HNEHTU NGAWICHAWI. BUNG 27- NA.

HNEHTU NGAWICHAWI.

BUNG 27- NA.


Sawia lam pan chuan Pawi hrum zial pa chuan, kan khaw lampanin kan haw ang. Mah se, buaina hi nang leh keini tih tawp thei a ni dawn lo. Dozarem an a la rawn zawng leh tho ang che u. Keinin kan pasalṭha lakah dawt kan sawi thei dawn si lo an ti a.


Sawia chuan, a nih a hnu kan khaw lam rawn pan ngai lovin tah hian kan lo nghak ang nga a ni mai alawm. In tan lah khaw kar kawng hi a thui lua lo nen. Mah se, hei hi lo hria ang che. A hnung zuia i lo kir leh a nih chuan i chungah zah ka ngai tawh hauh lovang, ti khan in khaw lam pan tawh rawh u le an ti a.


Chu Pawi pa chuan Sawia chu nuih sak pah hian, lusei pasalṭha," ka lo let leh ang," pialral kawng zawh hi ka hreh reng reng hlei nem. Nung turin kan bei a, englai pawha pialral kai in peih in ralthuam ka kutah kan hmrhbel fo ṭhin. In kuta ka lo thi ta a nih pawn lawm takin pialral ka kai a niang chu, naktuk tlai lamah khua kan lo lut leh ang. Tiin a hnungtawlh san ta a.



Sawia chuan Thlahtea chu melh ralh chung hian, kha nau kha mihuaisen tak a ni. A hmel hmaiah khan engpawh hmachhawn a in peih tih a hriat a ni tiin an kal liam tur chu an thlir a.



Lalin chhungah chuan chuangkai leh in, Sawia chuan lalpa," i khaw mi leh sa te lakah hian buaina chawh chhuah kan tum lova, kha Pawih tlangval khan kan lo let leh ang kan pasalṭha, Dozarema ho in a tia kan lo nghah a ngai a ni an tih chuan lalpa chuan nangni panga lek khan maw tiin phawk fe hian an en ka ho a, Sawia chuan nuih sak pah hian ni mai e, lalpa," duh han thlan tur danf chuang awm hek lo le tiin awlsam zet chuan an chhang liam puat a.



Lalpa chuan a nih a hnu he in buainaah hian min rin lut ve hauh suh ang che. Leido nei tur hian ka tlangvalte hian ka ṭawngka chhuak pawh an la hre ngai lo ve an ti chang fak a.


Sawia chuan, lalpa," leido nei tur hian khawi khaw lal mah hian a tlangval te a fuih ngai hlei nem, leido nei tur hian min tur ṭhin zawk a lawm, chu mi hun a lo thlen huna loh theih loha kan lo in vennan ralthuam famkim nen nunchan kan zir chawk reng a, chu kan nunchan zir chu i tualah ngei pawh i hmuh kha. Tunah chuan kan hun tawp ni te pawh a thleng ve dawn hnai te pawh a ni mahna le tiin lalin chu a chhuahsan ta a.



Thlahtea chuan a mi lu lak Kipa lu chu pumah va dah ṭha in Sawia chu a rawn zui ve nghal a. Thlahtea chuan U Sawi," keini hian kan lo dang zo meuh ang maw an tih chuan," Sawia chuan dan zawh chu an har viau mai thei. Theihtawp kan chhuah a ni ang chu. Tiin an thlenin lam pan chuan an in zui chhuk ta a.



Tlangthanga leh a naute mi pasarih ram vak pawh lo haw in Sakhi patuai pahnih ngawt hlawhtling takin an lo zawn haw a,,chutia an khua ni dang ang lo taka reh ṭhiap chuan kan Pawi mawnghangho leh bawk em ni aw. Naute u lalin ka pan dawna kan tualah khan min lo nghak ang che u tiin lalin lam an pan nghal a.



Lalpa chuan uia, ka pasalṭha ram vak chu kha i hlawhtling meuh e maw chu tiin an lo chhawn thuai a. Tlangthanga chuan lalpa," hlawhtling a ni mai ang chu kan vanneihna a kaltluanga Sakhi tuai pahnih nen khua kan lo lut e. Zanin tlai zet zawng naupang pawnto pawh hmuh tur an vang pharh mai ka ti. Pawipang thlengte hi a awm em ni aw lalpa tiin an zawt a.


Lalpa chuan zep hni hne lovin thil awmdan an hrilh chuan Tlangthanga chuan a nih chu maw le. Murlen khualval nen zaninah i lalin kan lo mawi ang nge tiin lalin chu a chhuahsan ta a.



Tlangthanga chuan naute u, kan khuaah hian thisen a luang dawn e. Kan khua lo luta an duh duha rawn che ṭhin Pawi ho hi ka ning in ka kham ta hle mai. Kan lalpa hian a lo be ṭha ang hawrh zel a. Naktuk hian tumah khua chhuahsan loh tur. Murlen palsaṭha lamah ka ṭang dawna ka hnung dawl ngam lo tur chuan in sahimna tur in dap dawn nia. Dorema hian Murlen lam hi a ṭang dawn hauh lo a nia. Nangni khawi lamah nge in ṭan dawn le tiin an melh kual den den a.


A naute chuan i lamah le tiin an lo sawi chhuak sap sap a. Chuti chu zanin hian khual buan a awm lo ang nga, kan khualṭha te hahdam takin zan hun kan hmantir ang. Kan lal dawihzep lutuk hian a khaw tlangval te nun sukthlek hi a kuaiher kual vel vek tawh a nih hi. Sa hi chan ila, kan ruahmanna hi tuman an hre tur a ni lo. Murlen pasalṭha te pawn an hre tur a ni lo. A hun taka che chhuak turin kan in peih at ang tiin sa chu an han chan mawlh mawlh a.



Zanriah te puar taka an kil lai chuan ṭ Khamsang pasalṭha Zadenga leh a ho te chuan Hmunnghak khua chu an rawn lut ve chiah bawk a. Khawchhung intin ah chuan ti ti dang a leng lo. Murlen rawlthar ṭuan ṭhat thu leh an huaisen zia te. Nula ho lah chuan Thlahtea an duh zia te chu an thinlungah sawichhuak ngam si lo in an tuh nghet tlat bawk nen. An khaw boruak rit ru tak chu tun an hai mawlh lo. Pasalṭha kei ka ni inti chinte chuan chungnun duh vangin ralthuam famkim nen an in hmachhawn a ni tih chu  an hai lo chiang kher mai.



Lalin chhunga khaw thum pasalṭhate in ep ran mai chu lal khawnbawl leh a upa te chuan melh tawn zak zak hian a tuk lawka buaina chhuak tur chu hmuh chak si, huphurh ru tak chung siin sawi chhuak hmasatu nih hreh chuan an in melh rawn zak zak hlawm a.



Hmunnghak Pasalṭha Dorema chuan, ti hian an sawi chhuak a," kan piah Pawi nen sawn buaina kan nei lem lova, in buainaah hian inrawlh lah kan tum hek lo. Ngam leh ngam in hmachhawn turah hian tumah inrawlh lo se. Kan khua hian leido nei lo se kan lalpa hian a duh ber a ni a, chu mi chu on thinlungah khan on vawng tlat dawn nia an ti a.


Sawia chuan Dorema chu thip zeta melh pah hian, tu khua mah hian leido neih an duh ngai hleinem. A ṭul na in min nanchin vanga nei mai kan ni. In thu lak danah chuan keini Murlen ho hi min sawi chhan  ni in ka lo hriaa, in tan chuan a awm e. Lalpa," i lalna khua hi rin luh tel kan tum hauh lova, keini chuan engzah pawh lo ni se hnungtawlh kan tum hek lo. Mahni theihna up bet a, thing zung inkaih bet tlat mi kan ni lo ve. Kan hmaa tihtur awm te hi hlen zel duh mi kan ni. Kan lo vanduai ta a nih pawn kan hnungah mihrangval te chu an rawn chhuak leh ang nga, chungmi te chu a ni huaisenna nen kan hnung zuiin kan chanchin hi an rawn la sawi fovang an ti a.




Khamsang pasalṭha Buanthanga chuan, chuti a nih chuan ti nge Hmunnghak khuaah kher hian buaina a chhuah lem ang? Murlen pasalṭha te hian an khaw lam pan ta mai se, an ni lo kal hunah an khawlam an pan ta a ni tiin lalpa hian lo hrilh mai se, Hmunnghak khua leh tui hi him ni mai tur an ti khauh a.


Sawia chuan chu pasalṭha chu chiang zeta melh pah hian, inremna kan siampui tawh a kan hnungtawlh ngai lo ve. Mahse, lalpa hian a khaw leilung hi chhuahsan tura min duh a nih chuan kan chhuatsan a ni mai ang chu an ti a. Lalpa chuan, a nih a hnu ti hian zanin la la hian chhuahsan rang ula, ka tualah kher kher buaina chhuah hi ka remti lo a ni an ti chher chhak a.



Sawia chuan, aw le. Kan chhuahsan ang, lalpa a hma kha chuan i kuaa lo nghah kha i remti em maw ka lo tia, khualdang pasalṭha kam keu vanga thu in zuk leh tlat chu le. Mah se a pawi lo ve, ti hian Ralvawn lam kan pan ang. Tlanchhe mi kan ni lo ve. Murlen pasalṭha Sawiluaia," Taizeng pasalṭha Kamzarem lu tan tu hi a tlanchhe ngai lo ve, mahni lusei puite chunga zahngaihna lantir duh lotu chuan harsatna tawk mahse ka dam ve ṭek ṭek chhung chuan ka beng hi ka chhi ngawng tawh ang.



Murlen khaw ram valh chin rawn dai luta duh duh a chet rawn thawh ṭhintu a piang chu ka umzui zel ang. Ṭawngkam nem chuh a khawi khaw lal em maw tih lawm tum ka ni ve lo ve tiin khamsang pasalṭha chu an mit sir zauh a.



Sawia kianga ṭhu ngawi reng Thalhtea mit leh lal fanu mit chu intawng leh siah in, Thlahtea chuan a tawp nan ti niawm takin tap lam pan pah chuan a vaibel chu an la kai a, chutah melh ralh hian lal fanu," ka,hre reng ang cheṭ min hre ve duh te a nih ngai chuan kan thlenin tlangval hnenah thu i lo hnutchhiah dawn nia an ti zauh a.



Lal fanu zak bawk si. Lawm bawksi mitmeng chu a phelh deuh phanga, meng kual zak zak chung chuan Thlahtea thlenna chu an ngaihtuah nghal chung chung pek a.



Sawia chuan naute u chhuak ang u le. Lalpa," kan lo let leh ang tih ka tiam a che. Chumi hunah chuan tu emaw hmachhawn tur ka nei ngei ang. Mahni kuang lo nawr phet ho hian muang leiin min awmtir thei lo zawng a ni e tiin hnungtawlh chung chuan lalin chu an chhuahsan ta a.




Sawia te lalin aṭanga an chhuah hnu chuan Hmunnghak pasalṭha Tlangthanga chuan, pum nuam lo chhuanlamin rang zet hian lalin an chhuahsan ve nghal a. Tlangthanga chuan zawlbuk pan ding nghal in a naute chu an mitmei zauh a. Ti chuan zawlbuk chu an chhuahsan a Tlangthanga chuan, le kan in peih maw? Kan lalpa in Murlen pasalṭha te an khawlam pan turin thu tawp a siam ta  mai si a, an ni lah chuan Ralvawn khawlam pan an tum ruh bawk nen. Mahni lusei pui puih ngaia an awm in nuamsa takin kan ṭhu mai mai tur a ni lo.



Faisa ṭhahnem tak leh sa rep tam tham tak nen an hnung kan zui nghal ang insiam ula, phanpui kung bulah innghak khawm ang u aw tiin mahni inlam ṭheuh an pan ta a.



Murlen lalpa chu a lalin chhungah chuan vei tawn sek in, an chanchin lah thehmeh ang maiin an reh tak mai chu le, Tuaka i la damkawr na a, i ho in tlangval sawmhnih nen an hnu chhui mai ta che u. Ka pasalṭha te hi chan ka duh hauh tawh lo a nia. Kan khaw ṭhenawmte zuam kan hlawh hloh dah ang nge an tih chuan Tuaka chuan lalpa," i thu angzel in le tiin lalin an chhuahsan nghal a.



Chutia Sawia a pasal duhlai leh a hmangaih chanchin pawh hre lova nihnih lai an han thangbo ta mai chu a rilru a na in a ṭap ru keuh keuh mai a. Murlen khua chu an buai nuaih ta mai. Chutia an khaw tlangval pangnga lai chin hriat loh a ni hnih lai an han thang ta mai chu an chhungte chuan mittui nen hun an hmang ve mek bawk a.



Sawia te chu kal zel in an hnunga meichher pathum lai chhi a an lam pana lo kal te chu an hmelma an nih ring in an meichher ti hlum in an lo chang ta ṭhap a. Tlangthanga chuan aw haw kan mei eng an hmu a nih dawn saw, fimkhur takin aw kan in sai palh hloh ang nge. Tiin hma an hruai nghal zat a.



Chutah le Tlangthanga chuan ring leng lawng hian ral kan ni lo ve. Hmunnghak pasalṭha Tlangthanga ka ni e. Pawi ho hmachhawn turin in hnung kan rawn zui ve a ni e an tih chuan Sawia chuan, in hmel kim kan hmu duh e, in lal thu kenga lo kal a kan hnunglam aṭanga min rawn beih tum in ang riau mai ka ti an tih chuan , Tlangthanga chuan, Murlen pasalṭha te u," kan lam hawiin in chengrang chawi suh u. Pasalṭha in dawt a chhak chhuak ngai lo ve, mahni lusei pui pui ngam lova dawihzep kan ni lo an tih takah chuan Sawia chuan a ṭha e. Thla pawh a muang ta sawt mai tiin meichher chu an chhi kai a.




Ti chuan le mihrangval sawm leh pakhat te chuan Ralvawn khaw lam chu an pan ta chher chher mai le.


Tlangthanga hnenah chuan Sawia chuan, he buainaah hian lo tel ve turin ka duh hauh lo che u asin an tih chuan, Tlangthanga chuan kan lalpa hian chhut kim lo a ni. Kan khaw leilung in  rawn rah a Pawi pasalṭha lu in lak khan buaina hian kan khua a ril lut daih tawh a, chu vang chuan a tawp thleng kan ṭan a ngai a ni an ti sak a.



Ralvawn lalpa chuan a pasalṭha chu melh ding ngar chung hian, i thil tum hi i chiang chiah a maw? Kei chuan ka dang lovang che. Murlen pasalṭhate hruanghrau nat zia nang ngei pawn i hria. Tlangkam aṭanga ka hriatdanah lah Tidim pasalṭha,Kamzarem lu tantu saw mi chunga leng an ti asin, chu mai a la ni lo, i aihnah phahpui awlsam zeta that tu a chher hriam chet dan zawng zawng i naute ka aṭangin i hre vek.



An ni nena buaina neih hi ka duh hauh lova, Khupkipthanga thiam loh zawmah a la nih leh nghal, i thil tih tur hi ngun takin ngaihtuah chiang ang che. Lo vanduai ta la, kan ṭhenawm khua ten min rawn nek nasat dan tur te hi chhut chiang hmasa ang che. Rungling," ka pasalṭha Dozarem hi a hnungzui i la tum ṭalh em ni an tih chuan Runglinga chuan, lalpa," a ma thutlukna hi ni teh se. Murlen pasalṭha kha mi pali chauh ni mahse, huaisenna an pai tlat a ni.



An pasalṭha hnenah kan lo let leh ang tiin thu ka lo tiam thla rawk a, an pasalṭha chu Hmunnghak khuaah hian kan lo nghak ang che u tiin thu a ti tlu ta a ni. Hmunnghak khua kan pan lo a nih vek pawn an mahni khan min rawn pan zawk hial ka ring a ni an tih chuan lalpa chuan," chan belh leh che u ka duh lo ve.



Hmelma ang nga kan lo en te hi nakin lawka kan tana ṭangkai an la ni thei. Dozarem," hei hi hre rawh. Lo chesual palh ta la, i nupui fanaute chan tur khu dawn pha rawh. Khaw chhung hi tuman naktukah in chhuahsan tur a ni lo. Duh leh min lo pan ang hmiang, keiin inremna ka lo neihpuih hlauh ang.


Aw nem dam diai hian, lalpa chuan a pasalṭha Dozarema hnenah chuan," ka pasalṭha nang leh zel chan  che hi ka duh lo ve, ka in nghahna awmchhun i ni tawh a, buaina pumpelh zawngin hma i la hram hram dawn nia. Hmunnghak lal fanu sawn a zem â a, pialral a kai phah ta a ni e an ti a.



Dozarema pawh chuan lalpa," min ngaidam ang che. Ka lo chhut ngun lo a ni e. Ka duhthlanna kalsual tur min ven saka ka lawm e. Mahse, ka ṭhianpa chhungte hi thlahthlam lo turin ka ngen che an ti a. Lalpa chuan ka zem an zen ang nga, ka pasalṭha hriatreng nan ramhual ah ka siam bawk ang tiin thu tawp an siam a.



BONUS


LUI KAL KA CHAK. SANGHA LEH CHAKAI TE, CHENGKAWL TE MAN KA CHAK.