Monday 8 April 2019

THIH NGAM LU PU TEN HMALAM AN PAN. BUNG-20 NA

THIH NGAM LU PU TEN HMALAM AN PAN. BUNG-20 NA.

Lawitlang Lal-in tuala mipui pungkhawmho chuan Hualzasela leh a naute chu an melh hrek hrek hlawm a, Hualzasela chuan, thin thi pawha mut mu min tuah tir thei lotu te hi an vangkhua kan luhchilh dawn a, tunah hian Mualarh khua kan pan ang. Lalpa lam en leh pah chuan Lalpa, i vangkhuaa thisen kan rawn luantir avangin i mi ngaihdamna ka rawn dil e an ti a.

Saithawmvunga nau an thah bangte pahnih chu phih tho lawp in ka nun che'u in duh chuan ṭha takin ka thu zawm ang che u. In vangkhua kan lawi  lut dawn a, ka vangkhua lo lawi lut a, a ruk a rala chet in thawhnaah hian tu ber hi nge a meizang hlaptu? An tih meuh chuan chung mipahnih te chuan khur deuh dar dar chung hian Hualzasela chu en in kan Lalpa an ti chuai raih a.

Hualzasela chuan tu nge in pasalṭha rawn zui sangawi zawnpuite? An tih chuan tlangval pakhat zawk chuan Lianlula leh Chungnunga an tih chuan Hualzasela chuan Hualngama melhralh pah chuan a ṭha e. Tlangval haw vang vang la, i ṭhianpa tlanchhuahnan hian in Lalpa hian Sial nupa leh Silai fawng thum ni sarih hma ngei hian ka vangkhua a lo pen lut ngei tur a ni an ti chang fak mai a.

Chutia Hualzaselan a rilru an thlak leh chu Thangzika lawmah lo tla in an vangkhua a ngaihtuahna chuan a rilru chu a kap ve hle a ni. Lawitlang Lalpa hnenah chuan Hualzasela chuan Lalpa, kan kal phawt mai ang nge. Hei hi chu ka kut ah dah mai la a lawmawm ngawt ang an tih chuan , Lawitlang Lalpa chuan in thu leh hlaah ka kut ka sil e. Hei hi a bul leh a tawpna ni rawh se tiin a Lal inchhung lamah chuan a luhsan tharh a.

Leithum khua an han thlen chuan Hualzasela chuan Thangzika hnenah chuan lawmthu an sawi luama,in Lalpa tan tiin ṭhihna chu an pe tel bawk a. Ti chuan Leithum chu chhuahsanin Khamsang khawlam chu an pan ding nghal nal nal a.

Laiveta chu lungawi lo tih hriat tak mai hian ngawi ngal hian a kal a, Thangzika tihngaihna hre lo in thiam zan lo chuan U Laivet, Leithum Lalpa remruat fan kha keia lo hnial chi a ni si lo a tia inphahhnuai taka an tih tak ah chuan Laiveta chuan nuih hak pah hian nia, i thiam loh a ni hleinem hei kan Lalpa tan Ṭhihna kan hawn mai bak ah silai fungnga lai kan hawn a liama lawmna a awm chuang hleinem.

An buaina ber ni ta chu an Silai Taizeng Lal lak a ta an lak tak insem dan mawlh mai chu a ni. Thangzika chuan ding meuh hian khua pawh kan hnaih ta bawk a, kan Lalpa hian Silai te hi kawl phawt mai se, a ṭul dan ang in kan Lalpa hian remruat mai se ṭha kan ti tlang em an tih chuan midangho chuan an lu an lo bu tliar tliar hlawm a.

Seipui khua Thaidawn Paihte  khuaa an Lalpa Lalzekheuha chuan a pasalṭha pahnih chu en vung chung hian Hmunzau khaw ramchin nawr ngam lo tur khawpa Lal dawihzep ka ni nem le, Lusei ho hi kawng engkimah hian hmakhalh ka duh a ni. Thingluang zawh an tih pawh an ngam ngam ka ngam. Mangkawl, Zadingthang in naute sawm hruaila Hmunzau khua pan turin in buatsaih ang che u.

Hmaizahna thinlungpu chunga hma in lak erawh ka duh hau dawn lo va, engkim huama a ṭul dan ang zela che chhuak turin ka duh che u a ni. Zamna tisa thau in man che u suh se. A kawi zawng leh a sehhel zawnga an lo dawnsawn cheu chuan in theihna lantir ang che u tiin a pasalṭha te a rintawk zia an lantir nghal a.


Khamsang Lal-in ah chuan Lalpa leh a khawnbawl upamin,' Zaikunga chuan Lalpa tunah zet zawng i Lalna khuaa hawi khawthawn pawh a nuam narawh e. Pasalṭha lah kut thliah tham zu nei che a tiin an khi ṭha a.


Lalpa chuan a Vaibel ek thai thlak zauh pah chuan, nih zawng a ni narawh. Muangleia ṭhuthmun erawh remna hun la ni rih lo chuan, hmat lam leh chhim lam te hian min karcheh a ni tih hi kan hriat a ṭha ang.  Kan hriat loh lama min lo phiarrutu te hi awm ve thei tho a nia an ti charh charh a.


Kil khata lo nui chhuak leh ri har har ṭhin Lal fanu leh Laihnuni chuan engtak chu sawi ang maw?


Lal fanu chuan, Ui, Lal ṭhian, a nin hian engtikah mah hma a la ngam dawn lo, kei chu ka rilru hi a buai takzet a ni. Engtin nge kan tih ang? Keiin hma han la dawn ila ui, ka zak bawk sia, hmeichhe zahawm lo ka ni mai dawn asin an tih chuan, Zokaii chuan, engpawh ni se, Lal fanu i nia, a ni pawh hian hma a la ngam lo mai mai pawh a ni thei. A nghah lam hi kan prih a ngai a nih hi. Di hmun mual lamah thing phurh pui turin ka lo sawm chhin dawn nia, ṭhiani lungngai suh. Engkim a ṭha vek ang tiin an hnem ve a.


Piandenga leh Papawnga Zawlbuk pan pawh chu zawi sap hian ti ti in Papawnga chuan kan Lal fanu hleitling zia leh piannalh zia khi, kei ka enkham thei mawlh lo chu a ni e. A zaidamna leh a hmelṭhatna te hian kawi sarih a en pha ngat ang ka ti tiin an nui deuh put put a.

Piandenga chuan, ni ngawt mai ti raw? A zai ngai miah lo hian khumpui han kaipui i la han zen mai ila tiin an han nui dun khiah khiah a. Papawnga chuan Laihnuni pawh hi keizawng ka iai hauh lo mai, Lalmual kil pha chin han ni ve ngat ila zawng hma ka la ngei ang an ti ve khauh a.


An ṭawng zawng zawng an hnunga lo ngaithla kartu Pasalṭha Saikhama chuan, khuh kharh chung hian Lalmual kil pha chin aia Khamsang khua tana i beihna hi duh ni la inchhuanna tham a tling asin. Mahni in sit lutuk hian kan thlen tur chin kan thleng lo fo ṭhin asin an ti dap dap a.








2 comments: