Wednesday 8 May 2019

THIH NGAM LU PU TEN HMALAM AN PAN. BUNG-31 NA.

THIH NGAM LU PU TEN HMALAM AN PAN

BUNG-31 NA.

Hmunzau Lal tuala Mihrangval pahnih thisenin a chiahpiah nuaih, Pakhat zawk nunna nei tawh lo tih hriat zet a bawk phek reng chu rap hmel takin khaw mipuiho chuan an kut kar aṭang chuan an han en hrek hrek hlawm a.

Suaka lu a tan zawh chuan a chempui chu a kut aṭang chuan thlak thla riai riai in leiah chuan an dah thla a, hawi kual nghal ruai ruai in a luhai la reh fel lo tih hriat tak chuan Suaka lu chu a kut veilama khai thi thluah thluah chung hian Suaka hnung pheng ah chuan an bawk phek leh thlawr mai a.

Chhunhleia leh Aivela chuan buaipui nghal vat in daihlim laiaah chuan an han nghat rem te te a, mautheia tui chuan an han theh deuh ṭhet ṭhet a. Dawla leh Thansiama chuan inring ru tak chung si hian Piandenga an mutna hmun chu thleng nghal vat in Zakhama leh Thanṭhianga chuan Thangzika chu an han thlawp leh zaih mai a, Hrangchhunga ve thung chuan mipui kar aṭang chuan a chengrang hum chu a tum ṭhelh lo turin a lo in ring ve hle bawk a.

Kharzawl Pasalṭha famta aihnah phahpui pahnih Run lui kan a hun hmang mek te, Vuta leh Aikhama te chuan a ho te mi sawm leh pali lai nen Lengsir khua Paithe Taizeng khua chu an pan ve mek bawk a, an ṭhianpa Suaka boralna chuan Lusei te inkarah nghawng nasa tak a thleng dawn tih reng an hre si lo.

Zan a ni a zan boruak thiang nuam tak kara thla no zet a eng chuan Lengsir khaw Lal fanu gmelṭha Mangherhi  Lal leihkapuia ṭhu chu a chhun paw phek a, a vawikhat hmuhnaa a thinlung sawinghing dawttu Khamsang keite Piandenga chu a hriatna a ta zual lam a pan zel zawk a.

Chu tia ngawi renga a ṭhut lai chuan pasalṭha rual Lal-in lam pana lo kal Lusei tukkhum samzial ho chu hmu in a mah pawh chu a phu zawk hial a ni. Lal-in chhunga lut vat pah hian a u Munglianuk chuan lo en ha in a mitmei in zawhna an zawt a.

Lal fanu chuan Luseiho an lo kal tih leh khumpui lam pan an rual nghal a,  Lengsir Pasalṭha Vawmlianuk chuan Lal banglaia chempui in thiat chu an phawi dawk zawk a, a ṭhuthmunah chuan a banphak mai turin an dah nghal zat a.

Lal-in tualzawl aṭang chuan, Vuta chuan Lalpa, in tan khualṭha kan ni e, Lusei hnam Kharzawl Pasalṭha te kan ni e an tih chuan Vawmuklian leh Lalpa chu leihkapuia in zui chhuak nghal in Lalpa chuan uai, ka Lalna rama Lusei lo tla lut hi an vang khawp asin, eng thu leh hlaa lo kal nge in nih le tiin an zawt a, Vuta chuan Hmunzau Lal fanu bo dan vel chu an sawi chhuak nghal phawng phawng a, Lalpa chuan a ni maw lo lut rawh u khai, tiin a kut hrawlpui chuan an hui a.

Lal-in chhungah chuan Paihte leh Lusei chu an in ep ta rap mai le, an mizia in zirchiang tur chuan mit lasawn lek loin an in thlurbing ngar ngar a. Lalpa chuan ka vangkhuaah hian chutiang awm ang an lo lut hauh lo mai ka ti an tih chuan Vuta chuan a nih chu maw le, engpawh ni se varṭiana chhuak leh turin zanin chu khualṭha chhawna min lo chhawn kan ngai dawn a i rem ti em tiin an melh kar a.

Lalpa chuan remtih lohna chhan tur a awm lah lo ve, a mah erawh chu zawlbuk lamah mutmu in tuah mai a niang chu an tih chuan Vuta chuan kan lawm e Lalpa, i vangkhua erawh kan rinhlelh lam ni lovin kan thlithlai minphalsak hram ta che an ti a. Lalpa chuan chung zawng in thu ni se, a mah erawh chu ka tlangval te nen in thlithlai thei ang an tih chuan Vuta chuan a lu an bu nghut a.

Khamsang Lal-in ah ve thung chuan Lalpa chuan a pasalṭha chu ngun takin an ti ti pui a, Saikhama hnenah chuan tlangval chakvak ve tak i duh thlang la, naktuk varṭianah kan ram hauh chin a perh kan tarna hmun khu a him tawk em? Hnu hma zu chian turin ka duh che a ni, kan tukkhum pawh hian mit hi nei ran se, khawi aṭangin nge vanduaina kan tawh ang tih tuman kan hre lawk si lo an ti dam dap a.

Saikhama chuan an Lalpa hmela hlauhthawnna lo lang leh a khua leh tui te a hmangaih zia chu a hmel hmaiah a in pawlh nawk a. Lalpa chuan ka duhthusam takah chuan Run  lui kam, vaawk ram hmun khu chuan in enbing bik ula ka duh, Arpa hluisen keng u la, a leilung lan dan chiang takin rawn zir ang ula, Khamsang khua leh tui kan nihna erawh chu a bo dawn chuang lova, eng emaw thil ah khawthar boruak zangkhai zawk pawh hip a chakawm ve tawh alawm maw le, tiin a thinlunga a pai ruk Papawnga boralna hian nakin zelah nghawng a la nei dawn tih chu a beng a hriatchian tluk zet in a hrechiang a ni.


Saikhama chuan Lalpa i thu ang chuan ni rawh se, Thangzika te hi an thang chin tur kan hre silo, khua lo veng uluk deuh turin kan Valupa hi dah i la, ral ven buk pawh uluk leh zual a kan ven a ngai bawk ang an tih chuan Lalpa chuan tehreng mai, dam takin in lo kir leh dawn nia an ti a.

Thangzika chuan Hmunzau Lalpa chu melh tur deuh khai chung hian kan Lalpa thuthlukna kha a dang dawn hauh lo va, keini chu zankhat leh pawh kan riak lovang, kan kehniak zuia hnunglam aṭanga min hmeh mih in tum a nih vaih chuan a siruk la meuhin i vangkhua hi kan lo pan ang, Tlangsam Pasalṭha pahnih Dailova leh Pasena chu melh leh in ti hian Hmunzau Lal fanu awmna chu in chiang ta bawk a, in duhtawk thei mai lovem ni?

Nge, duhamna hian in nunah thilhlu phum in a tawp thlenga ṭan ral raih in duhzawk dawn le? Tunah pawh a sawifel theih reng a nia an ti chhek mai a, Pasena leh Dailova chuan an hmaa Khamsang Pasalṭha chu ngun leh chik zet in an han en a, a bula ding te pahnih Zakhama leh Thangṭhianga, an hmel en ai maha tihrawl nei an hmel hmaia zamna leh tlawm duhna thinglung pu chhiar tur awm miah lo chu engtiang chiaha an hruaitupa Thangzika hi ralrel thiam ang maw tiin an lo zir chiang ve mek bawk a.

Chhanna Thangzika hnena an pek tak loh hnuah chuan Thangzika chuan kal ang u le, a ngam fa chuan min lo umzui rawh se, tiin hawi let map lo chuan Hmunzau khua chu an chhuahsan ta a.

Piandenga pawh chu lo harh ve tawh in a lu vun pilh hlawk chu an khawih de de a, nuih hak pah hian a teuh ther ther teh e, ka lo fimkhur tawk lo a ni, khawmaw Aivel ka kal thei e, ka thisenzam pawh a pangngai tawh e tiin Aivela vawnna kut chu an nawr kiang a.

Thangzika chuan Piandenga huaisen zia leh ṭuan ran zia chu mak hi a ti zawk hial a, an en leh vung vung ṭhin, chutih lai tak chuan Piandenga chuan U Zik dik lohna ka nei em ni an ti heu mai a, Thangzika chu a ngaihtuahna a ta harh chhuak hlawl in in thing sak pah hian nei lo ve, kha i lo ṭha chhuak leh hi a lawmawm em a ni an ti thlarawk a.


Piandenga pawh chuan ngai awh leh tawh in a banpuam kak chuan tlemin a tikhawr deuh tihmai chauh chu a ni ta. Thangzika chuan hetia buaipui ngai kan awm loh chuan khawlam a rang thei angbera kan pan a ngai a ni an ti a.


Khuain thim lam a pan mek a, riahrun remtur chungleng sava te pawn an pan an buzawl, meichher te siam in a phur phurah lah chuan Piandenga chu a la ṭang zui. Thangzika chuan kan faisa ken hian min daih dawn hauh lo mai ka ti, kan thisenzam kal tibuai lo tawka kan renchen a ngai dawn a, ralmuanna hmun kan thlen hma loh chu silai han hmek rik chi lah a ni silo, riahbuk sualna tur remchang kan dap ang nga, tunah chuan a thui thei ang ber kan kal ang tiin kalzai an han rel a.



Hmunzau Lalpa chuan a upa te ho chu ko khawmin a tuka a fanu tlanna kenga Khamsang pan tur chuan thuthlukna an siam nghal rap mai a.


Kharzawl Pasalṭha te pawh chu tho chhuak sap sap in Runlui kana Leithum pan hmasak nge ṭha ang Khamsang khua chu tih zawhna chu an han in zawt kual liam liam a, Vuta chuan Khamsang khua pan hmasa i la, chu ta kan duh ang kan hmu lo a nih chuan Leithum khua kan pan mai dawn nia tiin thutlukna chu an siam a.


Ti chuan Lal-in pawh chuangkai lem tawh lo chuan Run lui lam chu an pan chhak chhak mai le.


Chawhnu her a ni a, ni pawn tlaklam hnaihin virthli a thaw heuh heuh a, Runlui kana Mihrangval lo kal mek te chu Khamsang Pasalṭha hruaina hnuaia Saikhama naute chuan ngunthluk tak leh uluk zet hian an lo thlir ding ngar ngar a. Saikhama leh a naute hi mi pasarih lek ni mahse an zam lo, eng ang a tam pawh ni se, an khaw chhan nan chuan an nunna pawh an chan huam vek a ni.



Lo hnai zel in, Hnim pik kar aṭang chuan Saikhama chuan a silaia tin kawh vah pah hian ding rawh u an lo ti vin deuh ṭhat a, Vuta leh a naute ho chu an phu deuh dawrh hlawm a, Vuta chu a chiai rei lo hle mai, Vuta chuan a ruk a rala lampui a lo in vau zam tum te chu Lusei awphawi dik tak tan chuan a dawihzep thlak mang teh e an ti khur khur a.



Saikhama chuan, chu ti zawnga thulai i lak zawngin i lu kha ka thlawh darh vek ang Khamsang tlangval te hi kan hnungtawlh ngai lo ve an ti ve sak a. Vuta chuan Kharzawl Pasalṭha Vuta hruaina hnuaiah hian ka naute hian hmalam an pan ṭhin an ti let ve sak a, Saikhama chuan chu ti a nih a hnu henglai thleng thleng lo kal chuan in tihtur a pawimawh hle ang chu maw, kan lo mikhual danah che u in lung a awi loh chuan a rilrem zawng leh hriam lek zawng kher lovin kan sawifel thei em? A fawng chelhtu zawk ni mah ila kan Luswipui te lakah hriam lek tur hian kan kut a ram bik lo ve an ti a.


Vuta chuan chu ti mai tur chu a nia, a engamah hmaa lampuia lo in lambun chu tu mi pa fa in nge aw dam chhak chhuak ang le? Khawkhat Pasalṭha ve ve chu khaw nge hmel hmai in hmu rawnin i in bia ang hmiang an ti a, A thinlunga a dah hnuaihnunzia chu an chhak chhuak zauh a.


Duhtawk ang

2 comments: