HNEHTU NGAWICHAWI. BUNG 30- NA.

HNEHTU NGAWICHAWI


BUNG 30- NA.


Sawia chuan lal fanu chu thlek ha pah hian," a dar chuan lal fanu pang nem lai chu an va nghawk zauh a. Lal fanu chuan lo melh ralh pah hian sawia," nula puan chak lo angah chuan min chhuah mualpho hauh suh ang che. Hmel duh kuhmum lo par chhuak tur ka thinlung chhungril aṭanga hmalatu hian i laka ka awmdan zawng zawng chu a zep thei hlawl lo chu a ni.



Mi duh leh hmuhnawm thlira en nawn ni ve mah ila tumah hian ka thinlung chhungril khawhar rukna hi an chhui phak ngai hauh lovang le. Tu em maw vanga piang ni tlat hian ka in hria a, keimah vanga piang ni tlata ka hriat hian ka lam lo hawi let hauh lova min liamsan hun a lo thlen ni meuh ah chuan khawhar takin ni ka vuiliam leh ṭhin ang.



Khuanu remruat dan hi pawm hat ti taka ka pawm a ngai miau si a, let leh ngai lo tur sulhnu ka chhui ni ah chuan tu emaw tal hian ka khawhar rukna hi min hriatpui ve ni se chuan rei lo te tal ka hlim ve ni mai tur hi a nia an ti vawng vawng a.



Sawia chuan," nang ang nula hmelṭha leh lal thisen kai tan an tam lutuk ta ve ang tiin lal fanu kun ngal chu an nghawk zauh a.



Lal fanu chuan," tam eng ang mah se, ka thinlung hian mipakhat lam chauh a hawi si a, chu ka thinlung zawng zawng neitu chu nang chauh i nia sin an tih chuan Sawia chuan," lal fanu chu an kuah vawng vawng a.



Lal fanu lah chuan Sawia awm nghengin a mittui tlingpam chu hru zauh in, zaktheilo minti mahla ka dem hauh lo che an tih chuan Sawia chu tui ang nen duai in lal fanu kuahna ata harh chhuak zawk in," lal fanu, ka cho rual loh laka rilru ka lo seng hnem mah mah a ni min ngaidam ang che an ti a.



Lal fanu chuan," ngaihdam ngai khawpin ka lakah engmah i tisual hleinem tiin Sawia ban chu kherh bet in a darah chuan a lu an nghat a.


Chutia hmeichhia zawkin zah pawh dawn lova atana in pe ta na na na chu a mipatna lo chhuak in luanghmunah chuan Sawia chuan lal fanu duhawm zet chu kuaimu in kumkhua atana sernung thi thei tawh ngai lo tur chu lal fanu lakah chuan a hnutchhiah ta a.


Lal fanu chuan sawia," dam hauh lo kan khaw leilung hi i rawn rap leh ang tih mintiam rawh an tih chuan, sawia chuan ka dama khuanu'n ka chungah zah a ngai te a nih ngai chuan ka la rawn zin leh thuai ang. Ka hre reng ṭhin ang che. Nang pawn dam lo hauh la, damte in kan in hmu leh dawn nia, tiin an tawmna hmun aṭang chuan fimkhur takin an chhuak dun ta a.



Ralvawn khaw tlangvalte nithum zet, ral beih dan an han zirtir hnu chuan Sawia te pawh chuan khawlam an pan ve ta a. Tuaka leh a naute chuan Hmunnghak khuaah lo hmuak in him taka an han in hmu leh zet zawng an hlim tlangin Hmunnghak khuaah chuan zankhat riaka a tuk varṭiana an khawlam pan chu an rel thlu ta a.



Zan a nia zan reh tak a ni. Thlahtea leh lal fanu pawh chu in melh leh ralh ṭhin in chu zan hlimawm tak leh thinlung rilru hmunkhat puin Thlahtea te pawh chuan hmang ve in lalin chu an chhuahsan ta a.



Hun leh ni te liam ve zelin Sawia te inlamah pawh chuan nau chhar thiam Darziki chuan sang ta che le, mi pa a ni chiang mai, a hram dawn e, hei le a lu a rawn lawr e. Ka fanu ṭan han la leh ta che maw le tiin an lo fuih ve sauh sauh a. Sawiate ṭhianza ho lah an tual aṭangin an lo ṭang nasa mai. Chu favang awllen laia nau lo piang tur chu khaw mipui beng a luh in Sawia te inbulhnai aṭang chuan Sawia te in chu an lo thlek leh ha hlawm a.



Chutah le! Nausen ṭapri chuan Sawia te inchhung chu luah khatin Sawia nu chuan tupa thar ka nei e, Pi Darzik," i chungah lawmthu sawisen loh ka ba e, tiin a fanu Saizampuii chala thlan bawl chu diar chuan an hruk sak hliau hliau a.



Thlasik boruak thiang vawt tak vawihnih hmachhawn ve tawh Sawia fapa," Saihmingliana chuan a chhungte chu a tihlim in a ti nui ve ar ar thei tawh a. Kal thei ve hle tawhin an khaw nula ho chuan an pawm awl lo hlawm a, chutia fapa duhawm tak leh a ma tawka inthazo tak an nei chu Sawia chu a hlim ru hle mai le.



Tuaka lah chuan Sawia fapa thar lawmna ni pah fawmin Khiang mual lama Nghalchang hnu thar beisei a zamthum ram riah a rawt ta chhen a, Sawia ning lutuk chuan a nih leh le, Thlahtea te kha zawlbukah hrilh hria ila a tuk tukṭhuan eikhamah muang marin kan chhuak a niang chu tiin thu an rel thlu ta a.



Sawia chuan a fapa chu pawm in an sep lauh lauh a, Saizampuii chuan," i thloh ang nge, ti vak vak khan bawihtea hi sep ka phallo tia nui ar ar pah hian Sawia bula ṭhut pah chuan chuan Saihmingliana chu lak an tum fiam ṭhin a. An nupa an hlimin tudang reng an ngai lo. An fapa chuan nunhlut zia a hriatchiantir em atin ni.



Zanriak te an eikham chuan Sawia chuan Zawlbuk lam an panding nghal a, Tuaka leh Thlahtea ṭhianzaho chuan Val upa ti ti lo ngaithla in mei an lo hnungpuak far hlawm a. Tuaka chuan," kan thaibawih pa chu lo hnai la i mawng hung rawh tiin an fiam zauh a. Sawia chu zak lai tih hriat tak mai hian Tuaka chu nasa fea melh pah chuan ṭhuthmun an rem ve nghal a.


Val upa chuan," hmarlam kan Lusei puite hian kan chhak ral Pawi ho hran zia leh an nin thu hi khual thu thang aṭang hian kan hre ta zauh zauh mai. Keini lam pawh hi eng emaw thutah ralvenbuk lam te kan thuam ṭhat a ngai a ni. Muang leia mawng kan hun lai hian kan piah kan Lusei puite iang in kan bet hloh dah ang nge an ti a.



Sawi zawm leh in , an pasalṭha," Hrantlinga leh Tlutpawha hi kan chheh vel khuate hian an hlau in an ni pahnih inkawp ngat, sapui mei chaih ngam te hruanghrau nat zia hian khual a thang nasa mai si a, kan khaw leilung te hi an rawn la rap lovang tun va hre suh. Duh thla an chet tawhna reng rengah nunau pawisawi lo leh tar chak lo thlengin an hmai hma hmiah hmiah zel an tih kha maw tiin a thinlunga hlauhthawn rukna lo lang chu an sawi chhuak zauh a.



A kianga ṭhu mihrangvalte chuan an Val upa thusawi chu ngun zetin an ngaithla kar a. An Val upa in thu khunkhan a sawi tawh hi chuan ngaihzam mai mai  chi a nih loh zia tih an hre chiang hle a ni.



Zingkhua a lo var a, pasalṭha ramchhuak turte chuan mahni inlam panin kawtchhuak lama innghak khawm turin thu an han rel thlu ta a.



Eng emaw palh a khua lo thlithlai turin Saingura leh Thangliana chu khuaah an awmtir a, ti chuan Sawia, Tuaka, Thlahtea, Ṭhasiama, Bulthanga te chuan Khiangmual lam chu pheikhai zang vah chungin an pan ta a.


Kalkawngah chuan Thlahtea chuan U Sawi," kan Val upa thusawi khan ka rilru a luah tlat zu nia, Mualsei pasalṭhate chet thawh duh dan ka ngaihtuah hian kan khua hi engtikah nge an rawn thlithlai ang le inring renga kan awm hi a ṭulin ka hria an tih chuan,Tuaka chuan, lo dai lut ang hmiang, kan lo nuai miah miah ang nga a ni mai alawm an ti sam et a.



Khiangmual ramngaw chhung an han dai lut chiah chu boruak chu a vawt raih mai a, riahbuk sualin mahni tihtur ṭheuh an hai lo hlawm hle mai. Zanriah ei te siamin puar el in an han ei a, zan khawthim rawn inmung zan chuan an riahna hmun chu rawn tuam thim ṭanin an riahbuk sualna bulah chuan meipui an han chhep eng hluah a.



Tibuaitu em em tawng lo chuan chu zan chu hmangin zanlai khuan hnuhnung awm velah chuan Thlahtea chu tho zawk in a mumang chu mak ti takin an chhut let a. An khua chu a ngaihtuah ta em em mai a. Zawite hian a bula mu Sawia chu an kaitho a, Sawia chuan, Thlahte," eng nge ni ta? Sapuiin kan kiang a rawn vel em ni an ti ha a.



Thlahtea chuan chutiang a ni lo, ka pa ka hmu a ni. Ka pa chuan ral hla tal aṭanga min lo au in chhan ka tum a piangin ka pa chu boruak ah a ral zel a ni. Chutia ka pa a ral zel lai chuan tuikhur lama a liamna lamah ka kal in tuikhur tui chu thisen in a lo khat vek a ni an tih chuan Sawia chuan mangchhia i mang mai mai a nih chu ngaihṭha tak khan muhil rawh, naktuk varṭianah sahmu tharlam chhui tura kan in puahchak a ngai a nia an ti sam et a.


Thlahtea chu muhil thei lo in a mu meng kar mai a, nakin lawk ah chuan a mu chu rawn ṭhu chhuak leh in Sawia lah lo muhil thei bik reng reng lo nen, mei te chhawm ṭha in an han ti ti dun a. Ti chuan chu zan chu an tum tawi ta a.



Zingkhua a lo vara mihrangvalte chu an phurin mahni tumram ṭheuh zawh turin an han in sem darh a. Chutia mihrangvalte hlawhtling tum taka an pheikhai a,zang vah lai chuan Murlen khaw tualah chuan thisen nasa tak a luang tih reng an hre lo. Saizampuii chuan khawngaihin min nun hram rawh u tia Pawipa lianpui hmaa ṭhingṭhia nun tura a dilna chuan awmzia a nei lo hle mai le.



Taikulha chuan Saizampuii chu phih tho lawpin a fapa kumhnih mi chu melh tawn zak zak in Hrantling," naupang hi chu i zuah ang, i tih tur ti vat mai rawh. Lal fanu khi ka ta tur a nih hi tiin an melh khui a. Hrantlinga chuan Taikulh," he nu hi chu ka kut ah dah rawh tih pah chuan Saizampuii chu a kawlhnam hriam tak mai chuan a chhip thlak hmiah mia zawng, Saizampuii chu mengpual ru chung hian a fapa chu an melh ṭawk ṭawk a.



Taikulha chuan, Hrantling," ti nge khumpui lama i nawrliam hmasak mai loh? Ka chanpual min chuhpui tum hauh suh ang che. Tiin Sawia nu Sawiveli chhuat laia nunna nei tawh lo tih hriar ngawih ngawih chu melh run chung hian, Dozarem chuan lal chhungkua chu a hup fel tawh turah ngai ila, lalin lam i pan ang u hmiang tiin naupang kumhnih mi chu a chunga zahngai lek lo chuan an chhuahsan ta a.



Saihmingliana chuan ṭap par chung hian a nu nunna nei tawh lo chu sawi in a nu a nu tiin a ṭap kerh kerh a. Lalin lamah chuan Taikulha chuan Dozarem," Murlen lalpa kha chu zuah rawh. I phuba lakna kawngah i tai a nek ve lo ve. Tiin lal fanu hmelṭha tak chu a sama kek in nang hi ka hmeiah i ṭang ang tiin lalin pawn lamah chuan an hnuk chhuak dawr dawr a.



Lalpa chuan thei leh thei lo hian ka pasalṭhaten in hnu hi an lo chhui ngei ang. Ka fanu kha khawihna hauh suh ang che an tih chuan Taikulha chuan kan hria ang chu, Lusei khua te kan paltlang zel ang. Mualsei khaw pasalṭhate hian an duh chu an hmu mai ṭhin a ni tiin lalin chu an chhuahsan ta a.



Lal tualah chuan thisen tam tak luangin Mualsei khaw tlangval ho chuan Murlen khuaa la dam awmchhun ho chu silaia tin far chung hian Tluhpawha chuan Dozarem," i duh ber lu khu hawn ra che. Muang hman kan ni lo an tih chuan Dozarema chuan timna nei eih lo chuan a hnaih ber hliamna tak tawk Saingura lu chu an chhawk zawk mai zawng. Putar leh pitar, naupangho chu an ṭap nasa hle mai.



Tlutpawha chuan an khua em hi chu meisi in dep suh se, ti chung pawh hian dinchhuah lehna tur a awm tawh lo ve tiin khua an chhuahsan ta a.



Saihmingliana chuan a nu leh a pi chu au mawlh mawlhin chhangtu reng a tawng si lo. Thisen awmzia pawh la hre lo chuan a mittui nuai chunga a kuta thisen kai chu a mitko velah chuan an tat pherh nuai mai a.



Reiloteah a nu nunna nei tawh lo chu kuah chial chung hian an muhil ve nghal vat a.



Sawia te pawh chuan an hnuchhui chu chhui zel in, Thlahtea chuan an piah muala a pa hlimthla chu chiang zet hian an va hmu mai chu mak a tiin a ding nghal chawih a. Tuaka chuan mitmei vat in eng nge ni ta tiin an zawt a. Thlahtea chuan kawh vu pah hian i hmu ve lo mi? Tiin an piah mual thingse kar aṭanga a pa hmel chiang lo ruaia lo lang chu an kawk a.



Tuaka chuan i mitvai a nih dawn chu tiin kal an tum a, Tuaka dara va man chawt pah hian U Tuak a ni lo. Ka pa a ni ka hmuh ni, nizanah ka mangah pawh ka hmu tawh asin, tiin silai chu van lam hawiin an kap puak siah mai chu, chutah a mu ruak chung chuan an hmet puak leh, Tuaka silai len chu phih thlak sak in an kap puak leh ṭhuai mai zawng,,Tuaka chuan bawk thlu pawh in an  ṭhut bet nghal a.



I â nge i kim lo? Tiin thinrim takin an melh ran a,,Thlahtea chuan U Tuak," ka ṭha e tho teh kan haw a ngai an ti a. Tuaka chuan thawhsan ve mai in midangho chu lo tlab khawm in thilawmzia an han zawh chuan Thlahtea chuan ka pa ka hmu a ni kan piah mawl thingse kung karah sawn, nizan ka mangah lah ka hmu tawh. Ka ngaih a ṭha lo a ni, ka haw a ngai, kan khua hian eng emaw tak kan tawk a ni an ti a.


Sawia chuan chutah zet chuan thilawmzia a man thiam ta, hmanhmawh takin ṭe ṭhawt chung hian khaw lam pan ang tiin an lim ziai ziai mai zawng an dawk nghal pur pur hlawm a. Thlahtea chuan rawn lehpel in an lim ta tak tak mai zawng a mawng phe pawh an hmu hman meuh lo chu a ni.



Ti chuan le, tlailam ei rawngbawl hunah chuan kawtchhuah an thleng ta, an rinhlelh ang ngei in khaw chhung aṭang chuan ṭap ngawih ngawih thawm chuan an beng a rawn luh ta. Sawia te kawmthlang Hnemzingi chuan Saihmingliana chu lo awi in a mittui chu an hru leh zauh zauh a, ruang dai dek, khawng ṭan mek a nu leh a pi chu a thiam ang tawka siam remin Sawia te inchhung chu a lo luah lum a.



Thlahtea chu Sawia chuan chelh vatin ka nau min ngaidam ang che an ti sap a, chutah rang taka tlan thutin Thlahtea chuan ka pa an ti chhuak phawng a. Khawchhungmi te chuan an pasalṭha ramchhuak te chu lo ṭah khum in a ṭhenin anchhia an lawh mawlh mawlh bawk a.



Chutah le Sawia chu rang taka an in lam an pan an in an dak lut chiah mai zawng, chhuat laia a nu leh a nupui nunna nei tawh lo tih hriat zet an hmu chu leh, a mitmeng chu rapthlak tak hi a ni. Kil khata an ṭhenawm pitar nuin mittui luang zawih zawiha Saihmingliana pawm muhil chung chuan Sawia chu a lo melh kar mai a.



Sawia chuan a fapa chu laksak vatin an pawm vawng vawng a, Tuaka rawn lut ve chiah chu chhuat laia ṭhingṭhit rualin ka rei maw, unaupa a va na ngai ve le an ti chhuak phawng mai a. Thlahtea chuan a pa hmai hek huam chu duat taka kuah pah leh a kianga a farnu leh a nu nunna nei tawh lo tih hriat zet chu mittui luang zawih zawiha melh pah chuan min ngaidam ang che u tiin insi ṭhap in hmunkhatah mut in Sawia te in lam an pan chheu chheu a.




Sawia te in a va thlen chu thinrim takin kan che chhuak dawn nge he thila bultumtu hi kan hlat hauh lovang, nge pialral thlengin an hnu kan chhui dawn an ti chang fak mai a.


Sawia chuan Thlahtea chu melh ding ngar chung hian a mitmeng chuan zawhna a zawt tih a hrethiam nghal a. Thlahtea chuan tunah chuan chhungte ka nei ta lo e, tiin a kawlhnam chu phawiin lo inring ru aw an ti chhuak chhak a.



Sawia te chuan lalin an han pan chu lalpa chuan lo ṭah khumin a fanu an hruai tel thu leh he an khawcrun naah hian  Laikunga te chhung an in hnamhnawih dan zawng zawng an sawi chuan Sawia chuan lalpa," Mualsei khua maw i tih? An lal lu saw i hmaah ngei hian ka rawn dah ang an ti chhuak chhak a.



Lalnu chuan ṭap pur chung hian ka chemtei mawlh mai kha aw, ka pasalṭha te u, in chhungte chu la himdam kutah dah ula tunah la la hian umzui nghal rawh u, in hlawhtling a ni tih ka hriatnan an beng ka duh e tiin tawlhlohpuan an bah tir a. Sawia chuan lalnu," ka tiam a che. Tiin chak tak maiin Mualsei pasalṭhate hnu chhui tur chuan mihrangval panga te chu an liam ta a.



DUH TAWK ANG AW.