PÛMAH MI LU. BUNG 29- NA.

PÛMAH MI LU.

BUNG 29- NA.


Nula leh tlangval inhmangaih tak te nunkawng chu engtiang taka bumboh nge ni ang le? Hriat lawk loh nunkawng zawh tur hian engtiang chiaha harsa nge a nih lo thlir zel ang che u buh duh ho.



Thantlang ram valh chin dai lut in Ralvawn pasalṭha kei ka ni inti chin ten hmalam an pan zel a. An hruaitu Dozarem chuan hei le Thantlang ram valh chin kan dai lut ta der a, kan khawsak phung hi ti danglam chuang hauh lovin khawmi leh sa te rinhlelh loh zawnga kan hawi her pangngai taka kan lantir a ngai a ni.



Ti hian rawhung mual a kawngsial hi kan zawh ang nga khua pawh kan hlat tawh lo vang an tivcharh charh a. An awmna lai hi kawngṭum ni si, Thantlang panna kawng awlsam ber leh ral lo lut lo dan harsatna ber a ni tih reng an hre si lo.


Ralvawn Halkha Pawi pasalṭhate chu an kal sawt in tumtlui mual an chuangkai dawn ta der mai. Kawi khat chiah a la awm tihah chuan lungpui lian vak lo chunga tlangval la naupang tak, sa inphut mawi tak an lam hawia kawlhnam hum a lo ding to an hmuh zet chuan an kal lai chu an tawp chawt a.



Saizingliana chuan pute u Thantlang ram valh chin in rawn dai lut a, chhan ṭha tak a awm ngei ang chu maw an ti thawp sat a. Dozarem chuan tlangval, kan khua leh in khaw kar kawngah hian ni tam tak kan thanga in khua lo lawi lut tur hian kan bei nasa asin tih pah chuan a silai chuan Saizingliana chu an tin kawh vah a.



Zinga chuan pu a, in kuang lo in nawr a ni e. In khaw lamah kir leh u la, tunah chuan Thantlang khua ralkai thei chinte chuan mikhual an thleng duh lo ve. Nge kan Luseipuite nena kan buaina hriaa hem thlak tuma kan ram valh lo dai lut in ni zawk? Keini Thantlang khua te hian a pawng a puiin kan mihring puite lakah kut kan lek ngawt ngai lo. Chuti ni lo se chuan tunah pawh hian kan ngenmu tuarin pialral in kai vek tawh ang an ti sak a.



Chu thu an hmaa ding tlangval pianthiam takin a sawi chu pasalṭha ningkhawng hrepha chin chuan dawt a nih loh zia pawh chiang takin a hrethiam a.



Zinga bawk chuan, pua ka sawi hi thudik a ni tih hi pawm i harsat viau a nih chuan i thu ni se. Chu lovah ka nu hnampui ni lo ula chuan kan kap tawh ngei ang che u an tih chuan Dozarem chuan thu han pehhel a tum tawk bik lo va.



Dozarem chuan tlangval, in khuaa buaina siam tuma lo kal kan ni lo va, kan lalpa in in khua in harsatna in tawh te a kian phah nana min tirh te kan ni e. Ralvawn khua kan ni a, kan lalpa chu lal Liangzinga a ni e. Kan lal fanu Kawizingi a damṭha ang chu maw an ti nem duai a.



Zinga chuan chutia a nu hming an han lam rik takah chuan an tan ral hlauhawm an ni lo tih chu a hrechiang ve ta hle mai le. Zinga chuan zawi thawp sat hian ka nu chu a damṭhat lai a ni e. Ka pu leh ka pi an damṭha meuh maw an tih zawm nghal zat a. Chutah Lingeuha chuan kei hi i nu nuṭapa ka ni e an tih chuan Zinga chuan pan thla vat in a bul an thlen chuan an kuah vawng vawng a.



Dozarem chuan kut bengin zawng fianphel an sawi ang thlap zu ni cheu a. Kan in tawn dan boruak rit lutuk a ziaawm ta bawk a. Tlangval i ṭhiante hmel chu min han in hmelhriattir ve la maw le an tih chuan zinga chuan Biakbuk lo chhuak rawh le an tih chuan hnim  pik zing aṭang chuan tlangval la naupang tak pakhat chu a lo chhuak a. Dozarem chuan nangni pahnih chauh hi maw tiin mak ti tak in  an zawt ka ho a. Zinga chuan nuih hak pah hian, keini pahnih chin dan ṭhan a nia an ti sam et a.



Dozarem chuan nangni pahnih lek hian maw min lo dan in tum tiin an fiam hlak a, Zinga chuan ni mai e, inmal beihah ka cho dawn cheu a, pialral ka kai hmain ka kawlhnam laka him bik lo tur pialral min ṭawmpui turin ka thawnliam ve nual dawn cheu a an ti sam leh et a. Dozarem chu sa chhuak zak in chuti taka an mahni tham lo tu chu eng ang taka hmel la naupang mahse ral beih thiam ang maw tiin a ngaihtuahna chu a kalding tir nasa hle mai.



Chutah Dozarem chuan ngaihtuah chhuak thut in a pa siar tiin a rilru a siamfel hmak a. Zinga chuan, in lo kalna lam a hla bawk nen khaw chhung lam i pan thuai ang u an tih chuan khaw chhung lam pan zai an rel ta a.


Khawchhung an han lut chu mipuiho chuan ka ho hian an lo thlir dauh dauh hlawm a. Chutia an khaw rawlthar huaisen tak te leh Pawi pasalṭha rual mi sawmhnih leh pathum, ralthuam famkima khawchhung an lo lut chu mak an ti hlawm hle mai a. Chutah an mak tihna tizual tur tingin an khaw rawlthar pahnih leh Pawi pasalṭhate lah chu rilru inpawh tlang takin an la ti ti siam siam zui leh nghal a.



Englai mai pawh a ral lo lut thei an ni tih in hre reng khuate chuan an rin loh taka Ṭiau lui kana Pawi hnam Halkha ho an khuaa lo lut an hmuh teh chuan an mak tihna a tizual hle a ni. Ti chuan lalin pawh pan hmasa lovin Zinga te inlam chu an han pan hmasa a, chutah Zinga te tual an han thlen chuan Zinga chuan ka pa, khualṭha i nei e an tih chuan Sawia leh a nupui leh Saihmingliana chu rang takin leihkapui lam an rawn pan nghal a.



Kawizingin a pa pasalṭha an hmu zet chu phul hlut hian a pasal ban chu vuan chungin in damṭha maw ka nu ka pa an damṭha em tiin an zawt nghal zat a. Dozarem chuan lal fanu an damṭhat lai a ni e. Nangmah ngai hian hun leh ni te an chhir liam ṭhin asin, en teh a piang tawh dawn lo a maw tih hnua piang leh i hmuh hman tak loh i nuṭa hi tih leh a bula tlangval la naupang tak Zinga rual vel lek chu melh in hei hi i nau i chhang a ni e an tih chuan Kawizingi chu a biang aṭanga lawmna mittui lo luang chhuak in a nau chu duat takin an kuah vawng vawng a.



Sawia chuan inchhungah lah kan leng kim bawk si lo a, lal tual lam kan pan tlang mai dawn em ni pasalṭha an tih chuan Dozarem chuan ni ang hmiang, in lalpa hian min lo benkhawn duh meuh ang maw an tih chuan Sawia chuan ral in nih loh a hnu a ni chuan a lawm lawm thiam ang che u. Hei kan khaw boruak inmung ṭan tlawh pawh atana chakaqm loh zet chu in hriat thawi ka lo ring tawh a. Englai mai pawha ral lo lut thei an nih avangin fimkhurna hi tu te thinlungah pawh a in tuh tlat na hian awmdan pawh kan thiam lo zawng a nih hi.



Khuanu hian kan chungah zah a ngai chek anga, in khaw lamah pawh kan lo la zin leh ang chu an tih chuan Dozarem chuan a lawmawm nasa ang chu. Kan lalpa te nupa pawh hian an tupate pahnih hi hmuh an chak ve ngawt ang chu. Kan lo kal chhan tak zawk chu keini tello pawh hian indo hneh ngei ang tih kan ring a, chutih tual erawh chuan tam hnehna hian tha zawina a ken tel tlat avangin in tana ṭangkaina kan neih ve theih inring chungin in khua kan lo lawi lut a ni an ti a.



Sawia chuan a lawmawm nasa e. Thla dinglama Arsi lan hun hi kan nghak a, chumi hun a lo thlen hunah thawt lawkna awm hauh lo va lo lambun kan rilruk deuh chu a ni a. Ral bei tur hian funpui kan er tlut tlut a ni ber e. Kan khaw ralmuan loh zia leh Lusei lal ram dang zuam rawn kan hlawh dawn zia chu a tun kan hai lo ve. Nangni in min rawn belh dawn chuan hah pawh a dam deuh sawng sawng zu nia. Tia ti ti zel in lal tual chu an han thleng chawp chilh nghal a.



Lalpa chuan lo hre thawi tawh in aw haw kha khualṭha riak ah kan rin lut ringawt cheu a an ti he haw a. Dozarem chuan lalpa," i khuaa kan cham chhung hi chuan i khua leh tui tlan angah min ngai la, kan ralthuam te hian hmanna tur hre lova min tuiek san mai zawngin pawnfen feng tlak ah lengi ho hian min ngai mai dawn a, pialral ah pawh thimzingah leh varṭianah pawh tia thutlukna siamin in tan raldo turin kan rawn kal a ni e an ti a.



Lalpa chuan ka phu loh khuanu malsawmna ka dawng zu nia, hawh u , ka lalin chhung mawi tlang ila, tlangaupa hian khual ṭha te hi a remchan dan ang angin lo sem darh se. Kan thirdengpa Ziki pa khan ka rorel lo ṭawm turin i rawn hriattir nghal dawn nia tiin an tirliam nghal zat a.



Chutah au let leh in an ni kan piah ral unaute hian zawlbuk lama inkaihhruaina lam an hriat ve ngai loh avangin khualṭha te hian kan zawlbuk min ṭawm lo mai se. An thlenin ten duat takin lo enkawl rawh se. Chutih rual erawh chuan zawlbuk kai tlangval leh pavalai te chhungpuinu fimkhur turin leh kan khualṭhate hian lawithlem tum a itna mitmei nen an awm ka remti hauh lo a ni an ti a.


Dozarem chuan Thantlang lalpa fin zia leh fimkhur zia leh an khaw inkaihhruaina chu hmu nghsl ruak in ṭha a tiin an lalpa chu a ngaisang hle mai. A naute hnenah pawh an cham chhunga kawhmawhbawl lo tur leh nula laka awmdan tur chu an hrilh chuan a naute ho chuan an hruaitupa chu an zah in an lu an han bu nghal suau a.



Lalin chhung an hai dai lut zeng zawng, Sinanga leh Lingeuha chuan lalin chhung chu ropui an ti kher mai. Chutah an piaha lal fanu pahnih tih hriat ngawih ngawih hmelṭha zet pahnih an han hmu dun chu an hah te pawh a dam sawng sawngin an hre hial a ni.



Lalpa chuan a rap chungsanga a zubel ung zet chu lalnu chawithlak tirin an han ṭhutbial laih hlawm a. Lalpa chuan hei le, kan khaw boruak chu sawi hranpa a ngai tawh lem lova nangni nena kan in unau na hi kei Thantlang lal hian pialral thlenga vawng nung ka duh a ni an ti a. Dozarem chuan lalpa i duhthusam chu kan lalpa duhthusam a ni a, hei hi kan lal fapa, Sawiluaia nupuia nau a nih hi an tih chuan lalpa chuan a ni tak maw, a nu siar, Zingliana nen pawh Zawng fianphel hlauh tiin an khi hui a.



Lalpa chuan chutia in lal fapa in ka khaw lei lung a rawn rah ve takah chuan acthu khaw changte pawh beng dawh in i han ngaithla ve ang hmiang tiin lal thisen kai a dah chungnungna chu an chhak chhuah zauh a. Lingruha chuan lalpa ka lawm e.



He inbuaina hiam khuatin a deng chhuak a, ṭiau ral thleng pawh in a ni ang. Ka pa chuan hnungtawlh lo va a tawp rat thlenga in khaw tana bei let turin min chah a, chumi a duhthusam tipuitling tura ke lo pen chhuak kan ni an tih chuan lalpa chuan chu tluka ngaithlak nuam a aqm chuang lo ve. Ti hian ro han rel em em tur a aqm tawh lo bawk a, zanin hun chu hahdam takin hun kan hmang tlang a ni ang chu. Zanriah kil zawh ah ka pasalṭhate nen ti ti vawrh in zan kan tum tawi tlang leh dawn nia.  Ralvawn pasalṭhate hi ti hian ka lalin minṭaqmpui turin thleng zui nghal mai se. Ka upa te hian a rem dan ang ang in lo sem rem mai se tiin thu an pawt chat a.



Sawia chuan lalpa zanin hian tlangval sawm rual vel chuan bawkte an khawhna lam vaawk mual lamah tlang chuanin ral ven hna thawk tura chhuah an tum a an tih chuan lalpa chuan tu nge ho dawn an ti ha a. Saia te ṭhianza leh Zinga te ṭhianza hi an nih ka ring an tih chuan lalpa chuan an ni zawng an tintlak lohna lam ni lo vin val upa in uap tel se a ṭhat ka va ring e an tih chuan Sawia chuan lalpa," Thlahtea hian ho a tum in ka lo hriaa an tih chuan lalpa chuan a ṭhat hlauh chu a ni a tel theih dawn chuan tiin zanriah kil turin thlenin lam tur ṭheuh chu an pan ta sang sang hlawm a.



Thantlang tlangvalte hi an khawngaihthlakawm hlawm em em a, an khaw boruakin a zir lo nen. An lawmnu te runsang pawh kai hman lek lovin ral ven hna an thawk urhsun hle a, mahse hei hian nakin hnua an nawmsakna tur a la hrilh ngei ang le.



Sawia te in chu hlim nuiri hlirin a khat em maw tih mai tur hian Sawia nupui chuan a nau vawikhat te mah a hmuh loh chu duat takin a kawm siam siam a, Lingeuha pawh chuan nuam a ti in a u fapa te pahnih chu a nel nghal em em  mai bawk a. Ti chuan le, Saia chuan a nu nuṭapa chu in lo nghak turin an ti a, Lingeuha pawh chuan a kal chauh ve deuh avangin a hnial duh bik lem lo va, ti chuan vaawk mual lam pan tur chuan a nau nen an insiam a, a pa chuan fimkhur turin leh inveng tlat turin thu an chah a.



Kawtchhuah an thlen chuan Thlahtea leh midangho chu an lo awm far tawh bawk a. Ti chuan vaawk mual tlangsang lama an bawkte khawhna lam chu ralthuam famkim nen an pan ta chhat chhat mai le.



Vaawk mual an vacthlen chuan tukṭhuan eitur faisa leh sarep an ken chu hmunkhatah dah in an hna tur ṭheuh chu an han insem rual hlawm a. Thlahtea chuan tunah rih chuan a falin tumah kan awm lo vang, ti hian tlangchhip aṭanga mit tlin tawk lam kan thlir ang nga, chumi hnuah kan awmdantur kan rel chawpchilh ang.



Kan inpeih tlan chuan kalzai i rel ang u hmiang tiin hma an hruai nghal zat a. Tlangchhip an han thlen chuan an piah mual thing lianpui pui thla in a chhun en phut lam chu thlirin ruam rai thuk deuha ṭau meichher chhi an lam pana lo kal ngiai ngiai chu an han thlurbing a. Thlahtea chuan pialral kalta te khan ṭau meichher chhi te hian hringmite hi an zah in tihnat tumna an pu ngai lo e an lo ti ṭhin.




Khu mual arh leh kawr ruam lai khu thlurbing deuh ila, englai mai pawha kan khua hi ral in lo pan mai thei a nih vangin kan mit uluk zet a kan len ngun a ngai a ni. Chu chuan kan dam khaw chhuahna a hril ang an ti a.



Ṭau meichher chhi an liam hnu chuan meichhwr engin a rawn zui ta tlat mai le. Thlahtea chuan zawi thawpsat hian a hun a thleng dawn ta, Thantlang mihuaisente u, in kut khan in ralthuam hlat suh se. Kan chhiatna duhtute meichher ken na ban saw lek kang leh tawh ngai lo turin in ralthuamah khan ral thisen kai rawh se. Tiin an piah ral hla fe a meichher ṭhahnem tak lo de phei chu an melh ding ngar a.



Thlahtea chuan Zinga, biakbuka nen khan khua pan rang ula, ral an lo hnai tiin mipuite ti chiai lo thei ang berin lal hnenah thu in han thlen dawn nia. Khaw thuhruk kan vah enah khan nu nau leh tar chak lo te kha tlangval sawmhnihin ho se, lo han thiar chhuak nghal se, eng chena rei nge inbeihna hi a chhuah dawn tih lah hriat va ni suh, an tla tur faisa keng tel bawk rawh se. Tin Zawlbuk riak tumah awm lo se.



Tuikhur mual leh Tumtluk mual mual ah leh kurung mualah insem darh se. Saite, tuikhur mual lamah i pa Bengkhaia nen tlangval in va ho ang nga. Zinga," nangni ṭhian leh i pa Zazawna ho in tumtluk mual lama ah tlangval in ho dawn nia.



Kurung mual lamah i pa Thangkunga leh khual pasalṭha Dozarema hian tlangval ho se. I pa kha ka kiangah raldo turin lo phei rawh se. Ka pa thlahtea hian i kianga raldo a la kham lo ve tiin i rawn sawi dawn nia


Lal chhungkua chu leh mipuite veng turin Biakbuka leh Neihlaia leh khual pasalṭha pakhat in tlangval dang ho se, meichher aṭang khuan mi tam tham tak an ni tih a chiang reng a, hmunkhat aṭangin min rawn bei dawn hauh lo va, luhkhan awmna an dap dawn tih a chiang reng, chung zawng zawng chu kan lo hmakhalh a ngai a ni kal tawh rawh u le. Saite, nang pawh liam ve nghal mai rawh tiin khaw chhung lam an pan ding tir nghal a.



BONUS


Hmeichhe hnute lian deuh nge in duh kut ṭang hliah tham? Kei chu a tawk chiah chiah. Lian lutuk lo.