Thursday 4 April 2019

HMINGCHUNGNUNGA. BUNG-30&33

PASALṬHA HMINGCHUNGNUNGA
BUNG 30---33 NA.

Muantea Muantea Khiangte

Kawibem Zawlbuk ah chuan thawm ri va hriattur awmchhun chu tui taka an mu hnar ri bawrh bawrh leh zan lama hramthiam ten Zawlbuk kiang vela an aw chhuah chiah chiah in  perhpawng pawh a vi hlarh hlarh a.
.

Chutiacthlamuang taka an mut lai chuan Kawibem khaw ramchin Mungzarema leh a naute 120 tehmeuh chuan Manchhina te chu an lo fin ve mek bawk a, Mangchhina chuan hei Unaupa in lo thleng tluang maw? Ti hian kan lo nghak ngar ngar che u a nia engtia hma han lak tur nge nang aia upa zawk ah ro han rel ta mai che an tih chuan Mungzarema chuan aw le, nang leh i ho te mi 50 velin Zawlbuk in hual ang nga, Laithanga hian mi 30 hruaiin Lalin an lo hual ang, kei leh midangten vrngmawng lam aṭangin a chengte kan lo thunun dawn nia, hei lenglen ar khuang hnuhnung in min nan tawh hmel a, kal zai kan rel tlang dawn em ni an tih chuan an lu an lo bu tliar tliar hlawm a.
.

Mangchhina chuan aw le, Zawlbuk lam kan pan ding nghal ang nga, tumah kha zuah loh tur. Hmeichhia leh tar chak lo leh naupangho erawh zuah ni se hei khua kan hlat lem lo bawk a, hmanhmawh khuchuka kal pawh a ngai lem lovang chu maw, ka ho tur te kha in in peih chuan min zui ru le. Meichher kha pathum bak chhi lo ula an tihzawm nghal zat a.
.

Kawibem Zawlbuk lamah ve thung chuan Chungnunga chuan muthilh zai a rel thei mawlh lo a chha chu a ni.  Chungnunga chu ṭhuchhuak luau hian thinrim lek lek hian an phun bul bul a, a bul lawk a mu Kawibem Pasalṭha Kharmawia chu melh vung vungin a rilru tr te chuan a mutui bik lutuk chu tlawh thawh zawt a chak hle mai.
.

Chutah le, Ngharchhip pasalṭha ho chuan Kawibem khua pawh an thlaeng hnuaiah chuan an hmu thei ta. An phurin an pheikhai a zang vah vah hle mai. Mungzarema leh a naute ṭhahnem tak chuan Tuikhur lam aṭangin hma an rawn sawn chho ve mek bawk a, chutihlai chuan Mangchhina leh a ho te pawh chuan Meichher ti thi in muangchang chuan in lo ding hmasa te chu an kalpel ṭham ṭham bawk a.
.

Chungnunga pawh chu muthilh leh tumin an zangthal ar ar mai a, mahse mutchhuak chuan a zem hlawl lo. A harh tawlh tawlh zawk emaw tihmaitur chuan a meng kar mai a, chutah le a hriatna ṭhatak chu rawn lang chhuak in a taksa hmulthi ding sung sung chuan hlauhawm a hnai tih hrilh chawpchilh nghal in a silai chu an ban nghal vat a, Zaqlbuk bawhbel bawhliam nghal thuaiin thlaeng hnuaia mi za tam fe Kawibem khaw run tumtu te lo kal nguah nguah chu hmuin an in kar chu a hla tawh lo hle mai le.
.

Engtia han tih vak ngaihna a awm tawh si lo. Hmanhmawh tak chuan Lalin lam chu a pan nghal a, Lalin a thlen chuan Kawngka chu an phih hawng lawp mai a, Lalin chhung chu lut tlang nghalin Lalpa i khua hian beih a tawk hmanhmawh rawh u, tih leh Lal fanu mutui lai chu phih thawhlawp acrual nghal a, Lalnu chu thlaphang takin engtih nachang pawh hrelo chuan Lalin bang kil zirah chuan a lo ding khur tlawk tlawk mai a.
.

Chutah leh Silai a puak ṭhuai ṭhuai a mihringna tuar ṭe ri chuan zui nghalin vengmawng aṭang chuan in a rawn kang chho nghal hluah hluah bawk a, Chungnunga chuan kan thi vek dawn tih leh Lal bang chu thlawh auh tuar pah chuan vawithum an thlawh nawn leh chuan mihring lenna tur khawp chu a thlawh kau huau a, a thlawhna lama dap hriamin a ke chu a at thi zai zai a, a ke thi chu  an melh sak a.

Lalpa leh Lalnu chu hmanhmawh takin a chhuahtir a, Lal fanu lah chu hlauthawng tih htiat tak mai hian a khur hlak hlak a, Chungnunga chuan pawt hnaiin min lo hrethiam dawn nia tih leh Lal fanu chu putnawlh rualin lalin bang a tlawh awng ah chuan chhuahpui in hmunhim lam chu a panpui nghal a.
.

Lalpa chuan Tlangval in pek mai hi a ṭha zawk lo maw an tih chuan Chungnunga chuan melh hrawk chung hian i dam khawchhuah a ngai, tia a sawilai chuan Hmelma lam aṭang chuan thinrim aw lo chhuak nghal thuaiin zawng rawh u Lal fanu erawh kha chu zuah ang che u. Khawnge Lusei tlangval kha i awm? Lo chhuak ta che mi pa i nih ngai chuan tihthawm chuan Chungnungs thin a ti rim kher mai.

Chungnunga chuan kal rawh u hmanhmawh u la, in hnung ka rawn dawl ang, kal rang rawh u, min lo ngaihtuah suh u kal rawh u, chuti lo chu min rawn nangchin ang nga i fanu tan a pawi ang. Lalpa kal rawh u a tih chuan hmanhmawh tak chuan khawilam nge pan tur ber tih pawh hrelo chuan an kal ve nghal a.
.

Lal chhungkua pawh thui fe an kal hnu chuan an him tawk ring chuan Lalpa chuan tah hian i biru ang u ti in a nupui leh a fanu chu an chawlhpui a. Chungnunga chu rawn ri thla tak rak in Lalpa te bul a thlen chuan chawl khawmuang hman kan ni lo Lalpa kan kal a ngai a ni kan hnu an lo chhui mek a nia sawmhnih ṭha vel an ni ngei ang tih leh hma hruai a rual nghal zat a.
.

An hnu an rawn chhui awlsam mai loh nan a thup thei angber chuan an hnu chu thup ve a, mahse, Lal chhungkua kalpui a nihna chuan an hnu chu thup a ti harsa khermai le. Chungnunga chuan Lalpa hnenah chuan tikhan kal zel u la keiin ka lo ti khawmuang ang tia a sawilai chuan Lal fanu chuan mittui tla par chung hian aih ka duh lo, a ni thei lo, kan him na tur hian i nun i zuar tur a ni lo, tiin a banah an lo pawt a, Chungnunga chuan lungngai mah ta che in hnu ka rawn chhui zel dawn alawm a tih pawh chuan Lal fanu chuan aih ka duh lo i tello chuan khawiah mah ka kal dawn lo, tih leh kuah hnawp an rual a, Chungnunga chuan duat taka lo pawm in a hnunga chul pah chuan ka veng reng dawn che alawm lungngai suh i nu leh pa vang tal pawh a i kal a ngai, an lo hnai zel a nia an tih chuan Lal fanu chuan muangchangin an thlah a, a nih leh damtakin i lo kir leh ang tih mintiam rawh an tih chuan Chungnunga chuan tiam chu harvti tak chung chuan aw le ka tiam che ka lo kir leh ang tiin Ral ho lo kalna lam chu an pan nghal a.
.

A piah lawk a meichheng eng de chuah chuah chu thlirin an tam danah chuan mi 20 ṭha vel an nih a ring nghal a. An lo hnai zel a, Sawntlung pawng ah chuan inring taka ding vang chuan Ral ho chu a lo nghak a. A bul hlamthum vel aqmah chuan awih ruam hi a awm a, chulaiah chuan a tam thei ang ber chu lum thlakpui chu a tum ruh hle.
.

An lo hnai zel, Chungnungs chu vanlam hawi chuan Ka pa i fapa hi min lo ngaihtuah suh aw, an ti sap a, a chempui chu nghet taka humin a lo kal hmasa chu a nghawng chhawkhmawk tum chuan a lo in ring hle mai a.
.

Ral ho chu lo hnai zelin an in kar pawh hlam 10 lek in a daidan ta maw tih chuan ring taka au khawk rum rum in mi inringlo lai bei ngam lek a dawihzep ho an tih chuan Chungnunga hnu chhui ho chu an phuzawk hial a, an pasalṭha Mangchhina chuan nuihsak pah hian khi le tih leh sawntlung pawnga Lusei tlangval inring taka ding kak hah chu a chempui chuan kawh vu pah hian a lu khi ka duh a ni han man ru le tih leh a naute chu chungnunga lamah chuan hmanhmawh takin  a tirliam nghal a.
.

A lo kal hmasa pahnuh te chu chungnunga chuan awlsam takin a lo thal der mai a, a chempuia thisen tharlam tak far fuk fuk chu melh kalh pah hian in vai khan lo kal ta che u an ti vin leh hrawk mai zawng a bawh hian an lo bawh chho nghal huk a.
.

Ral ho chu Chungnungs hmaah chuan panga an tlu ta, midang ho chuan a aia fimkhur zawkin an han veh ṭhem ṭhem a, an hmaa Lusei tlangval piannalh tak chu chuti maia basa ngam chi a nih loh zia an hrechiang tawh kher mai le.
.

Pahnih hian rawn bawh leh in a lo kal hmasa zawk chu a thinah tak an thlawh siah mai zawng chupa chu a ṭhingṭhi hnawk mai a zawimuang chuan a zal ta raih raih mai a.
.

Pakhat leh chuan a chem chuan a rawn vai pawp mai a, Chungnunga chu a him seng bik ta lo a ban thip zawk chu an melh a, hmelma pa chempui chuan a ban veilam chu tai thler duai pah chuan Lusei pa i nep lutuk tih leh rawn bawh an rual nghal a, chu tah leh dinglam sira inher zawk pah chuan hmelma pa tukkhum chu hek huam chuan a chem chuan an sat tehreng a nih kha Sawntlun pawng bulah chuan bawkkhup chunga khur ngar ngarin a zal ria riai a pialral lamah siang a lawisan chiang khermai le.

BUNG 31 NA

Thim lal rorelna chuan Chu lai ngaw chhah tak kara mihring inhrosa thawm leh na tuar ṭe rawng rawng ri te chuan chulai ramhnuai thim chhah tak chu a luahkhat  hneh hle a. Thisen thang rimte chuan Pasalṭha pian diktak, hlauhawm in a tihbuai ve loh chuan a mitmeng fiah kak mai hian a chem hum lohna lam chuan a hmaa ral ho chu sawntlung pawng aṭang chuan an hui lauh lauh a.
.

Mangchhina chuan rum ul a melh khui khui chung chuan Lusei pa kan hual bet tawh che, nangmah chuah khan Lal chhungkua chu i humhim zo lovang in pe mai ula ka nun ang che an ti a, Chungnunga chuan hei leh chen kan kal tawh alawm, in pe tura min duh chuan tu emaw zawk zawk hian pialral kawngka kan hawn a ngai ngei ang, tih leh a hma lama chak tawk a tlang thlak rualin Mangchhina nau chu hnimah chuan an tlu hlawm leh tawp mai a, chutah le, Mangchhina chuan a tualin bawh huk tur an tih chuan Chungnunga lamah chuan an han tlanphei ve nghal a.

Chungnunga chuan a rilru te te chuan Kawibem lalpa leh a nupui leh a fanu chuan thui tak thleng ngei se a ti hle a ni, a chhan chu thihna kotlanga a hmangaih Kawibem Lal fanu pianthiam leh hmelṭha Herliani a din a phal loh vang a ni. Mangchhina ho te chuan an hmaa hnim te chu sat engin khawilai berah nge Chungnunga chu a awm tih lah an hre der si lo a rawn ri thla fua kha chu an hre lawi si.

Mangchhina chuan a naute ho chu vin khur khur chung hian in hmuh hma loh chu zawng rawh u, meichher kha chhi ula tia a sawilai tak chuan a naute zinga mi chu ṭe ṭhawtin hnim zinga a tlu ri thlawrh chu hriain an han en nak chuan a Lu leh taksa lo hrangnawlh mai chu mak an ti hlawm em em mai a, an awmna thlang ruam aṭang chuan aw lo chhuak in Manzika chuan ka nau Chungnung lo zam reng reng suh aw, ka lo kal e tia sapui hnu, a sa seh um ang hrim a rawn ri chho buan buanin fimkhurna pawh a nei tlem hle nghe nghe a.
.

Chungnunga chu ner sakin a Putea chu ven zawk a ngai tactlat mai le, a putea lo kal na lamah chuan zawite te a kal ṭhem ṭhem in Meichher kenga lo chho ri buan buan lam hawia Pawih pa Silai tin laitak chu ek ṭhawt khawp in a hnungzangah chuan an tlawh tehreng a nih kha, Chutah rang mangkhenga in saseng leh nghalin Pawih ho chu engzah chiah nge la dam tih lah a hre si lo, a putea lo chho chu a hmai hup sakin a lum thlakpui a, ka pute, bengchheng suh ral ho hian min hual bet hneh hle a nia, engtin nge i lo tlang chhuah theih zawk an tih chuan a putea chuan khatia Zawlbuka min khungkhawm hnu khan min phuarna kha a lo nghet tawk lo va, ka lo tlangchhuak thei hlauh a nih hi, khawnge kan Lal chhungkua te an awm? An tih chuan Chungnunga chuan an thleng hla tawh ang tia a sawi lai chuan meichher eng an hma lawka awm chu an hmu thuai a, Chungnunga chuan nang dinglamah kal la tih leh inring taka a ke bul lawk a Thingtum chu lak pah chuan meichher kengtupa dinglam hnim lamah chuan an theh phei a chu ve leh chupa chuan an en nghal vat a, chu ve leh kal leh tura a inher chiah chu Chungnunga chempuo chu thlawk chhuak nghal zat in chupa nghawng chu a chhawk hmawk mai a.

Mangchhina naute pawh an tlem ve ta hle mai, mahse mi pahnih tan chuan beih tham fe an la ni. Chutah Mangchhina chuan tuman meichher kha chhi eng tawh su an ti tuarh chuan chu zanthim chhah tak chuan ngai rawn awh leh in chu ngawpui thim chu a thim dum kuk thei hial a ni.

Lal chhungkua te pawh kal ngaihna hre tawh lo chuan a nih nih ni mai tur chuan kal leh ta nge pawh ti lo chuan zing khawvar hun chu chau hah tak chung chuan an nghak ta rawih mai a.

Chungnunga chuan ral ho an hnai vak lo tih a hriat hnu chuan ring taka au in Pawih mawnghang ho, in ṭhian ṭhatnan duh tawk tawh ang u hmiang? Ṭul lovah thisen a luangral hnem tawk tawh e an ti vin fiak ṭhat a, chutah , Mangchhina chuan Lal chhungkaw awmna min hrilh la i lak aṭangin kut kan sil ang, Lusei tenawm pa, i duh lo a nih chuan kan sai phak ah hian i lu rawn rawlh chhuak ta che tia a auh lauh lauh lai chuan  Chungnunga piah aṭang hian Chungnunga putea chuan Muangleia mutmu kan tuah lai lai a, mi dawihzep ang maia hnunglam aṭanga min phil in tum hi in la tisual khawp ang.Mualzawl khua Lusei hnahthlak fachuamte hi kan ngawi mai mai dawn lo. In buzawl kan rawn luhchhuah dawn khawp, tiin an chhang ve sak a.
.

Mangchhina chu an faifuk raih hnu chuan a naute chuan an hotupa lam chu pan khawm in a kiang an han thlen khawm chuan mi 11 lek an ni ta, Mangchhina chuan aw le, tunah chuan hei zan te a rei ta, ti hian a rukin kan ṭhaṭhen rih ang, Kawibem khua kan lut ang nga, Kan Lafapa te kan pawh ang nga, tha tharin Lal chhungkua kha kan zawng mai dawn nia, meichher siam ru le an tih chuan an meichher tih thih chu an han chhi kai leh a.
.

Mangchhina chuan ring taka au in tunah chuan keini lam chuan hriam lek chhuah kan tum tawh lo ve, ka kawngdalin lo awm suh u, Khua kan pan dawn an tih chuan an ngawi vang vang a, chhangtu an awm loh takah chuan ngsihngam takin Kawibem lam an han pan a.
.

Chutah le, an zinga pakhat chu ṭe nghal ṭhawtin a tukkhum lei vaw chawrhin an tlu thum chhak a, a ke leng bat batin a chatthla fel der a. Mangchhina chuan rangtakin meichher ti thi ru a tih rual chiah chuan a hnungbera mi chu ṭe leh nghal ṭhawtin a lu leh taksa chu a hrang leh nawlh mai a.

Chu tah chuan Mangchhina chuan a nau pakhat leia lunei lo a a lu laksaktupa chuan rang tak a dawkchhuak nghal puatin a thlang awih laiah chuan Chungnunga chu pawmchilhin an lumthlakpui buan buana Mangchhina nauten ka ho a an lum thlakna an thlir laitak chuan Manzika chuan an inrin loh lai chuhin Chungnunga te lunthlakna lam a lim thlak pah chuan Pawih pakhat khabe hek huam chuan an sak ngheng mai zawng, an meichher de ah chuan Manzika chuan lo hmuru khiau chu ni in, Chungnunga te pahnih lumthlakna chu rinaiin a lo awih phian a niang chu Chungnunga te chu in lehthal tawn zak zakin khualkai Pasalṭha pahnih Chungnungs hmingchher ve ak ak ṭan chauh chuan a chempui hlauh tawh bawk si, Mangchhina chuan a chempui la hum bawk si, a humna lam chu a elh sak ṭang ṭanga, chumi remchang chu lain Mangchhina chuan Chungnunga hnar chu thi baw zawih khawp chuan an tauh sak nghak mai zawng, a vawnna a thlah teuh e.
.

An lum muang tial tial a, Pasalṭha pahnih sa leh ral hmaa zam ngai lo te chu thisen chuan a bual hneh kher mai a nal in an thang ban chap tawh nen an thlan chhuak nalin a bual hneh hle bawk a, Chungnunga chuan le a vanneih asiamin a hnar thi zuih chu ngaih pawimawh chi a ni lo tih hriain a Vaihlo funah chuan a mu dinglam zawk lamah chuan an ṭham herh sak sawk mai zawng, Mangchhina chu a ṭe ta ruai ruai mai le, Chungnunga lah chuan thlah atum der si lo.
.

An lum thlaknaah lah chuan an pilh pheng phung tawh mai bawk sia, mau lo ding tauh lurh chuan dangin mau behchhan chuan theih patawp tak meuhin ṭe ruai ruai chung chuan Chungnunga chu a malpuiah chuan a tlawh ngheng mai a, Chungnunga pawh chuan  na a ti ve hle a ni, tha tawp tak meuha a mala tlawhtu an awm zet chu. A vaihlo fun a vawnna chu thlah nghal zawt in Mangchhina chem humna erawh thlah a tum lo hle mai leh, Chungnunga chuan a awm ti fek in boruak an hip kawk a, a tha neihzawng zawng nen Mangchhina kut bawr a bekin a dawn siah siahna chu ngsi pawimawh chi a ni lo tih hria in a chem humna lam chu khawvela acthiltih hreh ber a tih a ngai a ni tih hria in an seh sak vak mai chu acthlah chiang e, mak tak mai hian Mangchhina chu a che a la rangin a la harh ṭha fu mai a, Chungnunga chu vawithum leh kian hawl hawl pah chuan a kut chuan a hnar thi reh thei lo chu an tuai puat a, thip taka mengsen ram ching hian vawi leh khatah Mangchhina chu an bawh phei rawk mai zawng Mangchhina chuan lo persawn san a tum kha a kawngah Chungnunga chuan lo man hmanin Mau behchhan bawk chuan mihrangval pahnih chu dinchan zawk tumin an han inlehthal tawn leh zak zak a, Mangchhina chuan Chungnunga tukkhuma a kiua nghawk pawp pawp pah chuan a mangang ru ta hle mai, thawk a harsat ṭan ta a chhan chu Chungnunga chuan a tha tawpin a dul ah kuah bet tlatin natawkin Mangchhina dul chu an kut pahnih chuan an kherh tlat mai zawng, Mangchhina thaw ṭha theilo chu meng pual raw raw in a ka aṭang chuan tuifim leh Zanriah a bar buhmal te chu lo chhuak in an khuh khak a, Mangchhina chu zawi riar riai in Chungnunga hnungzangah chuan a kut chu a dah zawi ta hnuang mai a, a ke leng bat batin a awm an sep leh dawrh dawrh a, chutah makti taka Chungnunga en run chung chuan muangchang chuan Khawvel a chhuahsan ta a.
.

Chungnunga pawh a chau ve ngang a niang Mangchhina malpui kham chuan vanlam a hawi chhoh pah chuan acthaw hak hak mai a, a mah pawh chu a chauin a zawi ve hnawk thei hial a ni. A chhak lawka ngawi renga lo thlir rengtu a putea chuan Chungnunga chu chhuang takin an pan hnai a, ka nau hahdam tak khan awm rawh, ka puih i ngsi lo tih ka hria alawm, tiin a tupa chu an melh vawng vawng a, Chungnunga chuan la thawk halh halh pah chuan tui tui tui awmna kan zawn hmuh a ngai, tiin a putea chu an melh run a.

Duh tawk phawt ang

BUNG 32 NA.

Manzika chuan bawiha tia pan hnaih pah hian a tupa chu an sawi a, Chungnunga chuan ka ṭha e. Ngaihtuahawm ka ni lo ve, kan hmanhmawh a ngai a ni, tiin Mangchhina lu nghawng chu an sat bung hmawk mai a a lu chu ak in a thi lah chu a iptepui mawng aṭang chuan a lo hnam chhuak pur mai a, ti chuan Lal chhungkaw tlanchhiat nalam chu chhui zel in an kalna hnu chu an zawh zar zar a, nakinah chuan kawr ruam an thleng thla, mei lo eng teng teng chu hmu in Lalpa chuan kiltin mai chu hawikual hrak hrak in   Chungnunga te nge Mangchhina ho te nge kan lam lo pan ang tiin rirubuai takin a hun chu s lo hmang ve mek bawk a.
.

Nakinah chian an lam pana thawm chu hria in Chungnunga chuan ral kan ni lo ve Lapa tia an ral koh hnu chuan Lalpa chu thaw huaiin kan lo beisei lo che asin an tih chuan Chungnunga chuan hei puitu ka nei hlauh mai a, ka putea tiin an sawi a, Lalpa leh Lalnu leh Lal fanu chuan an thinlunga lawm leh hlim tak mai chuan Mihrangval pahnihte chu an lawm thiam hle mai a.
.

Chu luiruam thim chhulh mai leh hramthiam zawng zawngte ten aw chihrang hrang an chhuah chuah chuah nahmunah chuan Chung mi panga te chuan khawvar nghah mai lo chu tihtur an hre der lo. Manzika chuan Lalpa tunah chuan i vangkhua leh tui te chu meivap ah an chang ta, tunah chuan  nunthar nena hmalam hun Ka pa lalna rama i thlir a ngai tawh dawn a ni an tih chuan Lalpa chuan duh thlang thei dinhmunah ka ding rih lo ve, nangnin ṭha in tih ang ang chu kei chuan ka pawm vek a ni, hei eitur engmah kan nei bawk si lo a, ka lo lak khawl sa Mautuai zik no rawh hi kan ring mai a niang chu an tih chuan Zaman chuan Lalpa a ṭhat hlauh chu khua var se kan khaw lam kan panding nghal mai dawn nia an tih chuan Lalpa chuan khaw karkawng a hla tham si a an tih chuan Chungnunga chuan khaw awm hmasa berah lut i la kalkawnga kan mamawh tur a piang zah pawh dawn lovin kan dil mai ta lawng an tih chuan Lalpa chuan a ṭha ang in hah te a dam tawh chuan hei ka ramchhung a la nia ka bel hneh khawp asin hma ka hruai ang nga min lo zui mai dawn nia tiin kal zai an rel ta a.
.

Thui fe an kal hnu chuan zing khawvar engmawi tak chuan thing hnah te chu hmuhchian theihin a rawn en a, a hnu reiloteah ni zung lo langin an kalna tlangsang lai tak chu a rawn chhun en sat sat a, Chungnunga chuan Lal fanu chu melh ralh pah hian nek deuh hlak chung hian i chau tawh em an tih chuan Lal fanu chuan en ha pah hiam chau lo ve, ka rinai takin ka kal thei phian zawk, tiin an chhang a.
.

Tlangchhip an han thlen chuan Manzika chuan en teh u kawngṭum kan pawh dawn der nia tia an awmna aṭanga hla hlam 6 vela kawngṭum awm sak en tgar tih hriat zet chu kawh pah hian hma kan hruai ang nge tlai nitlak hma ngei a khawi emaw Lalna ram chhung kan thlen a ngai ang, tiin lal an rel a.
.

Kawng sahen hnu chu zawh zelin tlang chhip lamah law kai chho leh in tlang an han thlrn meuh chuan an piah lawk ah chuan khua tu Lalna ram nge tih pawh an hriat loh chu an va hmu thuai a, Manzika chuan uai ka brisei aiin khua kan lut hma dawn zu nia, Chungnung thui pawh a nih loh saw hma hruai rawh le, kan hmeichhia te hi an chau chhe zo mai dawn an tih chuan Mautheia tui a pai chu Lalnu leh a fanu chu an pe a an in zawh chuan an kal leh nghal mai a.
.

Chhirpui khua in 120 vel awm hi an lo nia an Lal Lalsawiluaia chuan Lalin leihka sang aṭanga an mahni lo pan a mikhual te chu a lo en chik hle mai a, Manzika chuan Lalpa Mualzawl khaw mi leh sa kan nia zanin chauh min lo mikhual turin i khawngaihna kan rawn ngen a ni an tih chuan Lalpa chuan a nih chu maw le, Lal Manphunga mi leh sa maw in nih an tih chuan Manzika chuan aw ni e, kei hi a fapa ka ni a, hei hi ka pa tupa Hmingchungnunga a ni, ka bula mi te hi Kawibem Lal chhungkua an nia, run an tawk a hei an him hlauh a nih hi an tih chuan Lalpa chuan a nih tak chu maw le, lo kal teh u khai, tiin an hui lauh lauh a.
.

Lalin an han luh chuan Lalpa chuan an hmel an en vang vang chuan an chau thawkhat a ni tih hmuthiam nghal in Lalnu Vanlalpeki hnenah chuan Thansiama nu hei an hmel en hian chaw kaw puar paeh ei lo hmel an pu a han buatsaih teh le an tih chuan Kawibem Lalpa chuan Lalpa kan chungs i ṭhatna hi kan hrereng ang tih sap pah chuan a nupui leh a fanu chu khawih thlala tak chuan an melh vang vang a, chutia Lalnu in chaw an chhumhmin chuan puar takin an ei a, Lalpa chuan Lal chhungkua chu ka bulah thleng se, an pahnih hian ka khawnbawlmin Chawnga te in ah thleng mai se, tin hei in hmuh ang hian ka vangkhua hi kan la tam lo khawp mai a, Mualzawk khaw chanve pawh kan tling lo a chha chu a ni a, chutih rual erawh chuan kan khua hi acralmuangin leido nei lo hram hram tur hian hun leh ni kan chhiar fo ṭhin a ni an ti charh charh a.
.

Manzika chuan Lalpa i khua leh tui chu a nuam hle mai, thlira hawi vel lah hian hah pawh zu dam sawng sawng thei hial a, an tih chuan Lalpa chuan a va lawmawm ve le tiin Lal fanu hmelṭha tak chu thlir vung vung pah hian hei nula hmelṭha tak a nih hi ka fapa tan min lo pe mao ta che an ti phawng mai a, Herliani chu phu deuh awk hian Chungnunga chu an melh zauh a, Kawibem Lalpa chuan Chungnunga nena an inkara thil awm chu lo hriatpui tak mai hian Lalpa ka va lawm ve keia fanu ve meuh hian mi chhungkaw khawsak dan pawh va thiam suh, an tih chuan Lalpa chuan chungte chu hun a rei ang nga a zir ve mai  turah ka ngai an lactivta deuh deuh a, Manzika ngaihdan ni vak lo chuan Lalpa Kawibem Lal fanu hi chu ka monu tur a nia an tih sak chuan Chungnunga chu a lo laiin a zak ru chem chem a, Lalpa chuan chu zawng keia va gnial theih ni suh, i vannei hle mai ka ti, mahse ka fapa tan ka awt em a ni, a man atan pawh engkim hi ka phal asin an tih tak ah chuan Kawibem Lalnu hausakna ngaisang tak mi Darkhaii chuan keia fanu ve zawng tu khaw kha mah hian Lalpa an uksak lo ve, a hmelṭhatna erawh hi chu a man a sang khawp ang an tih chuan Chhirpui khaw Lalpa chu a phur tulh tulh mai a, chutia an han ti ti lai chuan an Pasalṭha leh a fapa chu lo in zui lutin chutia mikhual an han hmu chu an ding deuh dat a, Lal fapa Vanzaua chuan an in lianpui leihka sanga nula hmelṭha tak lo ṭhu chu a thlir ngawih ngawih mai a, chu chu Manzika te pu tu chuan an lo hmuh hmaih hauh lo mai.
.

Lalpa chuan ekhai ka pasalṭha tanchhuak chu kha in va hlawhtling awm ve maw le, Bela lo kal hnai teh u an ti a, an khaw pasalṭha Zobela hi pasalṭha ralhrat ve tak insual thiam ve tak hawisang vevthei tak zawlbuk ah pawh in luling ve tak hi a nia, an Lalpa fapa hi tlangval pangngai ve tak Lal fapa in la sang ve tak, kei ka ni inti chin a ni ve a, ral rel pawh acthiam ve narawh e.
.

Ka pa kan vannei asiam in hei kan lo hma thei a nih hi tiin Kawibem Lal fanu chu an melh ralh a.Lalpa chuan Kawibem Lalnu chu melh in hei hi ka fap chu a nih hi, i fanu nen hian inneih tir i la ti chuan nangni pawh ka Lalin sirah hian awmhmun inbengbel mai ta lawng, In pa hi ka khawnbawl ah awm nghal mai se tin i fanu manah ṭhi leh dar i duh zah zah ka pe ang che an tih phei chuan Lalnu chuan awhawm a tiin chu tluka hlu chu a awm dawn chuang en mi tiin A pasal chu an rawn nghal zat a.
.

Kawibem Lalpa leh Lalnu chu hausakna chuan a ti buaiin a ti â ta vek mai le, Kawibem Lalpa chuan Lalpa kan phu loh duhsakna a ni ngei mai ka fanu hi puitling a ni ve tawh a, makpa neih pawh a hun ve tawh ta in ka hria bawihi nu remtih dan dan ni mai se an ti zet zawng, Manzika chuan e he he hetiang hian maw kan in thlah dawn a ti rilru neuh neuh chung chuan a mitmeng chu acthip ta ram mai le.
.

Chungnunga ve thung erawh a hmelah danglamna vak a lang lo, khawdang hawi in vaibel chu a pak khu laih laih a, an ti ti pawh hreawm pawh in a lang lem lo.

Lal fanu lah chuan hlauthawng takin a nu leh pa leh Manzika leh Chungnunga chu a entawn zak zak a. Lalnu chuan Lalpa nia hei i khua leh tuia han inbengbel mai pawh hi ka nap e an tih leh chuan Manzika chuan Chhirpui Lalpa hnenah chuan hei ka rilru a nuam thei ngang lo mai Lalpa kal kawnga kan ritur Faisa min pe thei em keini chu hei ka tupa nen hian a tlai a tlai hian kan chhuak nghal mai ang nge an tih chuan Lalpa chuan thei tuk e le Vanzau an kham khawp kha an iptepui ah hian chhun sak ta che an tih chuan Vanzaua chuan Manzika iptepui chu la in a nu Lalnu chu an hlanchhawng leh a, chutah an pasalṭha chuan uai chuti tut tut tur a ni ngai lo ve, kan khaw zawlbuk in mawi ve reng reng ang chu le pasalṭha kawng zawh tumte tan chuan khual khaw zawlbukah hian in ṭan dawn lawm ni tiin mei nei takin an bia a.
.

Manzika chuan nuih ṭha pah hian e khai keini ang ruang val satliah te zawngin tu khaw zawlbuk kan mawi zo ve lo ve, dam han hauh ila rawn zin hun pawh a lawm mahna an tih chuan Kawibem Lalnu chuan nui sang chung hian nia hei kan in bengbel dawnin a lang ta sia in chungah lawmthu ka sawi mawlh mawlh e an tih chuan Manzika chuan ngriawm tak mai hian keini deuh i fanu vang hian hei puar euh el in kan awm phah a an ti kher a.
.

Chhirpui Lalpa chuan tluang takin in vangkhua in thleng dawn nia an tih chuan kal zai rel turin an in buatsaih ta a, Lal fanu hmelṭha chu a mang a ang tak zet chutia a mi pa hmangaih awmchhun kal liam mai tura a ding uaih an hmuh chuan a nu leh pa rilru kalsual ta chu mak a ti hle mai le.
.

Manzika chuan Kawibem Lalpa chu melh kawk chung hian haisakna hmachhuan vanga hei tia i awm hi mak ka ti, i mangan lai khan mahni nunna pawh thap ṭhak ngam khan asin kan beih, i lo he tih vang hi a ni maw i vangkhua pawh nun nuama an lo awm theih loh an ti ram hmak mai a, Chutak Chhirpui Pasalṭha chuan uai patling te hmaisa khual khuaa i han hmuh ngam mai chu le an tih chuan Manzika chuan chupa chu rum taka en ha pah hian ka ngam a hnu eng nge sawitur i neih? Kan buaina hian kan sawmtel ve hleinem che, Mualzawl  Lal fapa Mnazikan a sawi chu a sawi a ni mai, an ti ram hmak a.
.

Chhirpui khaw pasalṭha Bela chuan uai i huai ve pang pang hle mai he khaw daingul sa leh ral hmaa zam ngai lo ka nih hi an tih chuan Chungnunga chuan Mualzawl khaw pasalṭha Hmingliana fapa Hmingchungnunga ka ni ngai e, kan buainaah hian lo inrawlh suh an tih chuan Bela chuan chu hming chu a hre chiang hle mai, sukte pasalṭha rual tu dawltu chu a ngam lo hle tih hriat tak mai hian en ṭha ngam manglo hian in thubul chu han sawi chiang ta che u an ti dam diai a, chutia a pasalṭha chhuanvawr ṭi dui hmel an hmuh chuan Lalpa chuan melh zak zak hian Chungnunga chu a pasalṭha in a hlau tih a hrechiang hle mai a ni.
.

Chungnunga chuan Mangchhina lu a iptepui aṭanga phawrh pah hian Kawibem Lalpa chu hmehbel in hei hi i hmu maw, he pa leh a ho te avang khan thi leh dam karah mahni nunna pawh ngsihlu lovin ka chhanchhuak che a, tunah a him chinah min thlauhthla leh sia maw tiin an melh kar mai a, Lal fanu en leh pah chuan nuih deuh sak pah hian hmeichhe rilru hi lo hmutlang ni ila zawng, hlim reng ang che, an ti sak a, Lal tual lam a pan dawn chuan an khaw pasalṭha bela hnenah chuan Ngharchhip pasalṭha te lu i khai kim ve hunah chauh mi o hmachhawn dawn nia. Rihhmun Pasalṭha Liangkhaia ka sawisak ang khan ka sawisa mai tur che a nia tiin hnai set sawt ah an en thip ram mai zawng, chu pasalṭha chu a lo huaisen lo hle mai le, Chutah chhirpui Lalpa chuan a tawk e ka khua hi chhuahsan rang rawh u buaina ka duh lo an ti ram hmak mai a, Chungnunga chuan rum taka en ho pah chuan keini pawn buaina kan duh lo, ti hian kan kal ang, i khaw mi leh sa te kan hnunglam aṭanga min lo hmehmit tir i tum vaih chuan i vangkhua hi ka hal darh vek ang tiin hnunglam hawi let leh tawh miah lo tur chuan kal zai an rel ta a.
.

Thui pawh an la kal hma chuan Kawibem Lal fanu hmelṭha eltiang chuan ko tuarh in mittui tla par hian Chungnunga chu panin a bul a thlen chuan kuah thlawpin khawiah mah ka awm duh lo i kiangah lo chuan ka thla a muang lo, tiin in sut faih faih chung chuan Chungnunga ṭangah chuan an bri hle hle mai a, Chungnunga chuan lo kuah let in i nu leh pa tana ṭha tur chu i tih a ngai sia lawm, kal tawh rawh khai hei mi hian min en hrek hrek a nia an tih pawh chuan Lal fanu chuan tawlhsan zai reng a rel si lo. Chutah an nawmna tur um mi chuan hmangaihna an hrethiam phak ngai lovang kumkhuaa an hnena ta kal hrangin hei ka zui dawn che a lawm an tih leh sak chuan Manzila chuan a lu lo bu in chungnunga chuan kuah vawng vawngin ka lawm e kei pawn ka hmangaih reng ang che an ti ve sap a.

Duhtawk phawt.

33-LAST EPI.

Hun leh ni te chuan Lisei hnam peng khaw hrang hrangte chu kal liam a her liampui ve zel in mahni seh seh mualah ṭuanzai relin am takin mahni tan an thawk ve bek bek hlawm a.
.

Pasalṭha Hmingliana chuan a fanu thar Kawibem Lal fanu hmelṭha Herliani nau vei chu ngaihven tih hriat tak mai hian an in chhungdung lian ṭha takah chuan a vei tawn sek mai a.

Tlangval hreṭan a tet laia luhlul tak leh ṭap ngai reng reng lo HMINGDAILOVA mi reng reng pawn he nai hi engtin tak lo ṭhanglian ang maw tia an lo sawi ṭhin chuan A ṭhiante nen an tual zawla ṭhubial laih laih chung hian an han nui ri leh hak zel a. Hmingdailova chuan zanin chu Chungliana vawrh ka va hreh e, Zawlbuk kai loh mai pawh hi ka nap ka ti mang nge an ti lar lar a.
.

A ṭhiante zinga pakhat Zaluta chuan nuih kur kur pah chuan chu le a rum e a rum e, Hmingdailo, nang hma hruai la, Mi hrangval tur a piang dawn e, khawnge sang rawh sang rawh, theihpatawp khan sang rawh tila in in hi kal hual ang u nang hma hruai la tiin an nui leh hak ṭhin a. Hmingdailova lah pek chuan khaw nge ni in ti tak tak teh ang tih leh thawh rualin ring taka au lauh lauhin Sangta che le, tia ring taka an in tlanhual chung chuan an au mai zawng Hmingliana nuihza in sum chuan kan Hmingdailova mai mai zet hi zawng a ngaihna a awm lo a chha chu a nih hi ti suk in a nupui duatlai chu an melh ralh a.
.

Ti hian kan duh tawk leh phawt ang. Hmingdailova hian bul rawn ṭan ṭha leh rawh se.

6 comments:

  1. tawp laklawh e 😁 an in nei ta a, te han ti la!! 😂😂 atha zual gawt g 😊

    ReplyDelete
  2. Pasalṭha thawnthu hi ka chhiar hnem ve ta. A ziak ngaihnawm thiam ka tih berte zinga mi i ni. Mahse a tawi thei ka lo ti deuh ka ui thei lutuk a sei tawk tak te hi han ni se hei aia chhiar tuten kan hlut zawk ka ring. Phuah ve dawn ta i la bung khan pawh kan thei ve ngut kher lo ang. Inthlahrung deuhin i thawnthu ziahte a tawi thei lutuk a, ka kham loh ṭhin zia leh ka ui thu ka lo sawi ve. ������

    ReplyDelete
  3. A la tawp loh chuan a alawmawm ngawt ang.

    ReplyDelete
  4. A van tawp lak lawh. A ngaihnawm bawk si a.

    ReplyDelete