Wednesday 3 April 2019

ZAN THIMAH PAWH KIR AN REL LO. BUNG-1 NA.

THIM ZINGAH PAWH KIR AN REL LO

BUNG-1 NA.

Van chungsanga MuVanlai nupa chuan Darzep khaw Lal-in lian ve pangngai tak chu thlawh hual in an aw neih chhun chu chhuah in an han hram kak kak a. Darzep Lalpa Liansavunga chuan Tuithum Paslaṭha pahnih leh an valupa chu melhkal chung hian, in thu zaizap dan chuan ka ngeng zu chhun riau a hriatna kan neih chu.

Sawlai sesih mual tlangdung saw ka pa lo bawh ram leh a pasalṭhate ram chuanna kan perh tarna ngei ni in saw ngawpui saw ka huang chhunga rin luh a ni a sin. A reng reng thuah in Lalpa chuan mi nek duhna thinlung a va nei lian reng reng ve maw le. A khaw hawi a thuiin a mit tlin tawk pawn va hmu pha suh, helai thleng thleng hauh a, palai hmel in lo lang ta mai hi hriatthiam a har hle mai an ti a.

Leithum Valupa Taineka chuan Lalpa, kan lo kalchhan leh kan duh chu i hre tawh a, kan leido nih in duh loh chuan saw lai ram saw fel fai taka kan Lalpa nena in remsiamna in neih a ngai a ni. A thu hrimin kan chhak ral Pawih leh Tedim Paihte ho khian an lo la chhuh lui tho tho dawn che a, nang leh kan Lalpa in in remsiam phawt chuan chuti mai chuan an lo nek ngam miah dawn lo va tiin thiam takin an veh thlem a.

Lalpa chuan, engpawh chu ni se, hei in hmuh leh hriat angin in za leh sawmthum awrh kan ni mai sia, Leido nei lo hram hram tura kan fimkhurna leh a hnungtawlh zawnga chet kan lakna fo hi in tan chuan ṭanchhan ṭha tak zu nia. A mah erawh chu, keia thutlukna lo siam fel chi ziazang a ni lo ve, ka upa te leh ka pasalṭha te ka lo rawn ve phawt ang nge an ti a.

Darzep Lal-in a, Lalpa hmel danglam ta riau leh a thinlung chhunga rilrunatna lo lang chhuak chu a kianga ngawi renga ding, tlangval la upa lem lo tak, en reng reng pawh a a hmel hmaia han chungnunna hmuh tur bik awm miah si lo, mi naran ve mai ang a lang, mahse, han belhchiana a taksa phiar mawi ru tak te, a mitmenga engpawh hmachhawn thut se zamna chhiar tel tur awm miah lo te, a ban bul lian ṭha fu si leh, a hmel en ai maha a kut hrawl hrap te, hnarngul sang vah, khabe kual raih , lianṭha ve pangngai tak chuan a hmuh hmaih loh chiang kher mai.

Tuithum Pasalṭha chuan aw le, Lalpa nithum kan nghak ang che u. Palai hmel erawh kan hmu ve thung tawh ang an ti chang fak mai a. Lal kianga kut kuangkuaha ding ran chuan, aw then kharh kharh pah hian ti hian a rawn sawi chhuak a.

Kan khaw ram chin a ni a, saw ngawpui chungchangah chuan keini lo kal na chhan tur a awm lo ve, nithum chhung kan Lalpa hi in ngaihtuahna hun pe u la, nili naah in hmel hmai kan lo beisei zawk ang an ti chang ve fak a.

Tuithum Pasalṭha chu a mitmenga thisen chhuah chakna lo lang nghalin a mitmeng chu ti zim deuh san chung hian Darzep Lal-in chhunga tu tih a hriat loh tlangval la upa lem lo tak chu melhding ngar chung hian A taksa pengtin te chu uluk fahran hian an belchiang hmasa te te a.

Darzep Lalpa in a tlangval lah chu a nunphunga danglamna chhiar tur awm miah lo leh, engpawh thleng se hmachhawn cho tih hriat tak mai a Tuithum pasalṭha chu mitkhap leh sak sak ṭhin in an melh kar a.

Tuithum Pasalṭha chuan, aw le, ti hian kan thu a tawp ni rawh se, Lalpa i ka aṭanga chhuak kan ngaihchan lai a, naupang ka chhuak a thupe aw ka hriat na hian engkim i huam ah kan ruat e an tih chuan Lalpa chuan ka vangkhua hi, kei leh ka upa te kut ah a in nghat lo va, ka Pasalṭha leh ka tlangval te ah a in nghat zawk asin an ti ve hmiah a.

Lalpa bawk chuan ka ṭawngka chhuak nghak hman lek lo va thutawp in han siam mai chu le, tihtak em-ah chuan hei hi lo hre rawh u. Ka khua leh tuia nu nau te ka ngaihtuah em vang hian a tawlhtu ka ni zel a, tunah chuan in duh leh chak chu ka hre fiah tawh.

A kianga ding chu melh ralh pah hian, Leido nei turin ka in peih e. Ka pasalṭha Darphawka ka neih chhung chuan khawhnih in thurual pawh ni se ka hlau ngai lovang, ka kianga ding hi ka pasalṭha Laiphawka chu a ni e, fathang ka awl zinga naupang ber a ni bawk tih hi in hriat loh ka duh lo ve tiin Darphawka chu a dah chungnung zia leh a dah pawimawh zia chu an chhak chhuak zauh a.

Lalpa rilru tawt lutuk chuan mikhual te chu en kual dan dan chung hian tunah chuan kan Leido in ni ta, englai pawn kan in peih reng e. Ka kianga ding hi a ne pawh in ek lo va nge an tih leh hram chuan, Tuithum valupa leh pasalṭha ralhrat, Thlahlova, Chullova chu an han ding rual nghal zat a.

Lal-in tuala tlangval in hawrkhawm te chuan an Lalpa inchhunga an aw hriat ṭhan tak awki sang vah chu bengkhawnin an hmuh remchan a piang hmanrua chu hum in Lal-in chu an hual ti tih ta mai a. Lalpa chuan nungdama ka zuah lai che'u hian rang takin ka vangkhua hi chhuahsan nghal rawh u an ti chang rat a.

Valupa Kaivela chuan rum taka Lalpa chu melhin aw le, i thutawp chhuak chu a mawi hluan e, kan Lalpa beisei ruk zu nia, in khua hi tia Lalpa an kawh chiah chuan Darphawka chuan a mitmeng thip rem rawm taka melh pah chuan i ṭawngka chhuak khan ka zaidam chin a pelh vaih chuan a khamphei in in vangkhua i lawi lut ngei ang tih ka tiam a che.

Ṭawng tamna hian ramri a pel chawk ṭhin, ramri a pelh tawh chuan a peltu chuan ṭangkaina reng a nei tawh dawn si lo. An tih zauh chuan Valupa chuan hmuhsit hmel taka ner khum deuh sawng chung hian, tlangval lei ah leh pialralah pawh, eng leh thimzingah pawh tiin Lalin chu hnungtawlh chungin an chhuah san ta a.

Darzep Lalpa chuan a kianga ngawi renga ding, a mitmenga thinrimna lo lang chhuak Darphawka chu melh kal raih chung hian, tunah zet chuan ka beisei loh tawp thil a thleng ta. Darphawk, ka vangkhua hi i kut ah a in nghat e, engtianga hmalak chi nge niang tiin an be rawn a.

Darphawka chuan Lalpa, tunah chuan i khaw tlangval ralkai thei chin khawma an thinlunga huaisenna tuh chauh lo chu tih theih kan nei lo, a mah erawh chu Lalpa, i khua leh tui te hian an nun chan ngam turin huaisenna an nei a ni tih hi ka beng hriat tluk zet in ka hre chiang asin. Kan piah mual letliam a, thingthelh mualah sawn nu nau tar chak lo thleng a an himna tur hmun kan sah en a ngai a ni.

Zan a ni emaw, chhun a ni emaw,  eng hunah pawh ni se, ral lo lut thei reng an ni a, ral dankawn khurmual a khawchhung luhna khu phui ṭha taka kan thuam ṭhat a ngai a ni. Naktip aṭang khian tlangval sawm ka duh zawng hrualna hun min pe rawh, an tih chuan, Lalpa chuan a pasalṭha Darphawka chu a naupan aia a thluak ṭhatna te chu hrechiang tih hriat tak mai hian a hmela hlim hmel pu sarh chung hian i duh dan in i kalpui dawn nia. Hmantlak ni tura i chher ngei ka beisei an tih chuan Darphawka chuan aw le Lalpa ka lawm e. Tiin Lal-in chu a chhuahsan ta a.

Zan a ni a, tlangvalte thinlungah chuan lengi runsang kai duhna thinlung pu hlawm hek lo le, chutia Leido nei tura an vangkhua an han in buatsaih meuh chu hriatthiam har an tiin an nunphung a danglam hle hlawm a.

Chutia rilru kap taka hun an hmanlai chuan, an khaw nula hmelṭha, Siampuii chuan a thinlunga a lo duh ruk leh an run zantin kai tura a lo ngaih ruat ṭhin Darphawka chu a ngai veng veng mai a. Darphawka lah chuan buaina chhumpui kara hmel in duhna leh in thlakhelhna aia Chungnun a duhna leh hnehtu a duhna chuan a thinlung ah lalna chantirin a hmaa tihtur hautak tak chu englai pawha hmachhawn reng turin a rilru a siam sauh sauh thung.

An khaw nula hmelṭha leh pian nalh, Nau hnun bu phir kawh lah chu a ngaihthah bik a ni chuang lo, a rilru leh ngaihtuahna chuan englai pawn a hre ve fo va, a kianga hun han hman te chu chak viau mahse, Lalpa hian a dah pawimawh zia leh a rin tawk zia chu hlen ngei a tum mai zawk a ni.

A nau Laiphawka tlangval rawn hre chho ṭantir, kum sawmpanga mi lek, a hmel hmai en aia a taksa lian hrawl ru tak te chu ngaihtuah rauh rauh in chher hriam a duhna chuan a thinlung luahkhatin a nau chu an vangkhaw chhanhimtu ni thei tur chuan Pasalṭha nun hrang hrangte chu zirtirna pek a tum ruh tlat a ni.

1 comment:

  1. Hei kei chu ka chhiar tawh tlat.20 na tur zawk lo post la

    ReplyDelete