THLA BIAL ZAN. BUNG 2- NA.

THLA BIAL ZAN.


BUNG 2- NA.


Phulzau lalpa chuan Kulha pa nang han tlawmngai la, ka pasalṭha te rap sanga ka zu bilh khi lukai chhalhin pum sa thla vang vang khawp in ka lo leh nawn awn awn teh tak ang. Ka upa te pawh ko kim takin ka lalin rawn chuangkai se an ti a.




Pu Taimama chu a chhuak nghal a. Lalpa chuan Chemte, i vawkchaw vil a so liam tawh chuan khumpui lam lo va pan mai ta che. Nangni hmeichhia zawng mipa rorelna karah mit an len ve ngai lo ve, in thaw lak te hi a lo kal sual hlauh dah ange tiin khumpui lamah chuan an tirliam nghal a.



Lalin rawn chuangkaite hmel chu lalpa chuan chik taka lo melh kal chung hian e he heu lo hnai ula in mawng kha han hung teh u khai. Inthurual ang hrima a in dawt zata in hmel kan hmuh chu le. In zahawm khep khep teh e tiin hmel hlim sarh chuan a upa te leh a pasalṭhate chu a kut hrawl pui mai chuan an hui a.



Upa Richema chuan lalpa a va pawimawh ngai awm ve le. Kan khaw daingul pahnih lah an kim bawk nen. Rothangi pa i pum nuam lo chuan ziaawm lam a pan meuh a maw an ti a. Upa Changthlana chuan hei a pawimawh teh chek a ni ang chu, kan lal thuchhuak meuh hnial chi va ni suh. Khawnge keizawng ka ṭawphnawk lam lam e. Kan lalpa dungthulin a kiangah hian nghenchhan rinchhanin mawng kan hung teh ang khai tiin lal kiangah chuan an ṭhu a.



Lalpa chuan hei le ko kim taka ka koh chhan che'u chu he ti hi a nia. Kan chheh vel khua kan pial rala Lengsir khua leh Vanzawl khua te saw keini aia khawlian zawk an nih lah a tun ka hai hauh lo. Chutih rualin keini aia khawlian zawk an nihna saw an tlangvalte sawn an pai ru ran dawn zu nia.




An ni khaw hnih sawn an ngeng chhuna ṭawngka kan chhah chhuah vaih zawngin kan tana hnawksaka chet thlah hi an phur zawng tak leh an tlangvalte pasalṭha chherna tur remchang an pholang mai dawn a. Chutah khual kai pasalṭha kawl ve ve khua an nih hi kan hmaih hauh tur a ni lo vang.




Chutih rual erawh chuan perh kan tar leh an ni khaw hnih in perh an tar sawn Run lui fintu Zawnglui kama thing hring nghulh chamdur ram chang ṭha zet khu it leh awh avanga rawn pal chang lah an ngah ang. Chutih rual erawh chuan keini khua hian kan hnaih ber a, khu Zawnglui kam leh a chhehvel khu nakin zela kan thlah lo la awmtur thlenga zalenna dar kan khawng rikna hmu tur a ni tih hi in taksa peng te khan hriain zir chiang phawt mai teh se.



Khu ram, he khua ka lo ṭhut tirhte a ta tawh awh avangin zantam ka nghar mut lah a tam narawh e. Ara mawnghawlh ang sawi ang mai hian suangtuahna ramah chengin ka lo uṭawk tur vawn ve lah a tam. Kan tana hnawksak miah lo va laitual lengte hian engtikah nge khu ramchang vang khuan hmelmaa kan in siam dawn tih hi in lo chhut pha ve chek ang chu maw?



An ni khaw hnih aia khawte zawk ni mah ila dawih aw an lakah chhuah erawh ka tum bik hauh lo. Chutih rual erawh chuan inremsiampui dan hi zawn hram hram hi ka ril rem zawng a ni a, khu luikama ram chang ṭha tak khu ka mit a men chhung erawh chuan chan hi ka duh hauh lo tih erawh min hriatpui ka duh a ni an ti a.



Upa Khuthanga chuan lalpa, i suangtuahna vak vel chuan i dinhmun turah min len tir chem chem mai ka ti. Lal huaiswn leh lal ṭha kan nei che a, pasalṭha lah kan nei ve tho a, chutih rual erawh chuan i khua leh tui tlan te hi thlaphanga siam hi i duh hauh lo vang.



He thu leh hlaah hian i rorelna ṭawmpuitu ni mah ila i pasalṭhate in huamna hi a pawimawh ber zu nia tiin a pasalṭhate a rin tawk zia leh a dah pawimawhzia chu an chhak chhuak zauh a.



Pasalṭha Vawmkunga chuan lalpa," khu luikam ram chang ṭha zet khu vawili lai ka lo dai lut ve ta, i sawi ang khan sahnu lah a chiar derh durh mai bawk nen, keini khua tana chawhma kal lek  khu min thlahtute hian engvanga an perh tar china rin lut lo nge an nih aw tiin ka ngaihtuah fo ṭhin. Chutih rual erawh chuan kan pial rala Lusei te pawh sawn it avangin an rawn dai lut ve fo dawn a ni tih hi i hai lo vang u.



Engpawh chu ni se. Ka ṭhiansabeng Zaluta nen hian zanthum riakin a hmun hma zu belchiang ila, kan tlangvalte nunchan zir nan pawh a ṭha tak ang a, lehlam aṭanga min lo bih tute chu lo awm raw sek sek, pasalṭha chher chhuahna hunṭha a in hawng tihna a ni mai an ti hmiah mai a.



Lalpa chuan aw le, rilru fim taka chet in thawh hi ka duh a, a pawng a puia basa ngam bawh erawh a ṭha ber lo. An ni khawhnih saw englai mai pawha ṭangrual thei an ni tih hi hriat a ṭha ang. Upa Khuthanga ho in Lengsir lal va be ta u la, chuta ṭang chuan an rilru sukthlek kan hre thei ang. Ka khawdaingul pahnih te u, Lengsir lal ṭawngka chhuak ngaichang phawt ula chuta ṭang chuan in chet thawh duh dan a piangah in lalpa hian ka thlawp zel ang che u.




Lengsir lal va be turin naktuk varṭianah Zaluta hian tlangval panga ho se, Upa Khuthanga ho in kal zai in va rel dawn nia. Tiin an thukhel chu an ti tawp a.




Zingkhua a lo var, pasalṭha Zaluta chuan Taikulha, Roliana buanchak, Val upa Chalkunga, Upa Khuthanga, Dengria leh Chhunkeuva te nen chuan Lengsir lal va be turin kawtchhuah lam an pan a.



An pasalṭha kaihhruaina hnuiah chuan an chak ṭha per per hle mai. Chhawm ngai ni a an hriat, an upa ber lah a phur tarh tarh hle mai le. Pasalṭha Zaluta chuan Lengsir lal fanu leh an khaw nula hmelṭha Thangveli saw khual thang hat khawpa hmel mawi an ni a, naute u cham hlen te pawh in duh hial mahna le tiin an fiam zauh a.



Phul hmun hring nghulh an pelh chuan raw hung mual lamah lut in Zawnglui kam chu an hel a, thui pawh an la kal hman awm lo ve, an chhak lungpui hrula Rulngan lian ṭha zet lo in kual ruih mai chu hmu thutin a ni lah chuan tihnat tuma a lam lo pan angah ngaiin an rawn su khum ham ham a. Chutah Zaluta chuan ram pasalṭha zahngai la inthiar fihlim rawh khai, mihrangvalte kallai i ti khawmuang hlauh ange tiin an kawlhnam chu an phawi chhuak zal zal a.




Chu Rulngan lian zet chu lo hlau bik i khaw lo hian a lu chu tun ur ur in Zalut lamah chuan an meng tle kar a, chutah pasalṭha thin a thawk a kawlhnam chu vai phe vuai in chu rul nghawng chu a chhawk zawk mai a. Kiang rawh ti ti a, kian zai i rel duh loh man a ni e tiin a taksa chu ṭham lawkin hnim pikah chuan an theh phei a.




A karah zanhnih an han riah chuan a tuk Ni a vanlaizawl awm velah Lengsir ramval chin chu an dai lut ta. Kal zelin khawchhung hnaihte dai hnaiah chuan thing ek ri karh karh thawm chu an hre ta vat a, Zaluta chuan hmel hlim tak kha put hram hram tur a ni ang i pawh vat teh ang u khai tiin an zawt a.



Chutah thing lo ek ri karh karh a a khat tawka nui ri leh hak ṭhin hmeichhe ṭawng thawm chu an hre vat reng a. An han pawh chuan ui ka duh lo tih leh ṭe ri a rawn chhuak nghal, Zaluta chuan ral kan ni lo ve in lal be tura Phulzau khaw mi leh sa te kan ni an tih takah chuan chu nula pathumte chu an thaw hawk a.




Zaluta chuan nula te khawi nge in rual ngei hian khua lut ang u hmiang, naute u han pui teh u khai tiin Taikulha hi Kulha tih hlirin kan lam tawh ang.



Kulha chuan nula pakhat hmel nung sarh leh hmelṭha tak chu an khuah pawh a awmthei fa a nih ngei a ring a, a hrei chu lak sakin khawnge keiman tih leh hnehsawh takin an thing ai chu an eh phel sak pawp pawp a, ti chuan khaw lam an pan ding nghal a.




Kawtchhuahah chuan kan nula chhawm te hi kan kal chak pui lutuk ange khawnge i han ṭhu thlandai ang u hmiang tiin nula te chu Zaluta chuan nelawm takin an be sawk sawk a. An zinga nula hmelṭha ber chu Zaluta chuan nula,,Lengsir lal fanu i ni em an ti a, nula chu zak kun chal chung hian aw ni e ka hming chu Zatinchhawni ka nia Chhawni tiin min ko thei ang an ti fel fak mai a.



Zaluta chuan eheu khuatin thang hat nula hmelṭha kan lo thurualpui reng a nih chu a lawmawm e an tih chuan lal fanu chu zakin a kun tlat a. Hawh u le tia an thawh uaih chuan nula pathum te chuan kan lo la chawl rih ang e, kan lo um ang che u tiin an la ṭhu khawmuang ta a.




Chutia an kal lai chuan lal fanu leh a ṭhiante chu in sik nawk nawk in Kulha kha pa an tih thu leh hmelṭha an tih thu chu an sep rawtui ngei mai le. Lal fanu kianga ṭhu chuan engti turin nge an lo kal le? Kan pial ral khaw pasalṭhate ang bawka Zawnglui thu hlaa lo kal an ni ngat ang. Keizawng ka ngaih lam lam te pawh a ṭha lo e ka ti. Buaina bulṭan irh chhuak a ang dawn zawmah e a tiin a hlauthawn ruk chu an puak chhuah pui a.



Lalpa chuan a khual valte chu ngun taka thlekin a pasalṭha te leh a upa te chu tlangaupa an koh tir nghal a. Nakin lawlah chuan lalin rawn chuangkaiin an kim ta ṭhap mai le. Upa khuthanga chuan lalpa, hei kan lal thupek anga i khua leh tuia lo kal kan nia, kan lo kal chhan chu nangni nena kan ramval chin perh kan tar chinin a huam lohna lai a Zawnglui kam khu a hnaih ber kan nih anga kan khaw ramvalh china rin luh hi kan lalpa hian a ril ruk deuh a, chumi thu hlaah chuan rem i tih ngei beiseiin kan rawn be ta che a ni.




Nakin zela kan thlahte lo la awmtur thlenga khawdang kan pur buai loh nana kan ram hauh china rin luh khu i ril rem zawng a ni dah lo maw tiin i thu leh hla ngaichanga a tirhte kan ni an ti dek dek a. Lengsir lalpa chuan a theih loh. Khu luikam khu ka sir sawnna tur ramchang a ni a, ka pasalṭhate ram chuanna hmun a ni bawk.



Naktuk la laah ka pasalṭha ten perh an tar hnan bawk ang. In lalpa hnenah ti hian in lo sawi dawn nia. Lengsir lal Lalzamuanga hi acthawk ṭek ṭek chhung chuan khu ramchang khu tuma kutah a awm hauh lo vang. Kei mido chuan leido ah in ngai hmiah rawh se. Vanzawl lal hnenah pawh ka tlangvalte ka tir tawh bawk.




Ka pa lo bawh ram a ni a, pialral aṭanga min lo thlir rengtu duhthusam tipuotling thei lo lal nih hi ka duh lo ve. Nangni phulzau khua leh zelin min rawn chuhpui ngam hi in At huai mah mah lam chu a ni e an ti a. Upa Khuthanga chuan chuti a nih a hnu lalpa, khulai ramchang khu tumahin an ta neih bik hauh lo vang le an tih chuan Lengsir khawdaingul Thanghrima chu rawn ding chhuak zawkin a zah pawh in zak chai na nge. Keini aia khawte zawk, kan lalpa hi biakdan thiam ta che u. A tih chu a tih a ni mai. Kan lal thu hnialkalh leh chuan kei hi min hmachhawn thei ang an ti rum al a.




Chu ve leh Zaluta chu lo dingin Thanghrim, a kawi a ngil in thu pawh an la vuak chah loh hi. Khawkhat pasalṭha chuan ngawih lo chuh ve mai ta la, tar chak lo hmaa in hrosak hi a fin thlak lem loh a nia an ti chang fak a. Thanghrima chuan uai, min khap tu an awm e law. Kan khaw chhung ngeiah kei Lengsir khawdaingul hi thu i pe ngam a maw? Nang Phulzau khaw tui tlan pasalṭha satliah khan kei hi min do hlek suh. A kham pheiin khua i lawi lut hlauh dah ang e an tih chuan lalpa chuan ka pasalṭha insum rih teh. Tiin an khapdai thei hram a.




Lalpa chuan kan thu leh hla a in hmu hauh dawn lo. Khu ramchang khu ka sawi tawh,ang khan ka pa lo bawh ram a nih ang ngeiin ka ramchhungah ka rin lut dawn a, chu chu ka thu tawp a ni bawk. Sawitur ka nei tawh lo an ti a. Upa Khuthanga chuan lalpa tlemte talin i in hnuk dai thei mai lo em ni? Khu ramchang khu a hnaih ber khua kan ni a, kan pasalṭhate ramvahna hmun pawh a ni e. Chuti maia i ram chhunga i rin luh hi kan lalpa hian a remti dawn hauh lo a nia an ti dek dek a.



Lalpa chuan a tawk e a tawk e. Hmelma ena kan in en a ṭul tawh ang. Chutih rual erawh chuan zahawm tak zelin aw an tih chuan, U pa Khuthanga chuan ni tehreng e le, lei leh van kawkin ka tiam a che. Hetia Lusei kara inhmelmakna a lo chhuah dawn takah chuan mahni khawram chin ah chuan eng hliam hnu pawh kan in zah tawnsak a ni ang chu. A ni lo zawnga in nek duh lo tawn ve ve lal in nih ka beisei.




Hei khuate pawh a tlai lam tawh e. Zankhat lek i lalna khuaah hian riah min phalsak ta che an ti nem diai a. Lalpa chuan buk nghut pah hian phal e. In duh a hnu. Chutih rual erawh chuan i tlangvalte hian zawlbuk kai lo se, tin, ka lalin hi rawn chuangkai tawh bawk hek suh u. Zanin chiah kan chipui in nihna angin in lakah zah ka ngai ang tiin an hnungchhawn hmak a.


Lengsir Val upa Thawma chuan Kulha te chu thlengin midangho chu an ṭhenawmah an sem darh a. Ngunthluk taka Thawman Kulha chezia an thlek chuan mi namai a nih hi a ring lo hle mai a. Chutia Kulha chezia an brlh an belh lai chuan a fanu nula hmelṭha tak leh a fapa Zaduna an khaw daingul chul kal chu lo haw in chutia mikhual tlangval an hman hmu thut chu Zaduna chuan thlek vang vangin a keler aṭangin an zirchiang hmasa te te a.




Ṭhuthmun remin Zaduna chuan khawi khua leh tui leh eng vanga lo zin nge tih an zawh chuan Kulha chuan an kalchhan zawng zawng chu an hrilh diak a. Chutah ngawi renga lo melh kartu an khaw nula hmelṭha Thangveli chuan chik zetin a lo thlir dauh dauh a. A aw chhuak ngainatawm tak te, a nui hmel mawi tak leh a nunzia mawi tak te chuan a hneh em em lah tak a.



Zaduna chuan kei hi Lengsir khawdaingul ka ni a, hmelma khual val ka neih hi ka ring pha hauh lo mai. Kan lal thu leh hla ka tan vavhnial thu awm suh. Khualṭha thlena ka thlen chin che a liam hnuah chuan hmelma kan ni tawh ang. Tlangval min helna kawng i dap zel dawn nia an ti a. Kulha chu nuih sak pah hian hringmi te hian hma hun kan hre lawk lo va, keipawn kan leido te mikhual ka ni ang tih ngaihna pawh ka ringpha ngai hauh lo.




U dun, nangpawn min hel ve hram hram a ni ang chu. Ka ṭhiante thisen hi a thlawna a luanral hi ka phal dawn hauh lo va, hetia hmelma kan lo nih takah chuan hmabak ko tak khuanu hian min lo tuksak reng zu nia. Ka pu ka chunga ṭhat in chhuah vangin ka lawm e. In lakah thu ka tiam thei lo va, chutih rual erawh chuan U Duna hian ka kawngdal zawngin a hriam lek hauh suh se. Chuti lo chu kan in tawn chuan pialral kai hmasa bikah ṭan ka duh dawn si lo va, an ti chang fak a.




Zaduna chuan khaih khaih Kulha, a hun a thlen hmain thu an delhkilh ngai lo ve. Vawikhat chetsual hi a pawi a nia. Mami eirel buatsaih la kan leido khual hi a pum a ri nasa tawh a nia an ti khauh a. Pu Thawma chuan tlangval, ka ngainat zawng tak i ni. I hmel hi ka hmuh hnu ang tlata hriatna kan neih chu le. Dam hauh la khuanu hian hual him zel che rawh se. A che chhe zawk zawkah lo ṭang mah ila keini chhung leh in chhungkua te chu kan in zah a ni ang chu an ti a.



Kulha chuan ka pu, ka hrereng ang che u. I thu chhuak hi ka lo vawng reng ang. Chutih rual erawh chuan in khaw pasalṭha thinram tak Thanghrima khan minti saphat mai ka ti. Kan in tawng ngei ang tiin Zaduna chu an thlek vang vang a.



Zaduna chuan tlangval, i nun a mawi hle mai ka ti. Hun lo takah pialral kawng i zawh lo nan lo fimkhur ang che an ti chhuak zauh a. Kulha chuan ka lawme U Dun, nang pawh hun lo taka pialral kawng i zawh loh nan i ban veilam kha lo hman uar zir la a ṭha ang i khawr mah mah ngei ang an ti sak a. Zaduna chuan an khual tlangval chu mak ti taka thlek ha pah hian a thusawi chu a dik a ti hle mai le. He naua hian ti khawp hian min lo zirchiang hman a ni maw an ti rilru vawng vawng a.




Pu Thawma chuan actawk tawh e. Ti ti dang i vawrh ang u hmiang chemte, zanriah buatsaih la kham ve leh ti ti na hun kan nei leh dawn nia. Duna nangpawh hei mikhual kan neih hi zaqlbuk lam kai hmanhmawh lo mai la an ti nghal a.



DUH TAWK ANG. A NGAIHNAWM DAWN EM?