Wednesday 1 May 2019

THIH NGAM LU PU TEN HMALAM AN PAN. BUNG -30 NA.

THIH NGAM LU PU TEN HMALAM AN PAN. BUNG-30 NA.

Hmunzau Lal-in chhunga Tlangval la naupang tak, Kawlhnam sei rengruang tak hnungpuak chunga lo lut chu ngawi reng in an lo thlir ṭhap a.

Piandenga chuan midang an awm ve tih pawh hriat hmel lem loh tak chung hian U Zik eng nge ni ta? An ti nem dam thlap a. Thangzika chuan Piandenga lam hawi zauh pah chuan i hmel hmai hmuh an duh vang mai mai maw le, tiin Lal-in chhung a awmho chu an melh kual hrak hrak hlawm a.

Lalpa chuan a hmaa tlangval hmel la naupang tak chu a hmu tawh, a vangkhuaah ngei hian ral lu a tan tawh, a tan mikhual a ni lo. Ral ni se mi hlauhawm tak a ni tih a hrechiang hle.

Lal-in chhunga Kharzawl Pasalṭha Suaka chuan a hmaa tlangval la naupang tak, taksa la puitling chiah lo, mahse a ma tawka taksa in phutmawi tak chu a ke ler aṭanga a lu thleng thlek kual dan dan hian an zirchiang vel a, chu tah, tlangval la naupang tak i ni, pasalṭha nun i tem hma hian famkhua i lawi hlauh dah ang ka ti tiin zuam hmel takin an nuih vur vur a.

Thangzika chuan a iptepui ah kar aṭanga a chempui hriam tak fawng lo  kut zungṭang hnih vel a rawn lawr hman ṭhan a ni tih hriat tak mai a hnum hlarh chu a kut dinglam chuan a hnaih zal zal a.

Piandenga pawh chuan a hmaa Kharzawl pasalṭha palian ve tak, a lu te deuh rat, mitmeng fiah fel fai tak, a awm hnute zawn a sapui tin hamna ser ruak chu melh zauhin engtiang chiaha pasalṭha ral hrat nge a nih ang aw tiin midang laka a mit lasawn lek lo chuan an thlek vang vang a.

Tlangsam Pasalṭha Pasena chuan, tlangval nang hi maw Thlautea taksaa ser siamsaktu  chu, i hmel a mawiin tlangval huaisen tak zawng i ni ngei mai, tiin an en ding ngar a.

Piandenga chuan, Pasena lama a mit la sawnin, dam reng turin pasalṭha nun kan zir a, englai pawh a thi turin ka inpeih bawk, ka vannei mai mai a ni e, pasalṭha nun dik tak neitu a nih kha, mahni vangkhua tan pawh ni lo, khawdang Lal fanu tan khan a nun pawh chan a huam a, ka ngaihsan zawng tak a ni an ti khauh a.

Kharzawl Pasalṭha ṭawngthei ve tak leh in lu ling ve tak Suaka bawk chuan, a in rin loh lai chang fuh in i hliam mai mai te hi a ni lo maw? Tia an nuih leh laitak chuan, Piandenga chuan penkhat in Kharzawl Pasalṭha chu an hnaih leh salh a. Thangzika chuan Piandeng, insum theihna hian thilṭha a hring chhuak ṭhin fo a nia an tih sap chuan Piandenga pawh chu an in thlahdul ve riai riai a.

Suaka bawk chuan, a hmaa tlangval hmel fang ṭha zet chu huat hmel taka melh tur khai chung hian naupang, ka hmaah i mitmeng huatna lo lang kha ti lang ngai suh, a khamphei zawngin in vangkhua i lawi lut mai tur asin an ti sak a. Thangzika chuan, zirtirna ṭha dawngtu chuan a hmaa tihtur awm chu hlen ngei tumin a ti mai ṭhin.

Lalpa in vangkhua hi buaina siam tura lo lawi lut kan ni lo. I fanu tlannan chuan Silai fung nga kan Lalpa in a phut a, nithum ral hma ngei a i rawn ti hlawhtling lo a nih chuan i fanu hian Sal chhinchhiahna a pu ang, Suaka lam hawi pah chuan, Pasalṭha thluang tbmhawl tak zawng i lo ni e. Mahni ṭhiante hmelhmai rawn derna eih nei lo Pasalṭha chuan ka keite chhuanvawr hi i hmachhawn thei ang. Piandeng Lal-in chhuahsan la, Lal tualah hian ennawm chu mipuiho hi han hmuh teh le an ti hmiah mai a.

Piandenga chuan, a lu buk nghat pah hian Suaka lam chu hawiin ka lo nghak ang che mi pa i nih ngai chuan tih leh a chhanletna pawh nghak lo chuan Lal-in chu an chhuahsan nghal a.

Lalpa chuan, ka vangkhuaah hian buaina ka duh lo. Ka duh chu ka fanu him dam taka hmuh hi a ni. Tlanghrang chang Pasalṭha te u in hah man chu kei Hmunzau Lalpa hian ka pe mawlh ang che u tia a sawi pah chuan Thangzika hnenah chuan, ni rawh se, ka fanu avang hian bul kan ṭan dawn chauh a ni tih hi in lo hre bawk dawn nia an ti khawl a.



Hmunzau Lal tuala mipui ho pungkhawm chu tam pawh an tam na ngiang mai le. Tlai nitla tur chuan khaw thlanglam pan in a inher riai riai a. Hmunzau Lal tuala tlangval la naupang tak, a kawlhbam hriam ver vawr hum chunga ding kak hah chu Mipuiho chuan chik zet hian an lo thlir dauh dauh a.


Suaka chuan Lalpa min danctum duh ting suh, khu lai nau falubawk, aia upa te zahna chang hre lo chu a lu ka tan ang. I fanu avanga ral lu ka khai haw tur hi ka lawm zawk. Lalpa ka tan lawmman sangber a ni zawk e tiin Lal-in chhung chu chhuahsan an tum a, Lalpa chuan Suaka, I thu kamkeu duh dan chuan i pasalṭha nihna a hlaih hle mai ka ti. Keiin rem ka ruat chu i pawm a ngai a ni an tih chuan Thangzika chuan Lalpa, a duh chu hmuhtir mai rawh, ka zaidamna hian tlin loh chin a neih vaih chuan i vangkhuaah hian thisen nasa tak a luang ngei ang an ti sak a.



Lalpa chuan aw le ka kut ka sil e, hei erawh hrereng ang che ka Leido khua in nih hi, tiin lehlam an hawisawn san hmak a. Thangzika hmaa Suaka ding chuan khawmaw ka kawngdalin lo awm suh tih leh Thangzika chu nek sawk an rual a. Lal-in chhunga awm ve dangho chuan Thangzika dawhtheih zia an hriat chuan eng pasalṭha nun hi nge a neih bik tiin ngsisang takin an thlek ha hlawm a.



Suaka chuan mipuiho kha lo kiang ru, Kharzawl Pasalṭha Suaka hian khalai naupang lu kha a tan dawn e tih leh a chem chu an vilik zauh zauh a. Thangzika chuan a naute chu mitmei nghal vatin an semdarh hlawm a. Chu tah le Suaka chuan naupang ka chem hriam hi i dawl mwuh ang maw? I khawngaihthlak awm dawn hle mai tiin an nui uar uar a.


Mipuiho Kharzawl Pasalṭha Suaka pawisak nei lo tak, misual tawrawt tak leh Khamsang pasalṭha tuai tirte, an vangkhuaa rang tak tak a a chem danglam tak hmanga Ral lu tan tu chu an thlek tawn zak zak a.

Suaka chuan vehkual ṭhem ṭhem pah hian, kha le lo in ring rawh aw tih leh bawh an rual nghal zat a, Piandenga chu a dinglam sira lo persan nalh mai hian thiam tak mai hian Suaka chem chu a lo bum zauh a. Suaka chuan melh vung vung pah hian i beih tlak ve dawn viau mai ka ti, kha aw a thawh hnihna tih leh tlan thut in Piandenga chemsei zawng teh ve ran chung chuan an ding thut a.


Piandenga chu lo tawlh hnung dawrh in a taksa awn deuh du chung chuan Suaka chem lo vai leh chiah chu a banpuam chuan a lo dawng zauh mai, a banpuam aṭanga thisen tharlam tak lo chhuak chu melh chi pawh a ni lo tih hriat tak mai hian a mitmenga nelawmna nei lek lo chuan Suaka chu an melh khui mai a.


A banpuam thi chuan a ke dinglam ke ṭanga vawihnih a far hnan kauh chu Piandenga chuan a hria, a ban chu a thip a ti ve veng veng mai a, mahse ngaihpawimawh chi a ni lo, damkhaw chhuak a a hmaa mi hi a beih a ngai rilru fim tak pu in.



Suaka chuan a thawh hnihna chu i vanneihna hian a daihswng lo a ni tlawmah la lo la, ka hmaah hian ṭhingṭhi la, ngaihdam mindil la i nun ka zuah,ang che tiin chapo tak hian an nuih khum a.



Piandenga chuan, pu a ka thaw a la tawp lah lo ve, Hmunzau khawtualah hian i lu kha ka tan ang an tih khum sak a. Chu thu Suakan an hriat chuan thinrim takin an pan leh nghal a, chu ve leh Piandenga chu dawk chhuak nghal puat chung hian Suaka chem vai fua chu lo kunin a him leh hman ta lo. A lu tuam tu(chal) vun chu hwk hlawk in thisen a far nghal zawih zawih a.


Piandengan Suaka hlamkhat dawn laia a pelh fel chuan Suaka chuan a chempui chu leiah thlauh bawl in a pum chu an dawm vawng vawng a, a kut ṭang kar aṭanga thisen lar tak chu lo hnam chhuakin leiah chuan an ṭhingṭhi hnawk a, Piandenga pawh chuan hliam hmunhnih lai a tawrh ve avang chuan a luhai chu pai khawn khawn chung chuan lei charah chuan a bawkkhup zawngin an tlu hlawm tawp mai a.


Piandenga chuan pialral a la lawi lo tih hriat tak mai hian leia a bawhkhupna a vaivut a a hmai phum aṭang chuan a hnar aṭanga thaw chhuak in vaivut chu a hnar thaw chuan a chhem kiang siau siau a, chu tah Aivela chuan Piandenga chu kaitho in ṭhianpa a tawp i la thleng lo tih paha Suaka thisen in a chiahpiah nuaih leia a ke khawng deuh dat dat a thaw kawk kawk lam chu an melh phei a


Piandenga chu meng ã deuh ruai chung chuan a chempui chuan an in bengkang hram hram a, Aivela chuan mihuaisen, i tihturin a nghak che. Khamsang keite an tih leh sak chuan Piandenga chuan a hmaia vaivut kai luai chung chuan Suaka chu pan pheiin a bul an thlen chuan an ṭhingṭhi nghal rap a, Suaka tukkhum samziala pawh dak awrh pah chuan a nghawngah chuan a chempui an chuktuak ren rawn a, a tha neih zawng zawng sawmkhawmin Suaka nghawng chu an zai thi ta bawrh bawrh a.


Duhtawk phawt ang.




4 comments: