Monday 16 September 2019

HNEHTU NGAWICHAWI. BUNG 15- NA.

HNEHTU NGAWICHAWI

BUNG 15- NA.

Murlen Lalpa chu a lalin chhunga vei tawn sek pah chuan, a pasalṭha Hualzasela chu melhrun pah hian, chu ti a nih chuan anmahni ngaihven tura in pen chhuah a ngai dawn zu nia. Kan hun tawn mek hian min va ti hrilhhai ngai ve le. Aithanga lah-in pialral aṭangin min lo thlir reng tawh awm sia. Mahni lusei pui chunga zahngaihna lantir duh lo tu lak ah hian zawl ka dawn bik hel lovang.

Ka pasalṭha Chhippui khaw lamah rammu turin inbuatsaih ula, Aithanga boral dan hian ka ngeng a chhun e. Kan hlauh loh zia entirnan rawl ral in in che ang. Ralkai thei chin a piang chu zuah loh tur. Aithanga phuba la turin inbuatsaih ang che u an ti chang fak a.

Hualzasela chuan, aw le, lalpa, tiin lalin chu a chhuahsan ta a. Zawlbuk a zu thlen chuan Val upa Debgruma hnenah thil awmzia an sawi zar zar, Val upa chuan aw le, Aithanga kan ui zia tun kan hai lo ve, a tana kan tih ve theih tawk ah hian huaisen takin ke kan pen ang an tih chuan Zawlbuk riak tlangval ho chu an phur nangian mai.

Sawia, Tuaka, Khimsih pawh chuan kawtchhuah lo chuangkai in an chau tlabg bawk a, kawtchhuahah chuan ṭhu thlandai in vaibel an han ak khu talh talh a, khaw chhunga khuan hnuhnung ri pawh hre thei in Tuaka chuan zawlbuk riak ho ti har miah lova bawhbel kan bawhliam a ngai dawn a, hawh u kal zai i rel ang u khai tiin khawchhung an pan ding nghal a.

Khua an luh chuan a lo rehṭhiap a. Sawia chuan an ral piah ngaw a ṭau meichher chhi en teng teng chu kawk in, zawi sap hian buaina eng emaw chuan min tlakbuak dawn e an ti sap a.


Tuak chuan, ni anghmiang, englai pawha kan in ral rin a ngai dawn a nih hi tiin zawlbuk tuala mei chhemna la lum khu deuh chem chem chu an chhem vam ham a. Kei zawng mutchhuah in min zem thei tlat lo mai ka ti, hei khua kan chuan tlai ta sia, kan lalpa ngaih lam lam te hi a ṭha lo ang nge, kan han hrilh hre dawn em niang an tih chuan aw pawh thuaiin lalin lam chu an panding nghal a.

Lalin an hancthlen chuan lalpa chuan chanchin lo zawt in Tuaka chuan an kal dan leh Leitlang pasalṭha te nena an in tawn dan chu an sawi zar zar a. Lalpa chuan a ṭha e. Aithanga phuba la turin in rammu dawn nia, ka khaw mi leh sa pakhat chuan pangnga a hen zel tur a ni. Va mu hahdam ula tukṭhuan ei hmain ka lalin in lo pan dawn nia tiin thu an ti tlu ta a.

Zingkhua a lo var. Lalin ah chuan Murlen pasalṭha te chu an ko kim in ro an han rel a. An thurel pawh a rorum al al hle mai. Lalpa chuan Aithang boral danah hian ka lung a lawm lo hle mai a, Chhippui khua hian Murlen pasalṭha te kan duai lo a ni tih hi lo hrenawn leh teh se. Vawin chu hei kan pemthar te in tur hi kan sak sak ang nga, a tuk awmni kan kham ang nga, tlaini nemah rammu turin in chhuak dawn nia.

Ral beng nen hlawhtling takin khua in lo lut dawn nia tiin an rorel an han ti tawp nghal a.

Leitlang Lalpa chuan, Aidul, tlem a tlemah ka chan ṭep che zunia. Enfang taka ral beih thiam ni ang maw? Eng hmelpu nge i tih kha tiin melh kur pah chuan an zawt nawn leh a.

Aidula chuan lalpa," tlangval pian inkhai thli zaih leh a mitmenga danglamna hmuh tur awm chuang si lo, hmaifang ṭha zet, nunnem tak hmelpu, tlangval tuaitirte, sa inphut mawi tawk tak a ni e an tih chuan lalpa chuan a lu buk nghat nghat pah chuan, aw le, dam thuai ang che. Mahni kuang lo kan nawr nat viau hian pialral kawngka kan hnaih duh chawk a nia an ti hmuk a.

Zaduna chuan lalpa," khatiang mihring kha ka la hmu ngai hauh lo mai an tih chuan, lalpa chuan khuanu vohbik a ni e. Lusei hnampeng hrang hrangah hian hetiang hi hmuh tur zen zen an tlem asin, an ni Murlen khua saw kan tlawhpawh lem lova, nakinah te pawh a hmel hmai hmuh hun a la awm chek ang chu tiin vaibel chu an pak khu tual tual a.


Murlen nula leh tlangval te chu an hlim in an lawmte nu te chuan mauthei in tui an lo pe ve chhen bawk a. Lal fanu lah bang bik lo, mawi leh mawi lo pawh sawi chuang lo chuan Sawia chu mauthei chuan tui hi a lo intir ve sek bawk a.


Chutia an lal fanu leh an pasalṭha tuaitir hlim hmel pu sarh a an han dingdun an han hmuh phei chuan midangho chuan an thil tih lai chawl meuhin an lo thlir leh dauh dauh ṭhin. An lal fanu hlim nui hmel pu sarh a a biang dum lo lang leh kalh mai te. A nuih zawnga a ha rualrem tak lo lang te chu hmuhnawm tiin an thlir dauh dauh a.


Khumsih pawh inthlahrung tak chung chuan an in sak a hnatlang tlangval leh nula te gnenah chuan lawmthu a sawi cham chi a. Ni pawh khawthlang lamah a herliam a, Khumsih te in tur pawh chu lian lem lo, te fel renrawn chuan an han khawpum a. Khumsih nu chuan mittui parawl ṭeuh chung chuan hnatlanga thawkchhuak te hnenah lawmthu a sawi mawlh mawlh a.



Zan a ni a, boruak thengthaw nuam tak thlasik boruak inṭham tir chuan Murlen khaw boruak chu ti zang vah in tlangval ṭhenkhat sapan lam te chu vawt in a hmerna deuh em maw tihmai tur hian an taksa te chu vawh tih deuh vangin a bawl deuh iar hlawm a.


Zawlbuk tuala meihnung puak ho chu a khat tawkin an han nui ri leh hak ṭhin a, Khumsih pawh chuan zawlbuk tual a han thlen chuan mak ti tak hian an lo en ha a, a bek samzial chu thlakin a tuukkhumah an zial chawr ngauh an han hmuh chuan Val upa chuan hrethiam takin an hui lauh lauh a.



Val upa chuan Khumsih maw i hming kha tiin an zawt a, Khumsih chuan aw ni e min koh dan a nia, hei hi chu ka thlak danglam thei lo a ni an ti sap a. Val upa chuan hming hi a hlu asin, kei ngei pawh hi kan thlah hmingchawia an phuah a nia, i mawng kha hung rawh le, thlasik khawvawt kan la hmachhawn dawn chauh a nia. Kha kan pasalṭha ruala rammut te i ril ruk ve em an tia.


Khumsih chuan lalpa thu thu ni teh se, ka duhthusam ah chuan kal ve ngei chu ṭha ka ti ka khua leh tui a ni tawh a, ka khua leh tui Murlen tan hian theihtawp ka chhuah ve ang an ti sak a.


Lengi runsang kai te chuan zawlbuk lo pan sap sap in, an khaw tlangval Zaithanga chuan an val upa hnenah chuan lungawi lo tih hriattak mai hian , zanin zet chu ka pian a ta ka zan hman fuh lo ber ṭum a ni ngei ang. Leilungrap leh sedai ek rap pherh rual ṭheuh ṭheuh mei engah pawh min han chhawn ṭhat duh loh chu le kan Khumtir mai mai chu an ti nang nang a.



Val upa chuan, Zaithang, eng thu leh hla ah nge ni ngai, i hmel hlim lo hmel pawh thup hlei thei lova in ṭawngka in chhah chhuah mai le an ti nem duai a.



Zaithanga chuan U Dengrum, a khawmi leh sa aiin khualval lam zu awn vel a maw le, vaibel ni se a lak kaisak awl lova, mahni khaw nula runsang kai ta na na na chuan tumkum ka vaihlo chil nung ṭha duh lo zet chu vaibela bengin lakkai tir kan tum zet chu Thanga ka lak lawh e kha i hnaih tho tiin min han hnar a maw le, an tih chuan , Val upa chuan a vaibel pak khut tual tual pah chuan e he heu, chu chu  Hnema a dik em an ti a.



Zaithanga ṭhianpa Hnema chuan aw dik chiah e an tih chuan, leng haw ar khuan hnih nghak ila, an bang hmarlam chhawn kan phawk ang, mai mai chuan an tih meuh chuan an lo phur hle a.


Duhtawk phawt ang aw.

7 comments: