Monday 10 February 2020

PÛMAH MI LU. BUNG 46- NA

PÛMAH MI LU.


BUNG 46- NA.



Mualnuam lalin chhungah chuan lalpa leh a pasalṭhate chuan ti ti vawrhin an Pasalṭha boralta Tlangpiangate chanchin chu an sep an sep a. Lalpa chuan Thantlang khua te chuan an ngam loh chalah chil an hnawm mai mai zunia, chutih ruala ka pasalṭha ka chan hi ka lung hi a la dam thei hauh lo ka ti.




Tunah lah Thantlang khuaa nunna an zuah takte khan khawi khaw lal tak belang maw, an pasalṭha Saiahmingliana leh a nau khual thang hat Saizingliana an tih chu an la dam ve chek ang chu maw an ti a. Ralkhuma chuan lalpa dam engang mahse kan khawlam hawiin hriam pawh an lek ngam hauh lo vang le. Nang lal huaisen rawn pan tur che chuan a pasalṭhatna leh a thisenin a ngam lo khawp ang le.




Khawnge Chawnga kan nula hmelṭha  Biakthangi run i zu kai ang hmiang. Kan lal fanu lah hian kan lam a hawi duh der si lo an ti sak a. Lal fanu lah lo duai lo. Ui ui ui, K'u Ralkhuma lah hi a, venglai nuthlawi Siamṭhai run bak va kai suh. Tiin an nui ar ar a. Chawngliana chuan kan lal fanu hi zawng tumah hian an tluk lo ve an rawn ti khauh a. An nui ho dar dar a.




Ralkhuma chuan lalpa kan thudang alai chuan tunlai kan khaw boruak hi a rit ru riaua hriatna kan pai tlat chu le. Murlen lam unaute thawmri va lah thehmeh ang hmak, chi kawh lam kan phang mai dawn bawi nen kan inṭawm khur saw va luh ila naktuk varṭian lamah ka lo ti deuh a an tih chuan lalpa chuan a ṭha tak ang. Va kal teh u khai. Ka pasalṭha Nghal tuai satuihang ka chak riau mai ka ti va vannei teh khai an ti a.




Ni li zet a liam leh hnu chuan Saia te pawh chu Mualnuam khawram chinah an in kulh ve rana feh kawngṭum lam te chu an bih ngun zual hle mai. Mualnuam khaw len zia an hai lo va, tlangkam aṭanga an pasalṭha Chawngliana leh Ralkhuma mi uap natzia lah an hai lo. Fimkhur taka chet an thawh a ngai ngei ang le.




Mualnuam nula hmelṭha Biakthangi chuan  a nuṭapa an khaw daingul Chawngliana chu bia in ka u, vawin chu kan chul hlui zu fan ka rilruk deuh a. A hla tham sia ka nu hi lo awl mai se, mi zu kalpui lawk mai ta che an ti a. Chawngliana chuan a mak mang tak e aw, Khuma te chikhur luh tur ka thlawp ang ka lo tia sin an tih chuan a fanu chuan kal lo mai rawh, mamawhni che hi chuan aw min pawh ve mai ta la, u neihman a awm lo em mai an ti deuh bar a. Chawngliana chuan a nih leh le, ka farnu duatin min mamawh a hnu tukṭhuan buatsaih la i kal vat teh ang sa ther hlo vel beisei pah nifawmin tiin a siali ah chuan savawmhriak an hnawih tliang hlarh a.




Ni a vanlaizawl, hmahun hre lawklo hringmi nih zet zawng, hrehawm ṭawngkam pawh hian a sawifiah phak ngai lo vang le. Unau hlim tak inkawmngeih takte chu lo hnai zelin Chawngliana chuan hma a rawn hruaia, Chawngliana chuan mami," pasal neih te hi i awn ve tawh lawm ni? Ralkhuma hian a mitmei fo che hian ka lo hre ṭhin an tih chuan a nau chuan ka u em em ṭhin a che. Nulat hi a nuam ka la ti rih, mi in ema han lawi tur chuan ka thisen hian huaisenna min la pe lo .




U khuma te zawng a ti em mai, chutih rual erawh chuan a mizia hi ka ngainat zawng a ni ve lo. Lengi run a kai kual dun dun tih thawm te hi i hriat ve fo ka ringa, zep hauh lovah chuan ka u, mi chu a besei fo ṭhin alawm, kei in aw ka pawh loh vang mai mai chauh a ni. Kei avanga kan lal khawdaingul pahnih hi in in hmuh thiam loh ni te pawh hi a lo thleng lo vang tih sawi theih va ni suh.




Chutah reng reng, a u U Tlangpianga lah kha ral laka famta a nih thu a tun kan hai lo e, sapui lakah a fam a ni tiin mi zingah a la ṭang ṭalh lehnghal, an unau chapo zia hi chu a tun kan hai lo tia an ti ti bawrh bawrh lai chuan an chul hlui hmun chu thlengin thlam ram bulah chu samfaiin an han in nghat a. Chawngliana pasalṭha bengfing leh thil chik mi chuan a silai chu vuan nghal chatin a ding tur chiah chu aw ka vawt raih a hre ta, a tlai hret a ni.




Che tawh suh. I kut khan i chengrang kha hnaih suh se. Chuti lo chu i lu bur kha ka thlawh darh vek ang tih ri chuan a rawn zui nghal.  A kianga a farnu thlabar tak chu hlau hauh suh ang che i him em em ang an ti sap a. Mahse a him a ringbik hlawl lo.



Chutah a hmazawn ṭul bik tak kar aṭang chuan Saizingliana chu rawn chhuakin Chawngliana chu tim hauh loin an hnaih a. Zinga chuan aw dai raih leh nelawm hauh lo hian i pan kha sang takah phar rawh, chuti lo chu pialralah ka thawnliam nghal ang che an tih chuan Chawngliana chuan a hmaa tlangval la naupang tak, hmelṭha zet leh palianṭo dik zet chu en nfar chung hian a nau ban chu an hmer nghal a.




Chawngliana chuan naua tu nge i nih? Eng nge i duh? An tih khum leh sak a. Zinga chuan Mualnuam khawhal tura lo kal kan ni. In khaw lalpa khian kan pawi a sawi a, in khaw pasalṭha Chawngliana leh Ralkhuma lu la tura lo kal kan ni an tih chuan Chawngliana nau chu a nghilh sut a, chutah pasalṭha huasen inthlahchhawng zel nihna a lo lang e.



Biakthangi Mualnuam khaw nula hmelṭha leh pianthiam, an chheh vel khawtin thang hat khawpa hmelṭha chuan a u hmaah tak dingin ka u hi Chawngliana chu a ni e, i duh a nih chuan i ngenmu kha ka taksaah hian luhtir ta che. Mi inring lo lai chauh ngam pasalṭha maw i nih an ti ha a.




Chutah zet zawng Zinga chuan a silai chu leiah dah in nula kiang rawh, thinlunga hliam sernung i nuṭa te hian an tuhsak, chenna in pawh nei lo khawpa an suasam pawisawilo nunna hlu tak suattu i u te hi zawng chhuak turin khuanun min la hual a ni.



Thantlang tlangval hlauhna pianpui ve ngai lo tu, sa hrang leh ral hmaa zam ngai lo, Khualthang pasalṭha Sawiluaia fapa pang zawk Saizingliana hian hun a nei tlem asin. Nula nang chu ka kut hmawr pawn ka khawih lo vang che. I u te ang tar chak lo leh nula te pawh khawih hreh lo tu pasalṭha hian ni eng hmu reng tlak a ni lo ve an ti a.




Chutia Zingan a hming an chhal takah chuan chumite unau chuan an lo ral hriat nasa ve hle mai le. Phu deuh uk in Chawngliana chuan pasalṭhain ka khawihna lo vang che a tih a hnu kiang rawh le, tiin an nam sawn a. Chawngliana chuan a hmaa tlangval la naupang tak a mah aia palian mah chu a hming khua tin thang hat a ni tih a hrechiang le mai le.




Zinga pawh chuan tlangval phanchang hmel fai vang leh a fanu hmelṭha em em mai chu melh tawn zak zak in ral vawitam a lo hmachhawn ṭhin tawh ngei tuna a hmaa ding lakah hi chuan a ralthuam
hum chu a harsat ru ta tlat mai le.



Chawngliana chuan tlangval ka inpeih e i kuta ka lo tlu a nih chuan ka farnu hian him takin khua thleng rawh se chu chu min tiam thei a ngem an ti a. Zinga chuan nangni angin hmeichhe awmnem te kan tawk ve ngai lo. Chutih rual erawh chuan ka rilru ka lo thlak ta a ni leh salah ka hruai haw ang tiin an rik rap sak a.




Chawngliana chuan a kawlhnam chu nghet taka hum chungin an veh ṭham ṭham a. Chutah le an kil sir aṭang chuan duhtawk ru tih thawm a lo chhuak ta tlat mai. An in vehlai chawl nghal hmakin aw lo chhuahna lam an hawi rual nghal a. Saia chu lo pen chhuakin Chawngliana chu a silaia tin in i kawlhnam kha paih thla rang rawh Chawnglian an ti chang fak a.




Chawngliana chuan Saia chu chiang zeta melh pah hian Zinga chu an en leh ṭhin an hmel hmai lah chu in ang a tiin zawng fianphel an sawi ang hlauh. Chawngliana chuan Saihmingliana i ni ngat mai an tih chuan Saia chuan i hre dik e. I ralthuam kha i la vuan fo dawn nge i lu burah kha ka thlawh darh vek dawn an tih chuan Chawngliana chuan chu thupek chu zawm loh chi a ni lo tih hria in a kawlhnam chu leiah an thleh thla a.




Saia chuan nunna hi a hlu a, ka nau kha chu i khan dawn lo tih ka hai lo. I nun i hlut a nih ngai chuan kan thupek i zawm a ngai.  Zinga phuar la, kha nula kha phuat tel nghal bawk ang che. Ṭhiante u lo chhuak ru le an tih chuan kiltin aṭangin an rawn chhuak a.



Saia chuan i farnu vang chauha him i ni tih hi vawng reng ang che. In khuaah tlangval ralkai chin engzah nge in neih? I ṭhianpa Ralkhuma chu khuaah a awm em? An ti a. Chawngliana chuan ṭha taka chhangin a farnu chu chula a lo kalpui kher kher chu pawi a ti takzet.



Ralkhuma te liamna lam tur an sawi chuan helna kawngte an zawt a. Chutah a hriatduh a hriat hnu chuan Saia chuan Zinga an ni unau hi i kutah kan dah e. An kal thui hmaa kan nang hman a ngai a ni an ti a. Chawngliana chuan engtia tih nge in tum an ti a. Saia chuan an lu kan la dawn maw le. Thantlang khua in suasam ang chiah khan, nang chu muangchangin i ral raih ang. A meizanghlaptu Tlangpianga khan pialral aṭangin kan chetla hi min lo thlir reng tawg ang.




Tiin Zinga te mamahw tur chu hnutchhiah in an liamsan nghal a. Zinga che vel chu an unau chuan an thlir reng a. Zinga lah chuan zanin chu helai hmunah hian hun kan hman hmel hle mai. Atso hlek suh ang che u, tiin mauthei a tui chu an lem ri khawlh khawlh a. Changel hnah te chu la khawmin thing tuah tur te chu an fawm khawm a.



Mautheia tui chuan Chawngliana silai chu kua ah chuan an chhunga chutah  Zinga chuan khaw in tlawhpawh ngai miah lo lakah ti nge in lalpa khian ralthuam a lektir? Chutah in pasalṭhate hmathehah hmangin a meizang hlaptuah an la ṭang zui a. In tana hlawkna awm miah lo ah in ring in rawlh a. Kan unaute in laka pawisawina nei miah lo lakah in ralthuam i lek kanga, chumai chu duhtawk lo in kan in min halsaka nangni khua Murlen leh Lentlangte ṭangkawpin kan khua min rawn run a, tunah pawh hian fahrah kan kawl hnem zia hi in chhut pha ngai em? An ti chang fak a.




Zinga thinlung chhung aṭanga rilru natna lo lang chhuak chu an hmuh hmaih lo chiang hle mai.



Hringnun hian hmalam hun min hlir tira nuamsa taka mahni khawtuala ve vak mai mai lakah in mit a kham a, duham chin lem nei lo in in tana ṭangkai miah loh ah hriam in lek a, tunah chuan a vawlet ve dawn cheu a ni. Ti nge ka kah loh na chhan che i hre duh em? I farnu vang a ni hauh lo. I mizia ngun takin ka zirchiang che a misual tak i ni lo tih ka hmu tlang asin. Thlahtu huasen tak i fanu aṭang hian in nei tih ka hai lo bawk.




Hunliamtaah kha chuan tudang kan ngai bik lo. Nuamsa takin laitual kan leng a, chutah in khaw pasalṭhate lo langin khawthum ṭangrual chu dahzawh rual a ni lo a, kan lal chhungkua la him hram in in pasalṭhate duh duh dana kan laituala an che tla mittui luang chungin kan thlir asin. Tunah chuan,Murlen leh Lentlang khua chu a ding leh ngai tawh lo vang. Kan hmabak chu hlenchhuak zelin in khawdai kan rawn lawi lut ta a ni.




Nula tu nge i hming an tih chuan Biakthangi chuan a hming an sawi chuan hming mawi tak a nih chu. Chawnglian, nang pasalṭha khawdaingul chin chuan i pasalṭhat pui te rilru sukthlek leh awmdan tur chu i hai ka ring lo. Engvangin nge i lakah thlal ka thlah theih hauh loh?




A chhan chu ka sawi tawh ang khan pasalṭha nunngil tak i ni tih ka hriat vang a ni. Chawnglian haw vang vang la i farnu erawh ka kutah awm se. I chhungte kha a rukin zanlaiah i rawn hruaichhuak ang. A chhan chu in khua khi meivap ah a chan dawn vang a ni. Lentlang leh Murlen khua chimit tu te hian in khua pawh engvangin nge kan chimit theih loh tehlul ang? A chhan chu phuba la tura hmalam rawn pan kan ni miau alawm. I ṭhiansabeng Ralkhuma chu awm lo angah ngai hmiah ang che.



Ni a liam ve leh haw vang vang la, khuan hnuhnungah in mamaqh zawng zawng nen in rawn kir leh dawn nia. Pasalṭhain a sawi chu a hlen ngei tur a ni. A ni lo zawnga ke i pen erawh chuan ka rawn zawng zel ang che. I farnu pawh  hian pialral ah siang a lawi ngei ang tiin a phuarna hrui chu an zau chat a.




Chawngliana chuan ka ring che alawm, ka farnu kha a him ang tih mintiam rawh an tih nawn leh chuan Zinga chuan ka tiam a che an ti sak a. Ti chuan nitlak rual chuan khawlam a pan ding nghal a.




Mautheia tuichawi tura Zinga kal a tum chuan a kianga nula hmelṭha tak chuan a mah chauha awm a hreh chu kal ve an dil a. Zinga chuan ka silai kaw hmawr pawh hlau hauh lo khan tunah  i hlau a maw an tih chuan chu nula hmelṭha chuan aw hlau tiin bak hlakin an chhang a. Zinga chuan nupui nei mai tur ka nih hi min beisei viau suh an ti zet zawng. Biakthangi chuan a run ngei mai. Nang ang pasalṭha,rothap hi ka beisei ngai lo vang an ti chang fak a. Chutia an sawi chuan a thinlung chhungril tak chuan a lo ngainavhman hle tih chu inthup hle tum mahse pasalṭha lungfing ṭan chuan a hai hauh lo.




Chutah Zinga chuan tih tlangnel te te a, zen chu a tum ru ran mai a. Tuichawi tura an kalna ah chuan Zinga chuan kha rul an ti thut mai chu Biakthangi hlau chuan Zinga chu a kuah ta thlawp mai le. Zinga chuan nui var var pah hian ka tihder che a nih kha an tih chuan Zinga hnungzang chu a chum taih taih a.




Zan a lo nia an awmna boruak chu a vawt ta raih mai. Hramthiam chitinrengten zanthlaeng lawm ni ve awm tak hian an aw mawitak an chhuah. Zinga chuan meipui chhep hluah in a zanriah eipuar pum chu chul chul in vaibel an pak khu hlat hlat a. Zinga chuan nula, i lawmpa in a ngai ngawt ang che. Kan khuah in pem a ṭul tawh awm sia an tih chuan Biakthangi chuan ui ka duh lo. Khawdanga pem te chu a an ti hlak a. Zinga chuan in khua kan hal darh vek dawn maw le.



Tin, ka nu nen in in ang hle bawk an ti zauh a. Biakthangi chuan i nu chu kei angin a hmelṭha ve a nih chu tih pah chuan an nui chhuak sak a. Zinga chuan ka nu chu a nulat laia khualthabg hat khawpa hmelṭha a ni a. Ralvawn lal fanu a ni nghe nghe asin. Tiin thlifim lo tleh chu an hip kawk a.



Biakthangi chuan ka chhungte chu an rei tawh e an ti sap a. Zinga chuan ka bula awm hi nuam i ti lo em ni tih leh din an rual a. Biakthangi chuan khawiah nge kal i tum. Rothap pa, tiang ramhnuaiah minhnutchhiah i tum em ni an ti a. Zinga chuan ka bula awm nuam lo i tih hmel em a an tih chuan Biakthangi chuan pangchang tak hian ka hlau alawm an tih chuan Zinga chuan nih leh lo tawlh la tih pah chuan a banah an pawt a.




Biakthangi chu a tiril khurin a kianga tlangval hmelṭha tak a vawikhat hmuhnaa a,engkim pawh hlan phaltu kianga awm chu thlmuanthlak a tih rualin nula sihnnip deuh ah a ngai ang tih a hlau bawk si. Zak chung chung in Zinga lamah chuan an tawlh a. Zinga chuan nula, i hmelṭha in ka ngaina che an ti sap a. Biakthangi chuan chuti elaw maw keini ang ve mai mai te, in khuaah nula to tak tak an tam awm em mai an ti chhuak zauh a.




Zinga chuan mei enga a buanbih kara a mal no nalh tak thui tak lo lang chu melh kal chung hian hnaih zual sauhin Biakthlangi beng hulah chuan an thaw lum ham ham a. Biakthangi lah chuan dan tumna reng a nei lo. Zinga chuan hnaih zual leh sauhin mei chhep chu tlem a eng an ti zuai deuh a.



Zinga chuan ngampa takin a mipatna tho ṭan mek chu hman ṭangkai tum tak chuan Biakthangi chu an kap ka lak a. Biakthangi chu khur ru deuh dar darin a kianga pasalṭha huaisen awm ngheng chuan a awn riai riai a. Zinga chuan a awmbawr bu phir nalh tak tuam tu a kawngfeka avhuanbih in a bilh hnan a kawr chu keu kauin an zen chho a, a hnute ruh khal ṭalh chu hmet pelh ralh ralh in Biakthangi chuan Zinga ban chu hmer ngat ngatin an thaw halh halh a.




Biakthangi chuan a mawngbar kam pawngtu Zinga thil hlu chu a tho a ni tih lah a hai hauh lo. Tuma la khawih ngailo kutlum takin a hmeh salh salh a awmbawr buphir mawitak chuan a kap lamah ṭham chhukin nula puitling chakna avanga tuifim hnang lo chhuak chu thup a tum ve hle.




Zinga chuan a hnute ṭham pah hian ka nula ni ta che an ti chhuak sap a. Biakthangi chuan kan awmdan hi a ṭha lo asin ab ti chuai raih a. Zinga chuan tawp mai a tum si lo, chu chu hrethiamin a kianga tlangval hmelṭha lakah indan in awmzia a,awm lo tih chu a hrechiang hle.




Biakthangi puanbih kara a mal no nalh tak chu Zinga chuan zut chhoh sakin a nulat thianghlimna kawngka chu a han dap fuh ta chat mai le. Biakthangi chu ip chawih in an thaw chhuak halh a. Zinga chuan a puanbih chu hlih thlak sakin a mal chu a kak thei angbera kuai kak in an chul tak tak mai chu Biakthangi chu a thaw halh halh a. Zinga chu arem lai laiah a ṭham tawn tawn a. Biakthangi chuan Zinga chu nghet taka kuah pah hian a beng bulah chuan an si hlarh hlarh a.




Chutah, Zinga khawihna chuan a zir bawk a niang chu Biakthangi chuan a kap chu sep dawrh dawrh in Zinga beng bulah chuan bahlah nuaih chung chuan a nuam lutuk hi acrawn ti chhuak a. Chutah le, Zinga chuan a bawp chu kuai kak zual sauhin fan ngai loh ram chu a fang ta, Biakthangi na ti chu ip chawihin a kap chu thei leh thei lo in an bih a. Chutah a hmai hup in a na tih chuan ziaawm lam rawn pan chho in nuam chuan a rawn thlak thleng leh ṭan ta.





Biakthangin pawh chuan chutia a na ti a reh fel meuh chuan a taksa a thilhlu in kam tlattu chu a chhuah leh mai hlauh luat vangin hnuai lam aṭangin ṭan a rawn khawh chho ve chu nuam vawrtawp a vawihnihna atan a thleng leh ta.



Chu zankhawthiang tak kara nula leh tlangval tisa nawmchenna chuan tawpin tai a nei lo ve. Engtin tak hun hmang chho zel ang maw lo chang reng ang che.

3 comments: