THLA BIAL ZAN. BUNG 10- NA.

.

THLA BIAL ZAN


BUNG 10-NA



Taikulha chuan hawh teh kan pem pasalṭha U Duna te in lam i zu chuangkai ang hmiang tih leh kal nghal an rual vut a, Dengria chuan Kulha, awm leh mawi te hi hriat a ṭha ngai e. Ni pawn khawthlanglam a la pan em hlei nem. Chuti vut vut tur a ni ngai lo. Mi mitmei ven te hi a ṭha ngai. Chu lo reng rengah pawh mi rilru sukthlek dawn la, Veli pawn a la beisei ngam hauh lo vang che. A tana mawi pawh va ni suh tih leh a bana kawih her an rual a.




Kulha chuan nang nge nge thulai lak i thiam e, ka ṭhian, chhunglam turtu hian min tur na deuh zawng a nih hi. Khawnge Upa Richema inlam i pan ang hmiang. Rothangi tap kil i han phulpui teh ang khai, tih leh an Upa Richema in lam pan chu an han rual a.




Rothangi chuan aw hawi kan khualthang pasalṭha te lah ni reng cheu chuan, awmni khama khawtual in fang ringawt pawh hi hahdamna sawng sawng tham zu nia. Denga, i ṭhiana hi tu emaw chuan a chanchin a sawi zing ru riau asin, chutih rual erawh chuan pemthar khualkai nula hmelṭha rilru sukthlek hian tu lam nge a hawi ang tih hi a ni tu emmaw buaina tiin an thawi zauh a.



Dengria chuan kan Taikulha hi zawng, tluk loh rim lah a nam narawh e. Rothang, kan hriata mawi lo mah ni se leihmawr ti vir tawk lehin i ṭawngka i chhak chhuak a, han sawizo law law la maw le, chuti fakaua kan Kulh eka thla lo hual tu chu hriat te pawh a chakawm alawm maw le an ti a.



Rothangi chuan Denga, tun ka ṭawng lo haw lo se. In pahnih bak hian khawimah kang kai lo se, kan lal fanu hmelṭhai hian Kulha hi a sawi leh zauh ṭhin. Kulha lah hian a hawi duh der si lo, ṭhian Zampuii khi zawng, zaidam leh nunnem leh ṭawng tam lo a nihna khian lal thisenkai pawh ni se a in kiltawih tir fo zawng a nih khi maw an ti a.



Kulha chuan,Rothang, a ni zawng keini han chhai phak rual a ni lo ve. Kan kar a hla lam lam e. Mite reu reu hian an lo hre hlauh ang nge. Zampuii khi zawng kan cho zawh rual a ni lo. A hmel hmai lah a ṭhat thu ah zawng tu han tluk phak ni lo khian, a lam pawh lo hawi ta ila, kan zahna khua a sei ting dawn zu nia. Sawi chhuah chi va ni suh. Ti ti dang i vawrh ang u hmiang an ti a.




Chutia tui taka an ti ti lai chuan lal fanu Saizampuii chuan Thang ṭhian i awm law maw, tiin an kawtzawl aṭang chuan a rawn au lauh lauh a. Rothangi chuan awm tuk e khai lo kal rawh khai, an tih chuan Zampuii chuan an kaiṭen rah rik an rual a. Chutia a ṭhiannute ina Kulha te ṭhiandun an hmu thut chu a awmdan danglamin a lai chhe hle nghe nghe a.




Denga chuan kan lal fanu hmelṭha chu dingkawisawi reng lo khan ṭhuthmun han remla ti nia an tih chuan Zampuii chuan lei lam bih ngar chungin a ṭhiani kiangah ṭhuthmun chu an rem ve a. Rothangi chuan lal ṭhian, naktuk lam te chu tuah tur thing kan phur ve dawn lawm ni an tih chuan Zampuii chuan ni e, chumi vanga lo kal ka nia. Hei kan pasalṭhate lah nireng chuan, kan khaw boruak rit ru tak hi keizawng a i pik thlak ka ti mang teh e an ti a.




Kulha chuan lal fanu, hmahun hriat lawk lohna hian min umzui reng a, buaina hi zawng kan la hmachhawn dawn chauh a nih hi. I pa rorel thiam tak kan nei a, he kan buaina hian tawp ni a la nei ve chek ang chu an ti sap a.



Lal fanu chuan Kulha lal fanu chu ka ni meuh mai, Zampui tiin min ko thei mai lo em ni an tih chuan, Kulha chuan a nih leh Zam hmelṭha an ti kher a, Zampuii chuan i khawlo hle mai ka ti, tih pah in an sik nawk nawk a. Kulha chuan min sik hlum i tum em ni? An tih chuan Thang ṭhian, Kulha han nula mi zia hi a, ti daih ila, naktuk lam te eng nge in tih dawn le? Tiin an zawt a.



Kulha chuan Nghalbual mual lam hrut a  khaw hawi thawven pahin mualserh lam chhim lam hawia hrut kan lo rilruk deuh a, hetia leido han neih takah chuan khawilam aṭangin nge a ruk a rala rawn che chhuah hi an awm ang? Kan khua hi ral dankawn awm ve bawk mahse, a luhkhan a tam em em a, heng zawng zawngah hian fimkhur a ngai a ni.




Hmar lamah Lengsir leh Vanzawl in min ep a, chhak lamah ni se Luanghmun Fanai Pawi in min huala, Run lui kam lmah lah Taizeng lamin min hual bawk nen, i pa khua leh tuia tlangvalte hian kan duh ber chu hmeichhe awmnem, tar chak lo leh naupang chena in himna hi a ni a, lal pawh sa kan barh thei lo zawng a nih hi an ti a.



Zampuii chuan Kulha ka pa tana in in peknaah lawmthu ka sawi ni se, i sawi ang khan eng hunah pawh ral lo lut tu thei reng an ni, huaisen taka ral hmachhawn turin khuanu hian hual him zel cheu sela, dam hauh ang che u. In ṭhiandun hian ka pa lakah ṭawngka ka lo chhak chhuak ang nge hei actlai lam lam tawh e. Thang ṭhian ka nu in rei minti lutuk hlauh ang nge ka let san ang che. Kan mi beisei te lah an hman hmel loh takah chuan U Roliana kan ṭahawh leh mai a ni ang chu, zanriah kil tui u le tiin an in lam an pan ding nghal a.




Lal fapa Sairengliana chuan Zampui i va thang rei thei ve aw an ti a, Zampuii chuan Kulha te ti ti vawrh a ngaihnawm phiana kan khawtlai deuh a ni e an tih chuan a pa chuan chemte, ka pasalṭhate chuan eng ti ti nge an vawrh a an ti ha a.



Zampuii chuan, ka pa, Kulha te ṭhiandun hian ti em em hian i lalna khua leh tuia chengte hi an lo hmangaih a ni tih hi ka hrechhuak chiah a ni. Naktuk lam pawn Nghalbual mual lam hrut in Runlui lam an hrut tur thu te pawh an chhak chhuak asin. Tuah thing lakpuiah kan han sawm dawn dek dek a, minhnial fithla ṭhak mai.



Kulha chuan ti hian a tia, englai pawha ral a ruka lo lut thei reng an ni a, fimkhur taka engkim hi kan bih ngun a ngai a ni. Runlui kam ah ni se, Taizeng ho ral an lo lian thei a, chhim lamah ni se, Lengsir, Vanzawlin min ep bawk nen, chhak lamah kan leido kan tana chhiatna duhtu Luanghmun khua an awm bawk, ram lama chetla tur pawh hian hun ka nei lo zawng a nih hi, kan lal lah sa pawh kan barh thei lo zawng a nih hi tiin a sawi a.



Tin ka pa, an ni ṭhiandun hi farhang i awl thei mai lo em ni? Ti khawpa i tana mi ṭangkai leh mi inpe i khua leh tuia chengte hian an phu ve asin, tin ka u, sawikai lo va humbi i chhiar theihnan Kulha te hnung hi zui tam la ka ti, chutih rual erawh chuan chan che hi ka duh hauh lo a nia an ti a.


Lalpa chuan a fanu chu em vung vung pah hian, chemte, i lo puitling ta hle mai ka ti. I thu vuak vel dan pawn ka thinlung chhungril a fan e. Fanu chhuanawm tak ka nei che hi ka inchhuang hle mai. An ni ṭhiandun zet saw zawng an danglam bik a ni. Fathang pawh ka awl ang nga, ram hualah ka siam bawk ang an ti a.




Lal fapa Saitengliana chuan a farnu bianga piai hlak pah chuan, Zampui, i lo puitling hle mai, i duhthusam chu a thleng mawlh ang khawnge Kulha te inlamah kan zu chuangkai ang nge tih leh chhuah an rual nghal a. Kulha te in a thlen chuan Khawkulha chuan e he heu lo kal rawh khai, kan lal fapa meuh i lo lan tak ni. Pawipangte a awm em lo maw an ti ha a.



Lal fapa chuan Kulha hi hmuh kan duh deuh maw le pa Khawkulh, naktuk lam ram chuan turin ro an rel thu ka lo hriaa an kianga han tel ve kan duh deuh maw le, min lo hmawr hmuh mai a ni ang chu, khawnge a mah ber a awm si lo ka letsan leh mai ang che u tih leh kal an rual a.



Zan a ni a, khua a thiang a, thla bial chu chhum kal ruai ruai chuan hliah thim leh zauh ṭhin in tlangval hlim thawm han nui ri chhuak leh hak ṭhinte chuan Phulzau khua chu a ti reh lo hle mai le. Pemthar pasalṭhate inah pawh chuan tlangval tling leh hmur tawhin Kulha te ṭhiandun pawh an ṭhu ve kar mai a.



Veli chuan a khat tawkin Kulha chu an zai leh ralh ṭhin, ti ti hrang hrang vawrhin an naktuk hun hman tur lam te sawiin an phul hlut a, Roliana chuan kan thudang alaiin kan khua hiam buaina namen loh kan tawk ngei dawn in a lang. Kan lal hian ral lo luta kan himna tur hi tlang chhipah khian bawkte khawh hnatlangte hi ko ta se, Lengsir, Vanzawl leh Luanghmun khua te lakah hian kan fimkhur zual a ngaiin ka hria, chutih rual erawh chuan Kulha te thachhangdawltur tlangvalte hi kan in tuaihriam nawn leh a ngai ngei bawk ang.



Kan Val upa reng reng pawh hi, kei zawng ka thinlungin a pai hi ka sawichhuak lo theih lo, min lo hrethiam teh un, a hmelah hian danglamna leh han ṭit na pawh hi hmuh tur ka hre hauh lo mai. Tianga kan khuain buaina kan han tawh tak pawh hian a ze ngai hlir a la chhuah zu nia, a ruka kan khua pemsan daih te hi a ni ka rin rum rum ni an ti a.



Midangho chu an ngawi ṭhap a. Chhunkeua chuan Rolian, i sawi chu nguntaka ngaihtuah chuan dikna lai chen a awm khawp mai, chutih rual erawh chuan kan val upa hi zem tlat tu an awm mial mahna le, ti khawpa lungmuanga khawlai a la tei theih na chhan tiin Roliana chu an siai zauh a.



Kulha chuan lal thuchhuak ngaichang tlat i la, kan nula te pawh hian thing tuah tur,an phurh pawhin tlangvalho hian ralthuam famkim nen kan ho zel a ngai ang. Naktuk hian Run lui kam nihnih chamin kan zu hrut dawn a, kan lal fapa pawh kan kiangah hun a hmang ve dawn a, a kal lo zawngin kan khaw rilru sukthlek hi uluk takin in lo zirchiang dawn nia.  Dai vel hrut ngun u la, tumai pawh mahni ko a tla reng reng in phutna awm hauh lo in kan phe dawn nia.



Khaw chhunga tlangvalte lo ho turin kan pem pasalṭha U Duna hian lo ho se. Ka pa in tumtluk mual lamah ho lo nei bawk se lal thu ka hnial kalh lam ni lo se, lal thuchhuak nghaka kan nghar mut lai hian kan chhiat ṭhakna duhtu hian min lo hual ru reng thei a, chu avang tak chuan mahni remhriatna hmang ṭangkaiin mahni khua leh tui tan ke kan pen hi a ngai a ni.



Ram lama thangchhuah ai chuan mahni khaw tana ral beia famkhaw lawi hi a ropui zawk. Rolian, nangin tlangval panga ho in thingse mual lo tuam chhuak ula, nula thing phur te chhawm pah fawmin an tih chuan Roliana chuan e heu, chu Runlui kam hrut tur chuan min rin lut ve lo tihna a ni maw, nang ni lo la chuan i thu hi ka hnial ngei ang tiin Veli te inlengte chuan an pasalṭha tuaitir te a mi dip na zet leh mitmeng fiah fel fai fak chu an dah chungnun zia chu Veli te chhungkua chuan an hriat belh leh zel a.




Zingkhua a lo var, hma taka tukṭhuan bar in , Kulha, Denga, lal fapa, Chhunkeua leh hmeithai fapa ngawhngawl zet mai, ṭawng tlem tak,Saichhinga te chuan Runlui kam ngawdur khup chu lut turin kalzai an rel a. Hemi ni vek hian Runlui kam Teizang Paite pasalṭha Mungkhansiam leh an lal fapa Mangherha chuan tlangval sawm lai ho in an khawpa Sangha vua zanhnih lai an zawn tawh chuan hniak hnutchhiah in Runlui lam an rawn pan ve mek bawk a.



Duh tawk phawt ang.