan, lalpa chuan," aw le, tluang takin in tum khua in va dai lut dawn nia tiin an in thlah ta a.



Lusei awp ram khaw hrang hrang in taia in nek na chuan Kawlphai khaw lalin chu deng lut in Kawlphai lalpa Liangphunga chuan lusei lu rawn rawlh lawr te chu ning ru tak chung leh chimih ṭhak tum chuan a pasalṭha pahnih, an khaw chheh vela an hlauh leh an tlawn em em Khawtinṭhiauva leh Mangkhaia chu ṭiau lui kana a ruk a rala che turin a in buatsaih tir ve mek bawk a.



Heng pasalṭha ralhrat lo dang tur hian inremna saui tan mai loh chu Lentlang leh Murlen te, Chhippui khua te hian tih theih an nei lo. Chhim Pawi  lamin lusei hnampeng hrang chang te chimih ṭhak tum hmatiang an rawn sawn ve zel bawk nen, chu mai a la ni lo. Pherpui Lal Sailo, Saithangpuia in remna saui an tanpuina hian engtiang chiah in nge nghawng a neih dawn le?


Lentlang Pasalṭha pathum te chuan Murlen khawlam chu pan in a karah zankhat riakin tibuaitu nei lo chuan Murlen khaw ramvalh chhung chu khuantevik ah an han dai lut a. Vawmuaia chuan, hei khua pawh ka hlat lutuk tawh lova, an pasalṭha kaihhruaina hnuaiah khian khaw tlangval ho khian huaisenna an nei tlat a, kan ṭawngka chhuak pawh in an ngeng chhuh hauh suh se.



Ti hian khua hi kan lut tlang mai ang nga, feh kal hma deuh pawh kan tawk mahna, tumahin chemsen kan hmuh mai tur a ni lovang, kan kal chhan kha a pawimawh ber. Tiin frh kawngṭum chu an han zawh chho zel a.


Ti chuan kawtchhuah thleng chho in ni pawh a sang tawh hle mai, Kal zel in khaw chhung an han dai lut a, naupangho lo infiam chuan chutia se nufa nena an khuaa mikhual lo kal te chu an hmu duh in an hnung an zui nghal zat a. Tuaka chuan lo hmu vat in enteh Sawia," buaina kan tawk mai thei a ni," khawhnih te khuan lungrualna tlangah inremna saui an tan zu nia tiin an kawk a.


Sawia chuan nuih sak pah hian lo kal rawh se, nang U Huala zu hrilh rang rawh, khu kan lam an lo pan tlat mai tih leh inchhung lama a kawlhnam lak chu an rual nghal zat a.



Sawia nu chuan mak ti tak mai hian lo ka ho chungin a fapa mize dang ta thut chu luhka biang vuan meuhin a en kar a. A fapa hawina lam an en thlak na chuan, ui ka duh thei lo ka tupa tiin an phun sap a, chutah Sawia nam kian pah in mikhual te chu an lo hmachhawn ran a.


Sawia nu, Sawiveli chuan," kha khualṭha in ni ang maw tiin an lo be sap a, Vawmuaia te chuan an hmaa nutling la upa lem lo tak lian ṭha tak leh hmel chhe lo deuh, khawkhat nula tam tak ai pawhin a iai awm loh zawk hial ang tia a ruka an lo sawifiam zauh chu en ding ngar chung hian, Vawmuai chuan ka pi kan tlangval tlan tura lo kal kan ni e. Ti hian lalin oan han pan ang nge tia kal an tumlai chuan Sawia chuan, in va hmanhmawh awm ve le, nithum em em pawh a la liam hma hmaa uih zawn ang vut a in hmanhmawh chu an ti sap a.



Thangkunga chuan, nia," ka naua chu a him meuh em maw an ti sak a,,Sawia chuan kan lalpa hi a ṭha khawp a, khaw dang laka a kawi zawngin rilru a siam fel nghal ve vut vut lo ve an ti let erh a.


Sawiveli chuan Thangkunga chu  panhnaiin a kiang an thlen chuan," ka tupa, ka malsawmna dawngturin i va tlei awm em em ve," i ni ka nia sin, khawi maw tih leh a chawnpuar dinglam a tet laia mausep in a ah kakna ser chu an dap sak nghal a, hei vanga i ṭahna sat zia kha tiin an hmer vawng vawng a.



An hmaa nu tling tlawntlai ṭha zet chu a ngaihna hrelo tak chung chuan ka ho hian an thlir dauh dauh a. Sawiveli bawk chuan K"u Thangena a damṭha maw, ka bawihte tiin a mittui an khap per sak a, chutah rinhlelh rual a ni ta lo, a tet laia lo chawiliantu a ni chu a lo la hai bik lo. Thangkunga chuan kuah vawng vawngin ka ni ka pa chuan a ngai thei lutul che asin a lam a lam ṭhin che. Tiin Sawia chu an melh sak a.



Sawia chuan keizawng ka lai hi a la dam lo ve, hnunglama mi sai duh pasalṭha nen hian ka nu inzawmna in neih hi a thiang lo ve tiin an ding kak hah a. Vawmuaia chuan tlangval," buaina siam tuma lo kal kan ni lo ve, hei a naua tlan tura lo kal mai chauh kan ni e an ti nem duai a, an kianga lo kal thar pasalṭha tih hriat ngawih ngawih Hualzasela chuan Sawia hunṭha an pe ngai e, an duh chu saqi zawh tir phawt ta che tiin thu pe aw tak mai chuan a ka an rawn ang a.



Vawmuaia chuan, kha Hualzasel, i damṭha maw an tih chuan Hualzasela chuan ka damṭhat lai a ni e, heng hengah te in hmel kan hmuh tlat pek chu le tiin zawhna ti tih deuh chuan an chhang let a.



Vawmuaia chuan, ni e, hei ka pi tupa ni ngeia lang hi kan pem thar Lentlang pasalṭha thar a ni a, hei i naute ho hian a nau in lo kawl a ni awm a, chumi tlan tur chuan kan lo zui ve mai chauh a ni e an ti a. Hualzasela chuan Thangkunga lam en ha pah chuan, kan pasalṭha sawi chu a dik meuh a maw an tih chuan, Thangkunga chuan aw," dik e, Lentlang lal bel turin kan khua kan chhungkua in kan chhuahsan ta a ni an ti a.



Chutah chiah chuan a ni Sawiluia rawn thinrim thar leh chu. Unau hnunglama mi sai hmang ka lo nei che chu ka in sit hle mai ka ti. A tirah khan ṭha te te in in lalpa leh tlangval te khan min lo dawngsawn ni se, U Aithang khan pialralah siang a lawi lo tur. Chutah i lalpa lung i ti awi leh lova, in lalpa ka veh thlem nana ka ruahmanna vek a nih kha i nau pawh kha kan hruai luih.


A chhan chu in lalpa mizia hi ka hriatchian em vang piah lamah i laka a hel theih nana ka ruahmanna a nih kha, a chhan chu maw? Ka dara sernung hi i lut hnu a nih miau vang a ni, hei hi lo hre rawh, Chhippui khaw lalpa sawn a la tuar khawp ang an ti sak a.



Chu tah le,,Lentlang lal fapa chuan, lal thisen kai kutthlak tur hian eng mi nge i nih an ti khanglang pek a. Sawia chuan thip taka melh pah hian, i lu tan tur pawh khan theihna ka nei i ngam a nih chuan ka hmaah hian lo ding ta che an ti chher chher mai a.



Tuaka lah chuan, kan in tawng leh ngei mai mawṭ lal fap laktlak loh zet zawng leh aia upa thu pawh ngaichang hmasa thiam lo mi hian ka pawi i sawi ta tlat mai le. En teh hei hi ka unaupa Sawiluaia i pa ngam loh Kamzarem lutan tu a nih hi, vawin ni hian him dam takin khua hi i chhuahsan hauh lovang.


Duh lo mahla kan pahnih hian khawi emaw zawk zawk i hmachhawn tho tho ang. Lal thisen kai an nih vanga kan khua a himna a nih dawn phawt chuan khawi khawlal thisen pawh ni raw sek sek. An lu lak hi kan hreh reng reng hlei nem an ti sak sak a.



Duh tawk phawt ang.