Monday 8 April 2019

THIH NGAM LU PU TEN HMALAM AN PAN. BUNG-21 NA.

THIH NGAM LU PU TEN HMALAM AN PAN.

BUNG-21 NA.

Khamsang khua chu, khawchhak lam aṭanga, Ni mawi taka rawn eng chuan a chhun paw phek a. Naupang tualchai leh Ar dawkdawlak te chuan Khamsang khua chu a ti reh lo hle mai.

Lalpa chuan, Tlangaupa hnenah chuan, ti teh, khawnge Khua in fangkual teh ang hmiang, Laihnuni pa  pawh khu kan lam a rawn pan chho dah dah khu, tih pah chuan a baibel chu an pak khu talh talh a.

Laihnuni pa chuan ka ho chung hian Lalpa kha khawilam lam nge ? An ti he haw a, Lalpa chuan", a engdang ni lo ve, khawnge khua in fangkual mai mai teh ang hmiang kan zawlbuk tual kangbang rim pawh ka hnar hian a hriat lohna pawh a rei lam lam tak e khai, Laihnuni pa nge nge i zam hi a ṭha narawh e ka ti tiin Tuikhur vengmawng lam hrut tur chuan an chhuk thla ta bauh bauh mai a.

Lalpa leh Tlangaupa leh a Khawnbawl upa chutia khawlaia nunau ten an han hmuh chuan an thil tihlai chawl meuh in an lo thlir dauh dauh hlawm a. Zawlbuk tual an han thlenthlak chuan Lalpa chuan khawnge ni tih leh a mawnghang lang dum deuh hal chung chuan Zawlbuk bawhbel chu an bawh liam a.


Sepui khua, Thaidawn Paihte Pasalṭha Mangkawl leh Zadingthang leh a nau mi sawm leh panga te chuan Hmunzau khawram chin chu an dai lut ve mek bawk a. Zadingthanga chuan a naute hnenah chuan Hmunzau khawram chin kan chuang lut tawh a, tu pawh khan in mit len ngun ula, a bik takin an chikhur awmna lam pan ila luh ngun a ni em? Tih kan chian ang.


Teizangho laka tlaktlum tum ran Hminzau Lalpa hian ka pawi a sawi ve hrim hrim. A fanu pawh khi ka mit tlin tawk khua ka chuan ve tawh a zawnga ka mit tlung ber a ni hial ang. Ka zen khawp ang tiin an khi ṭhaw a.


Mangkawla chuan, Ṭhianpa, an khaw ep chiah kan awmna aṭanga nihnih kal vel ah sawn, Lusei khua Khamsang khua a awm a, an Lal fanu hmelṭhat thu pawn khual zu kai pha ve nia, keizawng, Lusei rimchhe ho hi phin darh vek ka nap e, haw lamah chhuanlam siamin kan pawh law law dawn em ni?


Lal fanu hmelṭhai chu han lem vel chak ruk riauna kan pai tlat chu le, tia a mitmeng vertherna leh hmasialna lo lang chhuak chung chuan van va dak chungin boruak an hip kak kak a.


Zedingthang chuan nuih hak pah chuan chu ti chu khawhnih Lal fanu te kan hawn dawn zunia tia a rilrua a ṭhianpa remruatna pawmpui tak chung chuan a hma ai zawng chuan an phur thar leh sawt a. Zedingthanga chuan ti ru le, kalzai i rel ang u hmiang, fehrehsan lai taka thlen hman a fuh ber ang. In kawlhnam khan in kut hlat lo se, a ṭul huna che chhuak mai thei tur khan in rilru siam ang che u.


Pasalṭha nun zirtur chuan chhel a ngai a nia, tia a dara Vangvat khap kal chhat chhat chu a kut hrawlpui mai chuan an hmet vial nawk a.


Khamsang Lalpa chuan Zawlbuk chhung chu fangin an ding vang vang a, a lung a leng a ni tih hriat tak leh a tun hmanun chu dawnkir tih hriat tak mai hian an hawi vual vual a. Tlangaupa chuan chutia Lalpa mitmeng danglam tak leh a cheziaa hmuhhmaih theih miah loh a vaibel peh kawh lah pak na chang pawh hrelo a a ding ngawi reng an hmuh chuan Lalpa, hun liamta te dawnkir chung hian zan leh chhun kan tum tawi fo reng a nia an ti zauh a.


Lalpa chuan khik sak pah hian, i sawidik reng a ni. Panlainun te kha a ngaihawm rum rum teh e khai, Laihnuni pa, khawnge tap reng chi ka ni lo ve, tih leh bawhliam rualin Tuikhur veng lam an pan ding thla leh nghal a.


Thangzika te inzawn an han thlen chuan Thangzika chuan a leihkapuiah a chempui chu a lo tat mial mial mai a, a bulah thluak aia tihrawl nei ngah tur zawk hiala fianthu thawhnana an lo hman fiam fo tlangval tuaitirte, taksa lian ṭha tak Chhunhleia chu lo ṭhu in a khat tawk chuan an nui leh hak ṭhin, engtak chu sawi ang maw?


Lalpa chuan e khai, ka pasalṭha te pahnih chu kha khawilam mual nge Vawin lam hrut in han tum a? An tih chuan Thangzika chuan a chempui tah chawl meuh in Lalpa chu ding chung chuan Lalpa hei ka bula mi hian chankhan ṭha deuh a hria a ni awm e, Hmunzau lam nena kan inrina lam chuan kan lo rilruk deuh a, kha Lalpa khawilam thlichhia in ngr lo chhem thleng che'u a? Nge pawipangte a awm zawk? An tih a.


Lalpa chuan Pawipang awm lah lo ve, khua ka fan lohna hi hei a lo rei deuh tawh a, ka phur thur leh ka rilru kaldingin min turna em lah tak a tiin Thangzika chu an rawn panhnai a.


Lalpa chuan Thangzik, tu te nen nge ramchuan in han tum a tia thil sawiduh dang nei tih hriat tak mai hian Thangzika chu an en kar a. Thangzika chuan Chhunhleia leh Piandenga leh Papawnga nen hian kan ni mai an tih chuan Lalpa chuan a lu buk nghat nghat pah a zawi sap hian, ka khua lehtui in nghahna in ni a, khawi ilo chhuahvah changa a huho leh a bo a bang awm lek lo a ka khaw daingulte in chhuah vah ka phal lo a ni.


Fimkhur thu hlaah engpawh tawk thei kan ni a, fimkhur tluk a awm lo, vawikhat chetsual tawh siamṭha leh tur hian kumpui linglet a ngai fo reng a nia, tlangaupa, Piandenga leh Papawnga khan Lal-in lo pan se, Thangzik, Chhunhleia nen khan min zui nghal rawh u, tiin Lalin lam an pan nghal ta ṭham ṭham a.


Lal-in an han thlen chuan, Lalpa chuan a pasalṭha te chu an ṭhuttir a, Lalpa chuan, hei le ka koh chhan che'u chu, ka banglaia Silai fawng nga lai in tung khi Papawng, Chhunhlei, Piandeng la u la, vawiin ni atan in kutah ka hlan ni se, in hman zawh lamah ka Lal-in banglai mawituah in rawn kim leh dawn nia an tih chuan an hlim tlang kher mai



Lalpa hnenah chuan Lawmthu an han sawi liam liam a, bai vila tap lama lo ṭhu ngawireng Lal fanu hmelṭha mit leh Thangzika mit chu a in tawngfu ta chat mai le, Lalpa chuan chu hun reilote, Thangzika a melh lai taka tap lama a fanu duatlai awmna lam an melh chu Lalpa mit fing tak chuan a hmuh hmaih hauh lo.


Lalpa rilru chuan leh thinlung chuan ti hian thu an sawi a.


A hunlaia a tawngbaw chin tawh chuan hriatthiam loh tur a awm chuang lo ve. An hunlaia Pasalṭhate chungnung zia leh an dansan zia te, khawkhat nula lak a an to zia te hrechiangtu a nih em vang a ni, nuihsak pah hian Lalpa chuan, in hlawhtlingna hlado chhamri ka beng hian lo ngaichang se la, ka mitmeng uaithlalam tawh hian in hmel hmaia hlim hmel kha hmu turin a lo in buatsaih dawn nia tiin an ṭin tir ta a.


Ka la nuam lo lutuk a min lo hrethiam dawn nia aw.





2 comments: