Monday 10 February 2020

PÛMAH MI LU. BUNG 45- NA.

PÛMAH MI LU.


BUNG 45- NA.


Tlak lam pang aṭanga ral dankawnah chuan Zahmuaka leh a naute ho chuan an piah ral aṭanga Chengrang awrawl lo chhuak dum dum chu tanghra in an han ngaithla kar a. Zahmuaka chuan, hei le kan ṭhiante lam chuan ṭek khamphei an dawng ve nual ngei ang. Kan khua rawn bei tura ke rawn pen te hi khualthang pasalṭha ten an kaihruai ngei dawn a, chu avang chuan kan fimkhur hle a ngai ang. Kan va pawh vat an ngai a ni. Ka thu hmu lovin tuman thal thlah loh ah kan ti a ni ang chu tiin hma an hruai nghal zat a.



An zinga tlangval pakhat chuan U Zahmuak," ti hian thingse mual lam aṭangin pawh tum ila tukṭhuan bar hun velah kan thleng mai lo"ng maw an ti a, Zahmuaka chuan Thingse mual lam aṭanga ṭanhmun kan khawh a nih chuan beih kan sam lutuk ang. In phenna tur aqm mumal lo a lu zawrh chu finthlak viau in i hria em ni?




Ti hian kurung mual kan tuam thla ang nga, tuman Vaihlo rim pawh chhuah hlek suh ang che u. Kan hmelma kan hma lawka inring renga awmte hi minamai an ni lo tih kha in beng hriat tluk zet in vawng ang che u. Murlen khua a tlukchhiat duhtute hian kan lakah zawldawhna an nei hauh lo vang an ti a.



Saia te pawh chuan an mi mante silai chu khawmin a mu thun in a cheng kausa diamin an han dah a, chutah Biakbuka chu lo kiang lo thlengin a him thu an sawi chuan Saia chuan a ṭhat chu tih leh an miman pakhat chu phih tho lawp chung hian kan hmaah in mi leh sa engzah nge la awm an ti khur khur a.



Chupa chuan Saia chu melh zak zak pah hian U Zahmuaka'n tlangval sawmhnih chhim lamah a rawn ho phei a, kan lam an rawn pan mek a, khawngaihtakin ka nun hi zuah hram rawh an ti tham ṭiak a. Saia chuan Thantlang in beihlai khan in pasalṭhate khan kan unaute nunna hlu tak kha zuah a hnekin kan hmuh lai ngei in an lu an tan sak lai a keini hian in nunna kan zuah bikna chhan tur ka hre lo.




In khua khi meivapah a chang ve ngei ang. Hei hi kan unaute tan tiin chupa lu chu uai hnawp khawp chuan an sat pawp mai zawng midangho chu hlauin an lo khur dar dar hlawm a. Saia chuan tunah chuan kan lam an rawn pan tawh ngei ang. Heng kan mimante hi kan tan an hnawksak thei tlat tih leh timna awm hauh lo chuan an sam phei hmiah hmiah mai chu Saia chet duh dan chu a ṭhiante pawh chuan rawva an ti zawmah mah lam deuh chu a ni.




Ti chuan le Murlen lam panna kawng chu zawhin Lunga leh Kuala chuan Zasira chu zakzeh chung chuan muangchangin an han kalpui a. Zasira chu thlanfimin a bual huh hnuang tawh a. Zawi sap hian, kal rawh u, keizawng kal chi ziazang ka awm lo ve. Chutih rual erawh chuan ngenmu pakhat vang mai maia famkhua lawi ka tum lo. In dai chin a piangah sar zam rawh se an ti a.



Zinga chuan U Sir, tuar fan fan rawh aw, hmun him lam kan panpui che a ngai a ni an ti a. Chutah Saia chu ding dat hian tunah hian hmelma ho hian kan lam an rawn pan ve mek mai thei. Hliamtuar chhawm kan ni a, Lunga kawrte lam ah sawn sir sawn pheipui ula lo awmpui mai ta che. Kan tum hi ṭhulh thei kan ni lo, a bakin hmalam kan panzel ang.  Mihrangval kan ni lawm ni? Kan ṭhianpa vang tal pawh a hmalam kan pan a ngai tiin Zasira lo tawmpuina tur hmun chu an han ti fai thuak thuak a.



Saia chuan tah hian in him ang. Zasir, lo tuar fan fan rawh aw, hlawhtlinna nen kan lo let leh ang. Eng chen nge kan thang dawn hriat va ni suh, tiin an faisa ken leh sarep pai te leh mauthei bur hnih chu an han hnutchhiah a. Zinga chuan Lunga, i kutah kan dawh aw an ti a. Lunga chuan min ngaihtuah suh ang che u. Hlawhtling takin in lo let leh dawn nia an tih chuan an kalsan zui nghal a.




Zahmuaka te pawn khiangmual rawn tuam phei in kun da da chung in hmalam an rawn pan ve mek bawk a. Chutih rual erawh chuan Saia te chuan Zasira te kalna lam chu helin Murlen langna tlang chu an chuangkai ta der mai. Zinga chuan an pasalṭhate lam hawi khan ke kan pen dawn em maw tih laia an ti chhuak sap a. Saia chuan an lal chhungkua khu kan kuta an awm hi kan him tlanna tur a ni. Chin hriat lohah hliam buaipui ngaiin awm ta ila buaina kan tawh nasat turzia kan hai hauh lo.




Hliampui tuar leh pialral kawng zawh chi kan ni tawh lo ve. Hawh u ni a vanlaizawl ta, Thlahloa leh Kuala hian min zui se, lalin lam kan pan vat a ngai a ni. Kan hma lawkah hian kawithum bak khaw luhnan kual a awm tawh lo, a bakin vengmawng lam aṭangin tim hauh lo khan in in lo hal chho dawn nia. A ṭhiansa beng boralta Zathanga leh Biakchhawna leh Lianhrima hming chu an lam ri sak a.




Ti chuan le a thlun phelh ang zar zarin murlen khua chu an pan ta. Kawtchhuah an han chuangkai zet chu Saia lung pawh a leng thar zawmah hial a. A pa ho a an lo chuan khua ṭhin. Unau ang taka an en ṭhin khua an han chuankai meuh chuan a tim ve lek lek hial a ni.




Ti chuan le. Duk par par in lalin lam an han pan ta a. Putar leh naupang leh nu ho chuan phawk hraa lo en in lal tual an han thlen dawn chuan vengmawng lam aṭanga thlaphang au rawl chu lo chhuak in min ṭanpui ru ka in a kang a nia tih ri chuan Murlen khaw chhunga awmho thinlungah chuan hlauhthawnna namen lo a tuh chiang hle mai le.



Lalin ah chuan Saia chu inbin lutin lal chhungkua ṭidaka lo awmho chu tap kilah chuan an chhungkua chuan an lo ṭhu kimki far a. Saia chuan lalpa hmaia hnek siah pah hian i khaw daingul ni ṭhin Sawiluaia fa u zawk hi a lo let leh e. I in nghahna ṭhin lakah i hriam i lek a, i makpa laktlak loh zetin kan unaute dimna tel hauh lo in a suat a, kan khua min halsak a, chumi rul let turin kan lo kal a ni.



Tin i khua ngeia seilian Zathanga, Biakchhawna leh Lianhrima ten i pasalṭhate ngenmu tuarin famkhua an lawi a, in chhirna leh timna nei hauh lo lal tenawm tak chuan a luseipui lakah ṭek khamphei a sur tir a, hei hi i chantawk a ni e tih leh uai hnawp khawp chuan lalpa nghawng chu an sat ngheng mai zawng. Lal fanu leh a tupa Zatuaka leh lalnu chu ṭe tuarh in lalin chhunga nunna nei tawh lo leh thisen nena in chiahpiah nuaih lalpa chu an ṭahkhum zawih zawih a.



Saia chuan inkhua hi meivap ah a chang vek ang. In duh leh khawdang lal in bel tawh mai a ni ang chu an tih khum sak a. Chutah Zahmuaka te chuan an khaw chungzawna meikhu vanlam hawia zam chho nguah nguah an han hmuh chuan hmanhmawh takin an khawlam an pan ding nghal a.



Tuikhur veng lam aṭanga Murlen tlangval thinrim rawn in hrosa thawm chu na hem hem tak a ni. An hruaitu Zahmuaka chuan tunah chuan kangṭhelh hman kan ni tawh lo ve. Lalin lam kan pan nghal a ngai a ni. In chengrang kha hman mai theih turin a cheng kau sa u la, kan khua chimih ṭhak duhtute hi kan zuah tur a ni lo an ti chang fak a.



Chutah khawchhung rawn dai lutin lalin lamah chuan an han dawk par par hlawm a. Lal tual an thlen chuan Zahmuaka chuan mi inring lo lai chuhin kan khua in hal vei maw tiin lalin lam hawi chuan a silai chu an tin teu mai a. Chutah lalin chhung aṭang chuan Saia chuan muangchanga lo pen chhuah  an rual a.



Saia chuan nang i nimaw Hmuaka an ti vawt raih a. Zahmuaka chuan Saihminglian hmanah kha chuan ka ṭhian sabeng i ni ṭhin, tunah chuan ka hmelma i ni tawh. Timna nei hauh lova kan in hi engvanga hal nge in ni tih erawh ka hai hauh lo. Chutih rual erawh chuan khualkai pasalṭha tih atana chuan a rawva mah mah lo maw an ti let sak a.



Saia chuan hlim taka hun in hman lai khan Thantlang khua lehtui tlan te chuan zalna tur pawh nei lo in hun kan hmang asin. In pasalṭhate khan an tih loh tawp tur an ti a chumi rullet tur chuan ke kan lo pen a ni. Inkhua hi meivapa a chan zawhah Mualnuam khua kan pan leh ang. Mahni khawchhan nan ke i pen a, i ṭhian hluite khan in engpawi nge an sawi?




Nangni angin kan nun hi a la rawng ve ngai lo ve. Nula awmnem lakah leh tar chak lo lakah kan hriam kan lek ve ngai lo. Nangpawh khan lo hre rawh, ka kawngdal zawnga hriam i lek duh a ni ngai chuan pialralah ka thawnliam ang che an ti chang fak a.



Chu thu Zahmuakan an hriat chuan a lai a na ngang ngang hle mai le. Saia chu inmal beihah a hneh dawn lo tih a hrechiang. Kha lehchen rawlthar an chhuah hlima a tluk ngai loh leh a dah chungnun kha a ni tlat. Tunah an khua meivapa chantirtute zinga a meizang hlaptu ber a ni leh si.




Zahmuaka chuan Saihminglian, kan u te sulhnu chhui ve tura min duh lem lo a nih chuan tunah hian pawidang khawih tawh lovin khua hi a rang lamin chhuahsan nghal rawh u an ti chang fak a. Chutah leh an hnunglam aṭang chuan Zinga chuan U Zahmuak nang e law? Kan khua chimih a, nuam tawla khawsate hnung kha lo zui ve nila chuan tunah hian pialralah ka thawnliam nghal ang che.




He in tawrhna hian nakin lawkah in thinlungah nghawng nei tura ke in rawn pen a nih vaih chuan pialral kawng i zawh tawh ngei ang. An ti chang fak a. Zahmuaka chuan Zinga chu an en vang vanga Saia aia chungnunga an sawi zawk hial khua tin thang ṭan chu a ne pawh a,ek dawn lo tih a hai hauh lo. Dam la thlahlel tak chung chuan kal rawh u. Tunah la la hian khua hi chhuahsan rang ula, kan lal chhungkua pawh kha tina suh u an tih chuan Saia chuan lal pawh in nei tawh lo ve an tihkhum leh siah a.



Chu zet zawng mahni khawchhan nana ke lo pen ve nual tawh,Zahmuaka chuan an lal Saiate kutah a thi tih an hriat chuan loh theih lohna in min nang ta. Tu hi nge ka hmaah lo penchhuak dawn che u an tih chuan Zinga chuan chuti fakaua nun hlutna i hai luih tlat a hnu kha keimah Saizingliana ka lo kal e tiin an pan chher chher mai a.




Chutah le, Zinga tan chuan a muang mah mah a ni. Tlankawi zak zakin an chhuk sah zet chu Zahmuaka khup chuan lei char laitak chu dep zawt in Zinga lah chuan hunṭha pek a tum hlawl lo. Bawh zui leh in Zahmuaka kawlhnam lo vai leh chu Zinga chu dinglam sira vir zawka lo bum pah in Zahmuaka lam hawi lem lo chuan an vai phei ngheng mai chu Zahmuaka tukkhum chu rino sawkin leiah chuan a ṭhingṭhi nghal a. Mengpual ruin a nghawng ruh tliak chiah si lo uai hnawp aṭang chuan thisen a rawn luangchhuak.



Leiah chuan tal khur der derin a zalta raih raih mai a. Ti chuan,Zahmuaka naute ho chu in pe in an ralthuam te chu leiah an han dahthla sap sap a. Saia chuan a tawk e. Nunna hi a hlu a tuma pek theih a ni lo. Kan mamawh chin tur kawng laka eitur la i la khua hi chhuahsan rang ang u. Zasira te kan ngaihven a ngai a ni an ti a.



Lunga chuan awmsep dawrh dawrh a thaw ṭha thei lo Zasira chu a malpuiah chuan a lu nghah sakin ṭangfan fan rawh aw an ti a. Zasira chuan thei leh thei lo hian ka nau huaisen takin ral lo bei la, kan lalpa khan ka chhungte kha lo thlahthlam hauh suh se. In tana ke ka penchhuak thei leh in kianga ral bei theia hun ka hmang hi inchhirna ka nei lo. Ka ruang erawh ram pasalṭhate insem darh atan chuan min hnutchhiah hauh suh ang che. Ka tlin ta ngang lo a ni. Silaimu denna hi a fuh em mai tiin a awm an sep leh a chutah zal raih raihin pialral kawng a zawh ve ta.




Saiate pawh chuan silai zen leh a mu te ṭhahnem tawk tak la khawmin kawng laka an eitur an sahmim ipteah chuan ak puar luahin Lunga te awmna lam chu an pan leh ta a. An kiang an zu thlen chuan Lunga chuan Zasira ruang zalhna tur chu a phaktawk in lei a lo cho khuar ve mek a. Thilawmzia chu zawhnawn kher a ngai lo hle mai. Pui nghal vatin tumah rengin ṭawng chhuah zai an rel lo. Zasira ruang an zalh hnu chuan Murlen ramvalh chin pel turin kalzai an rel leh ta. Hmabak ko tak an la nei.



Mualnuam lal huaisen leh an pasalṭha Chawngliana leh Ralkhuma te hian engtiang chiahin nge Thantlang mihranvalte hi an lo dan ang le.? Lusei khuaa khawlian tak leh pasalṭha huaisen pahnih kaihhruaina hnuaia tlangval huaisen zahnih teh meuh han rikrap tur chuan ral rel thiam a ngai ve ngawt ta ve ang le.




Lo nnghak phawt la. Dep dep te pawh a la awm dawn a nia.






7 comments: