PÛMAH MI LU. BUNG 20- NA.

.

PÛMAH MI LU.

BUNG 20- NA.


Nngawi rengin a u tianghawl chunga a kal vel an hmuh chuan Saizingliana thinlung chu a na in a nunah tumruhna chuan hmun changlian zelin Lentlang lal fapa chu a rilruah riak tlat in huatna thinlung chuan a rilru pawh a tibuai thei hle mai a.


Vawk hniah zawn thla a ni a, ruah lah chuan kianzai reng rel lovin he leia hringmite nan zawr tum ang hrimin a tlak lai reng chawl lovin banzai lah a rel thei hek lo. Thantlang intin maiah chuan hnawng rim leh ran rim chuan khawchhung fanin ran rual ngah a piangte run chu ran rim thang chuan a luah hnek bik hle mai le.



Lalpa chuan, hei kumin ruahtui tla zet chu namen lovin a naa, buh leh balah kan phang i he lo turah ngai ila, ka pasalṭhate chet chhuah hun tak nidawn dawna hriatna kan pai tlat chu le. Chutih rual erawh chuan an chet lakna kawnga daltu hi chunglam malsawmna a ni thei tlat zu nia. A engpawh chu ni se an mahni duhthlanna zah sak ila an huam a hnu khawnge tlangaupa nang tlawmngaiin ka upa te leh ka pasalṭhate kha ko khawm la, an thu leh hla leh ngaihdan te rual takin ka lo khaikhawm mai ta lo'ng tiin an tir liam nghal zat a.



Lalin pasalṭha rualin an han kilbial laih hnu chuan lalpa chuan tun hun hi in tan hunṭha a ni a, chutih rual erawh chuan kumin ruahtui tla hian in chet a ti ṭhuamawp thei tlat bawk a in ngaihdan la hmasa lova thu han tih tluk ka duh loh vanga ko khawm che u ka ni.



Engtianga chet lak nge in duh le? Tunah la la a chet chhuah nge in duh Favang awllen lai thla dinglama Arsi lan hun nghah? An ti a.


Sawia chuan lalpa," Favang awllen lai kan nghah chhungin eng harsatna in nge min tlakbuak dawn tih tun va hre suh." Tun hun hi an rilru nen lai tak a nih hlauh chuan kan tan belchhunga sa ang hrimim kan rin lut dawn zu nia an ti a. Lalpa chuan a lu buk nghat nghat pah chuan in thu thu ah in nghatse, Lentlang lal fapa lu kha ka duh tih hi in thinlungah khan pai tlat ang che u.


Thangkunga chuan lalpa," rawlrala che chhuak tur kan ni a, engpawh ral rama tawk thei kan ni. Khawchhungmite laka fimkhur chhuah turin tumai pawh hi hriattir ni se. Ka duhthusam ngatah phei chuan kan chhetchhuahna hnuhma leh a rim a ra pawh hi khawchhungmite hian hre lo zawk se. Kan kalbo hlana Thantlang chhiatna vawrtawp duhtu an lo awm palh thil thuah fimkhur tluk a awm lo ve, an ti a .



Lalpa chuan ka pasalṭha te nge nge in thuak a chawl lo ve. Ngaihtuahna fing tak a ni e. Ka sawi tawh,angkhan nang leh Sawia hian tlangval in duhzawng in thlang thei ang, naktuk varṭian hma leilung a rawn lan hmain chhuak ula, rawlrala che chhuak chhungkua te kan lo thli thali ru reng dawn nia. Tiin thu an han pawtchat nghal a.



Zingkhua a lo var, dithlifarfema ruahtui dir chuan pasalṭha ralhrat khawkhengte chet a ti fum hauh lo. Zalenna dar khawngri tura a suala sual chhuah ngaihna chuan an thinlungah hmunsang pai ṭheuh in dai ngai loh ram dai tur chuan an in buatsaih mawlh mawlh hlawm a.



Saizingliana chuan a nu rawn tho chhuak ve chu a lawm lo tih hriat tak mai hian ka nu," leilung em pawn lan chhuah a la tum lo ve, i malsawmna min hlan dawn te a nih ngawt loh chuan mutmu va tuah leh rawh an ti a. A nu chuan zak rawh, naupang, khati khan nu te an chhang ngai lo ve tiin a tukkhumah chuan an nem bu lawp a.



Puankawp kara lo melh kartu Saia chuan a nau che vel chu ngun takin a lo bih kar bawk a. A nu chuan Zingte," ka ngaihtuah che a ni," kal lo mai la ṭha ka va ti em, thinthi a awm hi keizawng ka harsat bik a ni e an ti sap a. Sawia chuan a kawlhnam tah hlauh hlauh pah chuan Saia nu," i rilru hi a no lam mah mah a ni e. " a eng zawnga thil thlir te hi ngaiah nei ve turin fapa tlangval pahnih i nei tawh a tihlai chuan Saia chuan Zinga," ka kawlhnam kha keng la rilru fimtak pu ang che. " an ti sap a. Zinga chuan a u chu melh zawk pah hian ka u," ka hria e, damtakin le tiin ruah tla cherh cherh pawh ngaipawimawh lek lo chuan an in chu an chhuahsan nghal a.



Sawia chuan zui ve nghalin katchhuah lam chu an pafa chuan an han pan dun nghal a. Kawtchhuah an han thlen chuan Thangkunga leh pasalṭha Zazawna leh an khaw tlangval luhlul leh huaisen ve tak  Neihlaia chuan an lo nghak ṭhap a. Engtiang chiaha rei nge hun an hman dawn tih lah hriat va ni suh. An sahmim ipte ah pawh a puar ṭha hlawm hle mai le. Thangkunga chuan hei leilung a rawn lang hnai dawn dawn tawh a, khawmite hian min hmu hlauh dah ang nge kalzai i rel ang u tiin kalzai an rel ta a .




Kal tiharsa tawk lek in ruah lah chu a tla siar siar reng a, kawng nal nen an han tawlhthlu lek nawk ṭhin. An huh chiaupur mai a. Thangkunga chuan mei han nun thei zia zang kan ni dawn hauh lova Lentlang aṭanga nihnih kal vel khua kan chhak ralah khian Vanzawl khua a awm a, khaw lian an ni lem lo bawk a, pasalṭha kutzung thliah tham an kawl lo nen kan kaw ruak lutuk lo tur vennan kan pur mai dawn nia.  Zingte," chhel takin aw an ti zauh a. Saizingliana chuan a lu buk nghat pah hian a ba pui lianṭha tel tawl a thukphum chu hrechhuakin bapui lianṭha tawk ka ak khiau alawm an ti chuan an nui chhuak dar dar hlawm a.



Ti chuan a karah an eitur neih ang angte zanhnih ngawt an han tin hnu chuan an kaw puarna tur an phang ti tih tawh mai si. Mei han nunna turin thingro takngial pawh hmuh tur a awm lo, ruah lah chuan mauro te, thingro te lah chu a nan huh vek mai si. Thangkunga sawi ang chuan Vanzau khua chu an pan ta tawp mai a.



Nikhat an han hmanral leh chuan an chau tlang tawhin an kua a ruak tlang tawh bawk a, mahse, chhelna pai tlat tura mibik an nihna chuan chakna la pe ve hram hram in ka tum nge ruh saruh tih chu an thupui pai a ni tawp mai a ni. Buaina dangin a rawn tlakbuak, Sawia chu namen lovin khawsikin a rawn man, Zazawna chuan Sawia," khua pawh kan thleng hnai tawh in ka ring," chhel takin aw, an tih chuan Sawia chuan khur hlak hlak chung hiam Zawna ka ngaihtuahawm loh e, ka ṭha leh mai ang tiin an chhang a, pasalṭha zai diktak lo lang chhuak kar aṭanga a mitmeng dul raih leh a hmel hmai dawldang tak chu a fapa chuan a hmuh hmaih lo chiang hle mai le.




Saizingliana chuan ka pa Zawn," tiang ringawt chuan a dik dawn lo," ka pa hi khua kan thlenpui vat vat a ngai a ni tia a sawilai chuan Sawia chu a ke sai hlak hlak chung chuan ngawi lawk teh u, tiin a silai chu leiah tungin an rinchhan ang ren rawn a, a va zahthlak ngai ve le. Kum ka chhirliam tam ve ta a ni ang nge tiin kal a harsat zia chu a ṭawngka chhuak ah a lo lang nghal a.




Thangkunga chuan Zingte," Neihlaia nen khan kawng hi hmanhmawh takin zawh zel ula khua thlen vat in tum dawn nia," khua in thlen hunah pehhel kual lovin ṭanpui kan ngaihthu an lal hnenah thlen ula, engti tura tunang angah te an khaw dai lut nge in nih tih an zawh cheu chuan khawkhat pasalṭha ramchhuak ve meuh bo thu va awm suh, kan lal fanu rukbo a nih thu leh an hnu kan chhui dan kha thiam takin a beng hriatah in sawi mai dawn a nia tiin an tir liam nghal a.




Thangkunga chuan lo kal malek tur hi a nia, ka engkim mai hi a sawngte vek dawn alawm maw le tiin an nui chhuak hak a. Sawia chuan lo hnai teh u, ka awmdan hi ka duh hauh lo mai ka ti. Khua pawh ka thlengzo ngut dawn em ni le, ka lu te lah hi mitkhap kar dana lunga chhut ang mai zu nia, thingbul ngheng hian min han ṭhut tir lawk mai teh u an ti khur hlak hlak a.



Zazawna chuan khualkai pasalṭha, ka beng hriatah hiam a hnual zawngin ṭawng kau chhak chhuah hauh suh. I ho in rallu Pûmah kan tlar ang chu le. Fur ruahtui ngam lo khawpa der dep i ni lo ve an ti a, mah se, a mitmeng leh chezia aṭang chuan pasalṭha pahnihte chuan beisei an nei chau tawh hle mai le. Thangkunga chuan mautheia a chawṭhing phoro chu ruahin a rawn tlak hnan thingkung aṭanga ruahtui rawn farthla, a zar penga dir chu dawhin tuibur hmuamda vel an chiahpuam a.



Mautheia chawṭhing phoro chu rawn puam ṭanin Thangkunga chuan Sawia chu pe in hei hian i kawruak a tiziaawm ang an tih chuan Sawia chuan ka chak lo ve, nangni hian chakna thahrui in neih a ngai zawk e an ti sap a. Zazawna chuan luhlul chhuah suh, buaipui ngaia i awm reng chuan keini pawh hian buaina kan hmachhawn tam mai mai, tlawmah la lo la, bar mai teh an tih tak hnu chuan Sawia chuan an bar a.



Khawpui ri leh ṭek ri te chuan tlangval tuaitir pahnih hmalam panna kawng an dal lo hle mai, an hmachhawp chu hlen tum takin an pal miah miah mai a. Ti chuan Vanzau khaw kawtchhuah chu chuangkaiin an han thawdun huai a. Zinga chuan U Neihlai," i chawl khawmuang lo mai teh ang." Tiin khawchhung lam pan mawp mawp nghal in kalzai an rel leh ta a.



Chutia fur ruahtui sur tluk tluk kara tlangval la naupang tak pahnih hmanhmawh taka kal te chu khaw mipuiho chuan kawngkapui aṭang chuan an lo hmu duh hle mai a. Engtiang chiahin nge buaina leh harsatna an tawh dan chu an lo ri ruat kual vel ta mai mai a.



Lalin pawh luj dil buai lem lo chuan lalin leihkapui chu an han thleng nghal rawk a. Vanzau lal chhungkua te chuan chutia khual tlangval pahnih an han hmuh thut chuan an lo phawk hra a. Zinga chuan lalpa i puihna kan mamawh a ni. Thantlang khua leh tui te kan ni a, kawng lakah kan pasalṭha khawsik sang takin a man thut mai a, lalpa i puihna kan mamawh a ni an ti tawl mai a.



Lalpa chuan chu tlangval chu ngun tak thlek vang vangin a hmel aṭang chuan dawt a sawi lo tih hriat tak mai hian lalpa chuan, a nih tak chu maw le, tlangaupa ka pasalṭha Zaithanga leh tlangval sawm pawr velin ka lalin rawn pan se, i ngamtlak tlangval inah kal mauh mai la, rang taka lal thupek hi bawhzui a ngaih thu i rawn thlen vat dawn nia.



Tin," chawfun ken ni bawk se. Kawng a nal a, zawlbuka hlang siamsa leh meichher lo ken tel bawk se, chutih rualin an tana a hnawksak theih takin silai fawnghnih bak ken a ṭul lem lo vang. Hmanhmawhin aw tih leh tir liam a rual nghal a.



Lalpa chuan vala te u mei saw va hnungpuak ru, chemte an eitur buatsaih sak nghal ang che. Tin Zanriah chaw thlak belh bawk la, Zinga lam hawi pah chuan mi engzah nge in nih le an ti a, Zinga chuan lalpa," pang nga kan ni e tiin an chhang thuaia, an taksa vawt lutuk tawh chu tia meihnung puaka an han ṭhut hnu chuan an taksa te chu rawn pangngai chho leh in an ṭawngka chhuak pawn ngai a,rawn awh ṭan a.




Lalin chhung chu tlangval sawm leh pahnihte chuan rawn thlengin an khaw lei lung rawn rap te chu chik zet in an han melh kar hlawm a. Lalpa chuan hei le Thantlang pasalṭha khawsik sang takin a man palh hlauh mai a, hlang nena hmanhmawh taka in liam a ngai ang. An kua a ruak dawn hle a, mahni Luseipui lakah ṭhat in zu chhuah dawn nia. Valate u in hnu ka pasalṭhate hian an chhui zui theih nan mausep in vit phun ang chu maw an tih chuan Zinga chuan lalpa vit phun zel e. Hei keini hian kan  zui ve ang chu kan lo tia an tih chuan lalpa chu chek tlak tlak in ni lo ve. In hnu mausep a in vih phunte chuan in kal a ngai lo ve. Ti hian ka pasalṭhate hian an zu zawn mai dawn alawm an tih chuan hnial chiah ngai lovin ngawih an chuh ta zawk a.




Vanzau lal fanu chu melh pawh an lo la melh hman meuh lo a chutia an ei tur chaw an han peihfel a ei theih e an tih chuan Zingate ṭhiandun in Vanzau lal fanu an han hmu meuh chu an in melh tawp mai a, hmelṭha an tiin a mawng pauh tarh te leh a chawn in vuah fuh tak mai te a pain inkhaithli zaih mai te chuan Zingate pahnih mit chu a la hle mai le.



Lalpa chuan lo manthiam nghalin an nui sak a. Lalpa chuan puar tak khan han bar ula in hnen aṭangin tam tak hriat ka duh a ni an ti a. Zingate pahnih pawh chuan an pum ruah zia chu hre thar ni awm tak hian an han ri dun tak tak mai chu kilkhat aṭang hian lal fanu chuan mit la sawn lek lo hian a lo melh kiau mai a.



Zinga hmel chu hmuhnawm ti takin an thlir dauh dauh a, a hmel pa tak leh ṭha tak te, a hmel ngaihtuah aia a pian dik thlap te chu chik takin a lo zing chiang ve mek bawk a. Lalpa lah bang bik lo. Tun ang huna Thantlang khua aṭanga a lalin rawn thleng pahnih tlangval la naupang tak te chu melh kar chung hian a rilru te te chuan an hmel en ngawt aia an dehkhirh dan tur te leh an chhel dan tur te chu a lo chhut kim hman vek a.



Lalpa chuan in khaw pasalṭha Zazawna leh Bengkhaia ho a lo kal in ni ang maw an ti a, Zinga chuan a bul chul hauh hauh pah chuan lalpa," Pasalṭha Zazawna ho a lo kal kan ni e an ti a. Lalpa chuan engti tura lo kal nge in nih le an tih chuan Zinga chuan lalpa," kan lal fanu a bo a, ni nga lai kan zawnna a ni ta, an ti chhuak phawng a, lalpa chuan a nih tak chu maw le a va pawi ve aw, tu khua leh tuite nge han rinzawn deuh te in nei mial em tih pah chuan Zinga mitmeng chu uluk takin an en a.



Zinga chuan, lalpa," han rin zawn pawh kan hre lo a ni an tih chuan lalpa chuan a hmel aṭanga dawtsawi a nih zia a hrechiang ta hle mai le. An khaw lo tih ṭhan dan angin leido nei an nih vangin an fimkhur hle ni tur a ni. Lalin hnuaia khawtual tlangval silai humte hriat tur chuan a ke chu vawithum an per a, chutah le, lalin hnuai aṭang chuan tlangval pangnga lai chu silai cheng kausa in lalin chhung chu rang takin an rawn lut nghal a.




Lalpa chuan at so hlek suh ang che u. Tlangval," Zinga lam hawi pah chuan," khawkhat lal ve meuh hmaah dawt i sawi ngam hi i ât vang em ni le an ti chang fak a. Zinga chuan manthiam nghal in lalpa," kawngdang a awm hlawl lo a ni min ngaidam dawn nia an ti sak a. Lalpa chuan lamkala kal te ka koh kir leh hma hian thudik i ka aṭangin min hrilh rawh. Thlasik i la hmachhawn tlem lua a ni i hmel hmaia i ka aṭanga dawt ka man theih ni an ti chhuak chhak a.



Duh tawk phawt ang.