HNEHTU NGAWICHAWI. BUNG 31- NA.

HNEHTU NGAWICHAWI

BUNG 31- NA.


Van chung sanga Muvanlai pathum te chuan Murlen khua chu thlawh hual in ruang let pheng phung chungah chuan an zu bir bur chat a, nunna chante an tam em avangin khuaa la dam ho chuan an veng seng meuh lo chu a ni e.



Mihrangval pangnga te chu hmanhmawh takin an kal par par a, an lal fanu chu him dam taka chhan chhuah an tum ruh hle a ni. An kal kawngah chuan Irliak sava chuan hma hruaiin an hram ve kak kak a,(Irliak sava in khaw khat pasalṭha te hnung a zui a a hram chuan hlawhtling hle turah an in ngai ṭhin)



Tuaka chuan zawi sap hian kan hma hruaitu in a zir bawk a, tuman fimkhurna hloh hauh loh tur. Min rawn run tute hian khawi khua nge an paltlang ang aw an tih chuan Sawia chuan, eng khua pawh paltlang rawh se, lo huma min lo dang tum tu chuan timna nei lek lo in ka kawlhnam an hmachhawn ang.



An hnu an thup lem lo bawk a, kan lal fanu a la him turah ngai bawk ila, Laikunga te chhungkua an tel ngei bawk ang nga, hmanhmawh vut vut thei an ni dawn hauh lo a, thim ṭin rualin kan in nangchin hman mahna.


A thleng hmasa tur an in ruat ngei ka ring a, khua en thli thlai tura kal hmasa an in tirh te hi kan lehkhalh hman dawn lo a kan duh kan hmuh ve leh kan umzui mai dawn nia. An hnu hian Khamsang khaw lam an pan tlat mai le, Lalzangenga ka nu lo pawn duh lo tu khua kan pan a ṭul dawn tlat mai an ti chhuak chhak a.


Tuaka chuan, Sawia," i pu khaw leilung kan dai lut dawn a ang hle mai. I unaupa Zadenga hi kan tana mi hnawksak tak a ni thei bawk an ti a," Sawia chuan,"  kan kawng dala ka hun min khahral saktute lakah zai ka ngai dawn hauh lo. " Tu pawh ni raw sek sek, Kan lal fanu in ka anna hun a neih phawt chuan Khamsang khua hi chuti maiin an chhuahsan tir hauh lovang tiin hnu chu khawchhak lam hawi chuan an han chhui leh zar zar a.




Thlahtea chuan kan hnuchhui lai hi a mak mang teh e. Mawng vawmba ang hlauh mai ka ti. Tiin khaw thim tur in mung ṭan chuan an hnu chhuina ruam chu a rawn tuam thim ṭan der ta mai.



Sawia chuan," kan chanchin engkim hrilh hretu an kiangah a awm ve tihna a nih hi," an hnu hi kan chhui dawn a ni tih an hre lawk vek tawh ngei ang. Chu chuan kan ke pen a ti bahlah tur a ni lo ve, chutih rual erawh chuan ral hmachhawn tur kan ni a, hahdamna hun thawl kan mamawh ngei ang , Tuaka," tun hi itan hunṭha a ni a," lal fanu nena in inkar boruak tinghettu a ni thei bawk. Kei zawng ngaihtuahawmin ka awm ngai lo e an ti sak a.



Mual tlangdung an han chuan chhuah leh chuan Khamsang khaw ramchin an dai lut dawn ta. Sawia chuan hri khua a thim ta der mai," tilai khiang thing ler aṭang hian meichher eng hmuh tumin i mit tlin tawk han len teh le tiin Bulthanga chu an tir nghal zat a. Bulthanga chu Khiang thing lera ding vang chung hian an piah ral hla tak ruam thuk laia meichher pasarih lai inchhi chu a va hmu thei ta.



Bulthanga chuan, khua an lut ṭep tawh e. Kawi li vel liam leh se Khamsang khaw lungdawh an chuangkai ang,  ti nge le Khamsang khua hi an pan kher le an ti chuai raih a. Sawia chuan an lal te ve ve hmai hmel an in hmu ṭha a nih mahna le, chung chuan kan chetna kawng an dal lo ve, Lentlang khua hi ti nge  Mualsei pasalṭha ho hian an paltlang loh le? Lentlang khua hian thawm ri va an nei hauh lo mai, ka ngaih lam lam te pawh an ti ṭha zan lo ve an tichhuak phawng a.



Tuaka chuan chu chu ka lo ngsihtuah mek a ni. Kan khua rawn dai lutin Lenthlang khua an hel a, chutih rual erawh chuan Lentlang lal fapa leh , Zacheua, Rithanga leh i unaupa Thangkunga an kawl vang hian an paltlang ngam lo te pawh a ni mahna le an ti chhuak phawng a.



Sawia chuan, a ni ve thei bawk, ral sawmnga dawn hnu han chhui chu kan thluak fim hian a daih seng dawn hauh lova, chuti chung chung pawha an hnu kan chhuina hian kan tumruh zia an hmaah kan lantir ngei ang. Tumah zuah loh tur ti hian kan chawfun bar i la, an hnu hi khaw kar kawngah a tawp dawn lova, kan nangchin hman tawh dawn chuang lo, ti hian hahdam takin mawng kan hung ang nga, khuan hnuhnung awm velah fimkhur takin zawlbuk kan pan ang.



Tuaka," nangin Khamsang lalpa i lo hmin ang nga, kan lal fanu hi khua an luhpui ka ring hauh lo mai. Lusei lal fanu hi man chunga khua an pasalṭha ten an luh duh ka ring lo va, fimkhur taka kan chet a ngai a ni.



Khua an luhpui ngat a nih ngai chuan Khamsang khaw tui tlan zingah  Mualsei pasalṭhate hnungzuitu an awm tihna a ni mai. Khua lo luh pui ta se, lalin ah kan lal fanu hi a awm ngei ngei bawk ang.  Chutih rual erawh chuan keini ho hi Mualsei ho hian min la hmelhriat dawn hauh lova, a pawimawh ber chu Khamsang mi leh sa kan hmin theih hi a ni tiin a chaw fun chu an kuai ṭhet mawlh mawlh a.



Tuaka," hei hi hrereng ang che, kan lal fanu hmel i hmuh hunah pawh i fimkhurna kha hloh hauh suh ang che. Khawngaihna rahbeh hun a nih hi aw an tih chuan Tuaka chuan a lu buk nghat nghat pah chuan chawfun chu an bar mawlh mawlh a.



Tuibur hmuanda vel an han chawlh hnu chuan Thlahtea chuan Bulthang i thlirna ler aṭang khan hun kan neih dan i chhut thei em an ti a. Bulthanga chuan," khuan hnuhnunga lut tur kan nih chuan tunah kalzai rel ta ila, hahdam takin an khaw mawng lamah kan la chawl thei ang an tih chuan Sawia chuan chuti chu kan in peih tlang ang chu maw? Kalzai i rel ang u hmiang tiin hma an hruai nghal a.




An kalsan tak an khua Murlen khua chu Pawi ral ho in an bitum dawn a ni tih an hriat vangin Lentlang mihrangval mi pariat te chuan puih duhna thinlung pu in an pan ve mek bawk a. Thangkunga chuan U Zacheu," khua kan lut hnai hle tawh mai ka ti," Phenglawng tumri takngial pawh hriattur an awm loh chu le ka ngaih lam lam pawh a ṭha lo ve ti teh u khua i lut vat ang tiin kawtchhuahah aṭang chuan hmanhmawh takin khaw chhung lam an han pan ta a.



Khua an han lut chiah mai chu engkim a danglam ta, Thangkunga chuan rang takin Sawia te inlam an pan nghal vat a, chutah le a thil hmuh chuan a deng na hle mai le. Sawia nu leh Sailo lal fanu hmelṭha Sawia nupui insi riala nunna nei tawh lo tih hriat zeta an lo mut ṭhat bulah chuan ṭhingṭhi rap chung hian kan tlai a ni maw? A va pawi tak em! Pawi mawnghang ho lo hre ru inbuzawl ka rawn luh chhuah dawn e tiin a nutei leh Saizampuii chu an thlek vang vang a.




Lalin lamah tlan chho nghal in lalin chu dil lem lo chuan an lut tlang pawp mai a. Lalpa chuan phawk zeta lo melh pah chuan tlangval tu nge i nih an tih chuan Sawia chuan lalpa i khaw tana Pawi luh chhuah tur i pasalṭha Sawiluaia unaupa ka ni e an ti chang fak mai a. Lalnu chuan mittui luang zawih zawih in in tlai a ni tunah chuan ka pasalṭha pangnga ten an umzui mek a ni an tih chuan Zacheua chuan lalnu rem i tih chuan i tawlhlohpuan kha min bah tir ta che an tih chuan lalnu chuan ka pasalṭha te u an lu kim in aw tiin mihrangval pariatte chu tawlhlohpuan an bah tir a.



Lentlang mihrangvalte chuan Sawia te hnu chu an han chhui ve nghal zar zar a, Sawia te pawh chu fimkhur takin Khamsang khaw lungdawh thlang aidu hmunah chuan awmhmun khuain an ṭhu far hlawm a. Sawia chuan," hei le ka beisei loh thil a thleng ta tlat mai le," kan lal fanu hi khua an luhpui ngei tih a chiang a, tu nge a bul tumtu leh awlsam taka Khamsang hua an luh nana meizang hlaptu hi a nung chung ngeia kan khua pan pui ka duh dawn a, an lal in a lo hum a nih chuan kan leido ah kan rin lut nghal hmiah ang.



En teh u thla dinglamah arsi pahnih a,eng kalh mai ka ti tiin a thinlung chhunga rilrunatna lo lang chhuak leh thla no taka eng chuan a nupui nena an hun hman dan te, fa an neih thlenga an chhungkaw hlim thla te ngaihtuah in a mit aṭang chuan dan rual loh in mittui a rawn luang chhuak ngiai ngiai a. Pasalṭha ni mahse a tawhna hi a na em a tin ni.



Thlahtea chuan melh ralhin a kawlhnam hnungpuak chu phawi dawk zawk in a tawlhlohpuan bah chu a sahmin ipteah chuan khung te te in a kawlhnam chu leiah an vit phun a. A kawlhnam hriam tak chu a kut zungpui chuan an hrut thi sar sar a, a chalah tah zauh pah chuan Murlen nunna chantute tan an ti sap a.



An kianga kal ve, luhlul leh ṭawng tlem em em  Ṭhasiama chu rawn ṭap chhuak baw hawk hian a thinlung chhunga a rilru natna leh a nu leh a farnu rapthlak taka an thihna chuan a mah rawn nghawng chho in Pawi mawnghang ho ka hum e in ti a maw an ti chhuak ve chhak a. A mittui a bianga luang chu hru in, min lo hrethiam a niang chu," thlasik ka la hmachhawn tlem bik em a tin ni an ti chhuak a.



Tuaka chuan kan tura kan chana tunah chuan chhungkua thisenin a zawm beh tlat te kan ni tawh. Rilru fim kan nat em vanga hloh tur a ni lova, Zawlbuka ralthuam zawng zawng kan lak hnuah lalin kan tinzawn chauh ang. Sawia," ka thu tlukna hi i pawm zawng a ni em? Hma ka lo hruai chhawk ang che tiin Sawia rilrunatna chu hriatthiampui takin an en ha a.


Sawia chuan ni ang hmiang, ka pawm e. Khuan hnuhnung han khuang se Murlen pasalṭhate hi kan hnungtawlh ngai lo a ni tih hi an hre thuai ang tiin khuang hnuhnung chu an nghak ran a.


Zacheua chuan a nauteho chu ti ding dat in, an hnu hian chhak lam a pan tlat mai ka ti, Rithang," i thuak kha a chawl em lovang chu maw? Duh loh pawh luih ang maia i ngawih tak tlat le an ti thum bul a. Rithanga chuan Zacheu," chhak lam a pan chuan engvanga kan Pawi ral te hian pan ta tlat nge an nih? An himna piah lam thil aimah chuan an pan khua te hi kan Luseipui khua te an ni ngei ang.



I lu lian tak chhunga thluak kha hmang ve mai ta la, an himna tura an rilruin duh acthlan tawh chuan Pawi ral hum duhtu Luseipui leido kan neih belh turah pawm hmiah rawh. I nghar mit khan an hnu kha zui rang rawh tiin a mawngah na lo te hian an pet taih a.


He mi te pahnih in fiam duhdan leh an in kawp dan hre vek an ni bawk a an lo khi ṭhaw hlawm a.



Zacheua chuan khur mual lam nuthlawi te runsang panna hnu ai chuan a chhui tlak deuh mahna khaw nge tiin kal zai an han rel leh ta a. Ralthankhuma chuan Tlangthang," kan hnuchhui lai hian i lung a len deuh em? U Vawmuaia sulhnu hlimthla chhui dawn tlata kan hriat chu le an ti chhuak phawng a.



Tlangthanga chuan," ka lo ngaihtuah lai tak," kan bulhnaia mi te hi nakin lawka kan chhiahna duhtute an ni thei a, kan leido te hi nakin lawka kan tana ṭangkai thei an ni, tuna kan kawngzawhnaah erawh an chet thawh dan khan pawisak ka neih loh zia ka lantir dawn a, ka lo chena in pawisak ka lo nei lo a nih pawn min lo khap hauh suh ang che, nang aiin khaw eng ka hmu hmasa zawk tih kha vawng reng la an ti a.


Ralthankhuma chuan," sawi nei i va ang ve maw le, lal thisen kai ni mah ila ka pa thu min chah pel rawk khawpin aw chet kan thawh ang, dam man a awm dawn teh e an ti chheu chheu a. Chu an ti ti uluk zeta lo ngaithla kartute chuan an lal fapa te ṭhiandun thu kam chhuak rorum zia an han hriat chuan an ngaisang ru hle nghe nghe a.



Sawia te awmna chu a tlangsangin thli a thaw vuk vuk mai lehnghal a, an piah ral hla tak aṭanga meichher pathum lai chhi chu an hmu ta tlat mai le. In melh hrek hrek hlawm in, Sawia chuan an ni thei lo, van khi hawi teh u Thla dinglamah Arsi a awm a, Irliakin hma min htuai sak, chutih rual erawh chuan kan hnunga meichher eng khu kan nga. ihthah ngawt thei lovang. Khuanu hian kan chungah zah a ngai ang nga kan tana mi ṭangkai tak an ni mial mahna, khu en teh u an lo hnai zel a nia tiin an thlang ruam kawia an mei eng pil thim tur chu an kawk a.


Sawia chuan khu lamah khuan rei rial a ngai in ka ring lo ve, rilru i seng phawt ang u, an hmaah chiah ka ding ang nga nang nin min lo veng ang tiin zawite in an pan thla chheu chheu a. Kawi tawpna ber an rawh thlen chhoh chuan Sawia chuan," ding rawh u, khawi khua leh tui te nge in nih an tih chuan," Zacheua chuan, uai," ka duh aiin kan va intawng hma dawn ngai ve le tia a,sawi lai chuan Thangkunga chuan keimah Thangkunga ral leh sahrang hmaa zam ngai lo Lentlang tlangval te kan ni e an tih chuan Sawia chuan Murlen tlangval Sawiluaia ka ni e, i awm chu ka mikhual hauh lo mai ka ti an tih chuan Thangkunga chuan i unaupa ka ni e tiin hlim takin an han dingkhawm a.



Rorel nghal zung zungin Khamsang zawlbuk leh lalin lut tur chu an in siam rem nghal zung zunga, Zacheua chuan nangni Murlen pasalṭhate u lalin lama in hmel a lan a chi dawn hauh lo a, in lal fanu chu lalin chhungah an ven ngei ka ring bawk, kei leh Thangkunga leh Siamthanga hian lalin kan pan ang. A bak zawngin zawlbuka an ralthuam thiar chhuah dan in ngaihtuah ang. Tiin ro an rel a, an remti tlang bawk a, ti chuan mihrangvalte'n rem an ruat fel zawh chiah chuan khuanhnuhnung pawh a rawn khuang al al a.



DUH TAWK PHAWT ANG.